fbpx
วิกิพีเดีย

หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง)

รองเสวกเอก หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) (6 สิงหาคม พ.ศ. 2424 - 8 มีนาคม พ.ศ. 2497) นักดนตรีชาวไทย ผู้มีชื่อเสียงจากการเล่นเครื่องดนตรีไทย และประพันธ์เพลงไทยเดิม

หลวงประดิษฐไพเราะ
(ศร ศิลปบรรเลง)
เกิด6 สิงหาคม พ.ศ. 2424
ตำบลดาวดึงส์ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ประเทศสยาม
เสียชีวิต8 มีนาคม พ.ศ. 2497 (72 ปี)
บ้านศิลปบรรเลง ถนนบริพัตร จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
สัญชาติไทย
ชื่ออื่นศร ศิลปบรรเลง
อาชีพนักดนตรีไทย อาจารย์
มีชื่อเสียงจากผู้ชำนาญด้านดนตรีไทย
ผู้ประพันธ์เพลง"แสนคำนึง"
คู่สมรสนางโชติ ศิลปบรรเลง
บุตร12 คน

ชีวิตส่วนบุคคล

หลวงประดิษฐไพเราะ นามเดิม ศร เกิดเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2424 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ตำบลดาวดึงส์ อำเภออัมพวา สมุทรสงคราม เป็นบุตรของ นายสิน นางยิ้ม ศิลปบรรเลง บิดาของท่านคือครูสินเป็นเจ้าของวงปี่พาทย์ และเป็นศิษย์ของพระประดิษฐไพเราะ (มี ดุริยางกูร) หลวงประดิษฐไพเราะถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2497 รวมอายุ 73 ปี

ครอบครัว

รองเสวกเอก หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) สมรสครั้งแรกกับนางโชติ ประดิษฐ์ไพเราะ (สกุลเดิม: หุราพันธ์) ธิดาของนายพันโท พระประมวญประมาณพล มีบุตรธิดาด้วยกัน 7 คน ต่อมาเมื่อนางโชติถึงแก่กรรมแล้วจึงได้สมรสครั้งที่ 2 กับนางฟู ศิลปบรรเลง (สกุลเดิม: หุราพันธ์) ซึ่งเป็นน้องสาวของนางโชติ มีบุตรธิดาด้วยกัน 5 คน รวมจำนวนบุตรธิดาทั้งหมด 12 คน ซึ่งได้แก่

  1. เด็กหญิงสร้อยไข่มุกด์ ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  2. เด็กหญิงศุกร์ดารา ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  3. นางชิ้น ไชยพรรค (คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง)
  4. นางมหาเทพกษัตรสมุห (บรรเลง สาคริก)
  5. เด็กชายศิลปสราวุธ ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  6. นายประสิทธิ์ ศิลปบรรเลง
  7. นางภัลลิกา ศิลปบรรเลง
  8. นางชัชวาลย์ จันทร์เรือง
  9. เด็กชายแดง ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  10. นายขวัญชัย ศิลปบรรเลง
  11. นาวาเอกสมชัย ศิลปบรรเลง
  12. นายสนั่น ศิลปบรรเลง

ดนตรี

 
หลวงฯ เมื่อวัย 36 ปี

ศร สามารถตีฆ้องวงใหญ่ได้เองตั้งแต่อายุ 5 ขวบ เริ่มเรียนปี่พาทย์เมื่ออายุ 11 ปี ตีระนาดได้รวดเร็ว มาตั้งแต่เด็ก โดยมีบิดาเป็นผู้ถ่ายทอดวิชาปี่พาทย์ให้จนกระทั่งมีความสามารถในการประชันวงถึงขั้นมีชื่อเสียงไปทั่วลุ่มแม่น้ำแม่กลอง จากการได้ออกแสดงฝีมือนี้เองทำให้ชื่อเสียงของนายศร เป็นที่เลื่องลือในหมู่นักดนตรีมากขึ้น โดยเฉพาะในงานใหญ่ครั้งแรก คือ "งานโกนจุกเจ้าจอมเอิบ" และ เจ้าจอมอบ ธิดาเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ จังหวัดเพชรบุรี

ในปี พ.ศ. 2443 ขณะเมื่ออายุ 19 ปี ท่านได้แสดงฝีมือเดี่ยวระนาดเอกถวายสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เป็นที่ต้องพระทัยมาก จึงทรงรับตัวเข้ามาไว้ที่วังบูรพาภิรมย์ ทำหน้าที่คนระนาดเอกประจำ ต่อมาวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2468 นายศร ศิลปบรรเลง ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงประดิษฐไพเราะ มีราชการในกรมมหรสพ ถือศักดินา 400 เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม ณ พระที่นั่งบรมพิมาน แล้วได้รับพระราชทานยศเป็น หุ้มแพร ในวันที่ 13 กรกฎาคม ศกเดียวกัน ทั้งนี้ท่านไม่เคยรับราชการอยู่ในกรมกองใดมาก่อน แต่เพราะฝีมือและความสามารถของท่านเป็นที่ต้องพระหฤทัย[ต้องการอ้างอิง]

ในปี พ.ศ. 2469 ท่านได้เข้ารับราชการในกรมปี่พาทย์และโขนหลวง กระทรวงวัง ท่านได้มีส่วนถวายการสอนดนตรีให้กับพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี รวมทั้งมีส่วนช่วยงานพระราชนิพนธ์เพลงสามเพลง คือ เพลงราตรีประดับดาวเถา เพลงเขมรละออองค์เถา และ เพลงโหมโรงคลื่นกระทบฝั่ง สามชั้น

ในสื่อ

ชีวประวัติของท่านเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างภาพยนตร์เรื่องโหมโรง ออกฉายในปีพ.ศ. 2547 และได้รับการดัดแปลงซ้ำเป็นละครโทรทัศน์ ออกฉายทางสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส เมื่อ พ.ศ. 2555

ผลงาน

 
หลวงฯ เมื่อวัย 51 ปี

หลวงประดิษฐไพเราะ ท่านได้แต่งเพลงไว้มากกว่าร้อยเพลง ดังนี้:

เพลงโหมโรง
  • โหมโรงกระแตไต่ไม้
  • โหมโรงปฐมดุสิต
  • โหมโรงศรทอง
  • โหมโรงประชุมเทวราช
  • โหมโรงบางขุนนท์
  • โหมโรงนางเยื้อง
  • โหมโรงม้าสะบัดกีบ
  • โหมโรงบูเซ็นซ๊อค
  • ฯลฯ
เพลงเถา
  • กระต่ายชมเดือนเถา
  • ขอมทองเถา
  • เขมรเถา
  • เขมรปากท่อเถา
  • เขมรราชบุรีเถา
  • แขกขาวเถา
  • แขกสาหร่ายเถา
  • แขกโอดเถา
  • จีนลั่นถันเถา
  • ชมแสงจันทร์เถา
  • ครวญหาเถา
  • เต่าเห่เถา
  • นกเขาขแมร์เถา
  • พราหมณ์ดีดน้ำเต้าเถา
  • มุล่งเถา
  • แมลงภู่ทองเถา
  • ยวนเคล้าเถา
  • ช้างกินใบไผ่เถา
  • ระหกระเหินเถา
  • ระส่ำระสายเถา
  • ไส้พระจันทร์เถา
  • ลาวเสี่ยงเทียนเถา
  • แสนคำนึงเถา
  • สาวเวียงเหนือเถา
  • สาริกาเขมรเถา
  • โอ้ลาวเถา
  • ครุ่นคิดเถา
  • กำสรวลสุรางค์เถา
  • แขกไทรเถา
  • สุรินทราหูเถา
  • เขมรภูมิประสาทเถา
  • แขไขดวงเถา
  • พระอาทิตย์ชิงดวงเถา
  • กราวรำเถา
  • ฯลฯ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

  •   เบญจมาภรณ์มงกุฎไทย
  • 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 -   เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
  •   เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 5
  •   เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 6

อ้างอิง

  1. "ทำเนียบศิลปิน ท้องถิ่นอัมพวา"
  2. คีตกวีไทย หลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง)
  3. หนังสืองานพระราชทานเพลิงศพ หลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) 10 มีนาคม 2498 ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส
  4. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานบรรดาศักดิ์, เล่ม 42, ตอน 0 ง, 5 กรกฎาคม 2468, หน้า 1033
  5. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์, เล่ม 42, ตอน 0 ง, 19 กรกฎาคม 2468, หน้า 1151-2
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศ, เล่ม 42, ตอน 0 ง, 19 กรกฎาคม 2468, หน้า 1152
  7. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 46, ตอน 0 ง, 12 พฤษภาคม 2472, หน้า 364

แหล่งข้อมูลอื่น

หลวงประด, ษฐไพเราะ, ศร, ลปบรรเลง, บทความน, งต, องการเพ, มแหล, งอ, างอ, งเพ, อพ, จน, ความถ, กต, อง, ณสามารถพ, ฒนาบทความน, ได, โดยเพ, มแหล, งอ, างอ, งตามสมควร, เน, อหาท, ขาดแหล, งอ, างอ, งอาจถ, กลบออกรองเสวกเอก, งหาคม, 2424, นาคม, 2497, กดนตร, ชาวไทย, อเส, ยงจาก. bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxng khunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxkrxngeswkexk hlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng 6 singhakhm ph s 2424 8 minakhm ph s 2497 nkdntrichawithy phumichuxesiyngcakkarelnekhruxngdntriithy aelapraphnthephlngithyedimhlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng ekid6 singhakhm ph s 2424tabldawdungs xaephxxmphwa cnghwdsmuthrsngkhram praethssyamesiychiwit8 minakhm ph s 2497 72 pi bansilpbrrelng thnnbriphtr cnghwdphrankhr praethsithysychatiithychuxxunsr silpbrrelngxachiphnkdntriithy xacarymichuxesiyngcakphuchanaydandntriithyphupraphnthephlng aesnkhanung khusmrsnangochti silpbrrelngbutr12 khn enuxha 1 chiwitswnbukhkhl 1 1 khrxbkhrw 2 dntri 3 insux 4 phlngan 5 ekhruxngrachxisriyaphrn 6 xangxing 7 aehlngkhxmulxunchiwitswnbukhkhlhlwngpradisthipheraa namedim sr ekidemuxwnthi 6 singhakhm ph s 2424 inrchsmykhxngphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thitabldawdungs xaephxxmphwa smuthrsngkhram epnbutrkhxng naysin nangyim silpbrrelng bidakhxngthankhuxkhrusinepnecakhxngwngpiphathy aelaepnsisykhxngphrapradisthipheraa mi duriyangkur 1 hlwngpradisthipheraathungaekkrrmemuxwnthi 8 minakhm ph s 2497 rwmxayu 73 pi khrxbkhrw rxngeswkexk hlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng smrskhrngaerkkbnangochti pradisthipheraa skuledim huraphnth thidakhxngnayphnoth phrapramwypramanphl mibutrthidadwykn 7 khn txmaemuxnangochtithungaekkrrmaelwcungidsmrskhrngthi 2 kbnangfu silpbrrelng skuledim huraphnth sungepnnxngsawkhxngnangochti mibutrthidadwykn 5 khn 2 rwmcanwnbutrthidathnghmd 12 khn sungidaek 3 edkhyingsrxyikhmukd silpbrrelng thungaekkrrmtngaetyngedk edkhyingsukrdara silpbrrelng thungaekkrrmtngaetyngedk nangchin ichyphrrkh khunhyingchin silpbrrelng nangmhaethphkstrsmuh brrelng sakhrik edkchaysilpsrawuth silpbrrelng thungaekkrrmtngaetyngedk nayprasiththi silpbrrelng nangphllika silpbrrelng nangchchwaly cnthreruxng edkchayaedng silpbrrelng thungaekkrrmtngaetyngedk naykhwychy silpbrrelng nawaexksmchy silpbrrelng naysnn silpbrrelngdntri hlwng emuxwy 36 pi sr samarthtikhxngwngihyidexngtngaetxayu 5 khwb erimeriynpiphathyemuxxayu 11 pi tiranadidrwderw matngaetedk odymibidaepnphuthaythxdwichapiphathyihcnkrathngmikhwamsamarthinkarprachnwngthungkhnmichuxesiyngipthwlumaemnaaemklxng cakkaridxxkaesdngfimuxniexngthaihchuxesiyngkhxngnaysr epnthieluxngluxinhmunkdntrimakkhun odyechphaainnganihykhrngaerk khux nganokncukecacxmexib aela ecacxmxb thidaecaphrayasurphnthphisuththi cnghwdephchrburiinpi ph s 2443 khnaemuxxayu 19 pi thanidaesdngfimuxediywranadexkthwaysmedcphrarachpitulabrmphngsaphimukh ecafaphanurngsiswangwngs krmphrayaphanuphnthuwngswredch epnthitxngphrathymak cungthrngrbtwekhamaiwthiwngburphaphirmy thahnathikhnranadexkpraca txmawnthi 27 mithunayn ph s 2468 naysr silpbrrelng idrbphrarachthanbrrdaskdiepnhlwngpradisthipheraa mirachkarinkrmmhrsph thuxskdina 400 4 ekharbphrarachthansyyabtremuxwnthi 11 krkdakhm n phrathinngbrmphiman 5 aelwidrbphrarachthanysepn humaephr inwnthi 13 krkdakhm skediywkn 6 thngnithanimekhyrbrachkarxyuinkrmkxngidmakxn aetephraafimuxaelakhwamsamarthkhxngthanepnthitxngphrahvthy txngkarxangxing inpi ph s 2469 thanidekharbrachkarinkrmpiphathyaelaokhnhlwng krathrwngwng thanidmiswnthwaykarsxndntriihkbphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw aelasmedcphranangecaraiphphrrni phrabrmrachini rwmthngmiswnchwynganphrarachniphnthephlngsamephlng khux ephlngratripradbdawetha ephlngekhmrlaxxxngkhetha aela ephlngohmorngkhlunkrathbfng samchninsuxchiwprawtikhxngthanepnaerngbndalicinkarsrangphaphyntreruxngohmorng xxkchayinpiph s 2547 aelaidrbkarddaeplngsaepnlakhrothrthsn xxkchaythangsthaniothrthsnithyphibiexs emux ph s 2555phlnganswnniimmikarxangxingcakexksarxangxinghruxaehlngkhxmul oprdchwyphthnaswnniodyephimaehlngkhxmulnaechuxthux enuxhathiimmikarxangxingxacthukkhdkhanhruxnaxxk hlwng emuxwy 51 pi hlwngpradisthipheraa thanidaetngephlngiwmakkwarxyephlng dngni ephlngohmorngohmorngkraaetitim ohmorngpthmdusit ohmorngsrthxng ohmorngprachumethwrach ohmorngbangkhunnth ohmorngnangeyuxng ohmorngmasabdkib ohmorngbuesnsxkh lephlngethakrataychmeduxnetha khxmthxngetha ekhmretha ekhmrpakthxetha ekhmrrachburietha aekhkkhawetha aekhksahrayetha aekhkoxdetha cinlnthnetha chmaesngcnthretha khrwyhaetha etaehetha nkekhakhaemretha phrahmndidnaetaetha mulngetha aemlngphuthxngetha ywnekhlaetha changkinibiphetha rahkraehinetha rasarasayetha isphracnthretha lawesiyngethiynetha aesnkhanungetha sawewiyngehnuxetha sarikaekhmretha oxlawetha khrunkhidetha kasrwlsurangkhetha aekhkithretha surinthrahuetha ekhmrphumiprasathetha aekhikhdwngetha phraxathitychingdwngetha krawraetha lekhruxngrachxisriyaphrn ebycmaphrnmngkudithy 3 5 phvsphakhm ph s 2472 ehriyydusdimala ekhmsilpwithya r d m s 7 ehriyyrachrucithxng rchkalthi 5 ehriyyrachrucithxng rchkalthi 6xangxing thaeniybsilpin thxngthinxmphwa khitkwiithy hlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng 3 0 3 1 hnngsuxnganphrarachthanephlingsph hlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng 10 minakhm 2498 n emruwdethphsirinthrawas rachkiccanuebksa phrarachthanbrrdaskdi elm 42 txn 0 ng 5 krkdakhm 2468 hna 1033 rachkiccanuebksa phrarachthansyyabtrbrrdaskdi elm 42 txn 0 ng 19 krkdakhm 2468 hna 1151 2 rachkiccanuebksa phrarachthanys elm 42 txn 0 ng 19 krkdakhm 2468 hna 1152 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 46 txn 0 ng 12 phvsphakhm 2472 hna 364aehlngkhxmulxunkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb hlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng hnngsuxthiraluknganphrarachthanephlingsph bnthankhxmul sunymanusywithyasirinthrekhathungcak https th wikipedia org w index php title hlwngpradisthipheraa sr silpbrrelng amp oldid 9530673, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม