หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์)

อำมาตย์ตรี หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์) สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรชั่วคราว พ.ศ. 2475, คณะกรรมานุการพิจารณาร่างเค้าโครงเศรษฐกิจแห่งชาติ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (สมุดปกเหลือง), เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร , เลขาธิการคณะรัฐมนตรี, ปลัดกระทรวงคมนาคม,รัฐมนตรี , รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม

อำมาตย์ตรี หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์) ท.ม.
รัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489 – 24 มีนาคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
ดำรงตำแหน่ง 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 – 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้า	หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์
ถัดไป	นาวาเอก หลวงประสิทธิ์จักรการ (พ้วน โหตรภวานนท์)
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม
ดำรงตำแหน่ง 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491 – 8 เมษายน พ.ศ. 2491
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้า	หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์
ถัดไป	พลตรี สวัสดิ์ สวัสดิรณชัย สวัสดิเกียรติ
เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร คนที่ 2
ดำรงตำแหน่ง 10 ธันวาคม พ.ศ. 2476 – 10 สิงหาคม พ.ศ. 2484 (7 ปี 244 วัน)
นายกรัฐมนตรี	พลเอก พจน์ พหลโยธิน จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)
ถัดไป	ทองเปลว ชลภูมิ
ข้อมูลส่วนบุคคล
บิดา	พระยาศรีสังกร (ตาด จารุรัตน์)
มารดา	คุณหญิงตาบ (วัชราภัย) ศรีสังกร
คู่สมรส	นางภัทรา (สุนทรเวช)
บุตร	นางพงษ์ศิริ สิงหผลิน พล.ต.ท.เสริม จารุรัตน์ นางทวี สนิทวงศ์ นายกุศล ตีรณสาร นายอาณัติ จารุรัตน์

ประวัติ

หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์) เป็นบุตรชายคนโตของพระยาศรีสังกร (ตาด จารุรัตน์) ประธานศาลฎีกากับคุณหญิงตาบ (วัชราภัย) ศรีสังกร ธิดาหลวงอุปการโกษากร (เวท วัชราภัย) มีพี่น้องร่วมบิดา-มารดา 3 คน ได้แก่

1. หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์)
2. นางทวี (จารุรัตน์) สมรสกับ พระสนิทวงศ์อนุวรรต (ม.ร.ว.พร้อมใจ สนิทวงศ์)
3. นายอาณัติ จารุรัตน์ สมรสกับ นางเสงี่ยม (สุนทรธรรม)

การศึกษา

หลวงคหกรรมบดีศึกษาระดับมัธยมจากโรงเรียนวัดสุทธิวราราม (เลขประจำตัว ส.ธ. 303) และโรงเรียนเทพศิรินทร์ จากนั้นสำเร็จวิชารัฐศาสตร์ จากกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส

การทำงาน

• ดำรงตำแหน่งผู้แทนราษฎรชั่วคราวชุดแรก ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากคณะผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร
• ดำรงตำแหน่ง เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ระหว่างวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2476 - 10 สิงหาคม พ.ศ. 2484 และเป็นหนึ่งในเจ้าหน้าที่ชุดแรกก่อนมีการจัดตั้งกรมเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรขึ้นตามกฎหมาย
• ดำรงตำแหน่ง ปลัดกระทรวงคมนาคม ในสมัยนายพันตรีหลวงโกวิทอภัยวงศ์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม
• ดำรงตำแหน่ง เลขาธิการคณะรัฐมนตรี ระหว่าง11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489 - 27 มีนาคม พ.ศ. 2489
• ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรี ในพ.ศ. 2489 ในคณะรัฐมนตรี คณะที่ 14 สมัยนายควง อภัยวงศ์
• ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ในปี พ.ศ. 2490 ในรัฐบาลของนายปรีดีย์ พนมยงค์
• ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ระหว่างปี พ.ศ. 2490 - พ.ศ. 2491 ใน คณะรัฐมนตรี คณะที่ 19 สมัยนายควง อภัยวงศ์
• ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม ระหว่างปี พ.ศ. 2491 ใน คณะรัฐมนตรี คณะที่ 20 สมัยนายควง อภัยวงศ์เป็นนายกรัฐมนตรี

กรรมานุการพิจารณาเค้าโครงเศรษฐกิจแห่งชาติ

ในวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2476 เวลา 08.20 นาฬิกา ที่ห้องประชุมวังปารุสกวัน ซึ่งขณะนั้นคณะผู้เปลี่ยนแปลงการปกครองใช้เป็นสถานที่ทำงานหลายอย่างของกลุ่มผู้ก่อการ ได้มีการประชุม ‘กรรมานุการ พิจารณาเค้าโครงเศรษฐกิจแห่งชาติ’ โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมจำนวน 14 คน ดังมีรายนามต่อไปนี้ 1) หลวงคหกรรมบดี 2) หลวงเดชสหกรณ์ 3) หลวงเดชาติวงศ์วราวัฒน์ 4) พันเอกพระยาทรงสุรเดช 5) นายทวี บุณยเกตุ 6) นายแนบ พหลโยธิน 7) หลวงประดิษฐมนูธรรม 8) นายประยูร ภมรมนตรี 9) พระยามโนปกรณ์นิติธาดา 10) พลเรือโทพระยาราชวังสัน 11) นายวิลาศ โอสถานนท์ 12) พระยาศรีวิศาลวาจา 13) หม่อมเจ้าสกลวรรณากร วรวรรณ 14) หลวงอรรถสารประสิทธิ์

ตำแหน่งพิเศษ

• นายกสมาคมนักเรียนเก่าสุทธิวราราม พ.ศ. 2484 - 2484

งานเขียน

• หน้าที่ในทางเศรษฐกิจแห่งตั๋วแลกเงิน - หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์) ในวารสารนิติสาส์น (แผนกสามัญ) ปี 2472
• เรื่องราวของพันตรีควง อภัยวงศ์

ครอบครัว

ด้านครอบครัว หลวงคหกรรมบดี ได้สมรสกับ นางสาวภัทรา สุนทรเวช มีบุตรธิดารวม 2 คน ดังนี้

• นางพงษ์ศิริ (จารุรัตน์) สมรสกับ นายผลึก สิงหผลิน
• พล.ต.อ.เสริม จารุรัตน์ อดีตหัวหน้านายตำรวจราชสำนักและสมาชิกวง อ.ส. วันศุกร์ สมรสกับหม่อมเจ้าหญิงวุฒิสวาท วุฒิไชย พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวุฒิไชยเฉลิมลาภ กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร ต่อมาหย่าร้างและสมรสใหม่กับคุณหญิงชโลบล (จุลละรัต)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2483 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)

ดูเพิ่ม

• สภาผู้แทนราษฎรไทย (ผู้แทนราษฎรชั่วคราว พ.ศ. 2475)
• เลขาธิการคณะรัฐมนตรี

อ้างอิง

1. ทำเนียบเลขาธิการ - สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
2. ประกาศ ตั้งเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
3. ทำเนียบสายสกุล ณ สงขลา สายเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) - ชมรมสายสกุล ณ สงขลา
4. นรนิติ เศรษฐบุตร. เอกสารการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญ ๑๐ ธันวาคม ๒๔๗๕.--นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า, ๒๕๕๒
5. ประกาศ ตั้งเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
6. หนังสือพิมพ์โพสต์ทูเดย์ คอลัมน์: สยามอัศจรรย์: กระทรวงคมนาคมเส้นเลือดใหญ่ด้านขนส่งของไทย
7. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๑ ราย)
8. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)
9. พระปกเกล้ากษัตริย์นักประชาธิปไตย - จุลสารสมาคมแห่งสถาบันพระปกเกล้า
10. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, (ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา รัชกาลที่ 8) เล่ม 57, 1 ตุลาคม พ.ศ. 2483, หน้า 1897.

ก่อนหน้า		หลวงคหกรรมบดี (ชม จารุรัตน์)		ถัดไป
หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)		เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร (10 ธันวาคม พ.ศ. 2476 - 10 สิงหาคม พ.ศ. 2484)		ทองเปลว ชลภูมิ
พลตรีไชย ประทีปะเสน		เลขาธิการคณะรัฐมนตรี (11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489 - 27 มีนาคม พ.ศ. 2489)		หลวงชำนาญอักษร (ศิริ เพชรบุล)
หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์		รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 - 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491)		นาวาเอก หลวงประสิทธิ์จักรการ (พ้วน โหตรภวานนท์)
หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์		รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491 - 8 เมษายน พ.ศ. 2491)		พลตรี สวัสดิ์ สวัสดิรณชัย สวัสดิเกียรติ