รางวัลเมขลา
รางวัลเมขลา เป็นรางวัลผลงานดีเด่นทางโทรทัศน์ ซึ่งจัดขึ้นโดยสมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิงแห่งประเทศไทย ในช่วงปี พ.ศ. 2523 จนถึง พ.ศ. 2547 และได้มีการจัดงานขึ้นอีกครั้งหลังจากหายไป 6 ปี โดยจัดขึ้นในปี 2555 เป็นต้นมา ซึ่งถือเป็นการจัดครั้งที่ 24 และพิจารณาผลงานละครประจำปี พ.ศ. 2554
ประวัติ
สมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิงแห่งประเทศไทย ได้จัดงานรางวัลเมขลา เพื่อส่งเสริมและเป็นกำลังใจแก่ผู้เกี่ยวข้องในสายงานโทรทัศน์ โดยเริ่มครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2523 มี นายนคร วีระประวัติ เป็นนายกสมาคมฯ ส่วนผู้ตั้งชื่อรางวัล "เมขลา" คือ ศ.คุณหญิงจินตนา ยศสุนทร หนึ่งในคณะกรรมการตัดสิน จนถึงครั้งที่ 4 พ.ศ. 2528 กลุ่มคนดังกล่าวได้แยกตัวออกไปตั้งชมรมส่งเสริมโทรทัศน์ เพื่อจัดรางวัลโทรทัศน์ทองคำ สมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิงแห่งประเทศไทยจึงได้มีการเปลี่ยนตัวนายกสมาคมเป็น นายชาญ มีศรี ทำให้การจัดรางวัลเมขลายังคงดำเนินเรื่อยมาจนถึงครั้งที่ 23 พ.ศ. 2547
ในปี พ.ศ. 2554 สมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิงแห่งประเทศไทย โดยนายชาตรี ศรียาภัย นายกสมาคม ได้รื้อฟื้นการจัดงานรางวัลเมขลาขึ้นอีก โดยเริ่มจัดเป็นครั้งที่ 24 โดยมีการแบ่งรางวัลออกเป็น 3 ประเภท คือ รางวัลเมขลา, รางวัลมณีเมขลา หรือ รางวัลยอดนิยมแห่งปี และ รางวัลดาวเมขลา ที่มอบให้กับเหล่าคนบันเทิง และสื่อมวลชนเป็นผู้ตัดสิน นอกจากนี้ยังมอบ รางวัลเมขลามหานิยมแห่งปี ที่เปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปสามารถโหวตให้กับดารานำชาย-หญิง, ผู้กำกับ, พิธีกร และผู้ดำเนินรายการที่ชื่นชอบ เป็นการจัดรางวัลเกียรติยศเป็นรายการแรกของไทย
รางวัลเมขลา ประกอบด้วยรางวัลประเภทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับวงการโทรทัศน์ ทั้งนี้มิได้เป็นการประกวดรายการโทรทัศน์ แต่เป็นการพิจารณาผลงานทุกรายการในแต่ละปี โดยทำการคัดเลือกเพื่อมอบประกาศเกียรติคุณแก่เจ้าของผลงานทางโทรทัศน์ที่มีคุณภาพ ผ่านการตัดสินรางวัลของคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ นักวิชาการ นักข่าว นักสื่อสารมวลชน โดยยึดแนวการตัดสินมอบรางวัลจากการจัดงาน Emmy Awards ของสหรัฐอเมริกาเป็นส่วนสำคัญ มีพิธีมอบรางวัลเป็นประจำทุกปีในช่วงเดือนมกราคม
คำวิพากษ์วิจารณ์
งานรางวัลเมขลา เคยได้รับการเรียกชื่อแทนจากนักวิจารณ์และสื่อมวลชนว่า "เมขโหล" มาตั้งแต่การจัดงานมาได้สิบครั้ง เนื่องจากในแต่ละปีมีจำนวนรางวัลมากจนเกินความจำเป็น บางประเภทกำหนดรางวัลจนทำให้ผู้คนเกิดความสับสนได้ นั่นย่อมทำให้การจัดรางวัลอาจลดความน่าเชื่อถือหรือไม่ได้มาตรฐาน เช่นเดียวกับการตัดสินผลรางวัลที่อาจไม่ตรงกับความเชื่อถือจากคนทั่วไป ทั้งที่ในการตัดสินทุกครั้งจะยึดถือความบริสุทธิ์ยุติธรรม ถ้ารายการใดที่มีความดีเด่นไม่ถึงขั้นก็ไม่สมควรจะมอบรางวัลให้ หรือกรรมการพอใจรายการของใครหรือเสน่หากับใครเป็นการส่วนตัวก็จะไม่ให้รางวัล โดยครั้งที่มีจำนวนรางวัลแจกกันมากที่สุด คือ ครั้งที่ 15 (2538) มี 80 รางวัล ซึ่งมากที่สุดในบรรดารางวัลด้านสื่อสารมวลชนในขณะนั้น
เกร็ดน่ารู้
- ปีที่งดจัดได้แก่ปี พ.ศ. 2527 และ พ.ศ. 2546 ด้วยเหตุขัดข้องด้านการเตรียมงาน
- ผลจากการงดจัดสองปี ทำให้ดารามากฝีมืออย่าง อำภา ภูษิต พลาดการเข้าชิงถึงสองครั้ง ปี 2527 เธอฝากฝีมือยอดเยี่ยมในบทฝาแฝดจากเรื่อง 'สุดสายป่าน' อีกครั้งในปี 2546 จากเรื่อง 'นิราศสองภพ' แต่เธอก็ได้รับรางวัลจาก 'โทรทัศน์ทองคำ' มาครอง ส่วนอีกท่าน จริยา แอนโฟเน่ ได้รับรางวัลเกือบทุกสถาบัน จากละครเรื่อง 'ดงดอกเหมย' ก็พลาดรางวัลนี้ในปี 2546
- ครั้งที่จัดเร็วที่สุด คือ ครั้งที่ 8 ในปี พ.ศ. 2531 เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม ปีเดียวกัน
- ครั้งที่จัดช้าที่สุด คือ ครั้งที่ 25 ปี พ.ศ. 2555 ร่วมกับรางวัลพระสุรัสวดี(ตุ๊กตาทอง) ในวันที่ 4 พฤษภาคม 2556
ลำดับงานประกาศผลรางวัล
| ครั้งและปีที่จัด | วันที่ประกาศผล | สถานที่ประกาศผลและมอบรางวัล | สถานีโทรทัศน์ถ่ายทอด |
|---|---|---|---|
| ครั้งที่ 1 ประจำปี พ.ศ. 2523 | วันที่ 10 มกราคม 2524 | โรงละครแห่งชาติ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 2 ประจำปี พ.ศ. 2524 | วันที่ 16 มกราคม 2525 | โรงละครแห่งชาติ | ช่อง 5 |
| ครั้งที่ 3 ประจำปี พ.ศ. 2525 | วันที่ 22 มกราคม 2526 | โรงละครแห่งชาติ | ช่อง 5 |
| ครั้งที่ 4 ประจำปี พ.ศ. 2526 | วันที่ 21 มกราคม 2527 | โรงละครแห่งชาติ | ช่อง 3 |
| ครั้งที่ 5 ประจำปี พ.ศ. 2528 | วันที่ 15 มีนาคม 2529 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า (โรงภาพยนตร์แกรนด์พาต้า) | ช่อง 3 |
| ครั้งที่ 6 ประจำปี พ.ศ. 2529 | วันที่ 14 มีนาคม 2530 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 7 ประจำปี พ.ศ. 2530 | วันที่ 19 มีนาคม 2531 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2531 | วันที่ 24 ธันวาคม 2531 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 9 ประจำปี พ.ศ. 2532 | วันที่ 13 มกราคม 2533 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 10 ประจำปี พ.ศ. 2533 | วันที่ 4 มกราคม 2534 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 11 ประจำปี พ.ศ. 2534 | วันที่ 10 มกราคม 2535 | พาต้าเธียเตอร์ ปิ่นเกล้า | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2535 | วันที่ 22 มกราคม 2536 | ห้องประชุมชั้น 5 พาต้า หัวหมาก | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 13 ประจำปี พ.ศ. 2536 | วันที่ 21 มกราคม 2537 | หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 14 ประจำปี พ.ศ. 2537 | วันที่ 13 มกราคม 2538 | บางกอกคอนเวนชั่นเซ็นเตอร์ เซ็นทรัลพลาซ่า ลาดพร้าว | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 15 ประจำปี พ.ศ. 2538 | วันที่ 19 มกราคม 2539 | หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 16 ประจำปี พ.ศ. 2539 | วันที่ 17 มกราคม 2540 | เอ็มซีซีฮอลล์ เดอะมอลล์ บางกะปิ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 17 ประจำปี พ.ศ. 2540 | วันที่ 16 มกราคม 2541 | หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 18 ประจำปี พ.ศ. 2541 | วันที่ 17 มกราคม 2542 | หอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 19 ประจำปี พ.ศ. 2542 | วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2543 | หอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 20 ประจำปี พ.ศ. 2543 | วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2544 | หอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 21 ประจำปี พ.ศ. 2544 | วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2545 | หอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 22 ประจำปี พ.ศ. 2545 | วันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2546 | หอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ | ช่อง 7 |
| ครั้งที่ 23 ประจำปี พ.ศ. 2547 | วันที่ 23 เมษายน 2548 | โรงละครไทยอลังการ พัทยา | ช่อง 5 |
| ครั้งที่ 24 ประจำปี พ.ศ. 2554 | วันที่ 10 มีนาคม 2555 | ห้องประชุมมงคลอาภา ๑ คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร | IPM SHOW |
| ครั้งที่ 25 ประจำปี พ.ศ. 2555 | วันที่ 4 พฤษภาคม 2556 | หอประชุมมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ | ช่อง 11 |
ผลรางวัล
ในที่นี้ จะเป็นผลการตัดสินรางวัลเมขลาทุกครั้งที่จัด
รางวัลประเภทละครโทรทัศน์ (เฉพาะผู้แสดง)
| ครั้ง(ปี)ที่จัด | ผู้แสดงนำชายดีเด่น | ผู้แสดงนำหญิงดีเด่น | ผู้แสดงประกอบชายดีเด่น | ผู้แสดงสนับสนุนหญิงดีเด่น |
|---|---|---|---|---|
| ครั้งที่ 1 (2523) | นพพล โกมารชุน สี่แผ่นดิน (ช่อง 5) ดาราละครโทรทัศน์ดีเด่นชาย | นันทวัน เมฆใหญ่ สี่แผ่นดิน (ช่อง 5) ดาราละครโทรทัศน์ดีเด่นหญิง | - | - |
| ครั้งที่ 2 (2524) | ชลิต เฟื่องอารมย์ ไฟอารมณ์ (ช่อง 3) | ลินดา ค้าธัญเจริญ ชลาลัย (ช่อง 9) | สมจินต์ ธรรมทัต เขาชื่อกานต์ (ช่อง 3) | รัชนู บุญชูดวง ไฟรักไฟพยาบาท (ช่อง 3) |
| ครั้งที่ 3 (2525) | นิรุตติ์ ศิริจรรยา ปีกทอง (ช่อง 3) | สุมาลี เหล่าชุนสุวรรณ ผู้หญิงคนหนึ่ง (ช่อง 7) | อำนวย ศิริจันทร์ ฝันรัก (ช่อง 3) | ดวงตา ตุงคะมณี สนิมสังคม (ช่อง 3) |
| ครั้งที่ 4 (2526) | นพพล โกมารชุน น้ำตาลไหม้ (ช่อง 3) | ธิติมา สังขพิทักษ์ พระจันทร์หลงเงา (ช่อง 3) | จีรศักดิ์ ปิ่นสุวรรณ สองพธู (ช่อง 5) | อรสา พรหมประทาน อีแตน (ช่อง 3) |
| ครั้งที่ 5 (2528) | ฉัตรชัย เปล่งพานิช ตี๋ใหญ่ (ช่อง 5) | กุลกนิช คุ้มครอง คำพิพากษา (ช่อง 3) | มีศักดิ์ นาครัตน์ คำพิพากษา (ช่อง 3) | เยาวเรศ นิสากร มัสยา (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 6 (2529) | โกวิท วัฒนกุล แม่เอิบ (ช่อง 5) | นาถยา แดงบุหงา แหวนทองเหลือง (ช่อง 7) | นพพล โกมารชุน สายโลหิต (ช่อง 3) | เยาวเรศ นิสากร แหวนทองเหลือง (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 7 (2530) | ฉัตรชัย เปล่งพานิช ปริศนา (ช่อง 3) | อภิรดี ภวภูตานนท์ ณ มหาสารคาม ทองเนื้อเก้า (ช่อง 7) | วิทยา สุขดำรงค์ ทองเนื้อเก้า (ช่อง 7) | ดวงตา ตุงคะมณี แต่ปางก่อน (ช่อง 3) |
| ครั้งที่ 8 (2531) | ยุรนันท์ ภมรมนตรี สวรรค์เบี่ยง (ช่อง 7) | จารุณี สุขสวัสดิ์ ตะรุเตา (ช่อง 7) | ชลิต เฟื่องอารมย์ เวิ้งระกำ (ช่อง 7) | เยาวเรศ นิสากร อีสา (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 9 (2532) | บิณฑ์ บรรลือฤทธิ์ คนเหนือดวง (ช่อง 7) | วรรณิศา ศรีวิเชียร กลิ่นร่ำ (ช่อง 3) | ปัญญา นิรันดร์กุล สมการวัย (ช่อง 7) | สมฤทัย กล่อมน้อย อยู่เพื่อรัก (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 10 (2533) | ธงไชย แมคอินไตย์ คู่กรรม (ช่อง 7) | กมลชนก โกมลฐิติ คู่กรรม (ช่อง 7) | รุจน์ รณภพ ขมิ้นกับปูน (ช่อง 7) | ดวงดาว จารุจินดา คู่กรรม (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 11 (2534) | โกวิท วัฒนกุล ไผ่แดง (ช่อง 7) | จินตหรา สุขพัฒน์ สี่แผ่นดิน (ช่อง 3) | ปัญญา นิรันดร์กุล ตะวันชิงพลบ (ช่อง 7) | สมฤทัย กล่อมน้อย สุสานคนเป็น (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 12 (2535) | ยุรนันท์ ภมรมนตรี คนบาป (ช่อง 5) | อภิรดี ภวภูตานนท์ ณ มหาสารคาม ลอดลายมังกร (ช่อง 7) | เด่น ดอกประดู่ ลอดลายมังกร (ช่อง 7) | อัญชลี ไชยศิริ คนบาป (ช่อง 5) |
| ครั้งที่ 13 (2536) | ยุรนันท์ ภมรมนตรี คนละโลก (ช่อง 5) | มนฤดี ยมาภัย นางทาส (ช่อง 7) | บดินทร์ ดุ๊ก คนละโลก (ช่อง 5) | วาสิฏฐี ศรีโลฟุ้ง หมาดำ (ช่อง 5) |
| ครั้งที่ 14 (2537) | ศรัณยู วงศ์กระจ่าง ทวิภพ (ช่อง 7) | สิเรียม ภักดีดำรงฤทธิ์ ทวิภพ (ช่อง 7) | ศิริศักดิ์ นันทเสน วิมานมะพร้าว (ช่อง 7) | พิศมัย วิไลศักดิ์ ปีกมาร (ช่อง 5) |
| ครั้งที่ 15 (2538) | ยุรนันท์ ภมรมนตรี ความรักสีดำ (ช่อง 5) | ปรียานุช ปานประดับ คือหัตถาครองพิภพ (ช่อง 7) | พลรัตน์ รอดรักษา ขุนศึก (ช่อง 9) | ญาณี จงวิสุทธิ์ ผู้กองยอดรัก (ช่อง 9) |
| ครั้งที่ 16 (2539) | ยุรนันท์ ภมรมนตรี สาบนรสิงห์ (ช่อง 5) | ชลิตา เฟื่องอารมย์ สาบนรสิงห์ (ช่อง 5) | พอเจตน์ แก่นเพชร ด้วยแรงอธิษฐาน (ช่อง 7) | สุภาภรณ์ คำนวณศิลป์ มงกุฎดอกส้ม (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 17 (2540) | พีท ทองเจือ ซอสามสาย (ช่อง 3) | สุวนันท์ คงยิ่ง ตะวันทอแสง (ช่อง 7) | ฤทธิ์ ลือชา นางละคร (ช่อง 7) | ดวงดาว จารุจินดา เงิน เงิน เงิน (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 18 (2541) | ยุรนันท์ ภมรมนตรี ไฟริษยา (ช่อง 7) | จริยา แอนโฟเน่ ซอยปรารถนา 2500 (ช่อง 7) | มนต์ชัย ภราดรบัญชา เผื่อใจไว้เจ็บ (ช่อง 7) | อภิรดี ภวภูตานนท์ ดวงยิหวา (ช่อง 3) |
| ครั้งที่ 19 (2542) | ธีรภัทร์ สัจจกุล ข้ามสีทันดร (ช่อง 7) | พรชิตา ณ สงขลา เมียหลวง (ช่อง 3) | ฤทธิ์ ลือชา ขุนเดช (ช่อง 7) | ดวงดาว จารุจินดา ข้ามสีทันดร (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 20 (2543) | พีท ทองเจือ อังกอร์ (ช่อง 7) | กมลชนก โกมลฐิติ อาญารัก (ช่อง 3) | ปัญญา นิรันดร์กุล เจ้าสัวน้อย (ช่อง 7) | จริยา แอนโฟเน่ อาญารัก (ช่อง 3) |
| ครั้งที่ 21 (2544) | อำพล ลำพูน ทองพูน โคกโพ ราษฎรเต็มขั้น (ช่อง 3) | ปิยธิดา มิตรธีรโรจน์ ปิ่นไพร (ช่อง 7) | กรรชัย กำเนิดพลอย ลูกทาส (ช่อง 5) | สุวัจนี ไชยมุสิก โนห์รา (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 22 (2545) | จุลจักร จักรพงษ์ ลูกผู้ชายหัวใจเพชร (ช่อง 7) | พิยดา อัครเศรณี ร้อยเล่ห์ เสน่ห์ร้าย (ช่อง 5) | อัมรินทร์ สิมะโรจน์ จิตสังหาร (ช่อง 7) | อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ รอยไถ (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 23 (2547) | แอนดริว เกร็กสัน เรือนไม้สีเบจ (ช่อง 3) ละครชีวิต เจษฎาภรณ์ ผลดี นางสาวจริงใจกับนายแสนดี (ช่อง 7) ละครหรรษา ดาราโทรทัศน์แสดงนำชายมหาชน | วรนุช วงษ์สวรรค์ แม่อายสะอื้น (ช่อง 7) ละครชีวิต พิยดา อัครเศรณี บางรักซอย (ช่อง 9) ละครหรรษา ดาราโทรทัศน์แสดงนำหญิงมหาชน | สุประวัติ ปัทมสูต แม่อายสะอื้น (ช่อง 7) | สุฐิตา ปัญญายงค์ แม่อายสะอื้น (ช่อง 7) |
| ครั้งที่ 24 (2554) | ณเดชน์ คูกิมิยะ เกมร้ายเกมรัก (ช่อง 3) | อารยา เอ ฮาร์เก็ต ดอกส้มสีทอง (ช่อง 3) | ชุมพร เทพพิทักษ์ เงาพราย (ช่อง 3) | ศิริลักษณ์ ผ่องโชค ตลาดอารมณ์ (ช่อง 5) |
| ครั้งที่ 25 (2555) | ณเดชน์ คูกิมิยะ ธรณีนี่นี้ใครครอง (ช่อง 3) | อุรัสยา เสปอร์บันด์ ธรณีนี่นี้ใครครอง (ช่อง 3) | โกสินทร์ ราชกรม รากบุญ (ช่อง 3) | ศิรพันธ์ วัฒนจินดา บ่วง (ช่อง 3) |
อ้างอิง
- นิตยสารทีวีพูล ฉบับที่ 212 : 17-23 มิถุนายน 2537
- แถลงข่าวประกาศรางวัลเมขลาปี 2554
- จากสูจิบัตรงานประกาศผลรางวัลเมขลา ครั้งที่ 16 ปี 2539
- สมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิงฯเทิดพระเกียรติ “อัครศิลปินแห่งชาติ” จากเว็บไซต์หนังสือพิมพ์ พิมพ์ไทย
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- ผลรางวัลเมขลาครั้งที่ 8
- ผลรางวัลเมขลาทุกครั้ง เฉพาะช่อง 3
- ผลรางวัลเมขลาครั้งที่ 23