ตำบลขามใหญ่

ตำบลขามใหญ่ เป็นตำบลในอำเภอเมืองฯ จังหวัดอุบลราชธานี ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอเมืองอุบลราชธานี ห่างจากตัวเมืองอุบลราชธานีประมาณ 4 กิโลเมตร มีพื้นที่ 58 ตารางกิโลเมตร ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2462 ซึ่งมี 15 หมู่บ้านในขณะนั้น ปัจจุบัน ตำบลขามใหญ่มีประชากร 42,028 คน แบ่งการปกครองออกเป็น 22 หมู่บ้าน 26 ชุมชน (หมู่) พื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ภายใต้การบริหารจัดการของเทศบาลตำบลขามใหญ่ โดยพื้นที่บางส่วนของชุมชนหมู่ที่ 3 บ้านก้านเหลือง, หมู่ที่ 11 บ้านหนองปลาปาก, หมู่ที่ 15 บ้านนาคำ และหมู่ที่ 18 บ้านดอนกลาง ที่อยู่ภายใต้การบริหารของเทศบาลตำบลอุบล

ตำบลขามใหญ่
ตำบล
แผนที่แสดงที่ตั้งของตำบลขามใหญ่
อักษรไทย	ตำบลขามใหญ่
อักษรโรมัน	Tambon Kham Yai
จังหวัด	อุบลราชธานี
อำเภอ	เมืองอุบลราชธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	58.00 ตร.กม. (22.39 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2019)
• ทั้งหมด	42,028 คน
• ความหนาแน่น	724.62 คน/ตร.กม. (1,876.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	34000
รหัสภูมิศาสตร์	340108
เว็บไซต์	เว็บไซต์เทศบาลตำบลขามใหญ่
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เมื่อปี พ.ศ. 2551 ประชาชนหมู่ที่ 15 บ้านนาคำ ที่อยู่ในเขตพื้นที่ของเทศบาลตำบลขามใหญ่มีความประสงค์ที่จะแยกพื้นที่ของชุมชนดังกล่าวไปรวมกับเทศบาลตำบลอุบล เนื่องจากพื้นที่บางส่วนของหมู่ที่ 15 บ้านนาคำนั้นอยู่ภายใต้การบริหารของเทศบาลตำบลอยู่ก่อนแล้ว ประกอบกับการเดินไปติดต่อราชการยังเทศบาลตำบลขามใหญ่นั้นใช้ระยะเวลาเดินทางนานกว่าการเดินทางไปยังเทศบาลตำบลอุบล ทำให้ประชาชนไม่สะดวกต่อการเดินทาง แต่ความต้องการในประเด็นดังกล่าวไม่ผ่านความเห็นชอบในการประชุมของคณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย เช่นเดียวกันกับกรณีข้างต้น ในปี พ.ศ. 2554 ประชาชนในหมู่ที่ 23 บ้านวนารมย์มีความต้องการที่จะโอนย้ายพื้นที่ของชุมชนดังกล่าวให้ไปอยู่ภายในเขตปกครองของเทศบาลนครอุบลราชธานี แต่ไม่ผ่านการพิจารณา เนื่องจากมีข้อจำกัดทางกฎหมาย

ในปี พ.ศ. 2563 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยเพื่อเปลี่ยนแปลงเขตปกครองและยกฐานะของเทศบาลตำบลขามใหญ่เป็น เทศบาลนครขามใหญ่ โดยยุบเทศบาลตำบลปทุม เพื่อควบรวมเข้ากับองค์การบริหารส่วนตำบลไร่น้อยและเทศบาลตำบลขามใหญ่ อำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี เพื่อจัดตั้งเป็นเทศบาลนครขามใหญ่ แต่ได้รับการคัดค้านจากประชาชนในพื้นที่

ประวัติ

ตำบลขามใหญ่ได้รับการจัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2462 ครอบคลุมพื้นที่ทางตอนเหนือของเมืองอุบลราชธานี ในช่วงราวปี พ.ศ. 2532 มีจำนวนหมู่บ้านในเขตปกครองทั้งสิ้น 15 หมู่บ้าน ได้แก่

บ้านขามใหญ่ บ้านหนองเค็ง บ้านก้านเหลือง บ้านด้ามพร้า บ้านห้วยคุ้ม

บ้านดอนแค บ้านหนองมะนาว บ้านหัวคำ บ้านหนองหว้า บ้านขามลุ่ม (หมู่ที่ 10 บ้านขามใหญ่ในปัจจุบัน)

บ้านหนองปลาปาก บ้านดอนยูง บ้านหนองบัว บ้านหนองไผ่ บ้านนาคำ

ทั้งนี้ พื้นที่ของตำบลขามใหญ่นั้นเป็นพื้นที่ที่รองรับการขยายตัวของตัวเมืองอุบลราชธานี ทำให้มีการตั้งถิ่นฐานของประชาชนเพิ่มขึ้นอย่างมาก จากข้อมูลทะเบียนราษฎร์ของกรมการปกครอง พบว่า ระหว่างปี พ.ศ. 2536 – 2550 ตำบลขามใหญ่มีประชากรเพิ่มมากขึ้นถึงร้อยละ 55 (21,193 คน และ 32,738 คน ในปี พ.ศ. 2536 และ 2550 ตามลำดับ) ผลจากการเพิ่มขึ้นของประชากรนี้ ทำให้มีการจัดตั้งหมู่บ้านใหม่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ บ้านนาดูนน้อย บ้านหนองมะเขือ และบ้านนาอุดม ในปี พ.ศ. 2533; บ้านดอนแค และบ้านหัวดูน ในปี พ.ศ. 2542; บ้านโชคเมือง ในปี พ.ศ. 2544; บ้านวนารมย์ และบ้านดงคำอ้อ ในปี พ.ศ. 2545

ขนาดและที่ตั้ง

ตำบลขามใหญ่ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอเมืองอุบลราชธานี ระยะทางห่างจากเมืองอุบลราชธานี ประมาณ 3 กิโลเมตร การคมนาคมผ่านถนนสายหลักทางหลวงหมายเลข 212 (ถนนชยางกรู) และ 2050 (อุบลราชธานี – เขมราฐ) มีขนาดพื้นที่ 58 ตารางกิโลเมตร และมีอาณาเขตติดต่อกับองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น ดังนี้

ทิศเหนือ มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลหนองขอน และตำบลขี้เหล็ก อำเภอเมืองอุบลราชธานี

ทิศใต้ มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลในเมือง อำเภอเมืองอุบลราชธานี

ทิศตะวันออก มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลไร่น้อย อำเภอเมืองอุบลราชธานี

ทิศตะวันตก มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลแจระแม และตำบลหนองขอน อำเภอเมืองอุบลราชธานี

ชุมชนและประชากร

ตำบลขามใหญ่ประกอบด้วยหมู่บ้านทั้งสิ้น 22 หมู่บ้าน แบ่งเป็น 26 ชุมชน ประชากร 42,028 คน มีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น 21,407 ครัวเรือน จำนวนประชากรแยกรายหมู่บ้านและชุมชนย้อนหลัง 10 ปี ดังแสดงในรายการต่อไปนี้

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร ตำบลขามใหญ่
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	±%
2536	21,193	N/A
2539	24,117	+13.80%
2542	25,689	+6.52%
2545	27,352	+6.48%
2547	29,374	+7.40%
2549	31,622	+7.65%
2551	33,934	+7.31%
2553	35,569	+4.82%
2555	36,764	+3.36%
2557	38,284	+4.14%
2559	40,159	+4.90%
2560	40,735	+1.44%
2562	42,028	+3.18%

      หมายถึง จำนวนประชากรได้ลดลงเมื่อเทียบกับปีก่อน

หมู่บ้าน	ชุมชน	ประชากร (คน)
		พ.ศ. 2562	พ.ศ. 2561	พ.ศ. 2560	พ.ศ. 2559	พ.ศ. 2558	พ.ศ. 2557	พ.ศ. 2556	พ.ศ. 2555	พ.ศ. 2554	พ.ศ. 2553
ทะเบียนบ้านกลาง	—	125	119	119	110	104	96	96	101	112	108
บ้านขามใหญ่	หมู่ที่ 1	1,410	1,393	1,392	1,363	1,335	1,314	1,301	1,269	1,267	1,306
	หมู่ที่ 10	2,581	2,467	2,301	2,115	1,965	1,842	1,797	1,798	1,798	1,747
รวมบ้านขามใหญ่		3,991	3,860	3,693	3,478	3,300	3,156	3,098	3,067	3,065	3,053
บ้านหนองเค็ง	หมู่ที่ 2	1,097	1,075	1,055	1,051	1,042	1,027	997	979	959	946
บ้านก้านเหลือง	หมู่ที่ 3^‡	2,155	2,113	2,103	2,092	2,077	2,036	2,004	2,001	1,958	1,892
บ้านด้ามพร้า	หมู่ที่ 4	1,960	1,942	1,875	1,844	1,805	1,808	1,790	1,762	1,725	1,703
บ้านห้วยคุ้ม	หมู่ที่ 5	2,644	2,564	2,515	2,360	1,960	1,709	1,625	1,320	1,312	1,269
	หมู่ที่ 26	626	593	587	593	593	586	570	557	549	539
รวมบ้านห้วยคุ้ม		3,270	3,157	3,102	2,953	2,553	2,295	2,195	1,877	1,861	1,808
บ้านดอนแค	หมู่ที่ 6	2,715	2,687	2,668	2,635	2,532	2,439	2,270	2,066	1,978	1,886
	หมู่ที่ 20	1,005	947	919	893	848	830	837	812	808	790
รวมบ้านดอนแค		3,720	3,634	3,587	3,528	3,380	3,269	3,107	2,878	2,786	2,676
บ้านหนองมะนาว	หมู่ที่ 7	1,217	1,206	1,171	1,173	1,168	1,166	1,149	1,130	1,137	1,118
บ้านหัวคำ	หมู่ที่ 8	1,265	1,261	1,258	1,249	1,244	1,234	1,220	1,208	1,201	1,213
บ้านหนองหว้า	หมู่ที่ 9	1,223	1,214	1,175	1,173	1,157	1,159	1,167	1,161	1,121	1,118
บ้านหนองปลาปาก	หมู่ที่ 11^‡	2,819	2,860	2,787	2,784	2,828	2,782	2,829	2,796	2,765	2,797
บ้านดอนยูง	หมู่ที่ 12	2,360	2,337	2,310	2,292	2,297	2,258	2,246	2,232	2,204	2,173
บ้านหนองบัว	หมู่ที่ 13	654	637	634	632	621	611	595	573	568	553
บ้านหนองไผ่	หมู่ที่ 14	874	859	851	831	824	824	806	820	805	780
บ้านนาคำ	หมู่ที่ 15^‡	2,387	2,399	2,395	2,416	2,385	2,380	2,384	2,363	2,371	2,333
บ้านนาดูนน้อย	หมู่ที่ 16	628	574	549	529	531	518	517	515	508	509
บ้านหนองมะเขือ	หมู่ที่ 17	983	979	963	950	927	916	909	878	851	843
บ้านดอนกลาง	หมู่ที่ 18^‡	4,469	4,477	4,481	4,424	4,363	4,265	4,202	4,128	4,077	4,073
	หมู่ที่ 25	1,491	1,509	1,489	1,509	1,477	1,495	1,499	1,516	1,484	1,419
รวมบ้านดอนกลาง		5,960	5,986	5,970	5,933	5,840	5,760	5,701	5,644	5,561	5,492
บ้านนาอุดม	หมู่ที่ 19	889	863	861	846	815	787	782	771	727	690
บ้านหัวดูน	หมู่ที่ 21	638	624	613	619	617	582	580	565	547	532
บ้านโชคเมือง	หมู่ที่ 22	320	322	306	301	298	304	300	302	310	305
บ้านวนารมย์	หมู่ที่ 23	2,675	2,631	2,587	2,604	2,619	2,584	2,497	2,397	2,276	2,233
บ้านดงคำอ้อ	หมู่ที่ 24	818	813	771	771	772	732	748	744	708	694
รวมตำบลขามใหญ่		42,028	41,465	40,735	40,159	39,204	38,284	37,717	36,764	36,126	35,569

สถานที่สำคัญ

• สวนสัตว์อุบลราชธานี อยู่ภายใต้การกำกับดูแลขององค์การสวนสัตว์ในพระบรมราชูปถัมภ์ สังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตั้งอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติดงฟ้าห่วน เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการเมื่อ พ.ศ. 2556 มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นศูนย์วิจัยและขยายพันธุ์สัตว์ป่าหายากและการฟื้นฟูระบบนิเวศน์
• แหล่งโบราณคดีบ้านก้านเหลือง ค้นพบเมื่อ พ.ศ. 2534 เป็นแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่มีหลักฐานพฤติกรรมของมนุษย์ในอดีตสมัยก่อนที่จะมีตัวหนังสือใช้ในแถบนี้ มีอายุประมาณ 1,500-2,500 ปี โดยมีสำรวจพบโบราณวัตถุเศษภาชนะดินเผาจำนวนมากกระจัดกระจายบนเนินดินด้านทิศตะวันออกของวัดบ้านก้านเหลือง ปัจจุบันอยู่ในความดูแลของสำนักงานโบราณคดี และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 8 อุบลราชธานี ซึ่งได้ทำการสำรวจขุดค้นทางโบราณคดีและศึกษาหลักฐานต่าง ๆ พร้อมกับมีการจัดตั้งพิพิธภัณฑสถานประจำแหล่งโบราณคดีเพื่อจัดแสดงโบราณวัตถุและเผยแพร่ข้อมูลต่างๆที่เกี่ยวเนื่อง
• สวนพฤกษศาสตร์ดงฟ้าห่วน เป็นสวนพฤกษศาสตร์​ลำดับที่​ 5​ ของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2532 สำหรับเป็นแหล่งเรียนรู้ เพาะพันธุ์ และแจกจ่ายพันธุ์ไม้แก่ประชาชนและหน่วยงานต่างๆ

ดูเพิ่ม

• เทศบาลตำบลอุบล
• เทศบาลตำบลขามใหญ่

อ้างอิง

1. อินโฟซินเทค (2000). . Thaitambon.com. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 21 October 2018. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.
2. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2020). "จำนวนประชากร ระดับหมู่บ้าน พ.ศ. 2562". Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 12 October 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
3. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2011). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 13 October 2020.
4. สำนักกฏหมาย สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย (22 August 2008). "รายงานการประชุม คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย คณะที่ 2 ครั้งที่ 65/2551". คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 10 November 2020. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.
5. สำนักกฏหมาย สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย (28 February 2011). "รายงานการประชุม คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย คณะที่ 1 ครั้งที่ 15/2554" (PDF). สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.^{[ลิงก์เสีย]}
6. ผู้จัดการออนไลน์ (6 March 2020). . Mgronline.com. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 9 November 2020. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.
7. สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2020). "สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร". สืบค้นเมื่อ 13 October 2020.
8. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2002). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.
9. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2019). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
10. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2018). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
11. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2017). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
12. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2016). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 4 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
13. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2015). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
14. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2014). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 3 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
15. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2013). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 4 July 2020. สืบค้นเมื่อ 12 October 2020.
16. สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2012). . Stat.bora.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 July 2020. สืบค้นเมื่อ 13 October 2020.
17. สวนสัตว์อุบลราชธานี (2016). . Ubon.zoothailand.org. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 25 September 2020.
18. เทศบาลตำบลขามใหญ่ (2019). . Khamyaiubon.go.th. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 23 September 2020. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.
19. งานข้อมูลท้องถิ่น สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี (9 September 2016). . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 9 November 2020. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.
20. กลุ่มงานพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช (2019). . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 9 November 2020. สืบค้นเมื่อ 10 November 2020.