องศาเซลเซียส

สูตรการแปลงอุณหภูมิเคลวิน

	จากเซลเซียส	ไปเป็นเซลเซียส
องศาฟาเรนไฮต์	[°F] = [°C] × ​9⁄5 + 32	[°C] = ([°F] − 32) × ​5⁄9
เคลวิน	[K] = [°C] + 273.15	[°C] = [K] − 273.15
แรงคิน	[°R] = ([°C] + 273.15) × ​9⁄5	[°C] = ([°R] − 491.67) × ​5⁄9
องศาโรเมอร์	[°Ré] = [°C] × 4⁄5	[°C] = [°Ré] × 5⁄4

องศาเซลเซียส (อังกฤษ: degree Celsius, สัญลักษณ์ °C) หรือที่เคยเรียกว่า องศาเซนติเกรด (อังกฤษ: degree centigrade) เป็นหน่วยวัดอุณหภูมิหน่วยหนึ่งในระบบเอสไอ กำหนดให้จุดเยือกแข็งของน้ำคือ 0 °C และจุดเดือดคือ 100 °C โดยตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่แอนเดอร์ เซลเซียส ผู้ซึ่งสร้างระบบใกล้เคียงกับปัจจุบัน

ในปัจจุบันองศาเซลเซียสใช้กับแพร่หลายทั่วโลกในชีวิตประจำวัน จะยกเว้นก็มีสหรัฐและประเทศจาเมกาเท่านั้นที่นิยมใช้หน่วยองศาฟาเรนไฮต์ แต่ในประเทศดังกล่าว องศาเซลเซียสและเคลวินก็ใช้มากในด้านวิทยาศาสตร์

นิยาม

นิยามขององศาเซลเซียสนิยามจากหน่วยเคลวิน โดยที่ขนาดของสเกลหน่วยองศาเซลเซียสจะเท่ากับของเคลวิน กำหนดให้อุณหภูมิที่จุดศูนย์องศาสัมบูรณ์มีค่าเท่ากับ -273.15 °C

ประวัติ

 

ภาพวาดเทอร์โมมิเตอร์ของแอนเดอร์ เซลเซียสที่กลับจุดเดือดเป็น 0 องศา และจุดเยือกแข็งเป็น 100 องศา

หน่วยนี้ตั้งตามชื่อของแอนเดอร์ เซลเซียส (Anders Celsius มีชีวิตอยู่ระหว่าง ค.ศ. 1701–1744) นักดาราศาสตร์ชาวสวีเดน เขาเป็นคนแรกที่เสนอระบบที่ใกล้เคียงกับระบบนี้ในปี พ.ศ. 2285 (ค.ศ. 1742) โดยใช้ชื่อว่า เซนติเกรด ซึ่งมาจากภาษาละติน centum ที่แปลว่า 100 และ gradus ที่แปลว่าขั้น แต่แรกกำหนดให้อุณหภูมิจุดเดือดของน้ำคือ 100 องศา และจุดเยือกแข็งของน้ำคือ 0 องศาที่ระดับความดันบรรยากาศมาตรฐาน แต่ได้มีการสลับสเกลต่อมาหลังจากที่เซลเซียสเสียชีวิตไประยะหนึ่ง โดย Jean-Pierre Christin เป็นคนเสนอเรื่องนี้

ในปี พ.ศ. 2491 หน่วยนี้มีชื่อเรียกต่างกันสามแบบ ได้แก่

• เซนติเกรด (centigrade)
• องศาเซนเทสซิมัล (centesimal degree)
• องศาเซลเซียส (Celsius degree)

แต่นับจากนั้นมา ชื่อที่ถูกเลือกเป็นทางการคือ องศาเซลเซียส จากการประชุม General Conference on Weights and Measures ครั้งที่ 9 โดยมีจุดประสงค์เพื่อระลึกถึงเซลเซียส และเป็นการตัดปัญหาความสับสนที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้คำนำหน้า centi- กับระบบเอสไอ และจากการที่นิยามเดิมไม่เหมาะสมที่จะใช้เป็นมาตรฐานอย่างเป็นทางการ เนื่องจากอุณหภูมิขึ้นกับนิยามของความดันบรรยากาศมาตรฐาน ซึ่งความดันบรรยากาศมาตรฐานนี้ก็ขึ้นกับอุณหภูมิอีกทีหนึ่ง จึงกำหนดนิยามใหม่ให้อุณหภูมิ 0.018°C ตรงกับจุดสามสถานะ (triple point) ของน้ำ และให้สเกลหนึ่งองศามีค่าเป็น 1/273.16 เท่าของผลต่างระหว่างอุณหภูมิที่จุดสามสถานะของน้ำกับจุดศูนย์องศาสัมบูรณ์ นิยามนี้ได้รับการยอมรับในการประชุม General Conference on Weights and Measures ครั้งที่ 10 เมื่อปี พ.ศ. 2497