หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา (สีขเรศ วุฑฺฒิสฺสโร)

หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา (9 พฤษภาคม พ.ศ. 2381 - 12 ธันวาคม พ.ศ. 2450) (พระนามเดิม:หม่อมเจ้าสีขเรศ; ราชสกุล: มหากุล) เป็นพระโอรสพระองค์ที่ 10 ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์ ประสูติในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันพุธที่ 9 พฤษภาคม ตรงกับแรม 1 ค่ำ เดือน 6 ปีจอ จ.ศ. 1200 พ.ศ. 2381

หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา (หม่อมเจ้าสีขเรศ วุฑฺฒิสฺสโร)
เกิด	9 พฤษภาคม พ.ศ. 2381
มรณภาพ	12 ธันวาคม พ.ศ. 2450
อายุ	69 ปี 217 วัน
อุปสมบท	พ.ศ. 2398
วัด	วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
จังหวัด	กรุงเทพมหานคร
สังกัด	ธรรมยุติกนิกาย
วุฒิ	เปรียญธรรม 4 ประโยค
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

เมื่อยังทรงพระเยาว์ พระบิดาได้ถวายไว้เล่าเรียนในสำนักพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแต่ครั้งยังทรงผนวชอยู่วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ถึงรัชกาลที่ 4 ทรงผนวชเป็นสามเณรเมื่อปีกุน พ.ศ. 2394 แล้วประทับอยู่วัดบวรนิเวศวิหาร ได้เข้าแปลพระปริยัติธรรมเฉพาะพระพักตร์พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เป็นเปรียญธรรม 4 ประโยค ถึงปี พ.ศ. 2398 ทรงผนวชเป็นพระภิกษุที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบวรรังสีสุริยพันธ์เป็นพระอุปัชฌาย์ ได้รับพระนามฉายาว่า วุฑฺฒิสฺสโร ผนวชแล้วประทับอยู่วัดบวรนิเวศวิหารต่อมา

ปี พ.ศ. 2407 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตั้งหม่อมเจ้าพระสีขเรศเป็นพระราชาคณะที่ หม่อมเจ้าพระธรรมมุณหิศธาดา ในรัชกาลต่อมา เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงผนวชในปี พ.ศ. 2416 หม่อมเจ้าพระธรรมมุณหิศธาดาได้ร่วมเป็นคณปูรกะในคราวทรงผนวชนั้นด้วย ถึงปี พ.ศ. 2438 ทรงเลื่อนตำแหน่งให้เสมอพระราชาคณะชั้นธรรมในราชทินนามเดิม

หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา ประชวรด้วยโรคชรามานาน สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2450 ปีมะแม เวลาเช้า 3 โมงเศษ ได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ เมรุปูน วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2451

อ้างอิง

1. "หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา". วัดบวรนิเวศวิหาร. สืบค้นเมื่อ 26 มิถุนายน 2558. Check date values in: |accessdate= (help)
2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธ์. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, พ.ศ. 2545. 428 หน้า. หน้า 169-170. ISBN 974-417-530-3
3. ราชกิจจานุเบกษา, พระสงฆ์ที่ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรแลเลื่อนตำแหน่งยศ, เล่ม 13, หน้า 15
4. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นชีพิตักษัย, เล่ม 24, ตอน 38, 22 ธันวาคม 126, หน้า 1010
5. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเพลิงศพ หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา หม่อมเจ้าเจียกและท้าวศรีสัจจา, เล่ม 24, ตอน 45, 9 กุมภาพันธ์ 126, หน้า 1218-9
6. ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8