เขตบึงกุ่ม

บึงกุ่ม เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร สภาพโดยทั่วไปเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย โดยมีย่านการค้าหนาแน่นทางตอนกลางของพื้นที่

เขตบึงกุ่ม
เขต
คำขวัญ:  บึงกุ่มงาม สวนน้ำใหญ่ แหล่งพักอาศัย ประชาร่วมใจพัฒนา
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°47′7″N 100°40′9″E / 13.78528°N 100.66917°E / 13.78528; 100.66917
อักษรไทย	เขตบึงกุ่ม
อักษรโรมัน	Khet Bueng Kum
พื้นที่
• ทั้งหมด	24.311 ตร.กม. (9.387 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	140,817 คน
• ความหนาแน่น	5,792.32 คน/ตร.กม. (15,002.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	10240, 10230 (เฉพาะแขวงนวลจันทร์, ซอยนวมินทร์ 103-111 แขวงนวมินทร์ และซอยนวมินทร์ 64-68, 74 แขวงคลองกุ่ม)
รหัสภูมิศาสตร์	1027
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 999 ซอยเสรีไทย 43 (ทางเข้าสำนักงานเขตบึงกุ่ม) ถนนเสรีไทย แขวงคลองกุ่ม เขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร 10240
เว็บไซต์	www.bangkok.go.th/buengkum
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตบึงกุ่มตั้งอยู่ทางตอนกลางของฝั่งพระนคร มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่การปกครองต่าง ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกาดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตบางเขนและเขตคันนายาว มีคลองตาเร่งและถนนรามอินทราเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตคันนายาว มีคลองบางชวดด้วน คลองหลวงวิจิตร คลองลำชะล่า คลองหนองแขม คลองลำปลาดุก คลองระหัส ถนนเสรีไทย และคลองกุ่มเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตสะพานสูง มีคลองแสนแสบเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตบางกะปิและเขตลาดพร้าว มีคลองแสนแสบ ถนนศรีบูรพา ถนนนวมินทร์ คลองลำพังพวย คลองตาหนัง คลองลำเจียก คลองอ้ายหลาว คลองเกรียง และถนนประดิษฐ์มนูธรรมเป็นเส้นแบ่งเขต

ที่มาของชื่อเขต

ประมาณ พ.ศ. 2386 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ได้ยกทัพไปปราบกบฏที่เมืองนครจำปาศักดิ์และเมืองหลวงพระบางจนได้รับชัยชนะ และได้กวาดต้อนครอบครัวจากหัวเมืองรายทางเข้ามายังกรุงเทพมหานคร โดยให้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่เขตบึงกุ่มและเขตคันนายาวในปัจจุบัน ในย่านนั้นมีคลองสายหนึ่งซึ่งแยกจากคลองแสนแสบและไหลผ่านบึงเก่าแก่ที่มีขนาดใหญ่ มีต้นกุ่มขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก จึงเรียกแหล่งน้ำสองแห่งนั้นว่า "คลองกุ่ม" และ "บึงกุ่ม"

ประวัติ

เมื่อมีผู้คนอพยพเข้าไปอาศัยและทำมาหากินในบริเวณนี้เพิ่มขึ้น ย่านคลองกุ่มและพื้นที่ใกล้เคียงจึงได้รับการจัดตั้งเป็น ตำบลคลองกุ่ม เป็นตำบลหนึ่งที่ขึ้นกับอำเภอบางกะปิ จังหวัดพระนคร โดยกระทรวงมหาดไทยก็ได้ขยายเขตสุขาภิบาลบางกะปิให้ครอบคลุมถึงตำบลคลองกุ่มด้วยใน พ.ศ. 2506

ใน พ.ศ. 2514 จังหวัดพระนครถูกรวมเข้ากับจังหวัดธนบุรี เปลี่ยนฐานะเป็นนครหลวงกรุงเทพธนบุรี และใน พ.ศ. 2515 จึงเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้เปลี่ยนคำเรียกเขตการปกครองใหม่ ตำบลคลองกุ่มได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น แขวงคลองกุ่ม อยู่ในการปกครองของเขตบางกะปิ

เนื่องจากเขตบางกะปิมีพื้นที่กว้างขวางมากและมีประชากรหนาแน่นขึ้น เพื่อความสะดวกในการบริหารราชการ ในวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2532 กระทรวงมหาดไทยจึงเปลี่ยนแปลงพื้นที่การปกครองใหม่โดยแยกแขวงคลองกุ่ม แขวงคันนายาว และแขวงสะพานสูงมาจัดตั้งเป็นเขตใหม่โดยใช้ชื่อว่า เขตบึงกุ่ม เนื่องจากตั้งสำนักงานเขตอยู่ใกล้กับสวนสาธารณะบึงกุ่ม จนกระทั่ง พ.ศ. 2540 กระทรวงมหาดไทยประกาศเปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตบึงกุ่ม โดยยกฐานะแขวงคันนายาวรวมกับพื้นที่บางส่วนของแขวงคลองกุ่ม ขึ้นเป็นเขตคันนายาว และยกฐานะแขวงสะพานสูงขึ้นเป็นเขตสะพานสูง

การแบ่งเขตการปกครอง

วันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครในขณะนั้น ได้ลงนามในประกาศเปลี่ยนแปลงพื้นที่แขวงคลองกุ่ม และตั้งแขวงนวมินทร์ แขวงนวลจันทร์ เขตบึงกุ่ม โดยให้มีผลใช้บังคับเมื่อวันที่ 21 กันยายน ปีเดียวกัน ส่งผลให้ปัจจุบัน เขตบึงกุ่มแบ่งหน่วยการปกครองย่อยออกเป็น 3 แขวง ได้แก่

หมาย เลข	อักษรไทย	อักษรโรมัน	พื้นที่ (ตร.กม.)	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2563)	ความหนาแน่นประชากร (ธันวาคม 2563)	แผนที่
1.	คลองกุ่ม	Khlong Kum	10.811	69,071	6,388.96
4.	นวมินทร์	Nawamin	4.885	26,886	5,503.79
5.	นวลจันทร์	Nuan Chan	8.615	44,860	5,207.20
ทั้งหมด			24.311	140,817	5,792.32

หมายเลขที่หายไปปัจจุบันคือแขวงในเขตสะพานสูงและเขตคันนายาว

ประชากร

สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎร เขตบึงกุ่ม
ปี (พ.ศ.)	ประชากร	การเพิ่มและการลด
2535	211,740	ไม่ทราบ
2536	214,479	+2,739
2537	214,811	+332
2538	226,652	+11,841
2539	235,012	+8,360
2540	134,573	แบ่งเขต
2541	135,851	+1,278
2542	136,617	+766
2543	137,184	+567
2544	139,424	+2,240
2545	141,017	+1,593
2546	141,465	+448
2547	138,340	-3,125
2548	138,501	+161
2549	140,580	+2,079
2550	145,172	+4,592
2551	147,466	+2,294
2552	147,712	+246
2553	147,030	-682
2554	146,197	-833
2555	145,795	-402
2556	145,822	+27
2557	145,514	-308
2558	144,661	-853
2559	144,449	-212
2560	143,835	-614
2561	142,990	-845
2562	142,237	-753
2563	140,817	-1,420

ตราสัญลักษณ์ประจำเขต

 

ตราสัญลักษณ์ประจำเขตบึงกุ่ม

ตราสัญลักษณ์ประจำเขตบึงกุ่ม มีลักษณะเป็นตรารูปวงกลม มีองค์ประกอบสำคัญต่างๆ และความหมายดังนี้

• พื้นน้ำสีฟ้าคราม แทนความหมายของความสงบสุข ร่มเย็น เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
• ดอกกุ่มสามดอก แทนความหมายของประชาชนในพื้นที่เขตบึงกุ่มทั้งสามศาสนา ทั้งไทยพุทธ คริสต์ อิสลาม ที่อยู่ร่วมกันด้วยความรัก สามัคคี
• นกสองตัวบินอยู่บนท้องฟ้าเหนือพื้นดิน ผืนน้ำ แทนความหมายของความเป็นอิสระในความคิด แสดงถึงการเป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี มีความสอดคล้องและเดินไปในทิศทางเดียวกัน รูปวงกลมล้อมรอบเครื่องหมายข้างต้นทั้งหมด แทนความหมายของความสมานสามัคคี ความกลมเกลียวกัน

การคมนาคม

ในพื้นที่เขตบึงกุ่มมีทางสายหลัก ได้แก่

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 350 (รัชดาภิเษก–รามอินทรา)
• ถนนประเสริฐมนูกิจ (เกษตร–นวมินทร์–กาญจนาภิเษก)
• ถนนนวมินทร์
• ถนนเสรีไทย
• รถไฟฟ้าสายสีชมพู (กำลังก่อสร้าง)

ส่วนทางสายรองและทางลัด ได้แก่

ถนนโพธิ์แก้ว ถนนนวลจันทร์ ถนนคลองลำเจียก ถนนสุคนธสวัสดิ์ ซอยรามอินทรา 40 (นวลจันทร์) ซอยนวลจันทร์ 36 (ผู้ใหญ่สุนทร) ซอยนวลจันทร์ 36 แยก 5 / ซอยนวลจันทร์ 56 (โพธิ์สุวรรณ) ซอยนวมินทร์ 42 (สุวรรณประสิทธิ์) ซอยนวมินทร์ 70 (หมู่บ้านปัฐวิกรณ์ 1)

ซอยนวมินทร์ 74 และซอยนวมินทร์ 74 แยก 3 (สำนักสงฆ์) ซอยนวมินทร์ 81 (โอฬาร 2) ซอยนวมินทร์ 88 (ปัญจมิตร 2) ซอยนวมินทร์ 111 (สมาคมแพทย์) ซอยนวมินทร์ 145 (สวัสดี) ซอยนวมินทร์ 157 (สิงหเสนี 2) ซอยนวมินทร์ 163 (อมรวิวัฒน์) ซอยเสรีไทย 57 (หมู่บ้านสหกรณ์)

สถานที่สำคัญ

วัดบางเตย

• สวนเสรีไทย
• พิพิธภัณฑ์เสรีไทยอนุสรณ์
• พิพิธภัณฑ์บึงกุ่ม
• สวนเฉลิมพระเกียรติ
• โรงเรียนนวมินทราชูทิศ กรุงเทพมหานคร
• โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ๒
• โรงเรียนวัดพิชัย
• โรงเรียนพิชัยพัฒนา
• โรงเรียนสุขุมนวพันธ์อุปถัมภ์
• วัดสุวรรณประสิทธิ์
• วัดพิชัย

อ้างอิง

1. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php. สืบค้น 5 มกราคม 2564.
2. ศูนย์ข้อมูลกรุงเทพมหานคร. สถิติจำนวนประชากรและบ้านในกรุงเทพมหานคร จำแนกตามรายแขวงและเขต ณ เดือน ธันวาคม 2550. สืบค้น 24 ตุลาคม 2551.
3. สำนักงานเขตคันนายาว. "ประวัติความเป็นมาของเขตคันนายาว." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://203.155.220.239/subsite/index.php?strOrgID=001004&strSection=aboutus&intContentID=48 [ม.ป.ป.]. สืบค้น 7 มีนาคม 2555.
4. สำนักงานสวนสาธารณะ. สำนักสิ่งแวดล้อม. สวนเสรีไทย. สืบค้น 26 ตุลาคม 2551.
5. สำนักงานเขตบึงกุ่ม. ประวัติความเป็นมาของเขตบึงกุ่ม. สืบค้น 26 ตุลาคม 2551.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลบางกะปิ อำเภอบางกะปิ จังหวัดพระนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (114 ง): 2628–2629. 26 พฤศจิกายน 2506. Check date values in: |date= (help)
7. "ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (พิเศษ 144 ก): 816–824. 21 ธันวาคม 2514. Check date values in: |date= (help)
8. "ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๓๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (พิเศษ 190 ก): 187–201. 13 ธันวาคม 2515. Check date values in: |date= (help)
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตบางกะปิ และตั้งเขตลาดพร้าวและเขตบึงกุ่ม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (พิเศษ 155 ง): 18. 16 กันยายน 2532. Check date values in: |date= (help)
10. ผู้อำนวยการเขตบึงกุ่มชี้แจงการตั้งเขตใหม่. สืบค้น 25 ตุลาคม 2551.
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตบางเขน เขตลาดพร้าว เขตบึงกุ่ม เขตประเวศ และตั้งเขตสายไหม เขตคันนายาว เขตสะพานสูง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (พิเศษ 108 ง): 6–19. 18 พฤศจิกายน 2540. Check date values in: |date= (help)
12. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2552/E/137/50.PDF
13. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์สำนักงานเขตบึงกุ่ม