พระยานครราชสีมา นามเดิมว่า ขำ ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองนครราชสีมาในช่วงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และดำรงตำแหน่งเป็น พระยาไชยวิชิตสิทธิสาตรา ผู้รักษากรุงเก่าอยุธยาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นแม่ทัพในสงครามอานัมสยามยุทธ
พระยานครราชสีมา หรือพระยาไชยวิชิตสิทธิสาตรา (ขำ) เป็นบุตรของเจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอิน) มารดาไม่ปรากฏชัดเจน อาจจะคือท่านผู้หญิงบุนนาค ธิดาของเจ้าพระยาอภัยราชา (ปิ่น) และเป็นน้องสาวของเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) พระยานครราชสีมา (ขำ) มีพี่น้องร่วมมารดาและต่างมารดารวมกันทั้งสิ้น 50 คน ยกตัวอย่างเช่น นายศัลวิชัยหุ้มแพร (ทองคำ) พระยานครราชสีมา (เมฆ ณ ราชสีมา) พระยามหาณรงค์ (พลาย มหาณรงค์ ณ ราชสีมา) พระยาสุริยเดช (คง ณ ราชสีมา) พระยาสุริยเดช (โสฬส อินทโสฬส ณ ราชสีมา) ฯลฯ
พระยานครราชสีมา (ขำ) ปรากฏครั้งแรกรับราชการในตำแหน่งพระราชวรินทร์ เจ้ากรมพระตำรวจนอกซ้าย ในสงครามอานัมสยามยุทธ พ.ศ. 2376 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯมีพระราชโองการให้พระมหาเทพ (ป้อม อมาตยกุล) และพระราชวรินทร์ (ขำ) ยกทัพไปทางภาคอีสานเพื่อไปโจมตีอาณาจักรเมืองพวนและเมืองล่าน้ำหรือจังหวัดเหงะอานของเวียดนาม พระราชวรินทร์ (ขำ) ยกทัพไปถึงเมืองหนองคาย พระราชวรินทร์และพระปทุมเทวาภิบาล (บุญมา) เจ้าเมืองหนองคายยกทัพจากหนองคายไปยังเมืองพวน ส่งคนไปเกลี้ยกล่อมเจ้าสานเมืองพวนให้หันมาเข้ากับฝ่ายสยาม เจ้าสานเมืองพวนยินยอมมาเข้าสวามิภักดิ์ต่อฝ่ายสยาม และให้การต้อนรับพระราชวรินทร์ซึ่งยกทัพเข้าครองเมืองพวนได้โดยสวัสดิภาพ
ต่อมาพระราชวรินทร์ (ขำ) ได้เลื่อนเป็นพระพิเรนทรเทพ เจ้ากรมพระตำรวจใหญ่ขวา จากนั้นในปีพ.ศ. 2380 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯมีพระราชโองการให้เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์) พระยามหาอำมาตยาธิบดี (ป้อม อมาตยกุล) และพระพิเรนทรเทพ (ขำ) ไปสำรวจสำมะโนประชากรทำบัญชีเลกไพร่พลที่หัวเมืองลาวภาคอีสานและเขมรป่าดง พระพิเรนทรเทพ (ขำ) รับผิดชอบเดินทางไปทำบัญชีไพร่พลเมืองหนองคาย เมืองหนองหาร เมืองขอนแก่น เมืองชนบท เมืองภูเวียง และเมืองปากเหือง
ในพ.ศ. 2383 บรรดาเจ้าเมืองกัมพูชาซึ่งอยู่ภายใต้อิทธิพลของเวียดนามราชวงศ์เหงียนนั้น ก่อกบฏลุกฮือขึ้นต่อต้านการปกครองของญวน เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอิน) และพระพิเรนทรเทพ (ขำ) ติดตามเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์) ไปในการยกทัพเข้าโจมตีเมืองเขมร เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์) มอบหมายให้พระพิเรนทรเทพ (ขำ) และพระพรหมบริรักษ์ (แก้ว) ยกทัพจากเมืองพระตะบองเข้าตีเมืองโพธิสัตว์ ในเวลานั้นเจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอิน) ผู้เป็นบิดาของพระพิเรนทรเทพ (ขำ) ล้มป่วยลง เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอิน) ถึงแก่อสัญกรรมในพ.ศ. 2388 พระพิเรนทรเทพ (ขำ) และญาติพี่น้องได้ทำการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดใหม่โพธิ์สามต้นในพ.ศ. 2384 ซึ่งต่อมาวัดนี้ได้รับชื่อว่าวัดใหม่พิเรนทร์
ในช่วงปลายรัชกาลที่ 3 พระพิเรนทรเทพ (ขำ) ได้เลื่อนเป็นพระยาไชยวิชิตสิทธิสาตรามหาประเทศราชสุรชาติเสนาบดี ผู้รักษากรุงเก่าพระนครศรีอยุธยา เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชสมบัติในพ.ศ. 2394 ทรงแต่งตั้งพระยาไชยวิชิตฯ (ขำ) ขึ้นเป็นพระยานครราชสีมา เจ้าเมืองนครราชสีมา
อ้างอิง - ↑ จดหมายเหตุนครราชราชสีมา. กรมศิลปากร, พ.ศ. 2497
- ↑ เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค). พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓.
- ทำเนียบผู้ว่าราชการ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. https://ww2.ayutthaya.go.th/personal_palace/?limit=20
- ทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๔ พิมพ์เป็นที่ระลึก ในงานพระราชทานเพลิงศพ คุณหญิงธรรมสารเนติ (อบ บุนนาค) ณวัดประยูรวงศาวาส. พระนคร ท่าพระจันทร์:โรงพิมพ์พระจันทร์. วันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๗.
พระยานครราชส, มา, ขำ, ราชส, มา, พระยานครราชส, มา, นามเด, มว, ขำ, ดำรงตำแหน, งเป, นเจ, าเม, องนครราชส, มาในช, วงต, นร, ชกาลพระบาทสมเด, จพระจอมเกล, าเจ, าอย, และดำรงตำแหน, งเป, พระยาไชยว, ตส, ทธ, สาตรา, กษากร, งเก, าอย, ธยาในร, ชกาลพระบาทสมเด, จพระน, งเกล, าเจ, . phrayankhrrachsima namedimwa kha darngtaaehnngepnecaemuxngnkhrrachsimainchwngtnrchkalphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw aeladarngtaaehnngepn phrayaichywichitsiththisatra phurksakrungekaxyuthyainrchkalphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw epnaemthphinsngkhramxanmsyamyuththphrayankhrrachsima kha n rachsima ecaemuxngnkhrrachsimadarngtaaehnng ph s 2394 kstriy phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwkxnhna ecaphrayankhrrachsima thxngxin thdip phrayankhrrachsima aekw singhesni bida ecaphrayankhrrachsima thxngxin phrayankhrrachsima hruxphrayaichywichitsiththisatra kha epnbutrkhxngecaphrayankhrrachsima thxngxin 1 mardaimpraktchdecn xaccakhuxthanphuhyingbunnakh thidakhxngecaphrayaxphyracha pin aelaepnnxngsawkhxngecaphrayabdinthredcha singh singhesni phrayankhrrachsima kha miphinxngrwmmardaaelatangmardarwmknthngsin 50 khn 1 yktwxyangechn nayslwichyhumaephr thxngkha phrayankhrrachsima emkh n rachsima phrayamhanrngkh phlay mhanrngkh n rachsima phrayasuriyedch khng n rachsima phrayasuriyedch osls xinthosls n rachsima l 1 phrayankhrrachsima kha praktkhrngaerkrbrachkarintaaehnngphrarachwrinthr ecakrmphratarwcnxksay insngkhramxanmsyamyuthth ph s 2376 phrabathsmedcphranngeklamiphrarachoxngkarihphramhaethph pxm xmatykul aelaphrarachwrinthr kha ykthphipthangphakhxisanephuxipocmtixanackremuxngphwnaelaemuxnglanahruxcnghwdehngaxankhxngewiydnam 2 phrarachwrinthr kha ykthphipthungemuxnghnxngkhay phrarachwrinthraelaphrapthumethwaphibal buyma ecaemuxnghnxngkhayykthphcakhnxngkhayipyngemuxngphwn sngkhnipekliyklxmecasanemuxngphwnihhnmaekhakbfaysyam ecasanemuxngphwnyinyxmmaekhaswamiphkditxfaysyam aelaihkartxnrbphrarachwrinthrsungykthphekhakhrxngemuxngphwnidodyswsdiphaph 2 txmaphrarachwrinthr kha ideluxnepnphraphiernthrethph ecakrmphratarwcihykhwa caknninpiph s 2380 phrabathsmedcphranngeklamiphrarachoxngkarihecaphrayabdinthredcha singh phrayamhaxamatyathibdi pxm xmatykul aelaphraphiernthrethph kha ipsarwcsamaonprachakrthabychielkiphrphlthihwemuxnglawphakhxisanaelaekhmrpadng phraphiernthrethph kha rbphidchxbedinthangipthabychiiphrphlemuxnghnxngkhay emuxnghnxnghar emuxngkhxnaekn emuxngchnbth emuxngphuewiyng aelaemuxngpakehuxng 2 phrayankhrrachsima kha emuxkhrngdarngtaaehnngepnphraphiernthrethph burnaptisngkhrnwdihmophthisamtn txmaidrbchuxwawdihmphiernthr pccubntngxyuthiaekhwngwdthaphra ekhtbangkxkihy inph s 2383 brrdaecaemuxngkmphuchasungxyuphayitxiththiphlkhxngewiydnamrachwngsehngiynnn kxkbtlukhuxkhuntxtankarpkkhrxngkhxngywn ecaphrayankhrrachsima thxngxin aelaphraphiernthrethph kha tidtamecaphrayabdinthredcha singh ipinkarykthphekhaocmtiemuxngekhmr ecaphrayabdinthredcha singh mxbhmayihphraphiernthrethph kha aelaphraphrhmbrirks aekw ykthphcakemuxngphratabxngekhatiemuxngophthistw 2 inewlannecaphrayankhrrachsima thxngxin phuepnbidakhxngphraphiernthrethph kha lmpwylng ecaphrayankhrrachsima thxngxin thungaekxsykrrminph s 2388 phraphiernthrethph kha aelayatiphinxngidthakarburnaptisngkhrnwdihmophthisamtninph s 2384 sungtxmawdniidrbchuxwawdihmphiernthrinchwngplayrchkalthi 3 phraphiernthrethph kha ideluxnepnphrayaichywichitsiththisatramhapraethsrachsurchatiesnabdi 3 phurksakrungekaphrankhrsrixyuthya emuxphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwesdckhunkhrxngrachsmbtiinph s 2394 thrngaetngtngphrayaichywichit kha khunepnphrayankhrrachsima ecaemuxngnkhrrachsima 4 xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 cdhmayehtunkhrrachrachsima krmsilpakr ph s 2497 2 0 2 1 2 2 2 3 ecaphrayathiphakrwngs kha bunnakh phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 3 thaeniybphuwarachkar cnghwdphrankhrsrixyuthya https ww2 ayutthaya go th personal palace limit 20 thiphakrwngs kha bunnakh ecaphraya phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 4 phimphepnthiraluk innganphrarachthanephlingsph khunhyingthrrmsarenti xb bunnakh nwdprayurwngsawas phrankhr thaphracnthr orngphimphphracnthr wnthi 17 kumphaphnth ph s 2477 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phrayankhrrachsima kha n rachsima amp oldid 9470701, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
