สงครามราคาน้ำมันรัสเซีย–ซาอุดีอาระเบีย พ.ศ. 2563

วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2563 ซาอุดีอาระเบียเป็นผู้เริ่มทำสงครามราคาน้ำมันกับรัสเซีย ส่งผลทำให้ราคาน้ำมันตกลงอย่างหนัก โดยราคาน้ำมันสหรัฐตกลงมา 34% ราคาน้ำมันดิบตกลงมา 26% และราคาน้ำมันเบรนต์ตกลงมา 24% สงครามราคาน้ำมันเริ่มต้นหลังการเจรจาระหว่างกลุ่มโอเปกและรัสเซียประสบกับความล้มเหลว หลังจากรัสเซียไม่ร่วมลดกำลังผลิตในช่วงการระบาดทั่วของโคโรนาไวรัส พ.ศ. 2562–2563 ราคาน้ำมันลดลง 30% นับตั้งแต่เริ่มปีใหม่ เหตุเพราะความต้องการลดลง การที่ราคาน้ำมันตกลงหนักเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ตลาดหลักทรัพย์ตกอย่างหนักในวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2563 หรือที่รู้จักในชื่อ วันจันทร์ทมิฬ (Black Monday)

ภูมิหลัง

ปี พ.ศ. 2557 การผลิตน้ำมันจากชั้นหินดินดาน (shale oil) มีส่วนแบ่งการตลาดที่เพิ่มขึ้น ในขณะที่ผู้ผลิตยังคงผลิตน้ำมันกันนั้น ราคาก็ตกลงอย่างรุนแรง จากราคามากกว่า 114 ดอลลาร์สหรัฐในปี 2557 ตกลงไปเหลือ 27 ดอลลาร์สหรัฐในปี 2559 จนในเดือนกันยายน 2559 ซาอุดีอาระเบียและรัสเซียตกลงที่จะร่วมมือกันจัดการกับราคาน้ำมัน โดยได้สร้างพันธมิตรของกลุ่มผู้ผลิตโอเปกและที่ไม่ใช่โอเปก ที่มีชื่อเรียกกันว่า "โอเปกพลัส" (OPEC+) และในเดือนมกราคม 2563 โอเปกพลัสได้ลดการผลิตน้ำมัน 2.1 ล้านบาร์เรลต่อวัน โดยซาอุดีอาระเบียเป็นชาติที่ลดการผลิตมากที่สุด

จากผลกระทบการระบาดทั่วของโคโรนาไวรัส พ.ศ. 2562–2563 ส่งผลให้ปริมาณการผลิตของโรงงานและความต้องการในการขนส่งลดลง นำมาสู่ความต้องการโดยรวมของน้ำมันลดลง เป็นสาเหตุให้ราคาน้ำมันตก จนวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2563 องค์การพลังงานระหว่างประเทศ (International Energy Agency) ประกาศว่าความต้องการน้ำมันลดลงต่ำสุดนับตั้งแต่ปี 2551 ตกลง 325,000 บาร์เรลต่อวัน ถึง 825,000 ต่อวัน การใช้น้ำมันลดลง 435,000 บาร์เรลต่อวัน แม้ความต้องการน้ำมันจะลดลงทั่วโลก อย่างในตลาดจีนลดลงมากที่สุดนับตั้งแต่ปี 2551 โดยที่ประชุมโอเปกที่เวียนนาเห็นว่าควรลดการผลิตน้ำมัน โดยให้ผลิต 1.5 ล้านบาร์เรลต่อวันในไตรมาสที่สองของปีนี้ (มียอดลดการผลิต 3.6 ล้านบาร์เรลต่อวันจากการตกลงครั้งปี 2559) โดยกลุ่มจะมีการพิจารณานโยบายอีกครั้งในวันที่ 9 มิถุนายน ในการประชุมครั้งถัดไป โอเปกขอให้รัสเซียและกลุ่มประเทศสมาชิกที่ไม่ใช่โอเปกในโอเปกพลัสยอมรับการตัดสินใจของโอเปก จนวันที่ 6 มีนาคม 2563 รัสเซียปฏิเสธที่จะทำตาม เสมือนตัดความสัมพันธ์อันไม่เป็นทางการนี้ ทำให้ราคาน้ำมันตกลง 10% หลังการประกาศ

เหตุการณ์

 

การเคลื่อนไหวของราคาน้ำมัน WTI เส้นสีแดงคือการเปลี่ยนของราคาในวันเดียวกัน คือ 9 มีนาคม พ.ศ. 2563

วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2563 ซาอุดีอาระเบียประกาศลดราคาน้ำมันอย่างไม่คาดหมาย ลดราคา 6 ถึง 8 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรลสำหรับลูกค้าในยุโรป เอเชีย และสหรัฐ การประกาศนี้ส่งผลให้ราคาน้ำมันตก ราคาน้ำมันดิบเบรนต์ตกลง 30% ตกลงมากที่สุดนับตั้งแต่สงครามอ่าว ราคาน้ำมันดิบดับบลิวทีไอ (West Texas Intermediate) ที่ใช้เป็นเกณฑ์มาตรฐานของน้ำมันก็ตกลง 20% และหลังการประกาศลดราคาน้ำมัน ค่าเงินรูเบิลรัสเซียตกลง 7% ถือว่าต่ำที่สุดในรอบ 4 ปี เมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ แต่หลังนั้นราคาน้ำมันและตลาดก็ฟื้นตัว ราคาน้ำมันดีดขึ้น 10% และตลาดหลักทรัพย์ส่วนใหญ่ฟื้นตัวหลังวันจันทร์ทมิฬ วันที่ 10 มีนาคม ซาอุดีอาระเบียประกาศเพิ่มการผลิตน้ำมันจาก 9.7 ล้านบาร์เรลต่อวันเป็น 12.3 ล้านบาร์เรลต่อวัน ขณะที่รัสเซียก็วางแผนเพิ่มการผลิตน้ำมัน 300,000 บาร์เรลต่อวัน

ผลกระทบ

ก่อนเปิดตลาดวันจันทร์ ตลาดฟิวเจอร์ดัชนีอุตสาหกรรมดาวโจนส์ตกลงกว่า 1,300 จุด อันเป็นผลมาจากความกังวัลต่อโคโรนาไวรัสและสงครามราคาน้ำมัน วันจันทร์ที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2563 ตลาดหลักทรัพย์ทั่วโลกตกลงอย่างหนักเนื่องจากเหตุผลการตระหนกต่อการระบาดทั่วของโคโรนาไวรัส พ.ศ. 2562–2563 และสงครามราคาน้ำม้นระหว่าง ซาอุดีอาระเบียและรัสเซีย ดาวโจนส์ตกลงมามากกว่า 7% หรือ 2,000 จุด มากกว่าตลาดซื้อขายล่วงหน้าเสียอีก และถือเป็นการตกของราคามากที่สุดประวัติศาสตร์ ตลาดอื่นก็ส่งผลกระทบในทำนองเดียวกัน ดัชนีเอสแอนด์พี 500 ตกลง 7.6% แนสแด็กคอมโพซิตตกลง 7.2% ดัชนี FTSE MIB ของอิตาลีตกลงมา 11% ตลาดในสหรัฐต้องมีการใช้เซอร์คิตเบรกเกอร์เพื่อป้องกันราคาตกอย่างรุนแรง โดยหยุดการซื้อขายนาน 15 นาที

อ้างอิง

1. Business, Matt Egan, CNN. "Oil crashes by most since 1991 as Saudi Arabia launches price war". CNN. สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
2. "Oil Prices, Stocks Plunge After Saudi Arabia Stuns World With Massive Discounts". NPR.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
3. "OPEC and how it has dealt with oil price crashes". Reuters. 12 March 2020. สืบค้นเมื่อ 12 March 2020.
4. "IEA: Oil Demand To Fall For First Time In A Decade". OilPrice.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
5. Ellyatt, Sam Meredith,Holly (2020-03-05). "Oil drops as OPEC agrees on massive oil supply cut to offset virus impact; awaits Russia's approval". CNBC (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
6. "Oil plunges 10% after Opec deal collapses". BBC News (ภาษาอังกฤษ). 2020-03-06. สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
7. Reed, Stanley (2020-03-06). "Oil Prices Nose-Dive as OPEC and Russia Fail to Reach a Deal". The New York Times (ภาษาอังกฤษ). ISSN 0362-4331. สืบค้นเมื่อ 2020-03-11.
8. Bostock, Rosie Perper, Bill. "Oil is down 21% after its biggest drop in decades following Saudi price cuts that sparked a race to the bottom with Russia". Business Insider. สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
9. "Bloomberg - Are you a robot?". bloomberg.com. สืบค้นเมื่อ 2020-03-11.
10. "Ruble Tumbles, U.S. Shares Plunge After OPEC-Russia Deal Collapse". RadioFreeEurope/RadioLiberty (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-11.
11. "Markets start to bounce back after steep losses". BBC News (ภาษาอังกฤษ). 2020-03-10. สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
12. Stevens, Pippa (2020-03-09). "Oil jumps more than 10% one day after sharpest decline since 1991, amid hopes for continued OPEC talks". CNBC (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
13. Ambrose, Jillian (11 March 2020). "Saudi Arabia steps up oil price war with big production increase". The Guardian. สืบค้นเมื่อ 12 March 2020.
14. MarketWatch. "Dow futures fall maximum amount allowed, poised to plunge 1,300 points at the open as oil prices deliver a punishing blow to Wall Street". MarketWatch (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-11.
15. "Dow closes with decline of 2,000 points, almost ending 11-year bull market". NBC News (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.
16. "Coronavirus has now spread to every EU country and Ireland has canceled the St Patrick's Day parade". MarketWatch. March 9, 2020. สืบค้นเมื่อ March 12, 2020.
17. Bloom, Jeff Cox,Michael (2020-03-09). "The market triggered a 'circuit breaker' that kept stocks from falling through the floor. Here's what you need to know". CNBC (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2020-03-10.