fbpx
วิกิพีเดีย

ยิบรอลตาร์

ยิบรอลตาร์ (อังกฤษ: Gibraltar) เป็นดินแดนโพ้นทะเลของสหราชอาณาจักร ตั้งอยู่ใกล้กับจุดใต้สุดของคาบสมุทรไอบีเรีย ในบริเวณช่องแคบยิบรอลตาร์ มีเนื้อที่โดยรวมประมาณ 6.5 ตารางกิโลเมตร ทางทิศเหนือมีพรมแดนติดต่อกับประเทศสเปน และมีประชากรประมาณ 34,000 คน สถานที่ที่มีชื่อเสียงของยิบรอลตาร์คือ โขดหินยิบรอลตาร์ (Rock of Gibraltar) ซึ่งเป็นสถานที่ที่มีความสำคัญทางธรณีวิทยาแห่งหนึ่งของโลก

ยิบรอลตาร์

Gibraltar (อังกฤษ)
คำขวัญMontis Insignia Calpe  (ละติน)
(อังกฤษ: Badge of the rock of Gibraltar)​
เพลงชาติก็อดเซฟเดอะควีน (อย่างเป็นทางการ)

เพลงชาติยิบรอลตาร์ (ระดับท้องถิ่น)
เมืองหลวง
และ ใหญ่สุด
ยิบรอลตาร์
ภาษาราชการอังกฤษ
ภาษาพูด
กลุ่มชาติพันธุ์
การปกครองราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
ดินแดนโพ้นทะเลของสหราชอาณาจักร
สมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2
• ผู้สำเร็จราชการ
พลเรือโท เซอร์ เดวิด สตีล
ฟาเบียน พีคาร์โด
• นายกเทศมนตรี
จอห์น กงซัลวิส
สภานิติบัญญัติรัฐสภา
เอกราช
• ถูกยึดครอง
4 สิงหาคม พ.ศ. 2247
• ถูกมอบให้สหราชอาณาจักร
11 เมษายน พ.ศ. 2256
(สนธิสัญญายูเทรกต์)
10 กันยายน
พื้นที่
• รวม
6.5 ตารางกิโลเมตร (2.5 ตารางไมล์) (229)
0
ประชากร
• กันยายน พ.ศ. 2563 ประมาณ
34,003 (220)
5,230 ต่อตารางกิโลเมตร (13,545.6 ต่อตารางไมล์) (2)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)2556 (ประมาณ)
• รวม
1,640 ล้านปอนด์ (200)
50,941 ปอนด์ (?)
HDI (2561)0.920
สูงมาก · 15
สกุลเงินยิบรอลตาร์ปอนด์ (GIP)
เขตเวลาUTC+1 (CET)
• ฤดูร้อน (DST)
UTC+2 (CEST)
ขับรถด้านขวา2
รหัสโทรศัพท์3503
โดเมนบนสุด.gi
1ชาวยิบรอลตาร์มีเชื้อสายทางบรรพบุรุษผสมผสานกันจากชาวมอลตา,เจนัว, โปรตุเกสและชาวสเปน
2ต่างจากประเทศในเครือสหราชอาณาจักรอื่นๆ
ที่ใช้ระบบจราจรด้านซ้าย
มีเพียงยิบรอลตาร์และบริติชอินเดียนโอเชียนเทร์ริทอรี
ที่ใช้ระบบการจราจรด้านขวา
39567 จากสเปน
ยิบรอลตาร์
ภาพถ่ายยิบรอลตาร์ทางอากาศ

เดิมทียิบรอลตาร์เคยเป็นดินแดนหนึ่งของราชอาณาจักรสเปน จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1704 ขณะกำลังเกิดสงครามสืบราชบัลลังก์สเปน ราชอาณาจักรอังกฤษ และสาธารณรัฐดัตช์ ได้ยึดครองดินแดนยิบรอลตาร์มาจากสเปน โดยได้ใช้เป็นชัยภูมิสำคัญในแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ต่อมาภายหลังจากการทำสนธิสัญญายูเทรกต์เพื่อยุติสงคราม ทำให้ยิบรอลตาร์ มีสถานะเป็นดินแดนโพ้นทะเลของสหราชอาณาจักร ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1713 เป็นต้นมา โดยในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ยิบรอลตาร์เป็นฐานที่ตั้งสำคัญของกองทัพเรือสหราชอาณาจักร ในการควบคุมการผ่านเข้า-ออกในเขตทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

ปัจจุบันรายได้สำคัญของยิบรอลตาร์ส่วนใหญ่มาจากการท่องเที่ยว, ธุรกิจการพนันออนไลน์, การบริการทางการเงิน และการนำเข้า-ส่งออกสินค้า

อำนาจอธิปไตยเหนือดินแดนยิบรอลตาร์ ยังเป็นความขัดแย้งสำคัญของสหราชอาณาจักรและสเปน โดยสเปนยังคงเรียกร้องให้ยกเลิกข้อตกลงในสนธิสัญญายูเทรกต์ และให้สหราชอาณาจักรคืนยิบรอลตาร์ให้กับสเปนหลังจากที่ได้มอบดินแดนนี้ให้กับสหราชอาณาจักรไปตั้งแต่ปี ค.ศ. 1713

โดยในปี ค.ศ. 1967 ได้มีการเปิดโอกาสให้กับประชาชนชาวยิบรอลตาร์ได้ลงประชามติในเรื่องอำนาจอธิปไตยของตนเองเป็นครั้งแรก ว่าจะอยู่ภายใต้การปกครองสหราชอาณาจักรต่อไป หรือกลับไปอยู่ภายใต้การปกครองของสเปน ซึ่งผลการลงประชามติเมื่อวันที่ 10 กันยายน ค.ศ. 1967 ปรากฏว่าประชาชนชาวยิบรอลตาร์ ถึงร้อยละ 99.6 ยินยอมอยู่ภายใต้การปกครองของสหราชอาณาจักร และยังได้ถือเอาวันที่ 10 กันยายน ของทุกปี เป็น วันชาติยิบรอลตาร์ เพื่อระลึกถึงการลงประชามติเรื่องอธิปไตยของชาติเป็นครั้งแรก

ศัพทมูลวิทยา

คำว่ายิบรอลตาร์ในภาษาอังกฤษหรือคีบรัลตาร์ในภาษาสเปนมีรากศัพท์มาจากภาษาอาหรับว่า ญะบัลฏอริก (อาหรับ: جبل طارق, Jabal Ṭāriq‎) แปลว่า "ภูเขาแห่งฏอริก" หรือ ญิบรัลฏอริก (Gibr al-Ṭāriq) แปลว่า "โขดหินแห่งฏอริก"

โดย "ฏอริก" คือชื่อของนายพลชาวเบอร์เบอร์ของรัฐเคาะลีฟะฮ์อุมัยยะฮ์แห่งดามัสกัส​ มีชื่อเต็มว่า ฏอริก อิบน์ ซิยาด (Ṭāriq ibn Ziyād) เขาเป็นผู้นำพากองทัพของรัฐเคาะลีฟะฮ์อุมัยยะฮ์ บุกไปพิชิตและยึดครองราชอาณาจักรวิซิกอทและดินแดนฮิสเปเนีย (ซึ่งก็คือบริเวณคาบสมุทรไอบีเรียทั้งหมดรวมถึงยิบรอลตาร์ในปัจจุบัน) ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 711-718 ในสมัยเคาะลีฟะฮ์อัลวะลีดที่ 1

บริเวณที่ฏอริก อิบน์ ซิยาด ใช้รวบรวมกองกำลังสำหรับสู้รบและใช้รวบรวมผู้คนคือภูเขาแห่งหนึ่ง ต่อมาในปัจจุบันเป็นที่รู้จักกันในชื่อโขดหินยิบรอลตาร์ ด้วยเหตุนี้ หลังจากที่ดินแดนบริเวณดังกล่าวถูกกองทัพมุสลิมยึดครอง จึงได้มีการตั้งชื่อดินแดนบริเวณนั้นว่า "ญะบัลฏอริก" หรือ "ญิบรัลฏอริก" แปลว่า ภูเขาแห่งฏอริก เพื่อเป็นเกียรติแก่ฏอริก อิบน์ ซิยาด ต่อมาชาวสเปนได้เรียกเป็น คีบรัลตาร์ (Gibraltar)

ทุกวันนี้ ยิบรอลตาร์มีชื่อเรียกสั้น ๆ อย่างไม่เป็นทางการว่า "ยิบ" (Gib) หรือ "เดอะร็อก" (the Rock)

ประวัติศาสตร์

 
ภาพหอคอยฮอมิจแห่งปราสาทมัวร์ โบราณสถานสำคัญของยิบรอลตาร์ และเป็นหอคอยที่ใหญ่ที่สุดในคาบสมุทรไอบีเรียเมื่อสมัยที่ถูกปกครองโดยอิสลาม

ยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคสมัยโบราณ

 
"สตรียิบรอลตาร์" – กะโหลกของมนุษย์โบราณนีแอนเดอร์ทาล​เพศหญิง ซึ่งอาศัยอยู่ในยิบรอลตาร์เมื่อ 50,000 ปีก่อน

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์พบว่า เคยมีมนุษย์โบราณนีแอนเดอร์ทาล​ (Neanderthal) อาศัยอยู่ในยิบรอลตาร์เมื่อ 50,000 ปีก่อน โดยมีการค้นพบกระดูกของมนุษย์โบราณนีแอนเดอร์ทัล ที่ถ้ำกอร์แฮมส์ ซึ่งเป็นโพรงหินชายฝั่ง ด้านตะวันออกเฉียงใต้ของโขดหินยิบรอลตาร์ ทำให้ยิบรอลตาร์กลายเป็นหนึ่งในแหล่งที่ค้นพบร่องรอยของมนุษย์โบราณนีแอนเดอร์ทาล หลังจากมนุษย์โบราณนีแอนเดอร์ทาลสูญพันธุ์ลง ถ้ำกอร์แฮมส์ยังคงถูกใช้เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของมนุษย์ในยุคต่อ ๆ มา โดยมีการค้นพบซากเครื่องมือที่ทำจากหิน เตาโบราณและกระดูกสัตว์ที่มีอายุตั้งแต่ 5,000 ถึง 40,000 ปี ในถ้ำกอร์แฮมส์ นอกจากนี้ยังมีการค้นพบซากหม้อดินในสมัยยุคหินใหม่อยู่​ภายในถ้ำ และเมื่อถึงยุคสัมฤทธิ์มนุษย์เริ่มใช้ชีวิตเป็นชุมชนอยู่นอกถ้ำมากขึ้นจึงทำให้ค้นพบหลักฐานของมนุษย์ยุคสัมฤทธิ์ภายในถ้ำได้เพียงเล็กน้อย

ในสมัยโบราณยิบรอลตาร์ได้รับการยกย่องจากชาวทะเลเมดิเตอร์เรเนียนว่าเป็นสถานที่สำคัญทางศาสนาและยังพบว่าชาวฟินิเชียที่เคยอาศัยอยู่ในดินแดนยิบรอลตาร์ ในช่วง 950 ปีก่อนคริสต์ศักราช ใช้บริเวณภายในถ้ำเป็นที่บูชาวิญญาณจีเนียส โลไซ

สมัยกลาง

หลังจากนั้นชาวโรมันได้เริ่มเข้ามาตั้งถิ่นฐานอย่างถาวร จนกระทั่งจักรวรรดิโรมันล่มสลายลง ดินแดนนี้จึงถูกปกครองโดยชาวแวนดัล ก่อนจะอยู่ในปกครองของราชอาณาจักรวิซิกอท ตั้งแต่ ค.ศ. 414 จนกระทั่งราชวงศ์อุมัยยะฮ์แห่งดามัสกัส ได้แผ่ขยายอำนาจและบุกพิชิตคาบสมุทรไอบีเรียได้สำเร็จ ทำให้ดินแดนของราชอาณาจักรวิซิกอทตกเป็นของราชวงศ์อุมัยยะฮ์ ตั้งแต่ ค.ศ. 711 โดยดินแดนในคาบสมุทรไอบีเรียมีฐานะเป็นจังหวัดหนึ่งของรัฐเคาะลีฟะฮ์อุมัยยะฮ์ ซึ่งจากเหตุการณ์ดังกล่าวทำให้มีการตั้งชื่อบริเวณภูเขาที่ใช้รวบรวมทหารในการบุกพิชิตคาบสมุทรไอบีเรียเพื่อเป็นเกียรติแก่ ​ฏอริก อิบน์ ซิยาด​ แม่ทัพของราชวงศ์อุมัยยะฮ์ ว่า ​ญะบัลฏอริก​ หรือ ​ญิบรัลฏอริก ซึ่งมีความหมายว่า ​ภูเขาแห่งฏอริก​ ก่อนจะกลายมาเป็นคำว่า ยิบรอลตาร์ มาจนถึงปัจจุบัน

เดือนมกราคม ค.ศ. 750 รัฐเคาะลีฟะฮ์อุมัยยะฮ์ได้พ่ายแพ้ในยุทธการที่แม่น้ำซาบต่อราชวงศ์อับบาซียะฮ์ หลังพ่ายแพ้ในยุทธการครั้งนี้ เคาะลีฟะฮ์มัรวานที่ 2 ซึ่งเป็นผู้นำสูงสุดของราชวงศ์อุมัยยะฮ์ได้หลบหนีไปที่เมืองอะบูซีร ริมแม่น้ำไนล์ของอียิปต์ แต่ภายหลังถูกจับตัวได้และถูกสังหาร ทำให้ราชวงศ์อุมัยยะฮ์ล่มสลายลง ต่อมาอัส-ซัฟฟะห์ แห่งราชวงศ์อับบาซียะฮ์ได้ขึ้นเป็นเคาะลีฟะฮ์องค์ใหม่และได้สถาปนารัฐเคาะลีฟะฮ์อับบาซียะฮ์ขึ้นปกครองแทน

โดยกลุ่มผู้นำของราชวงศ์อุมัยยะฮ์ที่หลงเหลืออยู่นำโดยเจ้าชายอับดุลเราะห์มานที่ 1 ได้หลบหนีมาที่คาบสมุทรไอบีเรีย และท้าทายอำนาจของราชวงศ์อับบาซียะฮ์ด้วยการประกาศเป็นอิสระและประกาศตนเป็นเอมีร์แห่งกอร์โดบา ใน ค.ศ. 756 โดยดินแดนในคาบสมุทรไอบีเรียรวมทั้งยิบรอลตาร์ถือเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรเอมีร์แห่งกอร์โดบา

ในปี ค.ศ. 929 สมัยของเจ้าชายอับดุลเราะห์มานที่ 3 ได้เปลี่ยนฐานะเป็นรัฐเคาะลีฟะฮ์แห่งกอร์โดบา โดยยิบรอลตาร์ถือเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดเซบิยา ต่อมาในปี ค.ศ.1023 จังหวัดเซบิยาได้แยกตัวจากรัฐเคาะลีฟะฮ์แห่งกอร์โดบาออกมาเป็นรัฐย่อยๆ (Taifa) และถูกปกครองโดยอาบู อัลกอซิม

ปี ค.ศ. 1091 เซบิยา ได้ถูกราชวงศ์อัลมูราบิตูน (Al-Moravids) จากโมร็อกโกยึดครอง ทำให้ยิบรอลตาร์ที่เป็นส่วนหนึ่งของเซบิยา กลายเป็นส่วนหนึ่งในดินแดนในปกครองของราชวงศ์อัลมูราบิตูน จากนั้นในปี ค.ศ. 1147 ราชวงศ์อัลมูราบิตูน ได้พ่ายแพ้สงครามในยุทธการที่มาร์ราคิชให้แก่ราชวงศ์อัลมูวาห์ฮิดูน (Almohads) และทำให้อัลมูวาห์ฮิดูนได้เข้ามาปกครองแทนที่

ในช่วงที่ยิบรอลตาร์อยู่ภายใต้ใต้ปกครองของ รัฐเคาะลีฟะฮ์อัลมูวาห์ฮิดูน โดยอับดุล อัลมุมิน เคาะลีฟะฮ์ผู้ปกครองดินแดนในสมัยนั้น ได้สร้างหอคอยขนาดใหญ่ขึ้นในบริเวณปราสาทมัวร์ (Moorish Castle) และให้ชื่อว่า มะดีนะฮ์ อัลฟัตฮ์ ซึ่งต่อมากลายเป็นโบราณสถานสำคัญ และถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของยิบรอลตาร์ในปัจจุบัน ในชื่อ เดอะทาวเวอร์ออฟฮอมิจ แห่งปราสาทมัวร์ (The Tower of Homage of Moorish Castle)

ในช่วงศตวรรษที่ 12 ยิบรอลตาร์ ถูกยึดครองหลายครั้ง ทั้งจากราชวงศ์นาสริดแห่งอาณาจักรเอมีร์แห่งกรานาดา ใน ค.ศ. 1237 และราชวงศ์มารีนิดแห่งโมร็อกโก ก่อนที่จะมาตกอยู่ในอำนาจของราชบัลลังก์กัสติยา ใน ค.ศ. 1309 จากนั้นราชวงศ์มารีนิดแห่งโมร็อกโกได้ยึดกลับคืนไปในปี ค.ศ. 1333 และกลับไปตกอยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์นาสริดแห่งกรานาดาอีกครั้งหนึ่ง โดยราชบังลังก์กัสติยาพยายามจะตีคืนหลายครั้งแต่ไม่สำเร็จ

จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1462 ราชบัลลังก์กัสติยาภายใต้การบัญชาการรบของ ​ฮวน อลอนโซ เดอ กุสมัน, ดยุกที่ 1 แห่ง เมดีนา ซีโดเนีย ประสบความสำเร็จในการยึดยิบรอลตาร์คืนมาจากอาณาจักรกรานาดาได้สำเร็จ โดยในปี ค.ศ. 1501สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา​ได้พระราชทานตราตั้งอนุญาตให้ยิบรอลตาร์มีตราอาร์ม​เป็นของตนเอง โดยตราอาร์มดังกล่าวใช้มาจนถึงปัจจุบัน

ปี ค.ศ. 1704 ช่วงระหว่างสงครามสืบราชบัลลังก์สเปน​ กองทัพเรือฝ่ายสัมพันธมิตร (อังกฤษ​ -​ ดัตช์​)​ ได้ยึดครองดินแดนยิบรอลตาร์เพื่อใช้เป็นท่าเรือแถบคาบสมุทรไอบีเรีย​ในการควบคุมช่องแคบยิบรอลตาร์​ สำหรับการรบกับฝรั่งเศส และสงครามจบลงที่ทั้งสองฝ่ายทำสนธิสัญญายูเทรกต์​ ในปี ค.ศ. 1713 ส่งผลให้ยิบรอลตาร์อยู่ภายใต้การปกครองของสหราชอาณาจักรนับแต่นั้นเป็นต้นมา หลังจากนั้นสเปนพยายามยึดยิบรอลตาร์กลับคืนเป็นระยะ เช่นการปิดล้อมยิบรอลตาร์ในสงครามระหว่างอังกฤษกับสเปน ในปี ค.ศ.1727 และการร่วมมือกับฝรั่งเศสเพื่อยึดยิบรอลตาร์ระหว่างปี (ค.ศ. 1779-1883) ในสงครามปฏิวัติอเมริกา​ แต่ไม่ประสบความสำเร็จ

อ้างอิง

  1. . Gibraltar.gov.gi. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 13 พฤศจิกายน 2014. สืบค้นเมื่อ 21 มิถุนายน 2013.
  2. "New Gibraltar governor pledges to ensure sovereignty, safety and success for the Rock". MercoPress. 20 January 2016. สืบค้นเมื่อ 20 January 2016.
  3. "New Mayor John Gonçalves says he wants to give young people a voice". สืบค้นเมื่อ 5 April 2019.
  4. Gibraltar was captured on 24 July 1704 Old Style or 4 August 1704 New Style.
  5. The treaty was signed on 31 March 1713 Old Style or 11 April 1713 New Style (Peace and Friendship Treaty of Utrecht between France and Great Britain).
  6. Dictionary Reference: Gibraltar
  7. The Free Dictionary: Gibraltar
  8. https://www.gibraltar.gov.gi/statistics/key-indicators
  9. Foreign and Commonwealth Office. "Country Profiles: Gibraltar"., Foreign and Commonwealth Office, 6 May 2010; retrieved 16 April 2015
  10. Informe sobre la cuestión de Gibraltar, Spanish Foreign Ministry. Archived มีนาคม 25, 2010 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (สเปน)
  11. Garcia, Joseph (1994). Gibraltar - The Making of a People. Gibraltar: Medsun.
  12. Hills, George (1974). Rock of Contention: A history of Gibraltar. London: Robert Hale & Company. p. 13. ISBN 0-7091-4352-4.
  13. Finlayson, J. C.; Barton, R. N. E.; Stringer, C. B. (2001). "The Gibraltar Neanderthals and their Extinction". Les Premiers Hommes Modernes de la Peninsule Iberique. Actes du Colloque de la Commission VIII de l'UISPP. Lisbon: Instituto Português de Arqueologia. p. 48. ISBN 978-972-8662-00-4.
  14. "The History of Gibraltar and of Its Political Relation to Events in Europe, From the Commencement of the Moorish Dynasty in Spain to the Last Morocco War". Mocavo.

บรอลตาร, งกฤษ, gibraltar, เป, นด, นแดนโพ, นทะเลของสหราชอาณาจ, กร, งอย, ใกล, บจ, ดใต, ดของคาบสม, ทรไอบ, เร, ในบร, เวณช, องแคบ, เน, อท, โดยรวมประมาณ, ตารางก, โลเมตร, ทางท, ศเหน, อม, พรมแดนต, ดต, อก, บประเทศสเปน, และม, ประชากรประมาณ, คน, สถานท, อเส, ยงของค, โขดห,. yibrxltar xngkvs Gibraltar epndinaednophnthaelkhxngshrachxanackr tngxyuiklkbcuditsudkhxngkhabsmuthrixbieriy 6 7 inbriewnchxngaekhbyibrxltar mienuxthiodyrwmpraman 6 5 tarangkiolemtr thangthisehnuxmiphrmaedntidtxkbpraethssepn aelamiprachakrpraman 34 000 khn 8 sthanthithimichuxesiyngkhxngyibrxltarkhux okhdhinyibrxltar Rock of Gibraltar sungepnsthanthithimikhwamsakhythangthrniwithyaaehnghnungkhxngolkyibrxltarGibraltar xngkvs thngchati traaephndinkhakhwy Montis Insignia Calpe latin xngkvs Badge of the rock of Gibraltar 1 ephlngchati kxdesfedxakhwin xyangepnthangkar source source track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track ephlngchatiyibrxltar radbthxngthin emuxnghlwngaela ihysudyibrxltarphasarachkarxngkvsphasaphudxngkvs sepn xndalusixa yaniotklumchatiphnthuyibrxltar1britich mkrib karpkkhrxngrachathipityphayitrththrrmnuydinaednophnthaelkhxngshrachxanackr pramukhaehngrthsmedcphrarachininathxlisaebththi 2 phusaercrachkarphleruxoth esxr edwid stil 2 mukhmntrifaebiyn phikharod naykethsmntricxhn kngslwis 3 sphanitibyytirthsphaexkrach thukyudkhrxng4 singhakhm ph s 2247 4 thukmxbihshrachxanackr11 emsayn ph s 2256 snthisyyayuethrkt 5 wnchati10 knyaynphunthi rwm6 5 tarangkiolemtr 2 5 tarangiml 229 aehlngna 0prachakr knyayn ph s 2563 praman34 003 220 khwamhnaaenn5 230 txtarangkiolemtr 13 545 6 txtarangiml 2 cidiphi xanacsux 2556 praman rwm1 640 lanpxnd 200 txhw50 941 pxnd HDI 2561 0 920sungmak 15skulenginyibrxltarpxnd GIP ekhtewlaUTC 1 CET vdurxn DST UTC 2 CEST khbrthdankhwa2rhsothrsphth3503odemnbnsud gi1chawyibrxltarmiechuxsaythangbrrphburusphsmphsankncakchawmxlta ecnw oprtueksaelachawsepn2tangcakpraethsinekhruxshrachxanackrxunthiichrabbcracrdansay miephiyngyibrxltaraelabritichxinediynoxechiynethrrithxrithiichrabbkarcracrdankhwa39567 caksepnyibrxltar phaphthayyibrxltarthangxakas edimthiyibrxltarekhyepndinaednhnungkhxngrachxanackrsepn cnkrathnginpi kh s 1704 khnakalngekidsngkhramsubrachbllngksepn rachxanackrxngkvs aelasatharnrthdtch idyudkhrxngdinaednyibrxltarmacaksepn odyidichepnchyphumisakhyinaethbthaelemdietxrereniyn txmaphayhlngcakkarthasnthisyyayuethrktephuxyutisngkhram thaihyibrxltar misthanaepndinaednophnthaelkhxngshrachxanackr tngaetpi kh s 1713 epntnma odyinchwngsngkhramolkkhrngthi 2 yibrxltarepnthanthitngsakhykhxngkxngthpheruxshrachxanackr inkarkhwbkhumkarphanekha xxkinekhtthaelemdietxrereniynpccubnrayidsakhykhxngyibrxltarswnihymacakkarthxngethiyw thurkickarphnnxxniln karbrikarthangkarengin aelakarnaekha sngxxksinkha 9 10 xanacxthipityehnuxdinaednyibrxltar yngepnkhwamkhdaeyngsakhykhxngshrachxanackraelasepn odysepnyngkhngeriykrxngihykelikkhxtklnginsnthisyyayuethrkt aelaihshrachxanackrkhunyibrxltarihkbsepnhlngcakthiidmxbdinaednniihkbshrachxanackriptngaetpi kh s 1713odyinpi kh s 1967 idmikarepidoxkasihkbprachachnchawyibrxltaridlngprachamtiineruxngxanacxthipitykhxngtnexngepnkhrngaerk wacaxyuphayitkarpkkhrxngshrachxanackrtxip hruxklbipxyuphayitkarpkkhrxngkhxngsepn 11 sungphlkarlngprachamtiemuxwnthi 10 knyayn kh s 1967 praktwaprachachnchawyibrxltar thungrxyla 99 6 yinyxmxyuphayitkarpkkhrxngkhxngshrachxanackr aelayngidthuxexawnthi 10 knyayn khxngthukpi epn wnchatiyibrxltar ephuxralukthungkarlngprachamtieruxngxthipitykhxngchatiepnkhrngaerk enuxha 1 sphthmulwithya 2 prawtisastr 2 1 yukhkxnprawtisastraelayukhsmyobran 2 2 smyklang 3 xangxingsphthmulwithya aekikhkhawayibrxltarinphasaxngkvshruxkhibrltarinphasasepnmiraksphthmacakphasaxahrbwa yabltxrik xahrb جبل طارق Jabal Ṭariq aeplwa phuekhaaehngtxrik hrux yibrltxrik Gibr al Ṭariq aeplwa okhdhinaehngtxrik ody txrik khuxchuxkhxngnayphlchawebxrebxrkhxngrthekhaalifahxumyyahaehngdamsks michuxetmwa txrik xibn siyad Ṭariq ibn Ziyad ekhaepnphunaphakxngthphkhxngrthekhaalifahxumyyah bukipphichitaelayudkhrxngrachxanackrwisikxthaeladinaednhisepeniy sungkkhuxbriewnkhabsmuthrixbieriythnghmdrwmthungyibrxltarinpccubn inchwngrahwangpi kh s 711 718 insmyekhaalifahxlwalidthi 1briewnthitxrik xibn siyad ichrwbrwmkxngkalngsahrbsurbaelaichrwbrwmphukhnkhuxphuekhaaehnghnung txmainpccubnepnthiruckkninchuxokhdhinyibrxltar dwyehtuni hlngcakthidinaednbriewndngklawthukkxngthphmuslimyudkhrxng cungidmikartngchuxdinaednbriewnnnwa yabltxrik hrux yibrltxrik aeplwa phuekhaaehngtxrik ephuxepnekiyrtiaektxrik xibn siyad txmachawsepnideriykepn khibrltar Gibraltar thukwnni yibrxltarmichuxeriyksn xyangimepnthangkarwa yib Gib hrux edxarxk the Rock 12 prawtisastr aekikh phaphhxkhxyhxmicaehngprasathmwr obransthansakhykhxngyibrxltar aelaepnhxkhxythiihythisudinkhabsmuthrixbieriyemuxsmythithukpkkhrxngodyxislam yukhkxnprawtisastraelayukhsmyobran aekikh striyibrxltar kaohlkkhxngmnusyobranniaexnedxrthal ephshying sungxasyxyuinyibrxltaremux 50 000 pikxn cakhlkthanthangprawtisastrphbwa ekhymimnusyobranniaexnedxrthal Neanderthal xasyxyuinyibrxltaremux 50 000 pikxn odymikarkhnphbkradukkhxngmnusyobranniaexnedxrthl thithakxraehms sungepnophrnghinchayfng dantawnxxkechiyngitkhxngokhdhinyibrxltar thaihyibrxltarklayepnhnunginaehlngthikhnphbrxngrxykhxngmnusyobranniaexnedxrthal hlngcakmnusyobranniaexnedxrthalsuyphnthulng thakxraehmsyngkhngthukichepnaehlngthixyuxasykhxngmnusyinyukhtx ma odymikarkhnphbsakekhruxngmuxthithacakhin etaobranaelakradukstwthimixayutngaet 5 000 thung 40 000 pi inthakxraehms 13 nxkcakniyngmikarkhnphbsakhmxdininsmyyukhhinihmxyu phayintha aelaemuxthungyukhsmvththimnusyerimichchiwitepnchumchnxyunxkthamakkhuncungthaihkhnphbhlkthankhxngmnusyyukhsmvththiphayinthaidephiyngelknxyinsmyobranyibrxltaridrbkarykyxngcakchawthaelemdietxrereniynwaepnsthanthisakhythangsasnaaelayngphbwachawfiniechiythiekhyxasyxyuindinaednyibrxltar inchwng 950 pikxnkhristskrach ichbriewnphayinthaepnthibuchawiyyancieniys olis smyklang aekikh hlngcaknnchawormniderimekhamatngthinthanxyangthawr cnkrathngckrwrrdiormnlmslaylng dinaednnicungthukpkkhrxngodychawaewndl kxncaxyuinpkkhrxngkhxngrachxanackrwisikxth tngaet kh s 414 cnkrathngrachwngsxumyyahaehngdamsks idaephkhyayxanacaelabukphichitkhabsmuthrixbieriyidsaerc thaihdinaednkhxngrachxanackrwisikxthtkepnkhxngrachwngsxumyyah tngaet kh s 711 odydinaedninkhabsmuthrixbieriymithanaepncnghwdhnungkhxngrthekhaalifahxumyyah sungcakehtukarndngklawthaihmikartngchuxbriewnphuekhathiichrwbrwmthharinkarbukphichitkhabsmuthrixbieriyephuxepnekiyrtiaek txrik xibn siyad aemthphkhxngrachwngsxumyyah wa yabltxrik hrux yibrltxrik sungmikhwamhmaywa phuekhaaehngtxrik kxncaklaymaepnkhawa yibrxltar macnthungpccubneduxnmkrakhm kh s 750 rthekhaalifahxumyyahidphayaephinyuththkarthiaemnasabtxrachwngsxbbasiyah hlngphayaephinyuththkarkhrngni ekhaalifahmrwanthi 2 sungepnphunasungsudkhxngrachwngsxumyyahidhlbhniipthiemuxngxabusir rimaemnainlkhxngxiyipt aetphayhlngthukcbtwidaelathuksnghar thaihrachwngsxumyyahlmslaylng txmaxs sffah aehngrachwngsxbbasiyahidkhunepnekhaalifahxngkhihmaelaidsthapnarthekhaalifahxbbasiyahkhunpkkhrxngaethnodyklumphunakhxngrachwngsxumyyahthihlngehluxxyunaodyecachayxbduleraahmanthi 1 idhlbhnimathikhabsmuthrixbieriy aelathathayxanackhxngrachwngsxbbasiyahdwykarprakasepnxisraaelaprakastnepnexmiraehngkxrodba in kh s 756 odydinaedninkhabsmuthrixbieriyrwmthngyibrxltarthuxepnswnhnungkhxngxanackrexmiraehngkxrodbainpi kh s 929 smykhxngecachayxbduleraahmanthi 3 idepliynthanaepnrthekhaalifahaehngkxrodba odyyibrxltarthuxepnswnhnungkhxngcnghwdesbiya txmainpi kh s 1023 cnghwdesbiyaidaeyktwcakrthekhaalifahaehngkxrodbaxxkmaepnrthyxy Taifa aelathukpkkhrxngodyxabu xlkxsimpi kh s 1091 esbiya idthukrachwngsxlmurabitun Al Moravids cakomrxkokyudkhrxng thaihyibrxltarthiepnswnhnungkhxngesbiya klayepnswnhnungindinaedninpkkhrxngkhxngrachwngsxlmurabitun caknninpi kh s 1147 rachwngsxlmurabitun idphayaephsngkhraminyuththkarthimarrakhichihaekrachwngsxlmuwahhidun Almohads aelathaihxlmuwahhidunidekhamapkkhrxngaethnthiinchwngthiyibrxltarxyuphayititpkkhrxngkhxng rthekhaalifahxlmuwahhidun odyxbdul xlmumin ekhaalifahphupkkhrxngdinaedninsmynn idsranghxkhxykhnadihykhuninbriewnprasathmwr Moorish Castle aelaihchuxwa madinah xlfth sungtxmaklayepnobransthansakhy aelathuxepnaehlngthxngethiywthimichuxesiyngaehnghnungkhxngyibrxltarinpccubn inchux edxathawewxrxxfhxmic aehngprasathmwr The Tower of Homage of Moorish Castle inchwngstwrrsthi 12 yibrxltar thukyudkhrxnghlaykhrng thngcakrachwngsnasridaehngxanackrexmiraehngkranada in kh s 1237 aelarachwngsmarinidaehngomrxkok kxnthicamatkxyuinxanackhxngrachbllngkkstiya in kh s 1309 caknnrachwngsmarinidaehngomrxkokidyudklbkhunipinpi kh s 1333 aelaklbiptkxyuphayitkarpkkhrxngkhxngrachwngsnasridaehngkranadaxikkhrnghnung odyrachbnglngkkstiyaphyayamcatikhunhlaykhrngaetimsaerccnkrathnginpi kh s 1462 rachbllngkkstiyaphayitkarbychakarrbkhxng hwn xlxnos edx kusmn dyukthi 1 aehng emdina siodeniy prasbkhwamsaercinkaryudyibrxltarkhunmacakxanackrkranadaidsaerc 14 odyinpi kh s 1501smedcphrarachininathxisaeblthi 1 aehngkstiya idphrarachthantratngxnuyatihyibrxltarmitraxarm epnkhxngtnexng odytraxarmdngklawichmacnthungpccubnpi kh s 1704 chwngrahwangsngkhramsubrachbllngksepn kxngthpheruxfaysmphnthmitr xngkvs dtch idyudkhrxngdinaednyibrxltarephuxichepnthaeruxaethbkhabsmuthrixbieriy inkarkhwbkhumchxngaekhbyibrxltar sahrbkarrbkbfrngess aelasngkhramcblngthithngsxngfaythasnthisyyayuethrkt inpi kh s 1713 sngphlihyibrxltarxyuphayitkarpkkhrxngkhxngshrachxanackrnbaetnnepntnma hlngcaknnsepnphyayamyudyibrxltarklbkhunepnraya echnkarpidlxmyibrxltarinsngkhramrahwangxngkvskbsepn inpi kh s 1727 aelakarrwmmuxkbfrngessephuxyudyibrxltarrahwangpi kh s 1779 1883 insngkhramptiwtixemrika aetimprasbkhwamsaercxangxing aekikh National Symbols Gibraltar gov gi khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 13 phvscikayn 2014 subkhnemux 21 mithunayn 2013 New Gibraltar governor pledges to ensure sovereignty safety and success for the Rock MercoPress 20 January 2016 subkhnemux 20 January 2016 New Mayor John Goncalves says he wants to give young people a voice subkhnemux 5 April 2019 Gibraltar was captured on 24 July 1704 Old Style or 4 August 1704 New Style The treaty was signed on 31 March 1713 Old Style or 11 April 1713 New Style Peace and Friendship Treaty of Utrecht between France and Great Britain Dictionary Reference Gibraltar The Free Dictionary Gibraltar https www gibraltar gov gi statistics key indicators Foreign and Commonwealth Office Country Profiles Gibraltar Foreign and Commonwealth Office 6 May 2010 retrieved 16 April 2015 Informe sobre la cuestion de Gibraltar Spanish Foreign Ministry Archived minakhm 25 2010 thi ewyaebkaemchchin sepn Garcia Joseph 1994 Gibraltar The Making of a People Gibraltar Medsun Hills George 1974 Rock of Contention A history of Gibraltar London Robert Hale amp Company p 13 ISBN 0 7091 4352 4 Finlayson J C Barton R N E Stringer C B 2001 The Gibraltar Neanderthals and their Extinction Les Premiers Hommes Modernes de la Peninsule Iberique Actes du Colloque de la Commission VIII de l UISPP Lisbon Instituto Portugues de Arqueologia p 48 ISBN 978 972 8662 00 4 The History of Gibraltar and of Its Political Relation to Events in Europe From the Commencement of the Moorish Dynasty in Spain to the Last Morocco War Mocavo bthkhwamekiywkbpraeths dinaedn hruxekhtkarpkkhrxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmulekhathungcak https th wikipedia org w index php title yibrxltar amp oldid 9515525, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม