บทความนี้กล่าวถึงอาณาจักรตามพรลิงค์ก่อตั้งในพุทธศตวรรษที่ 7 สำหรับความหมายอื่น ดูที่ อาณาจักรตามพรลิงค์ (แก้ความกำกวม)
อาณาจักรตามพรลิงค์ (สันสกฤต: ตามฺพฺรลิงฺค; ताम्ब्रलिङ्ग) ซึ่งต่อมาได้พัฒนาป็น อาณาจักรนครศรีธรรมราช นั้น เป็นอาณาจักรโบราณที่มีมาตั้งแต่ก่อนสมัยพุทธศตวรรษที่ 7 ตั้งอยู่บริเวณคาบสมุทรมลายู มีศูนย์กลางอยู่ที่อำเภอเมืองนครศรีธรรมราชในปัจจุบัน จากการพบเมืองโบราณและวัตถุโบราน บริเวณบ้านพระเวียง ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช และศิลาจารึกจากเมืองไชยา ซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี มีอาณาเขตทางทิศเหนือถึงบริเวณจังหวัดชุมพรในปัจจุบัน ทิศใต้คลอบคลุมถึงบางส่วนบริเวณตอนบนของประเทศมาเลเซีย และด้านทิศตะวันออก ตะวันตกจรดทะเลทั้งสองฝั่ง โดยฝั่งทะเลอันดามันถึงบริเวณที่เรียกว่าทะเลนอก ซึ่งเป็นบริเวณจังหวัดกระบี่ในปัจจุบัน ช่วงยุครุ่งเรืองระหว่างพุทธศตวรรษที่ 13 จนถึงต้นศตวรรษที่ 14 อาณาจักรตามพรลิงค์ ครอบครองดินแดนส่วนใหญ่บนคาบสมุทรมลายูและกลายเป็นหนึ่งในรัฐเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่โดดเด่นในเวลานั้น จนกระทั่งในปีพ.ศ.1318 อาณาจักรตามพรลิงค์ถูกควบรวมโดยอาณาจักรศรีวิชัยเเละกลายเป็นเพียงรัฐหนึ่งในศรีวิชัย จนได้เเยกตัวออกมาในปีพ.ศ.1773 โดยพระเจ้าจันทรภานุ โดยชื่อ ตามพรลิงค์ นั้น ได้มาจากคำว่า "ตามพ" เป็นภาษาบาลี แปลว่า ทองแดง ส่วน "ลิงค์" เป็นเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์บอกเพศ เขียนเป็นอักษรภาษาอังกฤษว่า Tambalinga หรือ Tanmaling หรือ Tamballinggam จีนเรียก ตันเหมยหลิง อาณาจักรตามพรลิงค์ มีกษัตริย์สำคัญคือ พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช กับ พระเจ้าจันทรภาณุ
อาณาจักรตามพรลิงค์
|
|---|
| พุทธศตวรรษที่ 7–พ.ศ.1830 |
| เมืองหลวง | เมืองตามพรลิงค์(เมืองพระเวียง) |
|---|
| ภาษาทั่วไป | ภาษาไทยถิ่นใต้, ภาษาบาลี/สันสกฤต (ในทางศาสนาและพิธีกรรม) |
|---|
| ศาสนา | พุทธเถรวาท |
|---|
| การปกครอง | ราชาธิปไตย |
|---|
| กษัตริย์ | |
|---|
| ยุคประวัติศาสตร์ | ปลายยุคโบราณ-ยุคกลาง |
|---|
|
• ก่อตั้งอาณาจักรตามพรลิงค์ | พุทธศตวรรษที่ 7 |
|---|
| พ.ศ.1318 |
|---|
| พ.ศ.1773 |
|---|
| พ.ศ.1830 |
|---|
| |
| |
อาณาจักรตามพรลิงค์ มี เมืองรอง ที่สำคัญ อยู่ 2 เมือง เมืองแรกคือ เมืองไชยา ตั้งอยู่ถัดไปทางด้านใต้ ศูนย์กลางอยู่ ที่อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี กำเนิดขึ้นพร้อมๆ กับเมืองตามพรลิงค์ ในระยะแรกต่างเป็นอิสระ ไม่ขึ้นต่อกัน ต่อมาในยุคหลังเมืองไชยากลับขึ้นกับอาณาจักรตามพรลิงค์ในฐานะเมืองอุปราช และคงจะอยู่ในฐานะดังกล่าวเรื่อยมาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองที่สอง คือ เมืองสทิง คือ บริเวณโดยรอบทะเลสาบสงขลา จังหวัดสงขลาและพัทลุง ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับเมือง นครศรีธรรมราช ในสมัยอยุธยา เมืองบริวาร ได้แก่ เมืองสิบสองนักษัตร ที่ปรากฏในตำนานเมือง นครศรีธรรมราช ซึ่งปัจจุบันตราสิบสองนักษัตร ได้เป็นตราประจำจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้แก่
ตราประจำจังหวัดนครศรีธรรมราช
- เมืองสายบุรี ปีชวด ถือตราหนู
- เมืองปัตตานี ปีฉลู ถือตราวัว
- เมืองกะลันตัน ปีขาล ถือตราเสือ
- เมืองปะหัง ปีเถาะ ถือตรากระต่าย
- เมืองไทรบุรี ปีมะโรง ถือตรางูใหญ่
- เมืองพัทลุง ปีมะเส็ง ถือตรางูเล็ก
- เมืองตรัง ปีมะเมีย ถือตราม้า
- เมืองชุมพร ปีมะแม ถือตราแพะ
- เมืองไชยา(บันไทยสมอ) ปีวอก ถือตราลิง
- เมืองท่าทอง(สะอุเลา) ปีระกา ถือตราไก่
- เมืองตะกั่วป่า-ถลาง ปีจอ ถือตราสุนัข
- เมืองกระบี่ ปีกุน ถือตราหมู
ความสัมพันธ์กับอาณาจักรอื่น อาณาจักรตามพรลิงค์ เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรฟูนัน ต่อมาใน พ.ศ. 1318 อาณาจักรตามพรลิงค์และเมืองไชยาได้กลายมาเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรศรีวิชัย และพ.ศ. 1568 ได้ถูกอาณาจักรโจฬะยกกองทัพเรือเข้ายึดครอง ในปีพ.ศ. 1658 ได้มีการส่งคณะทูตไปเฝ้าฮ่องเต้ฮุ่ยจงแห่งราชวงศ์ซ้อง ที่เมืองไคฟง
อาณาจักรเขมร
อาณาจักรตามพรลิงค์ได้ส่งไพร่พลไปช่วยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 2 สร้างเมืองนครธม พ.ศ. 1813อาณาจักรตามพรลิงค์ได้ตกอยู่ใต้อิทธิพลของอาณาจักรลังกาสุกะ และ พ.ศ. 1893 เมืองนครศรีธรรมราชได้ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอยุธยา
เมืองนครศรีธรรมราชในระยะแรก ประกอบด้วยเมืองสำคัญ 12 เมือง คือ สายบุรี ปัตตานี กลันตัน ปาหัง ไทรบุรี พัทลุง ตรัง ชุมพร บันทายสมอ สงขลา ตะกั่วป่า และครหิหรือกระบุรี ใช้สัตว์ประจำปีเป็นตราประจำเมือง เช่น สายบุรีใช้ตราหนู ปัตตานีใช้ตราวัว กลันตันใช้ตราเสือ ปาหังใช้ตรากระต่าย เรียงลำดับไป สำหรับเมืองบันไทสมอ ซึ่งใช้ตราลิงนั้น นักโบราณคดีบางท่าน เช่น หม่อมเจ้าจันทร์จิรายุ รัชนี สันนิษฐานว่าอยู่ที่เมืองกระบี่ ซึ่งอาจเป็นที่มาของชื่อเมืองกระบี่ในปัจจุบัน
จีน
ในจดหมายเหตุจีน ระบุว่า นครโฮลิง(ตามพรลิงค์) ส่งทูตไปเฝ้าฮ่องเต้จีน ใน พ.ศ. 1291,1310,1311,1356,1358 และ พ.ศ. 1361
ต่อมาได้มีการเรียกชื่อ อาณาจักรตามพรลิงค์ ใหม่ว่า อาณาจักรนครศรีธรรมราช มีความสัมพันธ์ทางการฑูตทางด้านวัฒนธรรมและศาสนากับอาณาจักรสุโขทัย จากหลักฐานทางโบราณคดีสันนิษฐานว่า อาณาจักรนครศรีธรรมราช ได้เผยแพร่ศาสนาพุทธ นิกายเถรวาทที่นับถือกันมากที่สุดไปยังสุโขทัยและอาณาจักรอื่นๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
อ้างอิงแหล่งข้อมูลอื่น อาณาจ, กรตามพรล, งค, บทความน, องการตรวจสอบความถ, กต, องจากผ, เช, ยวชาญ, โปรดด, รายละเอ, ยดเพ, มเต, มในหน, าอภ, ปราย, หากค, ณม, ความร, เก, ยวก, บเร, องน, ณสามารถช, วยปร, บปร, งเน, อหาได, นท, โดยการกดป, แก, ไข, านบน, งเม, อตรวจสอบและแก, ไขแล, วให, นำป, ายน, ออกบ. bthkhwamnitxngkartrwcsxbkhwamthuktxngcakphuechiywchay oprdduraylaexiydephimetiminhnaxphipray hakkhunmikhwamruekiywkberuxngni khunsamarthchwyprbprungenuxhaidthnthi odykarkdpum aekikh danbn sungemuxtrwcsxbaelaaekikhaelwihnapaynixxkbthkhwamniklawthungxanackrtamphrlingkhkxtnginphuththstwrrsthi 7 sahrbkhwamhmayxun duthi xanackrtamphrlingkh aekkhwamkakwm xanackrtamphrlingkh snskvt tam ph rling kh त म ब रल ङ ग sungtxmaidphthnapn xanackrnkhrsrithrrmrach nn epnxanackrobranthimimatngaetkxnsmyphuththstwrrsthi 7 1 tngxyubriewnkhabsmuthrmlayu misunyklangxyuthixaephxemuxngnkhrsrithrrmrachinpccubn 2 cakkarphbemuxngobranaelawtthuobran briewnbanphraewiyng t inemuxng x emuxng c nkhrsrithrrmrach aelasilacarukcakemuxngichya sungpccubntngxyuincnghwdsurasdrthani 3 mixanaekhtthangthisehnuxthungbriewncnghwdchumphrinpccubn thisitkhlxbkhlumthungbangswnbriewntxnbnkhxngpraethsmaelesiy aeladanthistawnxxk tawntkcrdthaelthngsxngfng odyfngthaelxndamnthungbriewnthieriykwathaelnxk sungepnbriewncnghwdkrabiinpccubn chwngyukhrungeruxngrahwangphuththstwrrsthi 13 cnthungtnstwrrsthi 14 xanackrtamphrlingkh khrxbkhrxngdinaednswnihybnkhabsmuthrmlayuaelaklayepnhnunginrthexechiytawnxxkechiyngitthioddedninewlann 4 cnkrathnginpiph s 1318 xanackrtamphrlingkhthukkhwbrwmodyxanackrsriwichyeelaklayepnephiyngrthhnunginsriwichy cnideeyktwxxkmainpiph s 1773 odyphraecacnthrphanu odychux tamphrlingkh nn idmacakkhawa tamph epnphasabali aeplwa thxngaedng swn lingkh epnekhruxnghmayhruxsylksnbxkephs ekhiynepnxksrphasaxngkvswa Tambalinga hrux Tanmaling hrux Tamballinggam cineriyk tnehmyhling xanackrtamphrlingkh mikstriysakhykhux phraecasrithrrmaoskrach kb phraecacnthrphanuxanackrtamphrlingkhphuththstwrrsthi 7 ph s 1830emuxnghlwngemuxngtamphrlingkh emuxngphraewiyng phasathwipphasaithythinit phasabali snskvt inthangsasnaaelaphithikrrm sasnaphuththethrwathkarpkkhrxngrachathipitykstriy yukhprawtisastrplayyukhobran yukhklang kxtngxanackrtamphrlingkhphuththstwrrsthi 7 epnhnunginrthkhxngxanackrsriwichyph s 1318 aeyktwxxkcakxanackrsriwichyph s 1773 phthnaepnxanackrnkhrsrithrrmrachph s 1830thdipxanackrnkhrsrithrrmrach enuxha 1 phthnakarkhxngkarekidemuxngsakhytang inxanackrtamphrlingkh 2 khwamsmphnthkbxanackrxun 2 1 xanackrekhmr 2 2 cin 3 xangxing 4 aehlngkhxmulxunphthnakarkhxngkarekidemuxngsakhytang inxanackrtamphrlingkh aekikhxanackrtamphrlingkh mi emuxngrxng thisakhy xyu 2 emuxng emuxngaerkkhux emuxngichya tngxyuthdipthangdanit sunyklangxyu thixaephxichya cnghwdsurasdrthani kaenidkhunphrxm kbemuxngtamphrlingkh inrayaaerktangepnxisra imkhuntxkn txmainyukhhlngemuxngichyaklbkhunkbxanackrtamphrlingkhinthanaemuxngxuprach aelakhngcaxyuinthanadngklaweruxymacnthungsmykrungrtnoksinthr emuxngthisxng khux emuxngsthing khux briewnodyrxbthaelsabsngkhla cnghwdsngkhlaaelaphthlung swnihyekiywkhxngkbemuxng nkhrsrithrrmrach insmyxyuthya emuxngbriwar idaek emuxngsibsxngnkstr thipraktintananemuxng nkhrsrithrrmrach sungpccubntrasibsxngnkstr idepntrapracacnghwdnkhrsrithrrmrach idaek trapracacnghwdnkhrsrithrrmrach emuxngsayburi pichwd thuxtrahnu emuxngpttani pichlu thuxtraww emuxngkalntn pikhal thuxtraesux emuxngpahng piethaa thuxtrakratay emuxngithrburi pimaorng thuxtranguihy emuxngphthlung pimaesng thuxtranguelk emuxngtrng pimaemiy thuxtrama emuxngchumphr pimaaem thuxtraaepha emuxngichya bnithysmx piwxk thuxtraling emuxngthathxng saxuela piraka thuxtraik emuxngtakwpa thlang picx thuxtrasunkh emuxngkrabi pikun thuxtrahmukhwamsmphnthkbxanackrxun aekikhxanackrtamphrlingkh epnswnhnungkhxngxanackrfunn txmain ph s 1318 xanackrtamphrlingkhaelaemuxngichyaidklaymaepnsunyklangkhxngxanackrsriwichy aelaph s 1568 idthukxanackroclaykkxngthpheruxekhayudkhrxng inpiph s 1658 idmikarsngkhnathutipefahxngethuycngaehngrachwngssxng thiemuxngikhfng xanackrekhmr aekikh xanackrtamphrlingkhidsngiphrphlipchwyphraecasuriywrmnthi 2 srangemuxngnkhrthm ph s 1813xanackrtamphrlingkhidtkxyuitxiththiphlkhxngxanackrlngkasuka aela ph s 1893 emuxngnkhrsrithrrmrachidthukphnwkekhaepnswnhnungkhxngxanackrxyuthyaemuxngnkhrsrithrrmrachinrayaaerk prakxbdwyemuxngsakhy 12 emuxng khux sayburi pttani klntn pahng ithrburi phthlung trng chumphr bnthaysmx sngkhla takwpa aelakhrhihruxkraburi ichstwpracapiepntrapracaemuxng echn sayburiichtrahnu pttaniichtraww klntnichtraesux pahngichtrakratay eriyngladbip sahrbemuxngbnithsmx sungichtralingnn nkobrankhdibangthan echn hmxmecacnthrcirayu rchni snnisthanwaxyuthiemuxngkrabi sungxacepnthimakhxngchuxemuxngkrabiinpccubn cin aekikh incdhmayehtucin rabuwa nkhrohling tamphrlingkh sngthutipefahxngetcin in ph s 1291 1310 1311 1356 1358 aela ph s 1361txmaidmikareriykchux xanackrtamphrlingkh ihmwa xanackrnkhrsrithrrmrach mikhwamsmphnththangkarthutthangdanwthnthrrmaelasasnakbxanackrsuokhthy cakhlkthanthangobrankhdisnnisthanwa xanackrnkhrsrithrrmrach idephyaephrsasnaphuthth nikayethrwaththinbthuxknmakthisudipyngsuokhthyaelaxanackrxun inexechiytawnxxkechiyngitxangxing aekikhexchthithiphi http www thaigoodview com library contest2553 type2 social04 04 Page1 html https www baanjomyut com library knowledge of encyclopedias 179 html http www sac or th databases inscriptions inscribe detail php id 507 https en m wikipedia org wiki Tambralinga notificationsaehlngkhxmulxun aekikhhttp www e learning sg or th ac4 22 content2 html http www nakhonsithammarat go th web 52 history php http school obec go th pakpoon tamporn pdfekhathungcak https th wikipedia org w index php title xanackrtamphrlingkh amp oldid 9461672, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
