กระทุงหมาบ้า ชื่อวิทยาศาสตร์ Dregea volubilis (L.f.) Benth. ex Hook.f. จัดอยู่ในวงศ์ตีนเป็ด (Apocynaceae) อยู่ในวงศ์ย่อยนมตำเลีย (Asclepiadoideae) มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ผักฮ้วนหมู (เชียงใหม่), เครือเขาคลอน (อุบลราชธานี), ผักง่วนหมู ต้นง่วนหมู หัวเขาคอน (ร้อยเอ็ด), มวนหูกวาง (เพชรบุรี), เครือเขาหมู ผักฮ้วนหมู ฮ้วนหมู (ภาคเหนือ), กระทุงหมาบ้า คันชุนสุนัขบ้า (ภาคกลาง), เถาคัน (ภาคใต้), มุ้งหมู, ฮ้วน, ผักม้วน, ผักโง้น, ผักง้วน, ผักง้วนหมู เป็นต้น มีเขตการกระจายพันธุ์ในอินเดียจนถึงจีนตอนใต้ ไต้หวัน ภูมิภาคอินโดจีน มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ ในประเทศไทยพบขึ้นตามบริเวณป่าดิบ ป่าราบ หรือบริเวณชายป่าทั่วทุกภาคของประเทศ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ กระทุงหมาบ้าจัดเป็นพรรณไม้เลื้อยเนื้อแข็ง ยาวได้ถึง 10 เมตร ลำต้นมีลักษณะเป็นเถากลม เปลือกเถาอ่อนเป็นสีเขียว ส่วนเถาแก่เป็นสีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลอ่อน ตามผิวกิ่งตะปุ่มตะป่ำและมีช่องอากาศ ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงตรงข้าม ลักษณะใบเป็นรูปไข่หรือเกือบกลม ปลายใบแหลมหรือยาวรี โคนใบมนหรือเว้าหรือป้าน ใบมีขนาดกว้างประมาณ 5-10 เซนติเมตร และยาวประมาณ 7.5-15 เซนติเมตร ก้านใบยาวประมาณ 4 เซนติเมตร ดอกออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกตามบริเวณซอกใบหรือระหว่างก้านใบ เป็นดอกขนาดเล็ก มีกลีบดอกและกลีบรองกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ กลีบดอกเป็นสีเขียวอ่อน บิดเวียนกัน ยาวได้ประมาณ 2 มิลลิเมตร โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นท่อ ส่วนปลายกลีบแยกออกเป็นแฉกรูปสามเหลี่ยม เส้าเกสร 5 กลีบ เมื่อดอกบานเต็มที่จะมีขนาดกว้างประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ผลเป็นฝักออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ขนาดกว้างประมาณ 1.6-3 เซนติเมตร และยาวประมาณ 7.5-10 เซนติเมตร โคนฝักป่องแล้วค่อย ๆ เรียวไปหาปลาย มีครีบตามยาว ผิวฝักมีขนสีน้ำตาลอ่อนนุ่มคล้ายกำมะหยี่ ข้างในฝักมีเมล็ด ลักษณะของเมล็ดเป็นรูปไข่หรือรูปรีกว้าง โค้งเว้า มีขนาดยาวประมาณ 1.2 เซนติเมตร เมล็ดเป็นสีน้ำตาลอมเหลือง ผิวเรียบเป็นมันวาว ขอบบางเป็นครีบ มีพู่ขนสีขาวเป็นมันเหมือนเส้นไหม
รสและสรรพคุณในตำรายา - ราก ทำให้อาเจียน กระทุ้งพิษ ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ พิษฝี แก้ปัสสาวะพิการ แก้น้ำดีกำเริบ ช่วยให้นอนหลับ
- ลำต้นอ่อน รสเอียนขม ทำให้อาเจียน
- ใบ มีรสเมาเบื่อเอียนติดขม ใช้เป็นยาแก้แผลที่ถูกน้ำร้อนลวก แก้บวม แก้ฝี แก้ฝีภายใน แก้พิษต่าง ๆ
- เถา เป็นยาเย็น ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ มีรสเมาเบื่อเอียดติดขม มีสรรพคุณเป็นยาดับพิษร้อนถอนพิษไข้ ใช้กระทุ้งพิษไข้หัว ไข้กาฬ ดับพิษฝี แก้พิษดีกำเริบ ละเมอเพ้อกลุ้ม เซื่องซึม ปวดศีรษะ ช่วยให้นอนหลับ น้ำตาตกหนัก แสบร้อนหน้าตา ยาแก้พิษงูกัด
- เปลือกต้น รสเอียนขม เป็นยาแก้ไข้ แก้ปากเปื่อย แก้พิษสุนัขบ้า
- ผล รสเอียนขม เป็นยารักษาโรคของสัตว์
- ดอก รสเอียนขม เป็นยาล้างพิษ แก้พิษตกค้าง
ประโยชน์ ใบ ดอก และฝักอ่อนของกระทุงหมาบ้า นำมาต้มแล้วใช้เป็นอาหารได้ โดยจะมีรสขมเล็กน้อย ชาวเหนือและชาวอีสานจะนิยมรับประทานใบอ่อน ยอด และดอกสด โดยนำมาใช้ในการประกอบอาหาร เช่น แกงกับปลาแห้ง หรือแกงกับผักชนิดอื่น ใช้เป็นผักจิ้มกับน้ำพริกหรือใส่ส้มตำ
อ้างอิง - 14 สรรพคุณและประโยชน์ของต้นกระทุงหมาบ้า - Medthai
- กระทุงหมาบ้า - ประโยชน์ดอทคอม
แหล่งข้อมูลอื่น - วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ กระทุงหมาบ้า
-
- ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Dregea volubilis จากวิกิสปีชีส์
กระท, งหมาบ, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeไม, ได, ดลำด, asteridsอ, นด, gentianalesวงศ, apocynaceaeวงศ, อย, asclepiadoideaeสก, dregeaสป, volubilisช, อทว, นามdregea, volubilis, benth, hook, 1883, อว, ทยาศาสตร, dregea, volubilis, benth, hook, ดอย. krathunghmabakarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Asteridsxndb Gentianaleswngs Apocynaceaewngsyxy Asclepiadoideaeskul Dregeaspichis D volubilischuxthwinamDregea volubilis L f Benth ex Hook f 1883 krathunghmaba chuxwithyasastr Dregea volubilis L f Benth ex Hook f cdxyuinwngstinepd Apocynaceae xyuinwngsyxynmtaeliy Asclepiadoideae michuxthxngthinxun wa phkhwnhmu echiyngihm ekhruxekhakhlxn xublrachthani phkngwnhmu tnngwnhmu hwekhakhxn rxyexd mwnhukwang ephchrburi ekhruxekhahmu phkhwnhmu hwnhmu phakhehnux krathunghmaba khnchunsunkhba phakhklang ethakhn phakhit munghmu hwn phkmwn phkongn phkngwn phkngwnhmu epntn miekhtkarkracayphnthuinxinediycnthungcintxnit ithwn phumiphakhxinodcin maelesiy aelafilippins inpraethsithyphbkhuntambriewnpadib parab hruxbriewnchaypathwthukphakhkhxngpraeths enuxha 1 lksnathangphvkssastr 1 2 rsaelasrrphkhunintaraya 2 3 praoychn 4 xangxing 5 aehlngkhxmulxunlksnathangphvkssastr 1 aekikhkrathunghmabacdepnphrrnimeluxyenuxaekhng yawidthung 10 emtr latnmilksnaepnethaklm epluxkethaxxnepnsiekhiyw swnethaaekepnsinatalthungsinatalxxn tamphiwkingtapumtapaaelamichxngxakas ibepnibediywxxkeriyngtrngkham lksnaibepnrupikhhruxekuxbklm playibaehlmhruxyawri okhnibmnhruxewahruxpan ibmikhnadkwangpraman 5 10 esntiemtr aelayawpraman 7 5 15 esntiemtr kanibyawpraman 4 esntiemtr dxkxxkepnchxaebbchxkracuktambriewnsxkibhruxrahwangkanib epndxkkhnadelk miklibdxkaelaklibrxngklibdxkxyangla 5 klib klibdxkepnsiekhiywxxn bidewiynkn yawidpraman 2 milliemtr okhnklibdxkechuxmtidknepnthx swnplayklibaeykxxkepnaechkrupsamehliym esaeksr 5 klib emuxdxkbanetmthicamikhnadkwangpraman 1 1 5 esntiemtr phlepnfkxxkepnkhutrngkhamkn khnadkwangpraman 1 6 3 esntiemtr aelayawpraman 7 5 10 esntiemtr okhnfkpxngaelwkhxy eriywiphaplay mikhribtamyaw phiwfkmikhnsinatalxxnnumkhlaykamahyi khanginfkmiemld lksnakhxngemldepnrupikhhruxruprikwang okhngewa mikhnadyawpraman 1 2 esntiemtr emldepnsinatalxmehluxng phiweriybepnmnwaw khxbbangepnkhrib miphukhnsikhawepnmnehmuxnesnihmrsaelasrrphkhunintaraya 2 aekikhrak thaihxaeciyn krathungphis dbphisrxn thxnphisikh phisfi aekpssawaphikar aeknadikaerib chwyihnxnhlb latnxxn rsexiynkhm thaihxaeciyn ib mirsemaebuxexiyntidkhm ichepnyaaekaephlthithuknarxnlwk aekbwm aekfi aekfiphayin aekphistang etha epnyaeyn ichepnyakhbpssawa mirsemaebuxexiydtidkhm misrrphkhunepnyadbphisrxnthxnphisikh ichkrathungphisikhhw ikhkal dbphisfi aekphisdikaerib laemxephxklum esuxngsum pwdsirsa chwyihnxnhlb natatkhnk aesbrxnhnata yaaekphisngukd epluxktn rsexiynkhm epnyaaekikh aekpakepuxy aekphissunkhba phl rsexiynkhm epnyarksaorkhkhxngstw dxk rsexiynkhm epnyalangphis aekphistkkhangpraoychn aekikhib dxk aelafkxxnkhxngkrathunghmaba namatmaelwichepnxaharid odycamirskhmelknxy chawehnuxaelachawxisancaniymrbprathanibxxn yxd aeladxksd odynamaichinkarprakxbxahar echn aekngkbplaaehng hruxaekngkbphkchnidxun ichepnphkcimkbnaphrikhruxissmtaxangxing aekikh 14 srrphkhunaelapraoychnkhxngtnkrathunghmaba Medthai krathunghmaba praoychndxthkhxmaehlngkhxmulxun aekikh wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb krathunghmaba khxmulekiywkhxngkb Dregea volubilis cakwikispichis bthkhwamekiywkbphuchniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmulduephimthi sthaniyxy phrrnphvksa ekhathungcak https th wikipedia org w index php title krathunghmaba amp oldid 8624763, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
