หวงตี้

หวงตี้ หรือ จักรพรรดิเหลือง (จีน: 黃帝) เป็นหนึ่งในกษัตริย์ตามตำนานจีนและวีรบุรุษทางวัฒนธรรม เป็นหนึ่งในซานหวงอู่ตี้ ตำนานระบุว่า จักรพรรดิเหลืองครองราชย์ตั้งแต่ 2697 – 2597 หรือ 2696 – 2598 ปีก่อนคริสตกาล ลัทธิของพระองค์โดดเด่นอย่างมากในยุคฮั่นกล่าวกันว่าพระองค์เป็นผู้ให้กำเนิดรัฐรวมศูนย์อำนาจ ผู้ปกครองจักรวาล และองค์อุปถัมภ์ศิลปะลับ พระองค์ได้รับการยกย่องว่าทรงประดิษฐ์สิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมจำนวนมาก และปัจจุบันได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ริเริ่มอารยธรรมจีน และกล่าวกันว่าเป็นผู้บรรพบุรุษของชาวจีนหัวเซี่ย

จักรพรรดิเหลือง 黃帝
พระนามเต็ม	Ancestral name: Gongsun (Kung-sun; 公孫) Given name: Xuanyuan (Hsuan-yuan; 軒轅)
ครองราชย์	2696 – 2598 ปีก่อนคริสตกาล
ข้อมูลส่วนพระองค์
พระราชบิดา	Shaodian
พระราชมารดา	Fu Pao
พระมเหสี	Leizu Fenglei Tongyu Momu
พระราชบุตร	จินเทียน Changyi, พระราชบิดาจวนซู่

หวงตี้
อักษรจีนตัวเต็ม	黃帝
อักษรจีนตัวย่อ	黄帝
ความหมายตามตัวอักษร	จักรพรรดิเหลือง
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน พินอิน Huángdì เวด-ไจลส์ Huang^2-ti^4 ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน ยฺหวิดเพ็ง wong4 dai3

การขึ้นเป็นกษัตริย์ ก่อนที่หวงตี้จะขึ้นเป็นกษัตริย์นั้น มีชุมชนมากมายอาศัยอยู่บริเวณทั้งสองฝั่งของแม่น้ำฮวงโห ที่ต่อสู้กันและกัน หวงตี้สามารถรบชนะและผนวกชุมชนเหล่านี้ไว้ได้ หลังพิชิตสงครามแล้วหวงตี้จึงขึ้นเป็นกษัตริย์ หวงตี้ได้ประดิษฐ์เกวียนปฎิทิน และเรือขึ้นมา ชังเจี๋ยขุนนางของหวงตี้ได้ประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นมาใช้ และพระมเหสีของหวงตี้(เหลยจู่)เป็นผู้สอนให้ราษฎรทำเครื่องนุ่งห่ม และเลี้ยงไหม

ดูเพิ่ม

• ลัทธิเต๋า
• รายพระนามจักรพรรดิจีน

อ้างอิง

1. Sima Qian, Records of the Grand Historian (Shiji 史記, ca. 100 BC), Chapter 1, "Wudi benji" 五帝本紀 ("Basic Annals of the Five Emperors"); iFeng.com (retrieved on 2010-08-22). (จีน)
2. Herbert Allen Giles (1845–1935), A Chinese Biographical Dictionary (London: B. Quaritch, 1898), p. 338; cited in Veith 2002, p. 5.
3. "Huangdi". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 24 July 2011.
4. Helmer Aslaksen, "The Mathematics of the Chinese Calendar," section "Which Year is it in the Chinese Calendar?" (retrieved on 2011-11-18)
5. Zhao, Chunqing 赵春青; Qin, Wensheng 秦文生 (2002), "Yuanshi shehui: Dongfang de shuguang 原始社会：东方的曙光 [Primitive society: first light on the east]", Zhonghua wenming chuanzhen 中華文明傳真 [Portrait of Chinese civilization] (in Chinese), 1 of Liu Wei 刘炜, Shanghai: Shanghai cishu chubanshe 上海辞书出版社, ISBN 962-07-5314-3.
6. "Yellow Emperor," in The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition (2008). Encyclopedia.com, retrieved on November 8, 2011.
7. คัลเชอร์, มอนเทจ (2551 [2008]). ประวัติศาสตร์จีน : ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงราชวงศ์ชิง = Chinese history (ancient China to 1911). สุขภาพใจ. ISBN 978-974-409-921-1. OCLC 683156723. Check date values in: |date= (help)

ก่อนหน้า		หวงตี้		ถัดไป
จักรพรรดิเสินหนง		จักรพรรดิจีน (2696 ปีก่อนคริสตกาล – 2598 ปีก่อนคริสตกาล)		จักรพรรดิจินเทียน