อำเภอปากพนัง

อำเภอปากพนัง เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช

อำเภอปากพนัง
อำเภอ
คำขวัญ:  รังนกเลื่องชื่อ ร่ำลือขนมลา โอชาไข่ปลากระบอก ส่งออกกุ้งกุลาดำ ออกพรรษาไหว้พระลาก นิยมมากแข่งเรือเพรียว
พิกัดภูมิศาสตร์: 8°21′30″N 100°12′24″E / 8.35833°N 100.20667°E / 8.35833; 100.20667
อักษรไทย	อำเภอปากพนัง
อักษรโรมัน	Amphoe Pak Phanang
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	450.45 ตร.กม. (173.92 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	97,694 คน
• ความหนาแน่น	216.88 คน/ตร.กม. (561.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80140, 80330 (เฉพาะตำบลคลองน้อย ชะเมา และเกาะทวด)
รหัสภูมิศาสตร์	8012
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอปากพนัง หมู่ที่ 2 ถนนชายทะเล ตำบลปากพนังฝั่งตะวันออก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช 80140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดปกครองท้องที่ให้มีมณฑลเทศาภิบาลใน ร.ศ. 114 อำเภอปากพนังมีชื่อว่า อำเภอเบี้ยซัด หมายถึง สถานที่ที่คลื่นซัดเอาหอยเบี้ยจากทะเลเข้าสู่หาด ซึ่งสมัยโบราณใช้หอยเบี้ยเป็นเงินตราแลกเปลี่ยนสินค้า และในวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2445 ได้มีพระบรมราชโองการให้เปลี่ยนชื่ออำเภอเบี้ยซัด เป็น อำเภอปากพนัง

เมืองปากพนัง เป็นเมืองท่ามาตั้งแต่ครั้งอดีต เป็นศูนย์กลางทางการค้าและเศรษฐกิจที่สำคัญ เนื่องจากมีสภาพภูมิประเทศเป็นแหลมยื่นออกไปในทะเล และมีอ่าวภายในบริเวณปากแม่น้ำปากพนัง เหมาะแก่การเดินเรือและการกระจายสินค้าต่อไปยังหัวเมืองสำคัญอื่น ๆ ทำให้สภาพเศรษฐกิจในสมัยก่อนเฟื่องฟูมาก เนื่องจากมีสำเภาจากเมืองจีนและเรือขนส่งสินค้าขนาดใหญ่มาเทียบท่าและกระจายสินค้า และนอกจากนี้ยังปรากฏในพระราชหัตถเลขาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในคราวเสด็จเยือนปากพนัง เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 ความตอนหนึ่งว่า "อำเภอปากพนังนี้ ได้ทราบอยู่แล้วว่าเป็นที่สำคัญอย่างไร แต่เมื่อไปถึงฝั่งรู้สึกว่าตามที่คาดคะเนนั้น ผิดไปเป็นอันมาก ไม่นึกว่าจะใหญ่โตมั่งมีถึงเพียงนี้" และอีกตอนหนึ่งว่า "เมื่อจะคิดว่าตำบลนี้มีราคาอย่างไรเทียบกับเมืองสงขลา เงินผลประโยชน์แต่อำเภอเดียวนี้ น้อยกว่าเมืองสงขลาอยู่ 20,000 บาทเท่านั้น บรรดาเมืองท่าในแหลมมาลายูฝั่งตะวันออก เห็นจะไม่มีแห่งใดดีเท่าปากพนัง"

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอปากพนังตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหัวไทร อำเภอเชียรใหญ่ และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช

เหตุการณ์สำคัญ

(1).พายุโซนร้อนแฮเรียต เป็นพายุที่สร้างความเสียหายให้กับประเทศไทยอย่างไม่เคยมีมาก่อน โดยเมื่อเดือนตุลาคม ปีพ.ศ. 2505 พายุโซนร้อนแฮเรียตพัดขึ้นฝั่งที่แหลมตะลุมพุก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งเหตุการณ์ในครั้งนั้นยังคงเป็นที่จดจำมาถึงทุกวันนี้

(2).พายุโซนร้อนปาบึก (พ.ศ. 2562) (T1901, 36W) – พายุลูกแรกของปี 2562 ที่พัดขึ้นฝั่งที่อำเภอปากพนังจังหวัดนครศรีธรรมราชเมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2562 ส่งผลให้มีฝนตกหนัก ลมแรงและคลื่นสูงในพื้นที่ภาคใต้และบ้านเรือนของชาวบ้านได้รับความเสียหายเป็นจำนวนมาก

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอปากพนังแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 18 ตำบล 133 หมู่บ้าน ได้แก่

1. ปากพนัง (Pak Phanang) - 2. คลองน้อย (Khlong Noi) 19 หมู่บ้าน 3. ป่าระกำ (Pa Rakam) 11 หมู่บ้าน 4. ชะเมา (Chamao) 7 หมู่บ้าน 5. คลองกระบือ (Khlong Krabue) 13 หมู่บ้าน 6. เกาะทวด (Ko Thuat) 8 หมู่บ้าน 7. บ้านใหม่ (Ban Mai) 8 หมู่บ้าน 8. หูล่อง (Hu Long) 7 หมู่บ้าน 9. แหลมตะลุมพุก (Laem Talumphuk) 4 หมู่บ้าน 10. ปากพนังฝั่งตะวันตก (Pak Phanang Fang Tawantok) 4 หมู่บ้าน 11. บางศาลา (Bang Sala) 9 หมู่บ้าน 12. บางพระ (Bang Phra) 4 หมู่บ้าน 13. บางตะพง (Bang Taphong) 4 หมู่บ้าน 14. ปากพนังฝั่งตะวันออก (Pak Phanang Fang Tawan-ok) 8 หมู่บ้าน 15. บ้านเพิง (Ban Phoeng) 8 หมู่บ้าน 16. ท่าพยา (Tha Phaya) 10 หมู่บ้าน 17. ปากแพรก (Pak Phraek) 9 หมู่บ้าน 18. ขนาบนาก (Khanap Nak) 10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอปากพนังประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 17 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองปากพนัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากพนังทั้งตำบล รวมทั้งบางส่วนของตำบลหูล่อง ตำบลปากพนังฝั่งตะวันตก ตำบลบางพระ และตำบลปากพนังฝั่งตะวันออก
• เทศบาลตำบลเกาะทวด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะทวดทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลชะเมา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชะเมาทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลบางพระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางพระ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองปากพนัง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองน้อยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่าระกำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าระกำทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองกระบือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองกระบือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านใหม่ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหูล่อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหูล่อง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองปากพนัง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลแหลมตะลุมพุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแหลมตะลุมพุกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากพนังฝั่งตะวันตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากพนังฝั่งตะวันตก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองปากพนัง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางศาลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางศาลาและตำบลบางตะพงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากพนังฝั่งตะวันออก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากพนังฝั่งตะวันออก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองปากพนัง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเพิง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเพิงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าพยา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าพยาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากแพรก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากแพรกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลขนาบนาก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขนาบนากทั้งตำบล

สาธารณสุข

• โรงพยาบาลปากพนัง ขนาด 120 เตียง

สถานศึกษา

- ระดับมัธยมศึกษา

• โรงเรียนปากพนัง
• โรงเรียนสตรีปากพนัง
• โรงเรียนโศภนคณาภรณ์
• โรงเรียนอินทร์ธานีวิทยาคม
• โรงเรียนเทศบาลวัดศรีสมบูรณ์ (สังกัดเทศบาลเมืองปากพนัง)

- อาชีวศึกษา

• วิทยาลัยอาชีวศึกษาปากพนัง (โรงเรียนปากพนังพาณิชยการ เดิม)
• วิทยาลัยเทคโนโลยีทักษิณอาชีวศึกษา (โรงเรียนเทคโนโลยีทักษิณ เดิม)
• วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรมการต่อเรือ นครศรีธรรมราช

ธนาคาร

• ธนาคารกรุงเทพ สาขาปากพนัง
• ธนาคารกรุงไทย สาขาปากพนัง
• ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาปากพนัง
• ธนาคารธนชาต สาขาปากพนัง
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ สาขาปากพนัง
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ สาขาย่อย ปากพนังฝั่งตะวันตก
• ธนาคารออมสิน สาขาปากพนัง

สถานที่ท่องเที่ยว

 

แหลมตะลุมพุก

• แหลมตะลุมพุก สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ

สถานที่สำคัญทางเศรษฐกิจ

• สะพานปลานครศรีธรรมราช เป็นสะพานปลาในกำกับดูแลขององค์การสะพานปลา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ก่อตั้งในปี พ.ศ. 2547

อ้างอิง

1. แจ้งความกระทรวงมหาดไทย (เปลี่ยนชื่ออำเภอ)
2. ประกาศองค์การสะพานปลา เรื่อง ตั้งสะพานปลานครศรีธรรมราช