ประวัติ เสด็จเจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2417 เป็นพระราชโอรสพระองค์โตของเสด็จเจ้าย่ำขะหม่อมยุติธรรมธรนครจำปาศักดิ์รักษาประชาธิบดี (คำสุก ณ จำปาศักดิ์) เจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์พระองค์ที่ 11 ได้รับพระราชทานพระยศจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ให้เป็นที่เจ้าราชดนัย ตำแหน่งผู้ช่วยราชการในเจ้านครจำปาศักดิ์เมื่อ พ.ศ. 2440 อนึ่ง ตำแหน่งเจ้าราชดนัยนี้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานแก่พระราชโอรสของเจ้านครประเทศราช ซึ่งรองจากพระยศของเสด็จเจ้าราชบุตรหรือเจ้าราชบุตร แต่มิได้นับเข้าในระบบการปกครองแบบอาญาสี่ซึ่งเป็นระบบการปกครองดั้งเดิมของลาว
ต่อมาเมื่อเสด็จเจ้ายุติธรรมธร (คำสุก ณ จำปาศักดิ์) พิราลัยด้วยพระโรคชราในปี พ.ศ. 2444 ทางราชการสยามได้ให้เสด็จเจ้าอุปราช (เจ้าคำพันธ์) เป็นผู้รักษาราชการเมืองนครจำปาศักดิ์ไปพลาง เนื่องจากยังไม่ทันได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แต่งตั้งเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์พระองค์ใหม่ ต่อมาในปี พ.ศ. 2446 ดินแดนของนครจำปาศักดิ์ได้ตกอยู่ในความปกครองของฝรั่งเศสตามสนธิสัญญาฉบับลงวันที่ 13 กุมภาพันธ์ ร.ศ. 122 ฝ่ายฝรั่งเศสจึงได้เกลี้ยกล่อมให้เจ้าราชดนัย (หยุย) เป็นเจ้าผู้ครองเมืองนครจำปาศักดิ์สืบต่อจากพระราชบิดา พระองค์จึงได้มีหนังสือลับไปทูลปรึกษาสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ (ขณะมีพระอิสริยยศเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นฯ) เสนาบดีกระทรวงมหาดไทยในเวลานั้น ซึ่งกรมพระยาดำรงฯ ได้ทรงตอบไปว่า "ให้รับตำแหน่งทำการให้ฝรั่งเศสเสีย มิฉะนั้นถ้าฝรั่งเศสเอาพวกอื่นมาตั้งวงศ์ตระกูลเจ้ายุติธรรมจะได้รับความเดือดร้อน" เจ้าราชดนัย (หยุย) จึงตกลงรับเป็นเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์นับแต่นั้น โดยฝ่ายฝรั่งเศสได้ตั้งให้เจ้าราชดนัย (หยุย) ขึ้นเป็นเจ้ายุติธรรมธรเช่นเดียวกับเจ้านครจำปาศักดิ์พระองค์ก่อน ๆ และนับเป็นเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์ที่ได้รับพระราชทานนามยศประจำที่เจ้ายุติธรรมธรเป็นลำดับที่ 3 ของราชวงศ์จำปาศักดิ์ด้วย
ต่อมารัฐบาลอินโดจีนฝรั่งเศส ได้ยกเลิกฐานะความเป็นเจ้าผู้ครองนครลงเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447 เสด็จเจ้ายุติธรรมธร (หยุย) จึงมีฐานะเป็นผู้ว่าราชการเมืองจำปาศักดิ์แทนแต่ก็ยังทรงดำรงฐานันดรศักดิ์แห่งราชวงศ์จำปาศักดิ์อยู่ จนถึง พ.ศ. 2484 เมื่อประเทศสยามได้ยึดดินแดนนครจำปาศักดิ์กลับคืนมาอีกครั้ง และจัดตั้งขึ้นเป็นจังหวัดนครจัมปาศักดิ์แล้ว ทางราชการไทยก็ได้คงพระเกียรติยศของเสด็จเจ้ายุติธรรมธร (หยุย) ในฐานะเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์ไว้ตามเดิม กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ ให้เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดที่ตั้งขึ้นมาใหม่นั้นเอง พระองค์ได้ทรงอยู่ในตำแหน่งและฐานันดรศักดิ์นี้จนถึงแก่พิราลัยในตำแหน่งเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2489 ก่อนหน้าที่ดินแดนจำปาศักดิ์จะกลับไปเป็นของฝรั่งเศสอีกครั้งไม่นานนัก
ผู้สืบสกุล เสด็จเจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) ทรงมีราชโอรสพระราชธิดาที่ประสูติแต่พระชายาและหม่อมห้าม 5 พระองค์ ดังนี้
- เจ้าเฮือนทองพูน ไม่มีโอรสธิดาด้วยกัน
- เจ้าเฮือนสุดสมร มีโอรสธิดา 3 องค์ คือ
- เสด็จเจ้าบุญอุ้ม ณ จำปาศักดิ์ (เจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์พระองค์ที่ 13 และอดีตนายกรัฐมนตรีลาว)
- เจ้าสมบูรณ์ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าบุญอ้อม ณ จำปาศักดิ์ (อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการลาว ในรัฐบาลพระราชอาณาจักรลาว)
- หม่อมนวล มีโอรสธิดา 7 องค์ คือ
- เจ้าบุญเอื้อ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนเนย ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนน้อม ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนบุญล้น ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนบุญหลี ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าสรรพสิทธิ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนสีดา ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนจันทร์ มีโอรสธิดา 9 องค์ คือ
- เจ้าเฮือนบุญชู ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนสมบูรณ์ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนเฮียง ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนบุญโฮม ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนบุญเฮือง ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าศรีโรเม ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนนารี ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนบุญเหลือ ณ จำปาศักดิ์
- เจ้าเฮือนสุดาจันทร์ ณ จำปาศักดิ์
- นายจันทร์ โพธิ์สอาด (อาชญาจันทร์ โพธิ์สอาด)
- หม่อมจูม มีโอรสธิดา 1 องค์ คือ เจ้าจิตประสงค์ ณ จำปาศักดิ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อ้างอิง - ↑ ผังการสืบเชื้อสายราชสกุล ณ จำปาศักดิ์
- เติม วิภาคย์พจนกิจ. ประวัติศาสตร์อีสาน. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2546. หน้า 79.
- เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 82.
- เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 85-87.
- เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 88.
- เติม วิภาคย์พจนกิจ. อ้างแล้ว. หน้า 83.
- แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
| ก่อนหน้า | | เจ้ายุติธรรมธร (หยุย ณ จำปาศักดิ์) | | ถัดไป |
|---|
| เจ้ายุติธรรมธร (คำสุก ณ จำปาศักดิ์) | | เจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์
และผู้ว่าราชการเมืองจำปาศักดิ์
(พ.ศ. 2446 – 2 มีนาคม พ.ศ. 2489) | | เจ้าบุญอุ้ม ณ จำปาศักดิ์
(ประมุขแห่งราชสกุล ณ จำปาศักดิ์) |
เจ, าย, ธรรมธร, หย, จำปาศ, กด, หร, เสด, จเจ, าย, ำขะหม, อมย, ธรรมธร, ดำรงพระยศเด, มเป, นท, เจ, าราชดน, ยแห, งนครจำปาศ, กด, 2440, นาคม, 2489, เจ, าผ, ครองนครจำปาศ, กด, พระองค, และผ, าราชการเม, องจำปาศ, กด, ในสม, ยท, ลาวตกเป, นอาณาน, คมของฝร, งเศส, เน, อหา, ประว. ecayutithrrmthr hyuy n capaskdi hrux esdcecayakhahmxmyutithrrmthr darngphraysedimepnthi ecarachdnyaehngnkhrcapaskdi ph s 2440 2 minakhm ph s 2489 ecaphukhrxngnkhrcapaskdiphraxngkhthi 12 aelaphuwarachkaremuxngcapaskdiinsmythilawtkepnxananikhmkhxngfrngess enuxha 1 prawti 2 phusubskul 3 ekhruxngrachxisriyaphrn 4 xangxingprawti aekikhesdcecayutithrrmthr hyuy n capaskdi prasutiemux ph s 2417 1 epnphrarachoxrsphraxngkhotkhxngesdcecayakhahmxmyutithrrmthrnkhrcapaskdirksaprachathibdi khasuk n capaskdi ecaphukhrxngnkhrcapaskdiphraxngkhthi 11 idrbphrarachthanphrayscakphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw rchkalthi 5 ihepnthiecarachdny taaehnngphuchwyrachkarinecankhrcapaskdiemux ph s 2440 2 xnung taaehnngecarachdnynithrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmphrarachthanaekphrarachoxrskhxngecankhrpraethsrach sungrxngcakphrayskhxngesdcecarachbutrhruxecarachbutr aetmiidnbekhainrabbkarpkkhrxngaebbxayasisungepnrabbkarpkkhrxngdngedimkhxnglawtxmaemuxesdcecayutithrrmthr khasuk n capaskdi phiralydwyphraorkhchrainpi ph s 2444 thangrachkarsyamidihesdcecaxuprach ecakhaphnth epnphurksarachkaremuxngnkhrcapaskdiipphlang enuxngcakyngimthnidthrngphrakrunaoprdekla ihaetngtngecaphukhrxngnkhrcapaskdiphraxngkhihm 3 txmainpi ph s 2446 dinaednkhxngnkhrcapaskdiidtkxyuinkhwampkkhrxngkhxngfrngesstamsnthisyyachbblngwnthi 13 kumphaphnth r s 122 fayfrngesscungidekliyklxmihecarachdny hyuy epnecaphukhrxngemuxngnkhrcapaskdisubtxcakphrarachbida phraxngkhcungidmihnngsuxlbipthulpruksasmedckrmphrayadarngrachanuphaph khnamiphraxisriyysepnphraecanxngyaethx krmhmun esnabdikrathrwngmhadithyinewlann sungkrmphrayadarng idthrngtxbipwa ihrbtaaehnngthakarihfrngessesiy michannthafrngessexaphwkxunmatngwngstrakulecayutithrrmcaidrbkhwameduxdrxn ecarachdny hyuy cungtklngrbepnecaphukhrxngnkhrcapaskdinbaetnn odyfayfrngessidtngihecarachdny hyuy khunepnecayutithrrmthrechnediywkbecankhrcapaskdiphraxngkhkxn 4 aelanbepnecaphukhrxngnkhrcapaskdithiidrbphrarachthannamyspracathiecayutithrrmthrepnladbthi 3 khxngrachwngscapaskdidwytxmarthbalxinodcinfrngess idykelikthanakhwamepnecaphukhrxngnkhrlngemuxwnthi 22 phvscikayn ph s 2447 1 esdcecayutithrrmthr hyuy cungmithanaepnphuwarachkaremuxngcapaskdiaethnaetkyngthrngdarngthanndrskdiaehngrachwngscapaskdixyu cnthung ph s 2484 emuxpraethssyamidyuddinaednnkhrcapaskdiklbkhunmaxikkhrng aelacdtngkhunepncnghwdnkhrcmpaskdiaelw thangrachkarithykidkhngphraekiyrtiyskhxngesdcecayutithrrmthr hyuy inthanaecaphukhrxngnkhrcapaskdiiwtamedim klawxiknyhnungkkhux ihepnphuwarachkarcnghwdthitngkhunmaihmnnexng phraxngkhidthrngxyuintaaehnngaelathanndrskdinicnthungaekphiralyintaaehnngemuxwnthi 2 minakhm ph s 2489 kxnhnathidinaedncapaskdicaklbipepnkhxngfrngessxikkhrngimnannk 5 phusubskul aekikhesdcecayutithrrmthr hyuy n capaskdi thrngmirachoxrsphrarachthidathiprasutiaetphrachayaaelahmxmham 5 phraxngkh dngni 6 1 ecaehuxnthxngphun immioxrsthidadwykn ecaehuxnsudsmr mioxrsthida 3 xngkh khux esdcecabuyxum n capaskdi ecaphukhrxngnkhrcapaskdiphraxngkhthi 13 aelaxditnaykrthmntrilaw ecasmburn n capaskdi ecabuyxxm n capaskdi xditrthmntriwakarkrathrwngsuksathikarlaw inrthbalphrarachxanackrlaw hmxmnwl mioxrsthida 7 xngkh khux ecabuyexux n capaskdi ecaehuxneny n capaskdi ecaehuxnnxm n capaskdi ecaehuxnbuyln n capaskdi ecaehuxnbuyhli n capaskdi ecasrrphsiththi n capaskdi ecaehuxnsida n capaskdi ecaehuxncnthr mioxrsthida 9 xngkh khux ecaehuxnbuychu n capaskdi ecaehuxnsmburn n capaskdi ecaehuxnehiyng n capaskdi ecaehuxnbuyohm n capaskdi ecaehuxnbuyehuxng n capaskdi ecasriorem n capaskdi ecaehuxnnari n capaskdi ecaehuxnbuyehlux n capaskdi ecaehuxnsudacnthr n capaskdi naycnthr ophthisxad xachyacnthr ophthisxad hmxmcum mioxrsthida 1 xngkh khux ecacitprasngkh n capaskdiekhruxngrachxisriyaphrn aekikhph s 2484 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 2 thwitiyaphrnmngkudithy th m 7 xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 phngkarsubechuxsayrachskul n capaskdi etim wiphakhyphcnkic prawtisastrxisan phimphkhrngthi 4 krungethph mulnithiokhrngkartarasngkhmsastraelamnusysastr 2546 hna 79 etim wiphakhyphcnkic xangaelw hna 82 etim wiphakhyphcnkic xangaelw hna 85 87 etim wiphakhyphcnkic xangaelw hna 88 etim wiphakhyphcnkic xangaelw hna 83 aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn kxnhna ecayutithrrmthr hyuy n capaskdi thdipecayutithrrmthr khasuk n capaskdi ecaphukhrxngnkhrcapaskdiaelaphuwarachkaremuxngcapaskdi ph s 2446 2 minakhm ph s 2489 ecabuyxum n capaskdi pramukhaehngrachskul n capaskdi ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecayutithrrmthr hyuy n capaskdi amp oldid 9327941, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
_ribbon.svg.html){kind=link}