การช็อกทางวัฒนธรรม หรือ ความตื่นตระหนกทางวัฒนธรรม (อังกฤษ: culture shock) คือประสบการณ์ที่บุคคลหนึ่งอาจมีเมื่อบุคคลนั้นย้ายไปอยู่ในสภาพแวดล้อมทางวัฒนธรรมที่ต่างกับสภาพแวดล้อมทางวัฒนธรรมของตน นอกจากนี้ยังเป็นความสับสนที่บุคคลหนึ่งอาจรู้สึกเมื่อประสบกับวิถีชีวิตที่ไม่คุ้นเคยอันเนื่องมาจากการย้ายถิ่นเข้าหรือการไปเยือนประเทศใหม่ การย้ายไปมาระหว่างสภาพแวดล้อมทางสังคมที่ต่างกัน หรือการปรับเปลี่ยนไปใช้ชีวิตแบบอื่น หนึ่งในสาเหตุที่พบได้บ่อยของการช็อกทางวัฒนธรรมเกี่ยวพันกับปัจเจกบุคคลที่อยู่ในสภาพแวดล้อมต่างแดน เราอาจอธิบายได้ว่าการช็อกทางวัฒนธรรมประกอบด้วยระยะที่แตกต่างกันอย่างน้อยหนึ่งในสี่ระยะ ได้แก่ ความหวานชื่น การต่อรอง การปรับแก้ และการปรับตัว
ปัญหาที่พบบ่อย ได้แก่ ภาวะข้อมูลท่วมท้น การพึ่งพาทักษะซึ่งกันและกัน (ทางวัฒนธรรม) ความเบื่อหน่าย (การขึ้นอยู่ระหว่างกันของงาน) และความสามารถในการตอบสนอง (ชุดทักษะทางวัฒนธรรม) เป็นต้น ไม่มีวิธีที่แท้จริงในการป้องกันการช็อกทางวัฒนธรรมได้อย่างสมบูรณ์ เนื่องจากปัจเจกบุคคลในสังคมใด ๆ ก็ตามได้รับผลกระทบจากความแตกต่างทางวัฒนธรรมในรูปแบบและระดับที่แตกต่างกันไป
การช็อกทางวัฒนธรรมแบบผันกลับ
การช็อกทางวัฒนธรรมแบบผันกลับ (reverse culture shock) การช็อกหลังกลับเข้าเมือง (re-entry shock) หรือ การช็อกทางวัฒนธรรมของตนเอง (own culture shock) ก็เป็นสิ่งที่อาจเกิดขึ้นได้ การกลับสู่วัฒนธรรมบ้านเกิดของบุคคลหนึ่งหลังจากเริ่มคุ้นเคยกับวัฒนธรรมใหม่แล้วอาจส่งผลกระทบได้เช่นเดียวกัน สิ่งเหล่านี้เป็นผลทางและทางจิตวิทยาของกระบวนการปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมหลักอีกครั้ง ผู้ได้รับผลกระทบมักพบว่าการช็อกทางวัฒนธรรมแบบผันกลับนั้นน่าประหลาดใจและรับมือได้ยากกว่าการช็อกทางวัฒนธรรมเริ่มแรก ปรากฏการณ์นี้ ปฏิกิริยาที่สมาชิกของวัฒนธรรมบ้านเกิดแสดงต่อผู้กลับเข้าเมืองอีกครั้ง และความหลีกเลี่ยงไม่ได้ของสถานการณ์ทั้งสองได้รับการสรุปไว้ในคำกล่าวต่อไปนี้ (ซึ่งยังเป็นชื่อนวนิยายของ ด้วย): คุณกลับบ้านไม่ได้อีกแล้ว
การช็อกทางวัฒนธรรมแบบผันกลับโดยทั่วไปประกอบด้วยสองส่วน ได้แก่ การสร้างอุดมคติและความคาดหวัง เมื่อเราใช้เวลาอยู่ในต่างถิ่นเป็นระยะเวลานาน เราจะมุ่งเน้นไปที่สิ่งที่ดีจากอดีตของเรา ตัดสิ่งที่ไม่ดีออก และสร้างอดีตในรูปแบบที่เป็นอุดมคติ ประการที่สอง เมื่อเราถูกลบออกจากสภาพแวดล้อมที่เราคุ้นเคยและวางไว้ในสภาพแวดล้อมต่างถิ่น เราจะทึกทักเอาว่าโลกใบเก่าของเรานั้นไม่ได้เปลี่ยนไป เราจะคาดหวังว่าสิ่งต่าง ๆ ยังเป็นอย่างเดิมเหมือนตอนที่เราจากมา การตระหนักว่าชีวิตในบ้านเกิดนั้นไม่เหมือนเดิมแล้ว ว่าโลกใบนั้นได้ดำเนินต่อไปในขณะที่ไม่มีเรา และกระบวนการปรับตัวให้เข้ากับสภาพใหม่เหล่านี้อีกครั้ง รวมทั้งการสร้างการรับรู้ใหม่ ๆ เกี่ยวกับโลกใบนั้นด้วยวิธีการใช้ชีวิตแบบเก่าของเราก่อให้เกิดความอึดอัดและความทุกข์ทางใจ
การช็อกจากการแปรเปลี่ยน
การช็อกทางวัฒนธรรมเป็นประเภทย่อยของเค้าโครงที่เป็นสากลมากขึ้นที่เรียกว่า การช็อกจากการแปรเปลี่ยน (transition shock) การช็อกจากการแปรเปลี่ยนเป็นสถานะของการสูญเสียและความสับสนที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงในสภาพแวดล้อมที่คุ้นเคยของบุคคลหนึ่ง ๆ ซึ่งทำให้ต้องมีการปรับตัว อาการช็อกจากการแปรเปลี่ยนมีหลายอย่าง เช่น
- ความโกรธ
- ความเบื่อหน่าย
- การกินหรือดื่มอย่างหยุดไม่ได้
- ความปรารถนาบ้านและเพื่อนเก่า
- ความกังวลเรื่องความสะอาดมากเกินไป
- การนอนหลับมากเกินไป
- ความรู้สึกหมดหนทางและแยกตัว
- การ "จมปลัก" อยู่ในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
- การมองเหม่อ
- การคิดถึงบ้าน
- ความเป็นปรปักษ์ต่อชนชาติเจ้าบ้าน
- ความหุนหันพลันแล่น
- ความหงุดหงิด
- ความแปรปรวนของอารมณ์
- ปฏิกิริยาความเครียดทางสรีรวิทยา
- การเหมารวมชนชาติเจ้าบ้าน
- ความคิดฆ่าตัวตายหรือความคิดปล่อยไปตามยถากรรม
- การแยกตัว
อ้างอิง
- Macionis, John, and Linda Gerber. "Chapter 3 - Culture." Sociology. 7th edition ed. Toronto, ON: Pearson Canada Inc., 2010. 54. Print.
- http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.461.5459&rep=rep1&type=pdf
- Oberg, Kalervo: "Cultural shock: Adjustment to new cultural environments, Practical Anthropology 7 (1960), pp. 177–182
- Pedersen, Paul. The Five Stages of Culture Shock: Critical Incidents Around the World. Contributions in psychology, no. 25. Westport, Conn: Greenwood Press, 1995.
- Barna, LaRay M. "HOW CULTURE SHOCK AFFECTS COMMUNICATION." Communication 5.1 (n.d.): 1-18. SocINDEX with Full Text. EBSCO.29 Sept.2009.web.
- , A new model of intercultural communication – critically reviewing, combining and further developing the basic models of Permutter, Yoshikawa, Hall, , Thomas, Hallpike, and the social-constructivism, Bochum/Berlin 2009, book series Comparative Cultural Sciences vol. 1
- Clarke, Laura (6 November 2016). "How expats cope with losing their identity". BBC Capital. British Broadcasting Corporation. สืบค้นเมื่อ 5 December 2017.
- Garone, Elizabeth (3 November 2014). "Expat culture shock boomerangs in the office". BBC Capital. British Broadcasting Corporation. สืบค้นเมื่อ 5 December 2017.
- Huff, Jennifer L. "Parental attachment, reverse culture shock, perceived social support, and college adjustment of missionary children." urnal of Psychology & Theology9.3 (2001): 246-264.29 Sept 2009.Web
- Martin, Hank "Dealing with Reverse Culture Shock." Breaking Trail Online. http://brktrail.com/rshock/ 2016-02-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- CESA. . Management Entity: Office of International Research, Education, and Development. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 August 2009. สืบค้นเมื่อ 29 September 2009.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
karchxkthangwthnthrrm hrux khwamtuntrahnkthangwthnthrrm xngkvs culture shock khuxprasbkarnthibukhkhlhnungxacmiemuxbukhkhlnnyayipxyuinsphaphaewdlxmthangwthnthrrmthitangkbsphaphaewdlxmthangwthnthrrmkhxngtn nxkcakniyngepnkhwamsbsnthibukhkhlhnungxacrusukemuxprasbkbwithichiwitthiimkhunekhyxnenuxngmacakkaryaythinekhahruxkaripeyuxnpraethsihm karyayipmarahwangsphaphaewdlxmthangsngkhmthitangkn hruxkarprbepliynipichchiwitaebbxun hnunginsaehtuthiphbidbxykhxngkarchxkthangwthnthrrmekiywphnkbpceckbukhkhlthixyuinsphaphaewdlxmtangaedn eraxacxthibayidwakarchxkthangwthnthrrmprakxbdwyrayathiaetktangknxyangnxyhnunginsiraya idaek khwamhwanchun kartxrxng karprbaek aelakarprbtwkarephchiyhnakbehlakxngkistadxrsungichehlkklaaelamathaihchawaexsethktuntrahnkaelaekhaicsbsnwachawyuorpxacepnsasdaphyakrncaktawnxxktamtanannkedinthangcakxxsetreliyipeyiymchmirelk aehnghnunginesiyrralioxn pyhathiphbbxy idaek phawakhxmulthwmthn karphungphathksasungknaelakn thangwthnthrrm khwamebuxhnay karkhunxyurahwangknkhxngngan aelakhwamsamarthinkartxbsnxng chudthksathangwthnthrrm epntn immiwithithiaethcringinkarpxngknkarchxkthangwthnthrrmidxyangsmburn enuxngcakpceckbukhkhlinsngkhmid ktamidrbphlkrathbcakkhwamaetktangthangwthnthrrminrupaebbaelaradbthiaetktangknipkarchxkthangwthnthrrmaebbphnklbkarchxkthangwthnthrrmaebbphnklb reverse culture shock karchxkhlngklbekhaemuxng re entry shock hrux karchxkthangwthnthrrmkhxngtnexng own culture shock kepnsingthixacekidkhunid karklbsuwthnthrrmbanekidkhxngbukhkhlhnunghlngcakerimkhunekhykbwthnthrrmihmaelwxacsngphlkrathbidechnediywkn singehlaniepnphlthangaelathangcitwithyakhxngkrabwnkarprbtwihekhakbwthnthrrmhlkxikkhrng phuidrbphlkrathbmkphbwakarchxkthangwthnthrrmaebbphnklbnnnaprahladicaelarbmuxidyakkwakarchxkthangwthnthrrmerimaerk praktkarnni ptikiriyathismachikkhxngwthnthrrmbanekidaesdngtxphuklbekhaemuxngxikkhrng aelakhwamhlikeliyngimidkhxngsthankarnthngsxngidrbkarsrupiwinkhaklawtxipni sungyngepnchuxnwniyaykhxng dwy khunklbbanimidxikaelw karchxkthangwthnthrrmaebbphnklbodythwipprakxbdwysxngswn idaek karsrangxudmkhtiaelakhwamkhadhwng emuxeraichewlaxyuintangthinepnrayaewlanan eracamungennipthisingthidicakxditkhxngera tdsingthiimdixxk aelasrangxditinrupaebbthiepnxudmkhti prakarthisxng emuxerathuklbxxkcaksphaphaewdlxmthierakhunekhyaelawangiwinsphaphaewdlxmtangthin eracathukthkexawaolkibekakhxngerannimidepliynip eracakhadhwngwasingtang yngepnxyangedimehmuxntxnthieracakma kartrahnkwachiwitinbanekidnnimehmuxnedimaelw waolkibnniddaenintxipinkhnathiimmiera aelakrabwnkarprbtwihekhakbsphaphihmehlanixikkhrng rwmthngkarsrangkarrbruihm ekiywkbolkibnndwywithikarichchiwitaebbekakhxngerakxihekidkhwamxudxdaelakhwamthukkhthangickarchxkcakkaraeprepliynkarchxkthangwthnthrrmepnpraephthyxykhxngekhaokhrngthiepnsaklmakkhunthieriykwa karchxkcakkaraeprepliyn transition shock karchxkcakkaraeprepliynepnsthanakhxngkarsuyesiyaelakhwamsbsnthiekidcakkarepliynaeplnginsphaphaewdlxmthikhunekhykhxngbukhkhlhnung sungthaihtxngmikarprbtw xakarchxkcakkaraeprepliynmihlayxyang echn khwamokrth khwamebuxhnay karkinhruxdumxyanghyudimid khwamprarthnabanaelaephuxneka khwamkngwleruxngkhwamsaxadmakekinip karnxnhlbmakekinip khwamrusukhmdhnthangaelaaeyktw kar cmplk xyuinsingidsinghnung karmxngehmx karkhidthungban khwamepnprpkstxchnchatiecaban khwamhunhnphlnaeln khwamhngudhngid khwamaeprprwnkhxngxarmn ptikiriyakhwamekhriydthangsrirwithya karehmarwmchnchatiecaban khwamkhidkhatwtayhruxkhwamkhidplxyiptamythakrrm karaeyktwxangxingMacionis John and Linda Gerber Chapter 3 Culture Sociology 7th edition ed Toronto ON Pearson Canada Inc 2010 54 Print http citeseerx ist psu edu viewdoc download doi 10 1 1 461 5459 amp rep rep1 amp type pdf Oberg Kalervo Cultural shock Adjustment to new cultural environments Practical Anthropology 7 1960 pp 177 182 Pedersen Paul The Five Stages of Culture Shock Critical Incidents Around the World Contributions in psychology no 25 Westport Conn Greenwood Press 1995 Barna LaRay M HOW CULTURE SHOCK AFFECTS COMMUNICATION Communication 5 1 n d 1 18 SocINDEX with Full Text EBSCO 29 Sept 2009 web A new model of intercultural communication critically reviewing combining and further developing the basic models of Permutter Yoshikawa Hall Thomas Hallpike and the social constructivism Bochum Berlin 2009 book series Comparative Cultural Sciences vol 1 Clarke Laura 6 November 2016 How expats cope with losing their identity BBC Capital British Broadcasting Corporation subkhnemux 5 December 2017 Garone Elizabeth 3 November 2014 Expat culture shock boomerangs in the office BBC Capital British Broadcasting Corporation subkhnemux 5 December 2017 Huff Jennifer L Parental attachment reverse culture shock perceived social support and college adjustment of missionary children urnal of Psychology amp Theology9 3 2001 246 264 29 Sept 2009 Web Martin Hank Dealing with Reverse Culture Shock Breaking Trail Online http brktrail com rshock 2016 02 24 thi ewyaebkaemchchin CESA Management Entity Office of International Research Education and Development khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 28 August 2009 subkhnemux 29 September 2009