ชะฮีด
ชะฮีด หรือ การเสียสละชีวิต (เป็นภาษาอาหรับ โดยมีรากคำศัพท์คือ ش – ه – د มาจากคำว่า شهاده หมายถึง พยาน, การแสดงตน และการรับรอง) คือบุคคลที่ถูกทรมานหรือถูกสังหาร จากการไม่ยอมรับ ไม่ยอมจำนน ต่อความอธรรม เพื่อสนับสนุนและปกป้องความเชื่อที่ถูกต้อง
อิสลาม
ชะฮีด เป็นคำศัพท์ภาษาอาหรับ อยู่ในรูปฟอร์มอธิพจ (ซีเฆาะฮ์มุบาละเฆาะฮ์) จากรากศัพท์ شَهَدَ และมาจากรากศัพท์ (มัสดาร) شهاده โดยมีความหมายว่า พยาน การแสดงตน และการรับรอง รูปฟอร์มซีเฆาะฮ์มุบาละเฆาะฮ์จะให้ความหมายว่า การกระทำที่ได้รับการรับรองของบุคคลนั้น
ฮะดีษบทหนึ่งจากท่านศาสดาอิสลาม (ศ็อลฯ) ได้กล่าวถึงบรรดาชะฮีดว่า
“ชะฮีดมีด้วยกัน ๕ กลุ่มคือ กาฬโรค, โรคลำไส้เล็ก, จมน้ำ, ชาวออวอร และชะฮีดในหนทางของพระเจ้า”— หนังสือซอเฮี๊ยะมุสลิม
ชะฮีดกลุ่มที่ ๕ ถือเป็นชะฮีดกลุ่มแรกในศาสนาอิสลาม โดยบุคคลแรกที่ได้รับสถานภาพชะฮีดคือ สุมัยยะฮ์ มารดาของอัมมารยาซีร หลังจากนั้นคือท่านฮัมซะ (ลุงศาสดาแห่งอิสลาม) และท่านฮุเซนบินอาลี (หลานท่านศาสดาแห่งอิสลาม) โดยได้รับสมญานามว่า “หัวหน้าบรรดาชะฮีด”
พระมหาคัมภีร์อัลกุรอานได้กล่าวถึงสถานภาพของบรรดาชะฮีดในซูเราะฮ์อาลิอิมรอน โองการที่ ๑๖๙ ถึง โองการที่ ๑๗๕ ความว่า “และเจ้าจงอย่าได้คิดเป็นอันขาดว่าบรรดาผู้ที่ถูกฆ่าในหนทางของอัลลอฮ์นั้นตาย หามิได้ พวกเขายังมีชีวิตอยู่ ณ พระเจ้าของพวกเขาในสภาพที่ได้รับปัจจัยยังชีพ (๑๖๙). ปลาบปลื้มต่อสิ่งที่อัลลอฮ์ทรงประทานให้แก่พวกเขา จากความกรุณาของพระองค์และปิติยินดีต่อบรรดาผู้ที่ยังมาไม่ทันพวกเขาซึ่งอยู่เบื้องหลังพวกเขาว่าไม่มีความกลัวใด ๆ แก่พวกเขา และทั้งพวกเขาจะไม่เสียใจ (๑๗๐). พวกเขาปิติยินดีต่อสิ่งอำนวยความสุขจากอัลลอฮ์ และความกรุณา (จากพระองค์) ด้วยและแท้จริงอัลลอฮ์นั้นจะไม่ทรงให้สูญหายซึ่งรางวัลของผู้ศรัทธาทั้งหลาย (๑๗๑)."
นิยามของ “ชะฮาดัต” ในศาสนาอิสลาม
นิยามของ “ชะฮาดัต” ในหลักการศาสนาอิสลาม คือ การถูกสังหารในหนทางของพระเจ้า ในศาสนาอิสลามเรียกบุคคลที่เสียสละชีวิตของตนเองในหนทางแห่งพระเจ้าว่า “ชะฮีด” ตามศาสนบัญญัติของอิสลาม ผู้ที่เป็นชะฮาดัตไม่จำเป็นต้องทำฆุซุล (อาบน้ำศพ) และทำกะฟัน (ห่อศพ) โดยในหลักฐานบางส่วนได้รับจากวัจนะของศาสดาอิสลามได้บันทึกว่า บุคคลที่ได้รับตำแหน่งชะฮีด เขาจะได้เข้าสรวงสวรรค์โดยไม่มีการสอบสวนและคิดบัญชีใด ๆ ทั้งนั้นสิ้น แม้กระทั่งการสอบสวนนั้นจะเป็นเรื่องราวของฮักกุลนาส (การลิดรอนสิทธิเพื่อนมนุษย) ก็ตาม
ในตัฟซีรของนาศิร มะการิม ชีรอซีย์ ได้กล่าวว่า ในวันกิยามะฮ์ ชะฮีดจะร่วมอยู่กับศาสดาแห่งอิสลามเพื่อให้การรับรองการกระทำของบรรดาประชาชาติ นิกายชีอะฮ์มีความเชื่อว่า ชะฮีด คือบุคคลที่ได้เสียชีวิตในสงครามก่อนที่สงครามจะจบลง โดยได้ร่วมสงครามกับท่านศาสดาแห่งอิสลาม หรือบรรดาอิมามมะอ์ซูม และหรือตัวแทนของอิมามมะอ์ซูมที่เฉพาะ และเช่นกันหากบุคคลใดถูกสังหารในช่วงการฆอยบะฮ์ (เร้นกาย) ของอิมามมะฮ์ดีย์ ในช่วงขณะทำสงครามเพื่อการปกป้องและรักษาศาสนาอิสลาม (ไม่ใช่สงครามอื่น ๆ) เขาก็มีสถานภาพ “ชะฮีด” เช่นกัน. และนอกเหนือจากสงครามดังกล่าวเขาไม่ใช่ “ชะฮีด” ถึงแม้ว่าจะได้รับมรรคผลเทียบเท่ากับชะฮีดก็ตาม สำหรับบุคคลที่เป็น “ชะฮีด” (เสียชีวิต) ในสงคราม นั้นไม่จำเป็นต้องทำฆุซุล (อาบน้ำศพ) กะฟัน (ห่อศพ) และฮุนนูต (การแต่งศพโดยพิมเสน) แต่ให้ทำการนมาซมัยยิตและฝังศพนั้นด้วยเสื้อผ้าที่เขาสวมอยู่ นี้คือศาสนบัญญัติสำหรับบุคคลที่เป็นชะฮีด (เสียชีวิต) ในสงครามรบเพียงเท่านั้น แต่สำหรับบุคคลที่ได้รับบาดเจ็บจากสงคราม และได้ออกจากสงครามมาแล้ว และได้เสียชีวิตลงในภายหลัง บุคคลดังกล่าวก็ได้รับมรรคผลแห่งชะฮีดเช่นกัน แต่ทว่าศาสนบัญญัติข้างต้น (ฆุซุล กะฟัน ฮุนนูต) นั้น ไม่ครอบคลุมสำหรับเขา
ฟัคร์ รอซีย์ และญารุลลอฮ์ ซะมัคชะรีย์ ได้รายงานวัจนะบทหนึ่งไว้ในตัฟซีรกะบีร และตัฟซีรกัชช็อฟ ว่า
“พึงรู้ไว้เถิดว่า บุคคลใดก็ตามที่ได้มอบความรักแก่วงศ์วานของมุฮัมหมัด และได้ตายจากโลกนี้ไป เท่ากับตายในสภาพ ชะฮีด”
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> เปิดผิดรูปหรือมีชื่อที่ใช้ไม่ได้อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> เปิดผิดรูปหรือมีชื่อที่ใช้ไม่ได้
ชะฮาดัต ในกฎหมายของอิหร่าน
ในประเทศอิหร่านคำว่า “ชะฮีด” ได้เด่นชัดขึ้นภายหลังจากการปฏิวัติอิสลามแห่งอิหร่านในปี 2522 ซึ่งผู้ที่ถูกสังหารในช่วงการปฏิวัติจะได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ที่เสียสละในการสู้รบกับฝ่ายอธรรม และจะได้รับสถานภาพชะฮีด ตามกฎหมายของ “มูลนิธิแห่งชะฮีด” ในประเทศอิหร่านผู้ใดก็ตามไม่ว่าจะด้วยทางตรงหรือทางอ้อมซึ่งได้เกี่ยวข้องกับสงคราม และได้รับผลกระทบจากศัตรูของสาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน แล้วเสียชีวิตลง พวกเขาคือ “ชะฮีด” โดยสมาชิกแห่งกองทัพ หรือหน่วยข่าวกรอง ไม่ว่าจะอยู่ในขณะการฝึกซ้อม หรือกำลังปฏิบัติหน้าที่อยู่ และหรือหากถูกจับเป็นเชลย แล้วถูกทรมานแต่ก็ยังปกปิดความลับแห่งการปฏิวัติอิสลามอยู่ และได้เสียชีวิตลง พวกเขาเหล่านั้นคือ “ชะฮีด” และอยู่ในหมวด “กฎหมายชะฮีด” เช่นเดียวกัน และกฎหมายนี้ยังรวมถึงบุคคลดังต่อไปนี้
- กองกำลังอาสาสมัคร (บาซีจ) และเจ้าหน้าที่ตำรวจที่ถูกสังหารโดยอาชญากร บุคคลที่ศาลตัดสินแล้วว่าได้เสียชีวิตโดยอาชญากรในขณะห้ามปรามการกระทำผิดบทบัญญัติ เพื่อส่งเสริมการกระทำความดี
- บุคคลที่ศาลตัดสินแล้วว่าได้เสียชีวิตโดยอาชญากรในขณะห้ามปรามการกระทำผิดบทบัญญัติ เพื่อส่งเสริมการกระทำความดี
- บุคคลที่ได้รับบาดเจ็บและพิการ โดยแพทย์ได้วินิจฉัยแล้วว่า หากทำการรักษาหรือผ่าตัด เขาจะเสียชีวิตลง
- บุคคลที่ได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากสงคราม และได้รับการพิจารณาเป็นพิเศษ
- บุคคลที่ได้รับยกเว้นพิเศษจากผู้นำสูงสุดแห่งอิหร่าน
เงื่อนไขผู้ที่อยู่ภายใต้กฎหมายชะฮีด
- นักรบที่เสียชีวิตระหว่างสงครามในพื้นที่ปฏิบัติการ เนื่องจากภัยธรรมชาติหรือไม่ใช่ภัยธรรมชาติ และไม่ได้เกิดโดยความประมาทหรือความผิดพลาดใด ๆ
- เจ้าหน้าที่กองกำลังและเจ้าหน้าที่กระทรวงกลาโหม ที่เสียชีวิตขณะทดลองอาวุธ
- ผู้อพยพในสงครามที่โดนระเบิดและได้เสียชีวิตลง
- อิสลามแห่งอิหร่าน หรือทรัพย์สินส่วนรวม และหรือทรัพยากรธรรมชาติ
- บุคคลที่ถูกฆ่าโดยอาชยากรแห่งการปฏิวัติ ในขณะได้รับคำสั่งให้ปกป้องฐานทัพ
- ภาพถ่ายจากสุสานบรรดา ชะฮีด ณ เมืองนะญับฟ ออـบอด
อ้างอิง
แม่แบบ:پانویس
- ^ ซูเราะห์อาลิอิมรอน โองการที่ ๑๖๙ ถึง ๑๗๑ :
«وَ لا تحْسبنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فی سبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتَا بَلْ أَحْیَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ(۱۶۹) فَرِحِینَ بِمَا ءَاتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ وَ یَستَبْشرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ(۱۷۰) یَستَبْشرُونَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ وَ فَضلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ(۱۷۱)»
ดูเพิ่ม
- เสียชีวิตในการปฏิบัติหน้าที่
- ชะฮีด ฆุมนอม (ชะฮีดไร้นาม)
- ชะฮีด เซ็นเดะ
- ซัยยิดุช ชุฮะดา (หัวหน้าบรรดาชะฮีด)
- ษารุลลอฮ์
อ้างอิง
- Imam Hussein จากมุมมองของดร.ชะรีอะตีย์ (shariati)
- ฐานข้อมูลวัฒนธรรมการเสียสละและชะฮาดัต
- ผลงานการเขียนของ ดร.ชัมรอน เกี่ยวกับ ชะฮาดัต
- Merriam-Webster's Learner's Dictionary
- tums.ac.ir