fbpx
วิกิพีเดีย

รัศมีโคเวเลนต์

รัศมีโคเวเลนต์ (rcov) คือการวัดขนาดของอะตอมซึ่งประกอบกันด้วยพันธะโคเวเลนต์ โดยที่หน่วยของรัศมีโคเวเลนต์ที่นิยมใช้ ได้แก่ พิโคเมตร (pm) หรือ อังสตรอม (Å) โดยที่ 1 อังสตรอม เท่ากับ 100 พิโคเมตร

โดยหลักการแล้ว ผลรวมของรัศมีโคเวเลนต์ระหว่างสองอะตอมควรจะเท่ากับความยาวพันธะโคเวเลนต์ระหว่างสองอะตอม โดยที่ค่าของรัศมีโคเวเลนต์ามารถแบ่งออกเป็นสามแบบ ได้แก่ พันธะเดี่ยว พันธะคู่ และ พันธะสาม ดังแสดงในตารางด้านล่าง อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีความสัมพันธ์ที่แน่นอนของค่าทั้งสามนี้ เนื่องจากความแตกต่างของสภาพแวดล้อมทางเคมี ส่งผลให้ขนาดของอะตอมมีค่าไม่คงที่ สำหรับ heteroatomic ความยาวพันธะไอออนิกอาจจะนำมาใช้แทนได้และบ่อยครั้งที่พบว่าความยาวพันธะโคเวเลนต์แบบมีขั้วจะสั้นกว่าผลบวกของรัศมีโควาเลนต์ ค่ารัศมีโคเวเลนต์ที่ระบุดังตารางข้างล่างเป็นทั้งค่าเฉลี่ยหรือค่าในอุดมคติ ส่งผลให้ค่าดังกล่าวสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในหลาย ๆ กรณี

การวัดความยาวพันธะสามารถทำได้จากศึกษาการเลี้ยวเบนรังสีเอกซ์ (น้อยครั้งที่จะใช้การเลี้ยวเบนนิวตรอนบนผลึกโมเลกุล) นอกจากนั้น โรเทชันแนลสเปกโทรสโกปี (Rotational spectroscopy) ก็เป็นอีกวิธีที่วัดค่าความยาวพันธะ ได้อย่างแม่นยำ สำหรับ homonuclear ไลนัส พอลิงนำค่าความยาวพันธะมาหารด้วยสอง จะเท่ากับรัศมีโคเวเลนต์ เช่น ความยาวพันธะระหว่างอะตอมไฮโดรเจนในก๊าซไฮโดรเจน เท่ากับ 74.14 พิโคเมตร ดังนั้น รัศมีโคเวเลนต์ของอะตอมไฮโดรเจน เท่ากับ 37.07 พิโคเมตร ในทางปฏิบัติรัศมีโคเวเลนต์ของอะตอมควรจะคำนวณจากค่าเฉลี่ยของความยาวพันธะของสารประกอบโคเวเลนต์ชนิดต่าง ๆ

อย่างไรก็ตามค่าที่ได้จากวิธีนี้ก็แตกต่างจากวิธีดังกล่าวข้างต้นเพียงเล็กน้อย Sanderson ได้ทำการตีพิมพ์ค่าของรัศมีโคเวเลนต์แบบไม่มีขั้วสำหรับธาตุหลัก ๆ แต่เนื่องจากข้อมูลของความยาวพันธะมีปริมาณมาก ส่งผลให้ค่ารัศมีโคเวเลนต์ในหลาย ๆ กรณีไม่ได้รับการปรับปรุง

ตารางของค่ารัศมีโคเวเลนต์

ค่าของรัศมีโคเวเลนต์จากเอกสารอ้างอิง (ดังแสดงในคอลัมน์ที่สามในตารางด้านล่าง) เป็นค่าที่ได้จากการวิเคราะห์เชิงสถิติที่มาจากข้อมูลมากกว่า 228,000 ค่าความยาวพันธะจาก Cambridge Structural Database ตัวเลขที่อยู่ในวงเล็บคือ ค่าประมาณของส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิธีการอื่นที่ใช้ในการคำนวณทำได้โดยการฟิตแบบ self-consistent ของทุก ๆ ธาตุในกลุ่มเล็ก ๆ ของชุดโมเลกุลต่าง ๆ โดยที่ค่ารัศมีโคเวเลนต์ของพันธะเดี่ยว (r1) พันธะคู่ (r2) และ พันธะสาม (r3) ของธาตุเบาไปถึงธาตุหนัก แสดงในคอลัมน์ที่ 3-5 ในตารางด้านล่าง สำหรับค่าที่ระบุนี้ได้มาจากทั้งการคำนวณและการทดลอง (โดยปกติแล้ว r1 > r2 > r3) จากค่าดังกล่าว รัศมีโคเวเลนต์ของพันธะเดี่ยว มีค่าใกล้เคียงกับ ค่ารัศมีโคเวเลนต์ของ Cordero et al. ซึ่งค่าที่แตกต่างกัน เนื่องมาจากความแตกต่างของเลขโคออดิเนชัน (coordination number) ของแต่ละชนิดอะตอม โดยส่วนใหญ่จะพบกับธาตุในพวกโลหะทรานสิชั่น (transition metals) ถ้าความแตกต่างของลิแกนด์มีค่ามากกว่าความแตกต่างของค่า R ในข้อมูลที่ถูกใช้ การเบี่ยงเบนอาจเกิดขึ้นสำหรับกรณีที่มีหลายพันธะแบบอ่อนเดียวกัน วิธีการด้วยตนเองที่สอดคล้องถูกนำมาใช้เพื่อให้เหมาะสมกับทรงสี่หน้ารัศมีโคเวเลนต์

Z Symbol r (Å) [2] r1 (Å) [3] r2 (Å) [4] r3 (Å) [5]
1 H 0.31 (5) 0.32
2 He 0.28 0.46
3 Li 1.28 (7) 1.33 1.24
4 Be 0.96 (3) 1.02 0.90 0.85
5 B 0.84 (3) 0.85 0.78 0.73
6 C (sp3) 0.76 (1) 0.75
C (sp2) 0.73 (2) 0.67
C (sp) 0.69 (1) 0.60
7 N 0.71 (1) 0.71 0.60 0.54
8 O 0.66 (2) 0.63 0.57 0.53
9 F 0.57 (3) 0.64 0.59 0.53
10 Ne 0.58 0.67 0.96
11 Na 1.66 (9) 1.55 1.60
12 Mg 1.41 (7) 1.39 1.32 1.27
13 Al 1.21 (4) 1.26 1.13 1.11
14 Si 1.11 (2) 1.16 1.07 1.02
15 P 1.07 (3) 1.11 1.02 0.94
16 S 1.05 (3) 1.03 0.94 0.95
17 Cl 1.02 (4) 0.99 0.95 0.93
18 Ar 1.06 (10) 0.96 1.07 0.96
19 K 2.03 (12) 1.96 1.93
20 Ca 1.76 (10) 1.71 1.47 1.33
21 Sc 1.70 (7) 1.48 1.16 1.14
22 Ti 1.60 (8) 1.36 1.17 1.08
23 V 1.53 (8) 1.34 1.12 1.06
24 Cr 1.39 (5) 1.22 1.11 1.03
25 Mn (low spin) 1.39 (5)
Mn (high spin) 1.61 (8)
Mn 1.19 1.05 1.03
26 Fe (low spin) 1.32 (3)
Fe (high spin) 1.52 (6)
Fe 1.16 1.09 1.02
27 Co (low spin) 1.26 (3)
Co (high spin) 1.50 (7)
Co 1.11 1.03 0.96
28 Ni 1.24 (4) 1.10 1.01 1.01
29 Cu 1.32 (4) 1.12 1.15 1.20
30 Zn 1.22 (4) 1.18 1.20
31 Ga 1.22 (3) 1.24 1.17 1.21
32 Ge 1.20 (4) 1.21 1.11 1.14
33 As 1.19 (4) 1.21 1.14 1.06
34 Se 1.20 (4) 1.16 1.07 1.07
35 Br 1.20 (3) 1.14 1.09 1.10
36 Kr 1.16 (4) 1.17 1.21 1.08
37 Rb 2.20 (9) 2.1 2.02
38 Sr 1.95 (10) 1.85 1.57 1.39
39 Y 1.90 (7) 1.63 1.3 1.24
40 Zr 1.75 (7) 1.54 1.27 1.21
41 Nb 1.64 (6) 1.47 1.25 1.16
42 Mo 1.54 (5) 1.38 1.21 1.13
43 Tc 1.47 (7) 1.28 1.2 1.1
44 Ru 1.46 (7) 1.25 1.14 1.03
45 Rh 1.42 (7) 1.25 1.1 1.06
46 Pd 1.39 (6) 1.2 1.17 1.12
47 Ag 1.45 (5) 1.28 1.39 1.37
48 Cd 1.44 (9) 1.36 1.44
49 In 1.42 (5) 1.42 1.36 1.46
50 Sn 1.39 (4) 1.4 1.3 1.32
51 Sb 1.39 (5) 1.4 1.33 1.27
52 Te 1.38 (4) 1.36 1.28 1.21
53 I 1.39 (3) 1.33 1.29 1.25
54 Xe 1.40 (9) 1.31 1.35 1.22
55 Cs 2.44 (11) 2.32 2.09
56 Ba 2.15 (11) 1.96 1.61 1.49
57 La 2.07 (8) 1.8 1.39 1.39
58 Ce 2.04 (9) 1.63 1.37 1.31
59 Pr 2.03 (7) 1.76 1.38 1.28
60 Nd 2.01 (6) 1.74 1.37
61 Pm 1.99 1.73 1.35
62 Sm 1.98 (8) 1.72 1.34
63 Eu 1.98 (6) 1.68 1.34
64 Gd 1.96 (6) 1.69 1.35 1.32
65 Tb 1.94 (5) 1.68 1.35
66 Dy 1.92 (7) 1.67 1.33
67 Ho 1.92 (7) 1.66 1.33
68 Er 1.89 (6) 1.65 1.33
69 Tm 1.90 (10) 1.64 1.31
70 Yb 1.87 (8) 1.7 1.29
71 Lu 1.87 (8) 1.62 1.31 1.31
72 Hf 1.75 (10) 1.52 1.28 1.22
73 Ta 1.70 (8) 1.46 1.26 1.19
74 W 1.62 (7) 1.37 1.2 1.15
75 Re 1.51 (7) 1.31 1.19 1.1
76 Os 1.44 (4) 1.29 1.16 1.09
77 Ir 1.41 (6) 1.22 1.15 1.07
78 Pt 1.36 (5) 1.23 1.12 1.1
79 Au 1.36 (6) 1.24 1.21 1.23
80 Hg 1.32 (5) 1.33 1.42
81 Tl 1.45 (7) 1.44 1.42 1.5
82 Pb 1.46 (5) 1.44 1.35 1.37
83 Bi 1.48 (4) 1.51 1.41 1.35
84 Po 1.40 (4) 1.45 1.35 1.29
85 At 1.50 1.47 1.38 1.38
86 Rn 1.50 1.42 1.45 1.33
87 Fr 2.60 2.23 2.18
88 Ra 2.21 (2) 2.01 1.73 1.59
89 Ac 2.15 1.86 1.53 1.4
90 Th 2.06 (6) 1.75 1.43 1.36
91 Pa 2.00 1.69 1.38 1.29
92 U 1.96 (7) 1.7 1.34 1.18
93 Np 1.90 (1) 1.71 1.36 1.16
94 Pu 1.87 (1) 1.72 1.35
95 Am 1.80 (6) 1.66 1.35
96 Cm 1.69 (3) 1.66 1.36
97 Bk 1.66 1.39
98 Cf 1.68 1.4
99 Es 1.65 1.4
100 Fm 1.67
101 Md 1.73 1.39
102 No 1.76 1.59
103 Lr 1.61 1.41
104 Rf 1.57 1.4 1.31
105 Db 1.49 1.36 1.26
106 Sg 1.43 1.28 1.21
107 Bh 1.41 1.28 1.19
108 Hs 1.34 1.25 1.18
109 Mt 1.29 1.25 1.13
110 Ds 1.28 1.16 1.12
111 Rg 1.21 1.16 1.18
112 Cn 1.22 1.37 1.3
113 Nh 1.36
114 Fl 1.43
115 Mc 1.62
116 Lv 1.75
117 Ts 1.65
118 Og 1.57

อ้างอิง

  1. Sanderson, R. T. (1983). "Electronegativity and Bond Energy." J. Am. Chem. Soc. 105:2259-61.
  2. Beatriz Cordero, Verónica Gómez, Ana E. Platero-Prats, Marc Revés, Jorge Echeverría, Eduard Cremades, Flavia Barragán and Santiago Alvarez. Covalent radii revisited. Dalton Trans., 2008, 2832-2838, doi:10.1039/b801115j
  3. P. Pyykkö, M. Atsumi, Chem. Eur. J., 15, 2009,186-197 doi:10.1002/chem.200800987 .
  4. P. Pyykkö, M. Atsumi, Chem. Eur. J., 15, 2009,12770–12779 doi:10.1002/chem.200901472
  5. P. Pyykkö, S. Riedel, M. Patzschke, Chem. Eur. J., 11, 2005,3511–3520 doi:10.1002/chem.200401299
  6. P. Pyykkö Phys. Rev.B., 85, 2012 (2) 024115, 7 p doi:10.1103/PhysRevB.85.024115

ศม, โคเวเลนต, rcov, อการว, ดขนาดของอะตอมซ, งประกอบก, นด, วยพ, นธะโคเวเลนต, โดยท, หน, วยของท, ยมใช, ได, แก, โคเมตร, หร, งสตรอม, โดยท, งสตรอม, เท, าก, โคเมตรโดยหล, กการแล, ผลรวมของระหว, างสองอะตอมควรจะเท, าก, บความยาวพ, นธะโคเวเลนต, ระหว, างสองอะตอม, โดยท, าของา. rsmiokhewelnt rcov khuxkarwdkhnadkhxngxatxmsungprakxbkndwyphnthaokhewelnt odythihnwykhxngrsmiokhewelntthiniymich idaek phiokhemtr pm hrux xngstrxm A odythi 1 xngstrxm ethakb 100 phiokhemtrodyhlkkaraelw phlrwmkhxngrsmiokhewelntrahwangsxngxatxmkhwrcaethakbkhwamyawphnthaokhewelntrahwangsxngxatxm odythikhakhxngrsmiokhewelntamarthaebngxxkepnsamaebb idaek phnthaediyw phnthakhu aela phnthasam dngaesdngintarangdanlang xyangirktam yngimmikhwamsmphnththiaennxnkhxngkhathngsamni enuxngcakkhwamaetktangkhxngsphaphaewdlxmthangekhmi sngphlihkhnadkhxngxatxmmikhaimkhngthi sahrb heteroatomic khwamyawphnthaixxxnikxaccanamaichaethnidaelabxykhrngthiphbwakhwamyawphnthaokhewelntaebbmikhwcasnkwaphlbwkkhxngrsmiokhwaelnt kharsmiokhewelntthirabudngtarangkhanglangepnthngkhaechliyhruxkhainxudmkhti sngphlihkhadngklawsamarthnaipprayuktichidinhlay krnikarwdkhwamyawphnthasamarththaidcaksuksakareliywebnrngsiexks nxykhrngthicaichkareliywebnniwtrxnbnphlukomelkul nxkcaknn orethchnaenlsepkothrsokpi Rotational spectroscopy kepnxikwithithiwdkhakhwamyawphntha idxyangaemnya sahrb homonuclear ilns phxlingnakhakhwamyawphnthamahardwysxng caethakbrsmiokhewelnt echn khwamyawphntharahwangxatxmihodrecninkasihodrecn ethakb 74 14 phiokhemtr dngnn rsmiokhewelntkhxngxatxmihodrecn ethakb 37 07 phiokhemtr inthangptibtirsmiokhewelntkhxngxatxmkhwrcakhanwncakkhaechliykhxngkhwamyawphnthakhxngsarprakxbokhewelntchnidtang xyangirktamkhathiidcakwithinikaetktangcakwithidngklawkhangtnephiyngelknxy Sanderson idthakartiphimphkhakhxngrsmiokhewelntaebbimmikhwsahrbthatuhlk 1 aetenuxngcakkhxmulkhxngkhwamyawphnthamiprimanmak sngphlihkharsmiokhewelntinhlay krniimidrbkarprbprungtarangkhxngkharsmiokhewelnt aekikhkhakhxngrsmiokhewelntcakexksarxangxing dngaesdnginkhxlmnthisamintarangdanlang epnkhathiidcakkarwiekhraahechingsthitithimacakkhxmulmakkwa 228 000 khakhwamyawphnthacak Cambridge Structural Database 2 twelkhthixyuinwngelbkhux khapramankhxngswnebiyngebnmatrthan withikarxunthiichinkarkhanwnthaidodykarfitaebb self consistent khxngthuk thatuinklumelk khxngchudomelkultang odythikharsmiokhewelntkhxngphnthaediyw r1 3 phnthakhu r2 4 aela phnthasam r3 5 khxngthatuebaipthungthatuhnk aesdnginkhxlmnthi 3 5 intarangdanlang sahrbkhathirabuniidmacakthngkarkhanwnaelakarthdlxng odypktiaelw r1 gt r2 gt r3 cakkhadngklaw rsmiokhewelntkhxngphnthaediyw mikhaiklekhiyngkb kharsmiokhewelntkhxng Cordero et al sungkhathiaetktangkn enuxngmacakkhwamaetktangkhxngelkhokhxxdienchn coordination number khxngaetlachnidxatxm odyswnihycaphbkbthatuinphwkolhathransichn transition metals thakhwamaetktangkhxngliaekndmikhamakkwakhwamaetktangkhxngkha R inkhxmulthithukich karebiyngebnxacekidkhunsahrbkrnithimihlayphnthaaebbxxnediywkn withikardwytnexngthisxdkhlxngthuknamaichephuxihehmaasmkbthrngsihnarsmiokhewelnt 6 Z Symbol r A 2 r1 A 3 r2 A 4 r3 A 5 1 H 0 31 5 0 322 He 0 28 0 463 Li 1 28 7 1 33 1 244 Be 0 96 3 1 02 0 90 0 855 B 0 84 3 0 85 0 78 0 736 C sp3 0 76 1 0 75C sp2 0 73 2 0 67C sp 0 69 1 0 607 N 0 71 1 0 71 0 60 0 548 O 0 66 2 0 63 0 57 0 539 F 0 57 3 0 64 0 59 0 5310 Ne 0 58 0 67 0 9611 Na 1 66 9 1 55 1 6012 Mg 1 41 7 1 39 1 32 1 2713 Al 1 21 4 1 26 1 13 1 1114 Si 1 11 2 1 16 1 07 1 0215 P 1 07 3 1 11 1 02 0 9416 S 1 05 3 1 03 0 94 0 9517 Cl 1 02 4 0 99 0 95 0 9318 Ar 1 06 10 0 96 1 07 0 9619 K 2 03 12 1 96 1 9320 Ca 1 76 10 1 71 1 47 1 3321 Sc 1 70 7 1 48 1 16 1 1422 Ti 1 60 8 1 36 1 17 1 0823 V 1 53 8 1 34 1 12 1 0624 Cr 1 39 5 1 22 1 11 1 0325 Mn low spin 1 39 5 Mn high spin 1 61 8 Mn 1 19 1 05 1 0326 Fe low spin 1 32 3 Fe high spin 1 52 6 Fe 1 16 1 09 1 0227 Co low spin 1 26 3 Co high spin 1 50 7 Co 1 11 1 03 0 9628 Ni 1 24 4 1 10 1 01 1 0129 Cu 1 32 4 1 12 1 15 1 2030 Zn 1 22 4 1 18 1 2031 Ga 1 22 3 1 24 1 17 1 2132 Ge 1 20 4 1 21 1 11 1 1433 As 1 19 4 1 21 1 14 1 0634 Se 1 20 4 1 16 1 07 1 0735 Br 1 20 3 1 14 1 09 1 1036 Kr 1 16 4 1 17 1 21 1 0837 Rb 2 20 9 2 1 2 0238 Sr 1 95 10 1 85 1 57 1 3939 Y 1 90 7 1 63 1 3 1 2440 Zr 1 75 7 1 54 1 27 1 2141 Nb 1 64 6 1 47 1 25 1 1642 Mo 1 54 5 1 38 1 21 1 1343 Tc 1 47 7 1 28 1 2 1 144 Ru 1 46 7 1 25 1 14 1 0345 Rh 1 42 7 1 25 1 1 1 0646 Pd 1 39 6 1 2 1 17 1 1247 Ag 1 45 5 1 28 1 39 1 3748 Cd 1 44 9 1 36 1 4449 In 1 42 5 1 42 1 36 1 4650 Sn 1 39 4 1 4 1 3 1 3251 Sb 1 39 5 1 4 1 33 1 2752 Te 1 38 4 1 36 1 28 1 2153 I 1 39 3 1 33 1 29 1 2554 Xe 1 40 9 1 31 1 35 1 2255 Cs 2 44 11 2 32 2 0956 Ba 2 15 11 1 96 1 61 1 4957 La 2 07 8 1 8 1 39 1 3958 Ce 2 04 9 1 63 1 37 1 3159 Pr 2 03 7 1 76 1 38 1 2860 Nd 2 01 6 1 74 1 3761 Pm 1 99 1 73 1 3562 Sm 1 98 8 1 72 1 3463 Eu 1 98 6 1 68 1 3464 Gd 1 96 6 1 69 1 35 1 3265 Tb 1 94 5 1 68 1 3566 Dy 1 92 7 1 67 1 3367 Ho 1 92 7 1 66 1 3368 Er 1 89 6 1 65 1 3369 Tm 1 90 10 1 64 1 3170 Yb 1 87 8 1 7 1 2971 Lu 1 87 8 1 62 1 31 1 3172 Hf 1 75 10 1 52 1 28 1 2273 Ta 1 70 8 1 46 1 26 1 1974 W 1 62 7 1 37 1 2 1 1575 Re 1 51 7 1 31 1 19 1 176 Os 1 44 4 1 29 1 16 1 0977 Ir 1 41 6 1 22 1 15 1 0778 Pt 1 36 5 1 23 1 12 1 179 Au 1 36 6 1 24 1 21 1 2380 Hg 1 32 5 1 33 1 4281 Tl 1 45 7 1 44 1 42 1 582 Pb 1 46 5 1 44 1 35 1 3783 Bi 1 48 4 1 51 1 41 1 3584 Po 1 40 4 1 45 1 35 1 2985 At 1 50 1 47 1 38 1 3886 Rn 1 50 1 42 1 45 1 3387 Fr 2 60 2 23 2 1888 Ra 2 21 2 2 01 1 73 1 5989 Ac 2 15 1 86 1 53 1 490 Th 2 06 6 1 75 1 43 1 3691 Pa 2 00 1 69 1 38 1 2992 U 1 96 7 1 7 1 34 1 1893 Np 1 90 1 1 71 1 36 1 1694 Pu 1 87 1 1 72 1 3595 Am 1 80 6 1 66 1 3596 Cm 1 69 3 1 66 1 3697 Bk 1 66 1 3998 Cf 1 68 1 499 Es 1 65 1 4100 Fm 1 67101 Md 1 73 1 39102 No 1 76 1 59103 Lr 1 61 1 41104 Rf 1 57 1 4 1 31105 Db 1 49 1 36 1 26106 Sg 1 43 1 28 1 21107 Bh 1 41 1 28 1 19108 Hs 1 34 1 25 1 18109 Mt 1 29 1 25 1 13110 Ds 1 28 1 16 1 12111 Rg 1 21 1 16 1 18112 Cn 1 22 1 37 1 3113 Nh 1 36114 Fl 1 43115 Mc 1 62116 Lv 1 75117 Ts 1 65118 Og 1 57xangxing aekikh Sanderson R T 1983 Electronegativity and Bond Energy J Am Chem Soc 105 2259 61 Beatriz Cordero Veronica Gomez Ana E Platero Prats Marc Reves Jorge Echeverria Eduard Cremades Flavia Barragan and Santiago Alvarez Covalent radii revisited Dalton Trans 2008 2832 2838 doi 10 1039 b801115j P Pyykko M Atsumi Chem Eur J 15 2009 186 197 doi 10 1002 chem 200800987 P Pyykko M Atsumi Chem Eur J 15 2009 12770 12779 doi 10 1002 chem 200901472 P Pyykko S Riedel M Patzschke Chem Eur J 11 2005 3511 3520 doi 10 1002 chem 200401299 P Pyykko Phys Rev B 85 2012 2 024115 7 p doi 10 1103 PhysRevB 85 024115 bthkhwamekiywkbekhminiyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy ekhmiekhathungcak https th wikipedia org w index php title rsmiokhewelnt amp oldid 9347963, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม