อำเภอบ้านแพ้ว

อำเภอบ้านแพ้ว เป็นอำเภอหนึ่งในสามของจังหวัดสมุทรสาคร ตั้งอยู่ในบริเวณพื้นที่ราบริมฝั่งคลองดำเนินสะดวกที่เชื่อมต่อระหว่างแม่น้ำท่าจีนกับแม่น้ำแม่กลอง ประชากรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อำเภอบ้านแพ้วมีหลายกลุ่มชน ซึ่งกลุ่มใหญ่ ๆ ได้แก่ เชื้อชาติไทย เชื้อชาติรามัญ เชื้อชาติจีน และเชื้อชาติลาว ส่วนใหญ่จะนับถือพุทธศาสนา ซึ่งเป็นพื้นฐานของจารีตประเพณีและวัฒนธรรมในลักษณะผสมผสาน ทั้งหมดดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขด้วยการประกอบอาชีพ ทำนาข้าว ทำสวนผลไม้ ทำสวนกล้วยไม้ ทำสวนพืชผักนาชนิด และเลี้ยงปลา (ปลาช่อนและปลาสลิด) เลี้ยงกุ้ง ผลิตผลทางการเกษตรที่สำคัญของอำเภอ ได้แก่ มะพร้าวน้ำหอม มะม่วง มะนาว องุ่น ฝรั่ง ชมพู่ แก้วมังกร เป็นต้น

อำเภอบ้านแพ้ว
อำเภอ
คำขวัญ:  แดนดินกลิ่นดอกส้ม ดงองุ่นหวาน น้ำตาลบริสุทธิ์ สุดสวยด้วยกล้วยไม้ หลากหลายไม้ผลนานาพันธุ์
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°35′26″N 100°6′28″E / 13.59056°N 100.10778°E / 13.59056; 100.10778
อักษรไทย	อำเภอบ้านแพ้ว
อักษรโรมัน	Amphoe Ban Phaeo
จังหวัด	สมุทรสาคร
พื้นที่
• ทั้งหมด	245.031 ตร.กม. (94.607 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	100,233 คน
• ความหนาแน่น	409.06 คน/ตร.กม. (1,059.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	74120, 70210 (เฉพาะ เลขที่ 1-36 หมู่ที่ 4 ตำบลโรงเข้, เลขที่ 1-26 หมู่ที่ 1 ตำบลหนองสองห้อง)
รหัสภูมิศาสตร์	7403
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบ้านแพ้ว หมู่ที่ 1 ริมคลองดำเนินสะดวก ตำบลบ้านแพ้ว อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร 74120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบ้านแพ้วมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสามพราน (จังหวัดนครปฐม)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอกระทุ่มแบน
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองสมุทรสาคร และอำเภอเมืองสมุทรสงคราม (จังหวัดสมุทรสงคราม)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอดำเนินสะดวกและอำเภอบางแพ (จังหวัดราชบุรี)

ที่มาของชื่ออำเภอ

คำว่า "บ้านแพ้ว" มีที่มาจากสัญลักษณ์ของคนยุคก่อนในสมัยที่พื้นที่อำเภอบ้านแพ้วมีสภาพเป็นป่าทึบชายทะเล อุดมสมบูรณ์ด้วยสัตว์ป่า ทั้งสัตว์บก สัตว์น้ำ และไม้นานาชนิด ทำให้มีผู้คนบริเวณใกล้เคียงเดินทางเข้ามาล่าสัตว์และแสวงหาผลิตผลจากป่าเพื่อดำรงชีวิต ด้วยเหตุที่พื้นที่ดังกล่าวมีบริเวณกว้างและมีลำธารธรรมชาติมาก ที่สำคัญได้แก่บริเวณคลองหมู่ทอดและคลองแพ้ว จึงกลายเป็นแหล่งนัดพบของประชาชน ซึ่งจะหาไม้ไผ่หรือต้นไม้สูงแล้วนำผ้าไปผูกไว้ (เรียกว่า แพ้วธง) เพื่อป้องกันการหลงทางและเป็นจุดนัดพบ จนกระทั่งประชาชนอพยพมาอาศัยอยู่ในพื้นที่มากขึ้นจึงเรียกชื่อชุมชนว่า "หมู่บ้านแพ้ว"

ประวัติศาสตร์

• วันที่ 8 พฤศจิกายน 2468 ย้ายอำเภอบ้านบ่อมาตั้งที่หมู่บ้านแพ้ว รวมพื้นที่ตำบลดอนไผ่ ตำบลบ้านแพ้ว ตำบลเจ็ดริ้ว ตำบลคลองตัน จากอำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ตำบลอำแพง อำเภอเมืองสมุทรสาคร กับตำบลดำเนินสะดวก (ตำบลสวนส้ม) อำเภอกระทุ่มแบน รวมเข้ากับตำบลหลักสามและตำบลโรงเข้ ของอำเภอบ้านบ่อ (อำเภอเมืองสมุทรสาคร) จัดตั้งเป็น อำเภอบ้านแพ้ว
• วันที่ 1 มกราคม 2486 จังหวัดสมุทรสาครได้ถูกยุบลงเนื่องจากขณะนั้นอยู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ อำเภอบ้านแพ้วจึงย้ายไปขึ้นกับจังหวัดธนบุรี
• วันที่ 10 พฤษภาคม 2489 ตั้งจังหวัดสมุทรสาครขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง จึงทำให้อำเภอบ้านแพ้วกลับมาขึ้นกับจังหวัดสมุทรสาครเหมือนเดิม
• วันที่ 31 สิงหาคม 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านแพ้ว ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านแพ้ว และตำบลหลักสาม
• วันที่ 18 กรกฎาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลหลักห้า ในท้องที่ตำบลดอนไผ่ ตำบลโรงเข้ และตำบลหลักห้าหรือตำบลหนองสองห้อง
• วันที 16 พฤศจิกายน 2501 ตั้งตำบลยกกระบัตร โดยแยกออกจากตำบลโรงเข้และตำบลหลักสาม
• วันที่ 29 ตุลาคม 2511 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลดำเนินสะดวก อำเภอบ้านแพ้ว เป็น ตำบลสวนส้ม
• วันที่ 1 กรกฎาคม 2517 ตั้งตำบลหนองบัว โดยแยกออกจากตำบลหนองสองห้อง
• วันที่ 16 กรกฎาคม 2519 ตั้งตำบลหลักสอง โดยแยกออกจากตำบลเจ็ดริ้ว
• วันที่ 15 มิถุนายน 2525 ตั้งตำบลเกษตรพัฒนา โดยแยกออกจากตำบลคลองตัน
• วันที่ 20 มกราคม 2537 จัดตั้งสุขาภิบาลเกษตรพัฒนา ในท้องที่ตำบลเกษตรพัฒนาและตำบลคลองตัน
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลบ้านแพ้ว สุขาภิบาลเกษตรพัฒนา และสุขาภิบาลหลักห้า เป็นเทศบาลตำบลบ้านแพ้ว เทศบาลตำบลเกษตรพัฒนา และเทศบาลตำบลหลักห้าตามลำดับ

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบ้านแพ้วแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 12 ตำบล 97 หมู่บ้าน ได้แก่

1. บ้านแพ้ว (Ban Phaeo) 7. หลักสอง (Lak Song) 2. หลักสาม (Lak Sam) 8. เจ็ดริ้ว (Chet Rio) 3. ยกกระบัตร (Yokkrabat) 9. คลองตัน (Khlong Tan) 4. โรงเข้ (Rong Khe) 10. อำแพง (Amphaeng) 5. หนองสองห้อง (Nong Song Hong) 11. สวนส้ม (Suan Som) 6. หนองบัว (Nong Bua) 12. เกษตรพัฒนา (Kaset Phatthana)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบ้านแพ้วประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบ้านแพ้ว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านแพ้วและตำบลหลักสาม
• เทศบาลตำบลเกษตรพัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกษตรพัฒนาทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลคลองตัน
• เทศบาลตำบลหลักห้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยกกระบัตร ตำบลโรงเข้ ตำบลหนองสองห้อง และตำบลหนองบัวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแพ้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแพ้ว (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านแพ้ว)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหลักสาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหลักสาม (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านแพ้ว)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหลักสอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหลักสองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเจ็ดริ้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเจ็ดริ้วทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองตัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองตัน (นอกเขตเทศบาลตำบลเกษตรพัฒนา)
• องค์การบริหารส่วนตำบลอำแพง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลอำแพงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสวนส้ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสวนส้มทั้งตำบล

ประชากร

ชื่อ	ปีที่จัดตั้ง	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2562)	ความหนาแน่น (คน/ตร.กม.)	จำนวนบ้าน (ธันวาคม 2562)
เทศบาลตำบลบ้านแพ้ว	2542	0.76	3,242	4,265.78	1,050
เทศบาลตำบลเกษตรพัฒนา	2542	18.4	5,178	281.41	1,532
เทศบาลตำบลหลักห้า	2542	125.57	41,958	334.14	10,139
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแพ้ว	?	20.01	9,293	464.41	2,673
องค์การบริหารส่วนตำบลหลักสาม	2538	32.23	14,793	458.98	5,265
องค์การบริหารส่วนตำบลหลักสอง	?	14.61	4,597	314.64	1,151
องค์การบริหารส่วนตำบลเจ็ดริ้ว	?	12	4,006	333.83	995
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองตัน	2540	14.54	5,167	355.36	1,536
องค์การบริหารส่วนตำบลอำแพง	?	22.51	6,946	308.57	1,946
องค์การบริหารส่วนตำบลสวนส้ม	2540	19.51	5,193	266.17	1,618
ทั้งหมด		245.031	100,373	409.63	27,905

การศึกษา

สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

โรงเรียนบ้านแพ้ววิทยา (ตี่ตง) โรงเรียนอนุบาลบ้านแพ้ว โรงเรียนบ้านดอนไผ่ โรงเรียนวัดหนองสองห้อง โรงเรียนวัดโรงเข้ โรงเรียนหลวงสินธุ์ราษฎร์รังสฤษฎ์ โรงเรียนวัดธรรมโชติ โรงเรียนบ้านโรงเข้ โรงเรียนวัดยกกระบัตร โรงเรียนวัดหลักสี่พิพัฒน์ราษฎร์อุปถัมภ์ โรงเรียนทำนบแพ้ว โรงเรียนวัดหนองบัว โรงเรียนวัดดอนโฆสิตาราม โรงเรียนวัดหลักสองราษฎร์บำรุง โรงเรียนวัดคลองตันราษฎร์บำรุง โรงเรียนเจ็ดริ้ว โรงเรียนบ้านคลองตัน

โรงเรียนบ้านรางสายบัว โรงเรียนวัดธรรมเจดีย์ศรีพิพัฒน์ โรงเรียนวัดกระโจมทอง โรงเรียนไทยรัฐวิทยา 9 โรงเรียนหลักสองส่งเสริมวิทยา โรงเรียนวัดสวนส้ม โรงเรียนวัดสุนทรสถิต โรงเรียนวัดธัญญารามราษฎร์บำรุง โรงเรียนบ้านดำเนินสะดวก โรงเรียนบ้านคลองสำโรง โรงเรียนบ้านคลองหลวง โรงเรียนบ้านเจริญสุข โรงเรียนวัดธรรมจริยาภิรมย์ โรงเรียนบ้านวังจระเข้ โรงเรียนวัดราษฎร์ศรัทธากะยาราม โรงเรียนสารสาสน์วิเทศบ้านแพ้ว (จงรักษ์พิทยา) โรงเรียนอัตตาภิวัฒน์

สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรสาคร

• โรงเรียนวัดหลักสี่ราษฎร์สโมสร

สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

• วิทยาลัยการอาชีพบ้านแพ้ว

การสาธารณสุข

• โรงพยาบาลบ้านแพ้ว (องค์การมหาชน)

อ้างอิง

1. [1]แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ย้ายคณะอำเภอบ้านบ่อไปตั้งที่ตำบลบ้านแพ้วแล้วตั้งกิ่งบ้านบ่อขึ้นแทน
2. "พระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดนนทบุรี จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดนครนายก พุทธศักราช 2489" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 63 (29 ก): 315–317. 9 พฤษภาคม 2489. Check date values in: |date= (help)
3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านแพ้ว อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 72 (พิเศษ 74 ง): 121–122. 17 กันยายน 2498. Check date values in: |date= (help)
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหลักห้า อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (พิเศษ 60 ง): 32–33. 3 สิงหาคม 2499. Check date values in: |date= (help)
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโกสุมพิสัย อำเภอวาปีปทุม และอำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี อำเภอพิชัย จังหวัดอุตตรดิตถ์ กับอำเภอวารินชำราบ อำเภอคำเขื่อนแก้ว อำเภอพิบูลมังษาหาร อำเภอเขื่องใน และอำเภอยะโสธร จังหวัดอุบลราชธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (107 ง): 3038–3051. 16 ธันวาคม 2501. Check date values in: |date= (help)
6. [2]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่อกิ่งอำเภอและตำบลบางแห่ง พ.ศ. ๒๕๑๑
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (พิเศษ 116 ง): 11–13. 5 กรกฎาคม 2517. Check date values in: |date= (help)
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (101 ง): 2033–2036. 10 สิงหาคม 2519. Check date values in: |date= (help)
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (99 ง): 2919–2922. 20 กรกฎาคม 2525. Check date values in: |date= (help)
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเกษตรพัฒนา อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (36 ง): 19–20. 5 พฤษภาคม 2537. Check date values in: |date= (help)