เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4

เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (สกุลเดิม โรจนดิศ, 27 ธันวาคม พ.ศ. 2374 - 24 มกราคม พ.ศ. 2456) เป็นเจ้าจอมมารดาของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป

เจ้าจอมมารดา เที่ยง ในรัชกาลที่ 4 ท.จ.ว.
เกิด	27 ธันวาคม พ.ศ. 2374
เสียชีวิต	24 มกราคม พ.ศ. 2456 (81 ปี)
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร	10 พระองค์
บิดามารดา	พระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) คล้าย โรจนดิศ

ประวัติ

เจ้าจอมมารดาเที่ยง เกิดเมื่อ พ.ศ. 2374 เป็นธิดาคนโตของพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) และขรัวยายคล้าย มีน้องสาวที่เข้าถวายตัวเป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวด้วยกัน คือ เจ้าจอมมารดาชุ่ม(พระมารดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และ เจ้าจอมมารดาทับทิม (ธิดาขรัวยายอิ่ม) และเจ้าจอมมารดาแส (ธิดาขรัวยายบาง) เจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดปรานและไว้วางพระราชหฤทัยเจ้าจอมมารดาเที่ยง โปรดเกล้าฯ ให้บัญชาการห้องพระเครื่องต้น เจ้าจอมมารดาเที่ยงให้พระประสูติการพระราชโอรส พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึง 10 พระองค์ คือ

1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ (พ.ศ. 2395-2474)
2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเสวตรวรลาภ (พ.ศ. 2399-2402)
3. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีนาคสวาดิ (พ.ศ. 2398-2456)
4. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร (พ.ศ. 2399-2474) ต้นราชสกุลกมลาศน์
5. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากนกวรรณเลขา (พ.ศ. 2400-2461)
6. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิง (ประสูติเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2402 สิ้นพระชนม์เมื่อมีพระชันษาได้ 8 วัน)
7. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป (พ.ศ. 2404-2478) ต้นราชสกุลชยางกูร
8. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแขไขดวง (พ.ศ. 2406-2472)
9. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญฤทธิเดช (พ.ศ. 2408 สิ้นพระชนม์เมื่อมีพระชันษาได้ 9 วัน)
10. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ (พ.ศ. 2409-2493)

เจ้าจอมมารดาเที่ยงเป็นผู้สร้างวัดมัชฌันติการามขึ้นที่ตำบลบางซื่อ เมื่อ พ.ศ. 2417 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามวัด มีความหมายว่า "วัดของเจ้าจอมมารดาเที่ยง"

เจ้าจอมมารดาเที่ยงถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2456 สิริอายุ 81 ปี 28 วัน มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2457 ณ พระเมรุ วัดราชาธิวาส

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2446 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2438 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2436 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2447 -   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)

อ้างอิง

1. "ประวัติเจ้าจอมมารดาเที่ยง – วัดมัชฌันติการาม (วัดน้อย) ธ."
2. http://dl.kids-d.org/bitstream/handle/123456789/HASHf162d1e5f26c675a3dad7b/doc.pdf?sequence=1 หน้า 11
3. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2006-12-30. สืบค้นเมื่อ 2007-02-19.
4. https://watmatchan.net/history/
5. ราชกิจจานุเบกษา,ข่าวอสัญกรรม
6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเพลิงพระศพและศพที่พระเมรุวัดราชาธิวาส พุทธศักราช ๒๔๕๗ เล่ม 31, ตอน ๐ ง, 21 มิถุนายน พ.ศ. 2457, หน้า 668
7. ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายใน เล่ม 20 หน้า 616 วันที่ 29 พฤศจิกายน 2456
8. ราชกิจจานุเบกษา,ถวายบังคมพระบรมรูปแลพระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ เล่ม 12 หน้า 305
9. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐, ตอน ๓๕, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๓๗๔
10. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 570