ฟาฏิมะฮ์ อัชชะรีฟ

ซัยยิดาฟาฏิมะฮ์ อัชชะรีฟ (อาหรับ: فاطمة الشريف‎) หรือ ฟาฏิมะฮ์ อัซซานูซี (อาหรับ: فاطمة السنوسي‎; ค.ศ. 1911 – 3 ตุลาคม ค.ศ. 2009) เป็นพระราชินีในพระเจ้าอิดริสที่ 1 แห่งลิเบีย เป็นสมเด็จพระราชินีเพียงพระองค์เดียวของลิเบียก่อนการปฏิวัติโดยพันเอกมูอัมมาร์ กัดดาฟี ในปี ค.ศ. 1969 พระองค์จึงเป็นสมเด็จพระราชินีองค์สุดท้ายในแอฟริกาเหนือ

สมเด็จพระราชินีฟาฏิมะฮ์
พระอิสริยยศ	สมเด็จพระราชินีแห่งลิเบีย
ราชวงศ์	ซานูซี
ข้อมูลส่วนพระองค์
พระราชสมภพ	ประมาณ ค.ศ. 1911 โอเอซิสแห่งคูฟรา ลิเบียของอิตาลี
สวรรคต	3 ตุลาคม ค.ศ. 2009 (98 ปี) ไคโร ประเทศอียิปต์
พระราชบิดา	อะฮ์มัด ชะรีฟ อัซซานูซี
พระราชมารดา	เคาะดีญะฮ์ บินต์ อะฮ์มัด อัลริฟี
พระราชสวามี	พระเจ้าอิดริสที่ 1 แห่งลิเบีย
พระราชบุตร	พระโอรส 1 พระองค์

พระราชประวัติ

ฟาฏิมะฮ์ อัชชะรีฟพระราชสมภพในปี ค.ศ. 1911 ที่โอเอซิสแห่งคูฟรา (ประเทศลิเบียในปัจจุบัน) เป็นพระธิดาเพียงคนเดียวในซัยยิดอะฮ์มัด ชะรีฟ อัซซานูซี อดีตผู้นำทางศาสนาของราชวงศ์ซานูซี กับเคาะดีญะฮ์ บินต์ อะฮ์มัด อัลริฟี ภรรยาคนที่สอง พระบิดาของพระองค์ได้ทำการต่อต้านกองกำลังของเหล่าอาณานิคม จนในปี ค.ศ. 1929 พระองค์ได้รับคำสั่งให้หนีออกจากลิเบียไปยังเขตแดนอียิปต์โดยใช้อูฐ

ในปี ค.ศ. 1931 ฟาฏิมะฮ์ได้อภิเษกสมรสกับพระเจ้าอิดริสที่ 1 แห่งลิเบีย ซึ่งเป็นพระประยูรญาติ และผู้สืบทอดตำแหน่งผู้นำราชวงศ์ต่อจากบิดาของพระองค์ พระราชพิธีอภิเษกสมรสจัดขึ้นที่เมืองซีวา พระองค์เคยประสูติกาลพระบุตรพระองค์แรกและพระองค์เดียวของพระองค์ ซึ่งสิ้นพระชนม์เสียขณะที่มีอายุได้เพียง 1 วันเมื่อปี ค.ศ. 1953

ในตำแหน่งพระราชินี

 

สมเด็จพระราชินีและตาฮียะฮ์ นาศิร ภรรยาญะมาล อับดุนนาศิร ประธานาธิบดีของอียิปต์

เมื่อพระเจ้าอีดริสเสด็จขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระราชินีแห่งลิเบียในปี ค.ศ. 1951 กระทั่งปี ค.ศ. 1954 พระภาคิไนยคนหนึ่งของพระองค์ได้ลอบสังหารอิบราฮิม เชลฮี ที่ปรึกษาส่วนพระองค์ของพระราชสวามี เนื่องจากข่าวลือว่านายเชลฮีมั่นใจว่ากษัตริย์อิดริสจะทรงหย่ากับพระราชินี และกษัตริย์จะทรงสนพระทัยที่จะอภิเษกสมรสกับบุตรสาวของตนแทน หลังจากเหตุการณ์ดังกล่าวกษัตริย์อิดริสจึงดำเนินการลงโทษต่อพระภาคิไนยของสมเด็จพระราชินี

กษัตริย์อิดริสทรงตัดสินพระทัยที่จะอภิเษกสมรสใหม่เพราะมีพระราชประสงค์ที่จะมีองค์รัชทายาทไว้สืบทอดราชบัลลังก์ สมเด็จพระราชินีเองก็ทรงหาสตรีให้กษัตริย์อิดริสเลือกไว้สองคนไปถวายสำหรับอภิเษกสมรส แต่กษัตริย์อิดริสกลับทรงอภิเษกสมรสกับสตรีชั้นสูงชาวอียิปต์ชื่อ อาลียา อับเดล กอดีร์ ลัมลุม (Alia Abdel Kader Lamloum) แล้วอภิเษกสมรสกันในปี ค.ศ. 1955 กระนั้นสมเด็จพระราชินีฟาฏิมะฮ์ก็ยังรักษาสถานภาพของการเป็นสมเด็จพระราชินีและมิได้หย่าร้างหรือถูกขับออกจากพระราชวังโตบรุก พระเจ้าอิดริสและพระราชินีฟาฏิมะฮ์ทรงรับอุปการะเหล่าโอรส-ธิดาของพระประยูรญาติหลายพระองค์ รวมทั้งสุไลมา เด็กหญิงชาวแอลจีเรียที่บิดาของเธอเสียชีวิตจากการต่อสู้กับฝรั่งเศส

สมเด็จพระราชินีมีพระอารมณ์ขัน ปฏิภาณไหวพริบ และพระปรีชาสามารถที่จะทำให้ผู้อื่นผ่อนคลาย โดยเฉพาะเด็กและกลุ่มผู้ที่สนับสนุนกษัตริย์อิดริส ด้วยวิธีการอันแลดูเรียบง่ายแต่เปี่ยมไปด้วยความสง่างาม พระองค์จึงกลายเป็นแบบอย่างที่ดีของสตรียุคใหม่ชาวลิเบีย ด้วยบทบาทพระราชินีของพระองค์ ขณะที่ยังทรงดำรงตำแหน่งพระราชินี พระองค์ปราศจากเครื่องทรงฮิญาบ แต่ทรงมีบทบาทในการเข้าร่วมพระกรณียกิจกับสาธารณะอย่างสม่ำเสมอ

หลังการปฏิวัติ

 

สมเด็จพระราชินีฟาฏิมะฮ์ (ซ้าย) ในปี ค.ศ. 1995

ในการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครองของลิเบียเมื่อวันที่ 1 กันยายน ค.ศ. 1969 พระองค์และพระสวามีประทับอยู่ในประเทศตุรกี ต่อมาทั้งสองพระองค์ได้พำนักอยู่ในบ้านพักแห่งหนึ่งในไคโร ประเทศอียิปต์ ภายใต้การคุ้มครองของญะมาล อับดุนนาศิรผู้นำอียิปต์ในขณะนั้น ซึ่งมาจากการที่เขายึดทรัพย์สินจากฝ่ายตรงข้าม ซึ่งในพระตำหนักมีราชองครักษ์ และทั้งสองพระองค์จะมีรายได้ 10,000 ปอนด์อียิปต์ต่อปี

หลังจากการปฏิวัติล้มล้างระบอบกษัตริย์ในลิเบีย พระองค์ได้พยายามขึ้นฟ้องต่อศาลประชาชนของลิเบียในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1971 แต่กลับถูกพิพากษาให้ถูกจำคุก 5 ปี และทรัพย์สมบัติของพระองค์ก็ถูกยึดเป็นของรัฐ ต่อมาภายหลังได้มีการส่งมอบพระตำหนักส่วนพระองค์ในกรุงตรีโปลีคืนแก่พระองค์ในปี ค.ศ. 2007

อดีตสมเด็จพระราชินีฟาฏิมะฮ์ได้เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม ค.ศ. 2009 ณ ไคโร ประเทศอียิปต์ สิริรวมพระชนมายุได้ 98 พรรษา และพระศพถูกฝังไว้ที่สุสานฮัมซะฮ์ อัลมะดีนะฮ์ ประเทศซาอุดิอาระเบีย

อ้างอิง

1. Biodata 2009-10-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
2. "Queen of Libya". The Washington Post. October 14, 2009. สืบค้นเมื่อ 2011-10-26.
3. "Lives Remembered". The Telegraph. 13 Oct 2009. สืบค้นเมื่อ 2011-10-26.
4. Fatima al-Sanussi, Queen of Libya | Times Online Obituary
5. 00.html LIBYA: Family Troubles - TIME
6. Life In Legacy - Week ending October 3, 2009

แหล่งข้อมูลอื่น

•   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ฟาฏิมะฮ์แห่งลิเบีย

ก่อนหน้า		ฟาฏิมะฮ์ อัชชะรีฟ		ถัดไป
ตำแหน่งใหม่		สมเด็จพระราชินีแห่งลิเบีย (24 ธันวาคม ค.ศ. 1951 – 1 กันยายน ค.ศ. 1969)		ยกเลิกตำแหน่ง