จังหวัดลานช้าง

จังหวัดลานช้าง (บางทีก็เรียกว่า จังหวัดล้านช้าง) เป็น 1 ใน 4 จังหวัดที่ประเทศไทยได้ดินแดนคืนจากฝรั่งเศสในช่วง พ.ศ. 2484 โดยยกท้องที่ดินแดนลาวฝั่งขวาแม่น้ำโขงตรงข้ามกับเมืองหลวงพระบาง ขึ้นเป็นจังหวัด เดิมพื้นที่นี้ขึ้นอยู่กับมณฑลพายัพในสมัยรัชกาลที่ 5 และตกอยู่ภายใต้ความปกครองของฝรั่งเศสเมื่อปี พ.ศ. 2447 พร้อมกันกับเมืองจำปาศักดิ์ ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ไทยต้องส่งดินแดนนี้คืนให้แก่ฝรั่งเศส ซึ่งผู้ปกครองประเทศลาวในขณะนั้น ปัจจุบันพื้นที่ดังกล่าวนี้คือ แขวงไชยบุรี และเมืองจอมเพ็ด แขวงหลวงพระบาง ของประเทศลาว

จังหวัดลานช้าง
จังหวัด
พ.ศ. 2484 – 2489
ตรา
จังหวัดลานช้าง (สีเขียวอ่อน ด้านบน)
ยุคประวัติศาสตร์	สงครามโลกครั้งที่ 2
• อนุสัญญาโตเกียว	9 พฤษภาคม พ.ศ. 2484
• ความตกลงวอชิงตัน	17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2489
ก่อนหน้า ถัดไป ลาวในอารักขาของฝรั่งเศส ลาวในอารักขาของฝรั่งเศส
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	ลาว

กรมศิลปากรได้กำหนดให้จังหวัดลานช้างใช้ตราประจำจังหวัดเป็นรูปช้างหลายตัวยืนอยู่กลางลานกว้าง โดยคิดรูปตราจากความหมายของชื่อจังหวัดที่แปลว่า “ดินแดนที่มีช้างจำนวนมาก”

การจัดการปกครอง

จังหวัดลานช้าง ได้แบ่งการปกครองออกเป็น 6 อำเภอ ตามประกาศเรื่องตั้งอำเภอ ลงวันที่ 23 กรกฎาคม พุทธศักราช 2484 ดังนี้

1. อำเภอสมาบุรี ตามเขตอำเภอสมาบุรีเดิม
2. อำเภออดุลเดชจรัส ตามเขตอำเภอปากลายเดิม ตั้งตามนามของ พลตำรวจเอกหลวงอดุลเดชจรัส (บัตร พึ่งพระคุณ หรือ อดุล อดุลเดชจรัส) อธิบดีกรมตำรวจและผู้บังคับการตำรวจสนามในกรณีพิพาทอินโดจีน (ปัจจุบันคือเมืองปากลายในประเทศลาว)
3. อำเภอแก่นท้าว ตามเขตอำเภอแก่นท้าวเดิม (ปัจจุบันคือเมืองแก่นท้าวในประเทศลาว)
4. อำเภอเชียงฮ่อน ตามเขตอำเภอเชียงฮ่อนเดิม (ปัจจุบันคือเมืองเซียงฮ่อนในประเทศลาว)
5. อำเภอหาญสงคราม ตามเขตอำเภอหงษาเดิม ตั้งตามนามของ พันเอก หลวงหาญสงคราม (พิชัย หาญสงคราม) ผู้บัญชาการกองพลพายัพในกรณีพิพาทอินโดจีน
6. อำเภอเชียงแมน แยกจากอำเภอสมาบุรี เมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2486

เขตการปกครองที่ได้จัดไว้นี้ได้ใช้เรื่อยมาจนถึง พ.ศ. 2489 โดยไม่มีการปรับปรุงเพิ่มเติมแต่อย่างใด ในระหว่างที่จังหวัดนี้อยู่ในการปกครองของประเทศไทย ได้มีการจัดการเลือกตั้งขึ้น เมื่อ 6 มกราคม พ.ศ. 2489 นายสังคม ริมทองได้เป็นส.ส. ของจังหวัดลานช้าง ก่อนจะคืนดินแดนดังกล่าวให้ฝรั่งเศส

อ้างอิง

1. "ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องจัดตั้งอำเพอเชียงแมน จังหวัดลานช้าง" (PDF). ราชกิจจานุเบกสา. 60 (51ง): 3054. 28 กันยายน พ.ศ. 2486. Check date values in: |date= (help)
2. ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. ลัทธิชาตินิยมไทย/สยามกับกัมพูชาและกรณีศึกษาปราสาทพระวิหาร. กรุงเทพฯ : โครงการตำราสังคมศาสตร์ฯ.2552

ดูเพิ่ม

• สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดลานช้าง