คลองหกวาสายบน

คลองหกวาสายบน เป็นคลองที่ขุดขึ้นหลังคลองแปดวา หรือคลองรังสิตประยูรศักดิ์เริ่มขุดไปได้ระยะหนึ่ง โดยบริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม ในสมัยรัชกาลที่ 5 เชื่อมระหว่างคลองหนึ่ง บริเวณเขตอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี และอำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา กับแม่น้ำใน ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำนครนายก ที่อำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี จุดประสงค์เพื่อเชื่อมต่อโครงข่ายคลองต่าง ๆ เข้าด้วยกันตามโครงการทุ่งรังสิต ระหว่างปี พ.ศ. 2433 – พ.ศ. 2447 เหตุที่เรียกว่าคลองหกวาสายบน ด้วยเพราะคลองนี้มีความกว้าง 6 วา และอยู่ทางเหนือของคลองแปดวา ส่วนคลองขนาดกว้างหกวาที่อยู่ทางใต้ของคลองแปดวาก็เรียกกันว่าคลองหกวาสายล่าง

แผนที่แสดงคลองต่างๆ ในโครงการทุ่งรังสิต คลองหกวาสายบนเชื่อมแม่น้ำเจ้าพระยากับลำน้ำสาขาของแม่น้ำนครนายกทางด้านบน

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 เมื่อเขื่อนพระรามหกสร้างแล้วเสร็จ ในปี พ.ศ. 2467 ได้มีการขุดคลองจากแม่น้ำป่าสักลงมาเชื่อมกับคลองหกวาสายบนตรงข้ามกับคลองสิบ และคลองสิบสาม ทรงพระราชทานชื่อว่า คลองระพีพัฒน์ ทำให้ในปัจจุบันนี้ ส่วนใหญ่ของคลองหกวาสายบน ตั้งแต่ช่วงคลองหนึ่งถึงคลองสิบ กลายเป็นส่วนหนึ่งของคลองระพีพัฒน์แยกตก ส่วนที่เหลือของคลองเรียกว่าคลองระพีพัฒน์

อ้างอิง

1. "คลองขุดสมัยร.5 เส้นทางระบายน้ำสำคัญแห่งกทม."โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 2 พฤศจิกายน 2554
2. "ทุ่งรังสิตฉากชีวิตผู้ใหญ่ลีกับนางมา * ตอนที่ 2 *"โดย downrai จากเดอะเนชั่นออนไลน์ เมษายน 2550

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่คลอง คลองในภาคกลาง คลองระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยาและบางปะกง
• โครงการคลองสำคัญๆในลุ่มน้ำเจ้าพระยา