อำเภอบางกระทุ่ม

อำเภอบางกระทุ่ม เป็น 1 ใน 9 อำเภอของจังหวัดพิษณุโลก

อำเภอบางกระทุ่ม
อำเภอ
คำขวัญ:  กล้วยตากฉ่ำหวาน มาตรฐานผลิตภัณฑ์สมุนไพร เลื่อมใสหลวงพ่อหรั่ง โอทอปดังห้าดาว สืบสานตำนานหลวงพ่อยม ชมประเพณีแข่งเรือบก โบสถ์นาคปรกบนดอกบัว
พิกัดภูมิศาสตร์: 16°34′44″N 100°17′50″E / 16.57889°N 100.29722°E / 16.57889; 100.29722
อักษรไทย	อำเภอบางกระทุ่ม
อักษรโรมัน	Amphoe Bang Krathum
จังหวัด	พิษณุโลก
พื้นที่
• ทั้งหมด	447.0 ตร.กม. (172.6 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	46,124 คน
• ความหนาแน่น	103.19 คน/ตร.กม. (267.3 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	65110
รหัสภูมิศาสตร์	6505
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบางกระทุ่ม เลขที่ 300 หมู่ที่ 3 ตำบลบางกระทุ่ม อำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก 65110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

หมู่บ้านบางกระทุ่ม มาจากบรรพบุรุษอพยพโยกย้ายมาจากจังหวัดราชบุรี จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เพื่อตั้งหลักแหล่งบริเวณอำเภอบางกระทุ่มปัจจุบัน เห็นว่าเป็นภูมิประเทศที่อุดมสมบูรณ์มีน้ำทำนา มีป่าทึบ แสดงถึงความบริบูรณ์ จึงตั้งบ้านเรือนอยู่ ณ บริเวณ ซึ่งมีต้นไม้ขึ้นอยู่หนาแน่นเป็นต้นไม้ใหญ่ พุ่มใบหนา ยากต่อการถากถาง แต่ไม่มีผู้ใดรู้จักนามไม้ชนิดนี้ ชนกลุ่มนี้จึงเรียก “ต้นกระพุ่ม” และนามหมู่บ้านก็เรียก “บางกระพุ่ม” ต่อมากลายไปเป็น “บางกระทุ่ม” อีกนามหนึ่งของอำเภอนี้ในอดีตชื่ออำเภอนครป่าหมาก เนื่องจากมีต้นหมากขึ้นมากมาย

• วันที่ 17 กรกฎาคม 2470 แยกพื้นที่ตำบลเนินกุ่ม ตำบลไผ่ล้อม ตำบลนครป่าหมาก จากอำเภอป่าหมาก และตำบลบ้านไร่ ตำบลโคกสลุด ตำบลสนามคลี จากอำเภอเมืองพิษณุโลก มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอบางกระทุ่ม และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองพิษณุโลก
• วันที่ 23 มีนาคม 2472 ตั้งตำบลบางกระทุ่ม แยกออกจากตำบลนครป่าหมาก และตำบลสนามคลี
• วันที่ 8 มีนาคม 2473 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลนครป่าหมาก กิ่งอำเภอบางกระทุ่ม อำเภอเมืองพิษณุโลก เป็น ตำบลสามเรือน
• วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลบางผี กิ่งอำเภอบางกระทุ่ม อำเภอเมืองพิษณุโลก เป็น ตำบลท่าตาล และเปลี่ยนแปลงชื่อตำบลสามเรือน กิ่งอำเภอบางกระทุ่ม อำเภอเมืองพิษณุโลก เป็น ตำบลนครป่าหมาก
• วันที่ 22 ตุลาคม 2483 โอนพื้นที่หมู่ 9 (ในขณะนั้น) ของตำบลไผ่ล้อม และหมู่ 9 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านไร่ ไปขึ้นกับตำบลบางกระทุ่ม กับโอนพื้นที่หมู่ 1,2 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกสลุด ไปขึ้นกับตำบลสนามคลี
• วันที่ 3 กันยายน 2489 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอบางกระทุ่ม อำเภอเมืองพิษณุโลก เป็น อำเภอบางกระทุ่ม
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลโคกสลุด แยกออกจากตำบลสนามคลี และตำบลบ้านไร่
• วันที่ 26 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลบางกระทุ่ม ในท้องที่บางส่วนของตำบลบางกระทุ่ม
• วันที่ 10 สิงหาคม 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลเนินกุ่ม ในท้องที่หมู่ที่ 1-12 ของตำบลเนินกุ่ม (ทั้งตำบล)
• วันที่ 21 กันยายน 2514 ตั้งตำบลวัดตายม แยกออกจากตำบลเนินกุ่ม
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลบางกระทุ่ม และสุขาภิบาลเนินกุ่ม เป็นเทศบาลตำบลบางกระทุ่ม และเทศบาลตำบลเนินกุ่ม ตามลำดับ ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 10 มิถุนายน 2556 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลบางกระทุ่ม เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ว และจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ว ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลห้วยแก้ว

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบางกระทุ่มห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 43 กิโลเมตร

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองพิษณุโลกและอำเภอวังทอง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอวังทอง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสากเหล็กและอำเภอเมืองพิจิตร (จังหวัดพิจิตร)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสามง่าม (จังหวัดพิจิตร)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบางกระทุ่มแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 9 ตำบล 87 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	บางกระทุ่ม		(Bang Krathum)		9 หมู่บ้าน
2.	บ้านไร่		(Ban Rai)		10 หมู่บ้าน
3.	โคกสลุด		(Kok Salud)		10 หมู่บ้าน
4.	สนามคลี		(Sanam Khli)		6 หมู่บ้าน
5.	ท่าตาล		(Tha Tan)		9 หมู่บ้าน
6.	ไผ่ล้อม		(Phai Lom)		11 หมู่บ้าน
7.	นครป่าหมาก		(Nakhon Pa Mak)		13 หมู่บ้าน
8.	เนินกุ่ม		(Noen Kum)		11 หมู่บ้าน
9.	วัดตายม		(Wat Ta Yom)		8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบางกระทุ่มประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบางกระทุ่ม ครอบคลุมพื้นที่หมู่ที่ 3 (บางส่วน), 4 (บางส่วน), 5 (บางส่วน) ตำบลบางกระทุ่ม
• เทศบาลตำบลเนินกุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเนินกุ่ม และตำบลวัดตายมทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลห้วยแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ครอบคลุมพื้นที่หมู่ที่ 1-2, 3 (บางส่วน), 4 (บางส่วน), 5 (บางส่วน), หมู่ที่ 6-9 ตำบลบางกระทุ่ม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางกระทุ่ม)
• เทศบาลตำบลสนามคลี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสนามคลีทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านไร่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านไร่ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสลุด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสลุดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าตาล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าตาลทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลไผ่ล้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไผ่ล้อมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนครป่าหมาก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครป่าหมากทั้งตำบล

สถานศึกษาของรัฐ

• โรงเรียนบางกระทุ่มพิทยาคม ตำบลบางกระทุ่ม
• โรงเรียนเนินกุ่มวิทยา ตำบลเนินกุ่ม
• โรงเรียนศึกษาลัย (ประถมศึกษา) ตำบลบางกระทุ่ม

ของดีของอำเภอ

• กล้วยตากบางกระทุ่ม
• ไวน์สมุนไพร
• เครื่องจักสาน

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์โรงเรียนบางกระทุ่มพิทยาคม
• เว็บไซต์โรงเรียนเนินกุ่มวิทยา

อ้างอิง

1. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งกิ่งอำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 44 (0 ง): 1231. July 17, 1927.
2. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ สำหรับท้องที่กิ่งอำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก และกิ่งอำเภอเชียงแสนหลวง จังหวัดเชียงรายซึ่งตั้งขึ้นใหม่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 44 (0 ก): 118–119. July 31, 1927.
3. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ สำหรับตำบลบางกระทุ่ม ตำบลวังอีทก และตำบลทุ่งพันเสา ซึ่งแยกตั้งขึ้นใหม่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 46 (0 ก): 378–379. March 23, 1929.
4. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ สำหรับตำบลสามเรือน ซึ่งเปลี่ยนชื่อมาจากตำบลนครป่าหมาก ในท้องที่กิ่งบางกระทุ่ม อำเภอเมืองพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 47 (0 ก): 426. March 8, 1930.
5. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. April 17, 1939.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 57 (0 ง): 2528–2529. October 22, 1940.
7. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ตั้งกิ่งอำเภอบางกระทุ่ม อำเภอเมืองพิษณุโลก ขึ้นเป็นอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 63 (58 ง): 1235–1236. September 3, 1946.
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางกระทุ่ม อำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 74 (10 ง): (ฉบับพิเศษ) 39-40. January 26, 1957.
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเนินกุ่ม อำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (64 ง): 2068–2069. August 10, 1965.
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอวังทอง และอำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (101 ง): 2569–2576. September 21, 1971.
12. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999.
13. "เปลี่ยนชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลบางกระทุ่ม ไปเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ว และจัดตั้งเทศบาลจาก องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแก้ว เป็นเทศบาลตำบลห้วยแก้ว". June 10, 2013. Cite journal requires |journal= (help)