ฐานทัพเรือพังงา

ฐานทัพเรือพังงา (อังกฤษ: Phang-nga Naval Base ย่อว่า: ฐท.พง.) หรือ ฐานทัพเรือพังงา ทัพเรือภาคที่ 3 (ย่อว่า: ฐท.พง.ทรภ.3) เป็นฐานทัพเรือของกองทัพเรือไทยในพื้นที่ทะเลอันดามัน ขึ้นตรงต่อ ตั้งอยู่ในตำบลลำแก่น อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา

ฐานทัพเรือพังงา
ส่วนหนึ่งของกองทัพเรือไทย
ท้ายเหมือง พังงา
ทางเข้าฐานทัพเรือพังงา
พิกัด	8°34′27″N 98°13′54″E / 8.574118°N 98.231588°E / 8.574118; 98.231588
ประเภท	ฐานทัพเรือ
ข้อมูล
ผู้ดำเนินการ	กองทัพเรือไทย
ควบคุมโดย
เว็บไซต์	www.pnbase.navy.mi.th
ประวัติศาสตร์
สร้าง	8 เมษายน พ.ศ. 2525; 42 ปีก่อน (2525-04-08)
ข้อมูลสถานี
ผู้บัญชาการ ปัจจุบัน	พลเรือตรี กนกพล พิมพ์ทอง
กองทหารรักษาการณ์	กองรักษาความปลอดภัย ฐานทัพเรือพังงา

ประวัติ

ก่อนหน้านี้ กองทัพเรือยังไม่มีฐานสำหรับส่งกำลังบำรุงให้กับเรือรบในฝั่งทะเลอันดามันที่ไปปฏิบัติงานในพื้นที่ จึงได้มีการเริ่มสำรวจหาพื้นที่ที่มีความเหมาะสมเมื่อปี พ.ศ. 2511 และจัดหาพื้นที่ในบริเวณแหลมพันวา จังหวัดภูเก็ต กระทั่งในปี พ.ศ. 2517 ผู้บัญชาการทหารเรือในขณะนั้น คือ พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ได้ลงพื้นที่สำรวจบริเวณแหลมพันวาพบว่ายังไม่มีความพร้อมและไม่เหมาะสมในการตั้งฐาน เนื่องจากมีพื้นที่คับแคบ รวมถึงจะเกิดอุปสรรคในการจอดเรือเพื่อส่งกำลังบำรุงในช่วงฤดูมรสุม จึงได้สั่งการให้พิจารณาหาพื้นที่แห่งใหม่ จนพบว่าพื้นที่ในบ้านทับละมุ อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา มีความเหมาะสมในการตั้งฐานส่งกำลังบำรุง และอนุมัติให้จัดตั้งสถานีทหารเรือพังงาในปี พ.ศ. 2519 โดยพลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ในขณะที่ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุดและรักษาการผู้บัญชาการทหารเรือนั่นเอง

สถานีทหารเรือพังงาก่อสร้างแล้วเสร็จและเริ่มปฏิบัติการเมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2525 มีสถานะเป็นหน่วยขึ้นตรงต่อกองทัพเรือ มีผู้บังคับการยศนาวาเอกพิเศษ และได้กำหนดให้วันที่ 8 เมษายน เป็นวันคล้ายวันสถาปนาฐานทัพเรือพังงา

ต่อมาในปี พ.ศ. 2533 กองทัพเรือได้จัดทำแผนและมีการปรับการกำหนดอัตรากำลังรบใหม่ โดยขยายอัตราและกำลังรบเพิ่มเติม กระทั่งในปี พ.ศ. 2538 กองทัพเรือได้รับอนุญาตจากกระทรวงกลาโหมให้จัดตั้งกองเรือภาคขึ้นมา ทำให้สถานีเรือพังงาสังกัดอยู่ในพื้นที่ของกองเรือภาคที่ 3 ทำให้สถานีเรือพังงามีภารกิจที่มากยิ่งขึ้น ทั้งส่วนของกำลังทางบก ทางเรือ และทางอากาศ ทำให้กองทัพเรือเสนอไปยังกระทรวงกลาโหมเพื่อขอปรับอัตรของสถานีเรือพังงาขึ้นเป็น ฐานทัพเรือพังงาเมื่อวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2539 มีผู้บัญชาการฐานทัพเรือในชั้นยศพลตรี และยังคงขึ้นตรงต่อกองทัพเรืออยู่เช่นเดิม

ในปี พ.ศ. 2548 กองทัพเรือปรับรูปแบบการจัดกำลังใหม่โดยปรับการควบคุมลงไปยังพื้นที่ ทำให้กองเรือภาคถูกปรับเป็นทัพเรือภาค และหน่วยงานในกองเรือภาคขึ้นตรงต่อทัพเรือภาค ฐานทัพเรือพังงาจึงขึ้นตรงต่อทัพเรือภาคที่ 3 เมื่อวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2552

โครงสร้าง

ฐานทัพเรือพังงา ประกอบด้วยหน่วยงานภายใน ดังนี้

• กองบัญชาการ
• กองพลาธิการ
• กองขนส่ง
• กองโรงงาน
• โรงพยาบาล
• กองกิจการพิเศษ
• สถานีสื่อสาร
• เรือนจำ
• สถานีการบิน
• แผนกสรรพาวุธ
• (ศูนย์ประสานงานประมงชายแดนทางทะเล ไทย–เมียนมา)

สายการขึ้นสมทบ

ฐานทัพเรือพังงา มีสายการขึ้นสมทบ ดังนี้

• กองรักษาความปลอดภัย ฐานทัพเรือพังงา – ขึ้นตรงต่อกรมรักษาความปลอดภัย หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
• กองพันสารวัตรทหารที่ 4 – ขึ้นตรงต่อกรมสารวัตรทหารเรือ

หน่วยประจำการ

พื้นที่ภายในฐานทัพเรือพังงา

ฐานทัพเรือพังงา ประกอบด้วยหน่วยปฏิบัติการประจำการ ดังนี้

ทัพเรือภาคที่ 3

• กองเรือปฏิบัติการ
  • หมวดเรือเฉพาะกิจ – จะมีการจัดกำลังจากกองเรือยุทธการ หมุนเวียนกันเข้ามาประจำการยังฐานทัพเรือพังงาตามช่วงเวลาและภารกิจที่ได้รับมอบหมาย
  • หมวดบินเฉพาะกิจ – จะมีการจัดกำลังจากกองการบินทหารเรือเข้ามาประจำการที่สนามบินสงขลาตามช่วงเวลาและภารกิจที่ได้รับมอบหมาย
  • ชุดปฏิบัติการพิเศษ
  • ชุดถอดทำลายอมภัณฑ์

ภารกิจ

ฐานทัพเรือพังงา มีภารกิจในการดำเนินงานเกี่ยวกับการฐานทัพ การป้องกันพื้นที่ การรักษาความสงบเรียบร้อยรวมไปถึงระเบียบวินัยของทหารและสารวัตรทหาร นอกจากนี้ยังรักษาความปลอดภัยของฐานที่ตั้งทางทหารของกองทัพเรือต่าง ๆ และพื้นที่ที่ได้รับการมอบหมายให้ป้องกัน ภารกิจในด้านการกิจการพลเรือน การควบคุมดูแลเรือพาณิชย์ การเรือนจำไปจนถึงการฝึกต่าง ๆ ตามที่ได้รับมอบหมายจากผู้บังคับบัญชา

นอกจากนี้ยังปฏิบัติงานตามการสั่งการของทัพเรือภาคที่ 3 ในการเป็นฐานทัพเรือหลักในการส่งกำลังบำรุงให้กับกองเรือที่ปฏิบัติการรักษาอธิปไตย รักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล ไม่ว่าจะเป็นการป้องกันการกระทำที่ผิดกฎหมาย การคุ้มครองเรือประมง ป้องกันการลักลอบเข้าเมือง และให้ความช่วยเหลือประชาชนในฝั่งทะเลอันดามัน

สิ่งอำนวยความสะดวก

ฐานทัพเรือพังงา ประกอบด้วยสิ่งอำนวยความสะดวก ดังนี้

ท่าเทียบเรือฐานทัพเรือพังงา

ท่าเทียบเรือฐานทัพเรือพังงา มีลักษณะยื่นออกมาจากฝั่งเป็นรูปตัวแอล ด้านที่ยาวขนานไปกับชายฝั่งมีความยาวประมาณ 200 เมตร กว้างประมาณ 15 เมตร ด้านที่ยื่นออกจากชายฝั่งความยาวประมาณ 100 เมตร กว้างประมาณ 10 เมตร

โรงพยาบาลฐานทัพเรือพังงา

โรงพยาบาลฐานทัพเรือพังงา เป็นโรงพยาบาลในสังกัดของฐานทัพเรือพังงา ขึ้นตรงต่อกรมแพทย์ทหารเรือ ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2520 ในรูปแบบของหน่วยเฉพาะกิจ นปอ. ต่อมาในปี พ.ศ. 2525 ได้ยกระดับขึ้นเป็นโรงพยาบาลชั่วคราวสถานีเรือพังงา และทำพิธีเปิดอย่างเป็นทางการในวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2530 และยึดถือวันดังกล่าวเป็นวันสถาปนาโรงพยาบาลฐานทัพเรือพังงา มีขนาดเตียงจำนวน 10 เตียง ให้บริการ ดังนี้

• แผนกทันตกรรม
• แผนกเวชศาสตร์ใต้น้ำ
• หมวดเวชกรรมป้องกัน
• แผนกตรวจผู้ป่วยนอก
• แผนกผู้ป่วยใน

สถานที่สำคัญ

อนุสรณ์สถานรำลึกสึนามิ

อนุสรณ์สถานรำลึกสึนามิ ฐานทัพเรือพังงา เป็นอุสรณ์ที่สร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์แผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิในมหาสมุทรอินเดีย พ.ศ. 2547 ซึ่งสร้างความเสียหายเป็นวงกว้างต่อชายฝั่งทะเลอันดามันของประเทศไทย โดยกองทัพเรือได้สูญเสียเรือตรวจการณ์ชายฝั่ง 215 (เรือ ต.215) ในเหตุการณ์นี้ขณะปฏิบัติหน้าที่ถวายอารักขาคุณพุ่ม เจนเซ่น โอรสในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกาญญา สิริวัฒนาพรรณวดีระหว่างการเล่นน้ำบริเวณชายหาดในตำบลคึกคัก อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา ควบคุมเรือโดย เรือเอก สมชาย โนนน้อย และลูกเรืออีก 8 นาย ซึ่งหลังจากประสบเหตุทำให้มีผู้เสียชีวิต 1 นาย คือ จ่าเอก เผด็จชัย พูนสุภาพ เจ้าหน้าที่ควบคุมเรดาร์และเครื่องมือสื่อสาร

หลังจากเหตุการณ์ เรือถูกพบว่าจมอยู่ที่ความลึก 7 เมตร ห่างจากพื้นที่เดิมของเรือก่อนเกิดเหตุการณ์ 800 เมตร และห่างจากชายฝั่งประมาณ 2,500 เมตร โดยมี พลเรือโท ปิติ อุตตะโมต รองเสนาธิการ กองเรือยุทธการผู้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าคณะกู้เรื่อง ต.215 โดยหลังจากการเก็บกู้ ตัวเรือไม่สามารถนำกลับมาใช้การได้แล้ว จึงได้นำตัวเรือไปจัดแสดงในอนุสรณ์สถานรำลึกสึนามิ ฐานทัพเรือพังงา

ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล

โรงเรือนสำหรับอนุบาลเต่าทะเลในศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล

บ่อเลี้ยงเต่าภายใน

ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล ฐานทัพเรือพังงา ก่อตั้งขึ้นมาในปี พ.ศ. 2538 เพื่ออนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเลในฝั่งทะเลอันดามัน เป็นแหล่งอนุบาลเต่าทะเลของกองทัพเรือ ซึ่งเป็นพันธุ์เต่าท้องถิ่นของไทยที่มีหลากหลายสายพันธุ์ มีพื้นที่ 2 ส่วนคือ

• ส่วนที่ 1 ตั้งอยู่ที่เกาะ 1 หรือเกาะหูยง อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน
• ส่วนที่ 2 คือพื้นที่อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเลในบริเวณศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล ตั้งอยู่ในฐานทัพเรือพังงา

ภายในศูนย์ประกอบไปด้วยโรงเรือนริมฝั่งทะเล มีบ่ออนุบาลขนาดกว้าง 2 เมตร ยาว 3 เมตร ประมาณ 20 บ่อ สำหรับเลี้ยงเต่าตนุ เต่ากระ และเต่าหญ้า ซึ่งมีแหล่งกำเนิดทั้งจากอ่าวไทยจากสัตหีบและในทะเลอันดามันเอง ซึ่งนอกจากการเพาะเลี้ยงแล้วยังมีการปลูกฝังจิตสำนึกให้กับประชาชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติให้สมบูรณ์เพื่อให้เต่าทะเลสามารถขึ้นมาวางไข่ และมีอัตราการรอดชีวิตลงสู่ทะเลที่สูงขึ้น

หากนักท่องเที่ยวต้องการชมการปล่อยลูกเต่าลงสู่ทะเล สามารถเข้าชมได้ในช่วงเดือนมกราคม ถึงเดือนมีนาคม และหากต้องการร่วมปล่อยลูกเต่าสามารถติดต่อล่วงหน้ามายังศูนย์ ซึ่งจะมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม

หมายเหตุ

1. จากการวัดความยาวบนภาพถ่ายดาวเทียมของกูเกิล แผนที่

ดูเพิ่ม

• ฐานทัพเรือกรุงเทพ
• ฐานทัพเรือสงขลา

อ้างอิง

1. Royal Thai Navy - Leadership
2. "Royal Thai Navy - Detail History". www.pnbase.navy.mi.th.
3. "Royal Thai Navy - Detail Today". www.pnbase.navy.mi.th.
4. "รองผู้อำนวยการรักษาความมั่นคงภายในจังหวัดพังงา นำกำลังพลกองพันสารวัตรทหารเรือที่ ๔ ฐานทัพเรือพังงา ทัพเรือภาคที่ ๓ ปฏิบัติตามข้อกำหนดของประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน ทั่วราชอาณาจักร". www.navy.mi.th (ภาษาอังกฤษ).
5. "ผบ.ทร. ตรวจเยี่ยมฐานทัพเรือพังงา ย้ำภารกิจ เสียสละ ปกป้องอธิปไตย". www.thairath.co.th. 2021-11-27.
6. "เกี่ยวกับโรงพยาบาล – โรงพยาบาลฐานทัพเรือพังงา ทัพเรือภาคที่ 3". phanghosp.nmd.go.th. สืบค้นเมื่อ 2024-08-07.{{}}: CS1 maint: url-status ()
7. "ปฏิบัติการกู้ซาก'ต.215' เรือถวายอารักขา'คุณพุ่ม'". mgronline.com. 2005-01-28.
8. "ฐานทัพเรือพังงาทัพเรือภาคที่ 3 จัดโครงการอนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเลฝั่งอันดามัน". สยามรัฐ. 2019-01-07.
9. "ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล ฐานทัพเรือพังงา แหล่งเรียนรู้คุณค่าของ "เต่าทะเลไทย"". mgronline.com. 2024-06-16.