กรณีสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2553

กรณีสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2553 เป็นเรื่องอื้อฉาวในประเทศไทยช่วงปลาย พ.ศ. 2553 ระหว่างที่ศาลรัฐธรรมนูญกำลังพิจารณาคดีระหว่างนายทะเบียนพรรคการเมือง กับพรรคประชาธิปัตย์ ซึ่งนายทะเบียนพรรคการเมืองมีคำร้องขอให้ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคประชาธิปัตย์ อันเป็นฝ่ายรัฐบาลอยู่ในเวลานั้น

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งหรือเกี่ยวข้องกับ วิกฤตการเมืองไทย พ.ศ. 2556–2557

ชนวนเหตุ วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2548–2553 คดีระบายข้าวจีทูจี

พรรคการเมืองที่เกี่ยวข้อง พรรคประชาธิปัตย์ พรรคเพื่อไทย

องค์กร กลุ่มบุคคล ที่เกี่ยวข้อง กปปส. เครือข่ายนักศึกษาประชาชนปฏิรูปประเทศไทย องค์การพิทักษ์สยาม แนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 60 กองทัพไทย

การเมืองไทย • ประวัติศาสตร์ไทย

เหตุการณ์นี้ เริ่มขึ้นเมื่อพรรคเพื่อไทย ฝ่ายค้าน และ แนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ ("นปช.") กลุ่มทางการเมืองที่ต่อต้านฝ่ายรัฐบาล ได้เผยแพร่สิ่งบันทึกวีดิทัศน์อ้างว่าเป็นภาพและเสียงการที่ฝ่ายรัฐบาลชักจูงให้ศาลรัฐธรรมนูญช่วยเหลือในคดีตน เป็นเหตุให้เกิดข้อครหาเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญ อย่างไรก็ดี ภายหลังมีการชี้แจงว่า บางส่วนของสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ดังกล่าวถูกอุปโลกน์ขึ้น ขณะที่บางส่วนเป็นการนำเหตุการณ์อื่นมาบิดเบือน และมีการดำเนินคดีกับผู้เกี่ยวข้อง แต่ก็ส่งผลให้ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญจำนวนหนึ่งขอถอนตัวจากการทำคดี เพื่อเลี่ยงความไม่เหมาะสม

การเผยแพร่สิ่งบันทึกวีดิทัศน์

  ดูเพิ่มที่ คดีระหว่างนายทะเบียนพรรคการเมือง กับพรรคประชาธิปัตย์ (2553)

กลางเดือนเมษายน พ.ศ. 2553 อภิชาต สุขัคคานนท์ นายทะเบียนพรรคการเมือง ได้ยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญ ขอให้มีคำสั่งยุบพรรคประชาธิปัตย์ ซึ่งเป็นฝ่ายรัฐบาลอยู่ในขณะนั้น ต่อมา วันที่ 27 กันยายน 2553 จตุพร พรหมพันธุ์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพรรคเพื่อไทย อันเป็นพรรคฝ่ายค้าน และสมาชิก นปช. ได้แถลงข่าวว่า ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญบางคนมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม โดยตนมีหลักฐานเป็นสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ ที่ "...เปิดออกมาเมื่อไร เป็นเรื่องใหญ่ที่คนไทยทั้งชาติจะช็อค [ตกตะลึง] กันทั้งประเทศ..."

วันที่ 15 ตุลาคม 2553 พร้อมพงศ์ นพฤทธิ์ โฆษกพรรคเพื่อไทย ได้เปิดเผยว่า มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรซึ่งเป็นสมาชิกของผู้ถูกร้อง อักษรย่อของชื่อว่า "ว" ได้นัดพบกับคนสนิทของตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ อักษรย่อของชื่อว่า "พ" เพื่อวิ่งเต้นให้ช่วยเหลือคดีนี้ วันถัดมาก็แถลงข่าวว่า วันรุ่งขึ้นตนจะนำสิ่งบันทึกวีดิทัศน์การนัดพบดังกล่าวมาแสดง พร้อมยืนยันว่าไม่ได้อุปโลกน์หรือตัดต่อแต่ประการใด ครั้นวันที่ 17 ตุลาคม 2553 พร้อมพงศ์ นพฤทธิ์ แถลงข่าว ณ ที่ทำการพรรคเพื่อไทย เปิดสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ต่อสื่อมวลชน มีความยาวสิบนาที มีเนื้อหาดังนี้

1. ตอนหนึ่งเป็นภาพเคลื่อนไหวและเสียงเกี่ยวกับ วิรัช ร่มเย็น สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดระนอง ซึ่งเป็นสมาชิกพรรคประชาธิปัตย์ และ วรวุฒิ นวโภคิน ปรึกษากรรมาธิการการส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น สภาผู้แทนราษฎร กำลังรับประทานอาหารและสนทนากับ พสิษฐ์ ศักดาณรงค์ เลขานุการของ ชัช ชลวร ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ร้องขอให้ช่วยเหลือทางคดี
2. อีกตอนหนึ่ง เป็นภาพเคลื่อนไหวและเสียงบันทึกในห้องประชุมตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ เกี่ยวกับการประชุมปรึกษากันของตุลาการในเรื่องคดีนี้ โดยตุลาการที่ปรากฏในตอนดังกล่าว ประกอบด้วย จรัญ ภักดีธนากุล, จรูญ อินทจาร, บุญส่ง กุลบุปผา, สุพจน์ ไขมุกด์ และอุดมศักดิ์ นิติมนตรี
3. อีกตอนหนึ่ง เป็นภาพเคลื่อนไหวและเสียงเกี่ยวกับ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ประธานองคมนตรี นั่งอยู่กับ ชัช ชลวร ประธานศาลรัฐธรรมนูญ แสดงให้เข้าใจว่า พลเอกเปรมร้องขอให้ช่วยเหลือพรรคประชาธิปัตย์ในคดีนี้

สิ่งบันทึกวีดิทัศน์ดังกล่าว ได้รับการเผยแพร่ในเว็บไซต์ยูทูบ และภายในเวลาอันสั้น จำนวนผู้เข้าชมเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว

การชี้แจงและการสอบสวนเกี่ยวกับสิ่งบันทึกวีดิทัศน์

"เป็นสถานการณ์ที่น่ากลัวมาก เคยทำงานเป็นผู้พิพากษามาก็พึ่งเจอเป็นครั้งแรก เป็นหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญต้องออกมาเคลียร์ [อธิบาย] เรื่องนี้ให้ชัดว่าเรื่องนี้หลุดออกมาได้อย่างไร แต่เชื่อว่าต้องเป็นคนใน คนนอกคงเข้าไปอัดคลิป [สิ่งบันทึกวีดิทัศน์] ไม่ได้"

—สดศรี สัตยธรรม 17 ตุลาคม 2553

ในวันเดียวกัน หลังมีการเผยแพร่สิ่งบันทึกวีดิทัศน์แล้ว วิรัช ร่มเย็น ได้ชี้แจงว่า บุคคลในสิ่งบันทึกวีดิทัศน์เป็นตนจริง แต่เรื่องเกิดขึ้นจากการที่ พสิษฐ์ ศักดาณรงค์ ได้ติดต่อมาทางวรวุฒิ นวโภคิน ว่ามีความประสงค์อยากพบ เพื่อพูดคุยและรับประทานอาหาร ที่ร้านอาหารฟู้ดดี ซอยหมู่บ้านปูนซิเมนต์ไทย ถนนประชาชื่น เขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร เวลา 14:00 น. วันที่ 7 ตุลาคม ตนเห็นว่าพสิษฐ์เป็นเลขานุการประธานศาลรัฐธรรมนูญ จึงเกรงใจและมาพบตามมารยาท ไม่ได้แจ้งให้ชวน หลีกภัย ประธานคณะทำงานในคดีข้างต้น และไม่ได้แจ้งให้เพื่อนสมาชิกพรรคทราบเลย นอกจากนี้ ยังเชื่อว่ามีการเตรียมกล้องสำหรับแอบถ่ายไว้อยู่แล้ว โดยตอนแรก พสิษฐ์นั่งหันหลังให้กล้อง ทำให้มองภาพไม่ชัด จึงย้ายที่มานั่งที่หัวโต๊ะเนื่องจากรู้มุมกล้องตั้งไว้ ซ้ำในการสนทนา พสิษฐ์ยังใช้คำถามนำด้วย ตนจึงเห็นว่าเป็น "...กระบวนการชั่ว..." อนึ่ง วิรัชยังได้แสดงความมั่นใจว่า สิ่งบันทึกวีดิทัศน์ดังกล่าวจะไม่กระทบต่อคดี

วันที่ 18 ตุลาคม 2553 บรรดาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญที่ปรากฏในสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ได้ร่วมกันแถลงข่าว ณ ศาล ว่า ชัช ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ได้มีคำสั่งปลดพสิษฐ์พ้นจากตำแหน่ง และตั้งคณะกรรมการให้สอบสวนผู้เกี่ยวข้องภายในสิบห้าวันแล้ว ในโอกาสนี้ ยังได้ชี้แจงว่า สิ่งบันทึกวีดิทัศน์ตอนที่เกี่ยวกับ พลเอกเปรม ประธานองคมนตรี และชัช ประธานศาลรัฐธรรมนูญ นั้น ความจริงแล้ว เป็นภาพการที่ พลเอกเปรม มอบรางวัลนักกฎหมายดีเด่นของมูลนิธิสัญญาธรรมศักดิ์ แก่ชัช ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันเดียวกันนั้น ชัย ชิดชอบ ประธานสภาผู้แทนราษฎร ได้แสดงความคิดเห็นว่า "เรื่องนี้เป็นการใส่ไคล้กันมากไป เรื่องเหล่านี้วิญญูชนควรพิจารณาให้รอบคอบ นับหนึ่งถึงร้อยก่อนจะเชื่อ...เสียงที่ออกมาก็ไม่เห็นจะมีอะไร เราต้องฟังหูไว้หู...ผมเชื่อมั่นจริยธรรมของตุลาการทั้งเจ็ดคน การจะทำอะไรสองแง่สองมุมคงไม่มี" ขณะที่พรรคเพื่อไทยปฏิเสธว่า สิ่งบันทึกวีดิทัศน์อันเป็นปัญหานี้ มิใช่ผลงานของพรรคแต่อย่างใด

อนึ่ง หลังจากที่ประธานศาลรัฐธรรมนูญสั่งปลดพสิษฐ์พ้นจากตำแหน่งแล้วนั้น สำนักงานตรวจคนเข้าเมืองรายงานว่า พสิษฐ์ได้ใช้หนังสือเดินทางราชการ เดินทางโดยสายการบินคาเธ่ย์แปซิฟิคไปยังฮ่องกง ตั้งแต่วันที่ 13 ตุลาคม 2553 แล้ว และบัดนี้ยังมิได้กลับประเทศไทย ขณะที่ เทพไท เสนพงศ์ โฆษกประจำตัวหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ แสดงความเห็นว่า "...สงสัยว่าเดินทางไป [ฮ่องกง] ทำไม เพราะฮ่องกงเป็นที่พักพิงของใครบางคน..."

วันที่ 20 ตุลาคม 2553 พรรคประชาธิปัตย์ได้ตั้งคณะทำงานสำหรับสอบสวนในส่วนของตน มีเทอดพงษ์ ไชยนันทน์ สมาชิกพรรค เป็นประธาน เมื่อได้ข้อเท็จจริงเสร็จแล้วจะส่งให้หัวหน้าพรรคพิจารณาโทษผู้เกี่ยวข้องต่อไป

ต่อมาในวันที่ 23 ตุลาคม 2553 จาตุรนต์ ฉายแสง สมาชิกพรรคเพื่อไทย เสนอให้ ชัช ประธานศาลรัฐธรรมนูญ แสดงความรับผิดชอบด้วยการลาออก ขณะที่ชัชกล่าวว่า "...ไม่มีอะไรต้องลาออก เราปฏิบัติหน้าที่อย่างอิสระ เรื่องนี้ไม่มีผลต่อการวินิจฉัยของตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ และตุลาการศาลรัฐธรรมนูญจะปฏิบัติหน้าที่ต่อไปโดยไม่เกรงกลัวต่ออิทธิพลและการกดดัน"

การดำเนินคดีเกี่ยวกับสิ่งบันทึกวีดิทัศน์

วันที่ 26 ตุลาคม 2553 สำนักงานตำรวจแห่งชาติตั้งคณะกรรมการรับผิดชอบสอบสวนเกี่ยวกับการเผยแพร่สิ่งบันทึกวีดิทัศน์ข้างต้น อันเป็นความผิดอาญาแผ่นดินตาม พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 ซึ่งความผิดอาญาแผ่นดินนั้น เจ้าพนักงานเริ่มดำเนินคดีได้โดยมิต้องพักให้ผู้เสียหายร้องทุกข์ คณะกรรมดังกล่าวมีพลตำรวจเอกเอก อังสนานนท์ เป็นประธานพนักงานสอบสวนผู้รับผิดชอบ และเริ่มประชุมเป็นครั้งแรกในวันเดียวกัน

วันที่ 27 ตุลาคม 2553 ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญจำนวนหนึ่งได้ร้องทุกข์เพื่อดำเนินคดีแก่พรรคเพื่อไทย ที่ไขข่าวแพร่หลายเกี่ยวกับสิ่งบันทึกวีดิทัศน์เช่นว่า ในประการที่ทำให้ศาลเสียหายแก่ชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง อันเป็นความผิดต่อส่วนตัวตามประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งความผิดต่อส่วนตัวนั้น จะเริ่มดำเนินคดีได้ก็ต่อเมื่อผู้เสียหายร้องทุกข์ ขณะที่ที่ประชุมตุลาการศาลรัฐธรรมนูญได้มีมติมอบหมายให้สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญแจ้งให้กระทรวงการต่างประเทศเพิกถอนหนังสือเดินทางราชการของพสิษฐ์ วันรุ่งขึ้น พลตำรวจตรีปัญญา มาเม่น รองผู้บัญชาการกองปราบปราม ได้ประสานไปยังฮ่องกง เพื่อขอให้ส่งตัวพสิษฐ์กลับประเทศไทยในฐานะผู้ร้ายข้ามแดน

วันที่ 28 ตุลาคม 2553 คณะกรรมการสอบสวนของสำนักงานตำรวจแห่งชาติได้ขอให้ศาลอาญาสั่งสกัดกั้นการเข้าถึงบันทึกวีดิทัศน์ในเว็บไซต์ยูทูบในประเทศไทย และศาลอาญาได้อนุมัติตามคำขอ

วันที่ 14 พฤศจิกายน 2553 สวนดุสิตโพลเปิดเผยผลสำรวจความคิดเห็นของประชาชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลเกี่ยวกับกรณีสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ โดยผู้ตอบร้อยละ 36.28 เห็นว่า เนื้อหาในสิ่งบันทึกวีดิทัศน์ผิดกฎหมายและจริยธรรม, ร้อยละ 25.53 เห็นว่า เป็นการแข่งขันทางการเมือง และมีการเตรียมการล่วงหน้า เพื่อลดความน่าเชื่อถือของคู่แข่ง, ร้อยละ 14.60 เห็นว่า เป็นการนำเสนอความจริงที่ผู้เกี่ยวข้องปฏิเสธไม่ได้, ร้อยละ 12.93 เห็นว่า เนื้อหาของสิ่งบันทึกวีดิทัศน์นั้น มีทั้งจริงและไม่จริง ต้องใช้วิจารณญาณ ส่วนร้อยละ 10.66 เห็นว่า ผู้เกี่ยวข้องควรรีบชี้แจงต่อสังคม

ต่อมาวันที่ 18 พฤศจิกายน 2553 คณะกรรมการสอบสวนของสำนักงานตำรวจแห่งชาติได้สรุปสำนวนและส่งให้คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติรับทำคดีต่อ เนื่องจากผู้ถูกกล่าวหา คือ พสิษฐ์ ได้กระทำความผิดใยขณะเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ โดยเบื้องต้น เป็นที่แน่ชัดว่า ชุติมา แสนสินรังสี ผู้ช่วยของนายพสิษฐ์ เป็นผู้ทำสิ่งบันทึกวีดิทัศน์เจ้าปัญหานี้ขึ้น และฝ่ายตำรวจได้ประสานงานกับตำรวจสากลเพื่อตามล่าตัวพสิษฐ์อีกทางหนึ่ง เนื่องจากหนังสือเดินทางของพสิษฐ์ถูกเพิกถอนแล้ว ทำให้เขามีสถานะเป็นผู้หลบหนีเข้าเมืองในสถานที่ที่เขาอยู่

วันที่ 27 พฤศจิกายน 2553 ศาลอาญาได้ออกหมายจับพสิษฐ์และชุติมา ตามที่พันตำรวจเอกสุพิศาล ภักดีนฤนาถ รักษาการผู้บัญชาการกองปราบปราม มอบหมายให้ พันตำรวจโทเกรียงไกร ขวัญไตรรัตน์ พนักงานสอบสวนของกองปราบปราม นำพยานหลักฐานมายื่นขอหมายเมื่อวาน

การถอนตัวของตุลาการ

วันที่ 27 พฤศจิกายน 2553 ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ประกอบด้วย จรูญ อินทจาร, เฉลิมพล เอกอุรุ, วสันต์ สร้อยพิสุทธิ์ และสุพจน์ ไข่มุกด์ ได้แถลงต่อที่ประชุมตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ขอถอนตัวจากคดี เนื่องจากได้ฟ้องคดีความผิดต่อส่วนดังกล่าวแล้ว อันเป็นเหตุที่อาจถูกตั้งรังเกียจได้ ตาม ข้อกำหนดศาลรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาและการทำคำวินิจฉัย พ.ศ. 2550 ข้อ 10-14 ซึ่งที่ประชุมอนุญาตให้จรูญ, นุรักษ์ แลวสันต์ ถอนตัวได้ ส่วนสุพจน์นั้น เห็นว่าไม่เป็นเหตุจำเป็นอันมิอาจก้าวล่วงได้ตามข้อกำหนดดังกล่าว จึงไม่อนุญาต ยังผลให้องค์คณะตุลาการที่จะดำเนินคดีนี้ต่อไป เหลือตุลาการหกคนจากทั้งหมดเก้าคน ที่เหลือคือ ชัช ชลวร, จรัญ ภักดีธนากุล, นุรักษ์ มาประณีต, บุญส่ง กุลบุปผา, สุพจน์ ไข่มุกด์ และอุดมศักดิ์ นิติมนตรี โดยลำดับ ซึ่งทั้งหกคนนี้ ได้ออกนั่งบัลลังก์วินิจฉัยผลแห่งคดีระหว่างนายทะเบียนพรรคการเมือง กับพรรคประชาธิปัตย์ในวันที่ 29 ธันวาคม 2553 เป็นอันสิ้นสุดคดี

เชิงอรรถ

1. โพสต์ทูเดย์, 27 กันยายน 2553 : ออนไลน์.
2. โพสต์ทูเดย์, 15 ตุลาคม 2553 : ออนไลน์.
3. โพสต์ทูเดย์, 16 ตุลาคม 2553 : ออนไลน์.
4. โพสต์ทูเดย์, 17 ตุลาคม 2553 ("เสื้อแดงแพร่คลิปคดียุบพรรค ปชป.") : ออนไลน์.
5. โพสต์ทูเดย์, 17 ตุลาคม 2553 ("พร้อมพงศ์เปิดคลิปโชว์อ้าง 2 ฝ่ายรู้เห็นกัน") : ออนไลน์.
6. โพสต์ทูเดย์, 17 ตุลาคม 2553 ("สดศรีแนะตุลาการเคลียร์คลิปฉาว") : ออนไลน์.
7. โพสต์ทูเดย์, 17 ตุลาคม 2553 ("วิรัชโต้พท.สร้างคลิปดิสเครดิต") : ออนไลน์.
8. โพสต์ทูเดย์, 18 ตุลาคม 2553 ("ซัดแผนทำลายศาลรธน.") : ออนไลน์.
9. โพสต์ทูเดย์, 18 ตุลาคม 2553 ("สั่งปลดพสิษฐ์พ้นเลขาฯปธ.ศาลรัฐธรรมนูญ") : ออนไลน์.
10. โพสต์ทูเดย์, 18 ตุลาคม 2553 ("'ชัย' เชื่อ คลิปศาลรธน.ไม่กระทบคดียุบปชป. ") : ออนไลน์.
11. โพสต์ทูเดย์, 19 ตุลาคม 2553 ("อภิวันท์ ปัดคลิปฉาวเป็นฝีมือพท.") : ออนไลน์.
12. The Nation, 18 October 2010 : Online.
13. โพสต์ทูเดย์, 19 ตุลาคม 2553 ("จรัญชี้คลิปฉาวเป็นอาญาแผ่นดิน ") : ออนไลน์.
14. โพสต์ทูเดย์, 20 ตุลาคม 2553 : ออนไลน์.
15. โพสต์ทูเดย์, 23 ตุลาคม 2553 : ออนไลน์.
16. โพสต์ทูเดย์, 26 ตุลาคม 2553 : ออนไลน์.
17. โพสต์ทูเดย์, 27 ตุลาคม 2553 : ออนไลน์.
18. โพสต์ทูเดย์, 28 ตุลาคม 2553 ("ตร.ประสานฮ่องกงส่ง พสิษฐ์ กลับไทย") : ออนไลน์.
19. โพสต์ทูเดย์, 28 ตุลาคม 2553 ("เล็งออกหมายจับมือปล่อยคลิปฉาวปชป.") : ออนไลน์.
20. ไทยรัฐ, 14 พฤศจิกายน 2553 : ออนไลน์.
21. ไทยรัฐ, 18 พฤศจิกายน 2553 : ออนไลน์.
22. โพสต์ทูเดย์, 16 พฤศจิกายน 2553 : ออนไลน์.
23. ไทยรัฐ, 27 พฤศจิกายน 2553 ("ตุลาการรธน.ถอนตัว") : ออนไลน์.

อ้างอิง

• ไทยรัฐ.
  • (2553, 14 พฤศจิกายน). โพลชี้คลิปฉาวศาล รธน. เป็นเกมการเมือง. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 18 พฤศจิกายน). ตำรวจส่งสำนวนคลิปศาลรธน.ให้ปปช.แล้ว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 27 พฤศจิกายน).
    • ตุลาการรธน.ถอนตัว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • มาร์คมึนศาลรธน. 3-3เสียง ยกคำร้องหรือไม่. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
• โพสต์ทูเดย์.
  • (2553, 27 กันยายน). ตู่ฟุ้งมีคลิปลับตุลาการศาลรธน. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 15 ตุลาคม). พท.ปูดอักษรย่อ"ว-พ"วิ่งเต้นยุบพรรค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 16 ตุลาคม). พท.แฉคลิปลับปชป.วิ่งเต้นคดียุบพรรคพรุ่งนี้. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์ 2010-10-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 17 ตุลาคม).
    • พร้อมพงศ์เปิดคลิปโชว์อ้าง 2 ฝ่ายรู้เห็นกัน. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • วิรัชโต้พท.สร้างคลิปดิสเครดิต. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • สดศรีแนะตุลาการเคลียร์คลิปฉาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์ 2010-10-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • เสื้อแดงแพร่คลิปคดียุบพรรคปชป. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 23 ตุลาคม). ชัช ลั่นไม่ทิ้งเก้าอี้. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 25 ตุลาคม). มีอะไรอยู่ในคลิป. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 18 ตุลาคม).
    • 'ชัย' เชื่อ คลิปศาลรธน.ไม่กระทบคดียุบปชป. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • ซัดแผนทำลายศาลรธน. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • สั่งปลดพสิษฐ์พ้นเลขาฯปธ.ศาลรัฐธรรมนูญ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 19 ตุลาคม).
    • จรัญชี้คลิปฉาวเป็นอาญาแผ่นดิน. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • อภิวันท์ ปัดคลิปฉาวเป็นฝีมือพท. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 20 ตุลาคม). ปชป.เอาผิดพท.แพร่คลิปฉาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 26 ตุลาคม). สตช.เริ่มสอบคลิปฉาวล็อบบี้ยุบปชป. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 27 ตุลาคม). ศาลรธน.เอาผิดแพร่คลิป. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 28 ตุลาคม).
    • จตุพรท้าชัชรับคลิปฉาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • ตร.ประสานฮ่องกงส่ง พสิษฐ์ กลับไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • ปชป.ยื่นคำแถลงปิดคดียุบพรรค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • เล็งออกหมายจับมือปล่อยคลิปฉาวปชป. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 29 ตุลาคม).
    • ปชป.ยันไม่ป้องวิรัชเอี่ยวคลิปฉาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • ปชป. วอนหยุดกดดันศาลรธน. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 31 ตุลาคม).
    • บัญญัติชี้คลิปฉาวมุ่งทำลายศาล. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • ปชป.จี้รัฐล่าตัวพสิษฐ์. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • โผล่อีกคลิปขย้ำศาลรธน. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 1 พฤศจิกายน).
    • คลิปล่อซื้อ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
    • ส่งคนแจ้งจับมือแพร่คลิปฉาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์ 2010-11-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 2 พฤศจิกายน). ศาลรธน.แจ้งกองปราบเอาผิดคลิปชุด 2. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 4 พฤศจิกายน).
    • นายกฯแจงกระทู้ไม่เพิกเฉยคลิปฉาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • วิสุทธิ์ไม่ห่วงพท.ถูกยุบขอเพียงกฎหมายเป็นธรรม. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 5 พฤศจิกายน). คลิปฉาวศาลรธน.ถ่ายมุม"พสิษฐ์". [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 16 พฤศจิกายน). ศาลอนุมัติหมายจับ"พสิษฐ์ - ชุติมา". [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 23 พฤศจิกายน). วิรัชถูกถอดพ้นคดียุบปชป. . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 24 พฤศจิกายน). พร้อมพงศ์เมินตุลาการรธน.ฟ้อง. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
  • (2553, 27 พฤศจิกายน). บัญญัติ ชี้"จรูญ" ถอนตัว ไม่กระทบตัดสินยุบพรรค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <ลิงก์^{[ลิงก์เสีย]}>. (เข้าถึงเมื่อ: 27 พฤศจิกายน 2553).
• The Nation. (2010, 18 October). Embattled Pasit not in town. [Online]. Available: <link>. (Accessed: 27 November 2010).