อนินทิตา อาขุบุตร

คุณหญิง อนินทิตา อาขุบุตร (ชื่อเดิม: เสงี่ยม นาวีเสถียร; 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 — 15 สิงหาคม พ.ศ. 2507) เป็นนักแสดงหญิงคนแรกของไทยจากภาพยนตร์เรื่อง นางสาวสุวรรณ

อนินทิตา อาขุบุตร
สารนิเทศภูมิหลัง
เกิด	27 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 เสงี่ยม นาวีเสถียร ตำบลท่าโรงยาเก่า จังหวัดพระนคร
เสียชีวิต	13 สิงหาคม พ.ศ. 2507 (59 ปี)
คู่สมรส	เนื่อง อาขุบุตร
อาชีพ	นักแสดง

ต่อมาเสงี่ยมได้รับพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า อนินทิตา และได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า และเมื่อสมรสแล้วจึงนามว่า คุณหญิงอนินทิตา อาขุบุตร

ประวัติ

ประวัติตอนต้น

คุณหญิง อนินทิตา อาขุบุตร เกิดเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 เดิมมีชื่อจริงว่า เสงี่ยม นาวีเสถียร เป็นบุตรคนที่สองของเสวกโท พระยานาวีวราสา (ยืน นาวีเสถียร) กับคุณหญิง แดง นาวีเสถียร มีพี่น้องร่วมบิดามารดาอีก 7 คน ในวัยเด็กได้เข้าศึกษากับครู ชื่อนายเปลี่ยนและนายนาก ซึ่งเป็นน้า ต่อมาบิดาจึงฝากตัวเธอเรียนรำละครกับพระนมทัต พึ่งบุญ ณ อยุธยา จากนั้นจึงเข้าไปอยู่ในวังและฝึกรำละครกับท้าวศรีสุนทรนาฏ (แก้ว พนมวัน ณ อยุธยา)

ในปี พ.ศ. 2457 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งละครหลวงฝ่ายหญิงขึ้นในราชสำนัก และทรงพระกรุณาให้บรรดาข้าราชการชั้นผู้ใหญ่นำธิดาของตนมาถวายตัวเข้าอยุ่ในสังกัดละครหลวงดังกล่าว ในเวลานั้นพระยานาวีเสถียรวราสา จึงได้นำนางสาวเสงี่ยมไปเฝ้าฯ ถวายตัวอยู่ในละครหลวง และได้รับเงินเดือนพระราชทาน เดือนละ 6 บาท, 8 บาท และ 15 บาท ตามลำดับ

การแสดงภาพยนตร์

 

คู่กับขุนรามภรตศาสตร์ (ยม มงคลนัฏ)

ในระหว่างนั้นเสงี่ยม นักแสดงหญิงคนแรกของไทยที่ได้รับการคัดเลือกให้แสดงภาพยนตร์ เรื่อง นางสาวสุวรรณ ซึ่งเป็นภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกของไทย อำนวยการสร้าง เขียนบท และกำกับโดยนายเฮนรี แมคเร ชาวสหรัฐอเมริกา เข้ามาถ่ายทำในประเทศไทย โดยได้รับพระบรมราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้กรมรถไฟหลวง และกรมมหรสพหลวงอำนวยความสะดวกในการถ่ายทำ โดยภาพยนตร์เข้าฉายที่สหรัฐอเมริกาก่อนแล้วหลังจากนั้นจึงเข้าฉายในประเทศไทย แต่เมื่อฉายไปได้ 3 วันฟิลม์ก็ได้สูญหายไป

 

ในบท นางสาวสุวรรณ

จนในปี พ.ศ. 2467 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนเสงี่ยมเป็นที่นางพระกำนัล และได้รับพระราชทานนามใหม่จาก เสงี่ยม เป็น อนินทิตา และอนินทิตาก็สนองพระเดชพระคุณต่อจนสิ้นรัชกาล

หลังการสวรรคตของรัชกาลที่ 6 นางสาวอนินทิตาได้เป็นหนึ่งในพระพี่เลี้ยงที่ทำหน้าที่ในการอภิบาลสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และนางสาวอนินทิตายังได้รับพระราชทานเงินเลี้ยงชีพตามที่มีรายชื่ออยู่ในพระราชพินัยกรรมของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เดือนละ 120 บาท ตลอดมา จนกระทั่งออกจากวังเพื่อทำการสมรสกับ พลตำรวจตรี เนื่อง อาขุบุตร เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 จึงได้งดจ่ายเงินดังกล่าว

ชีวิตส่วนตัว

อนินทิตา นาวีเสถียร ได้สมรสกับ พลตำรวจตรีเนื่อง อาขุบุตร เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2474 โดยมีสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงประกอบพิธีสมรสประทานที่วังวรดิศ ทั้งสองมีบุตร-ธิดาด้วยกันทั้งหมด 7 คน ได้แก่

1. พันตำรวจเอก อานนท์ อาขุบุตร (ช.)
2. อนุ อาขุบุตร (ช.)
3. รัตนา อาขุบุตร (ญ.)
4. ประภาพร ธนะรัชต์ (ญ.) สมรสกับทองดุลย์ ธนะรัชต์
5. เกษมสุข พยัคฆนิธิ (ญ.) สมรสกับร้อยตำรวจเอก กำพล พยัคฆนิธิ
6. เกียรติศักดิ์ อาขุบุตร (ช.)
7. เอกสิทธิ์ อาขุบุตร (ช.)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. ไม่ปรากฎ –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 4 จตุตถจุลจอมเกล้า (จ.จ.)

อ้างอิง

1. ๘๓ พรรษา สมเด็จฯ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ พระกุลเชษฐ์แห่งพระบรมราชวงศ์ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๑
2. "ตามล่าหาหนังสืองานศพ". reurnthai.com. สืบค้นเมื่อ 2010-12-10.
3. ประวัติศาสตร์แห่งชีวิต...คุณหญิงนิธิวดี อ้นตระการ พระอภิบาลในสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณวดี