fbpx
วิกิพีเดีย

ภาษาดารี

ภาษาดารี (Dari; ภาษาเปอร์เซีย: دری Darī, ออกเสียง [dæˈɾi]) หรือ ภาษาเปอร์เซียดารี (Dari Persian; ภาษาเปอร์เซีย: فارسی دری - Fārsīy e Darī, [fɒːɾsije dæˈɾi]) หรือ ภาษาเปอร์เซียตะวันออก เป็นชื่อที่ใช้เรียกภาษาเปอร์เซียสำเนียงหนึ่งที่ใช้พูดในอัฟกานิสถาน และเป็นชื่อทางการที่รัฐบาลอัฟกานิสถานใช้ในรัฐธรรมนูญ ภาษาดารีเป็นภาษาราชการในอัฟกานิสถานรองจากภาษาปาทาน และใช้เป็นภาษากลางในอัฟกานิสถาน

ภาษาดารี
ภาษาเปอร์เซียอัฟกานิสถาน
دری
คำว่า ดารี ในอักษรอาหรับ-เปอร์เซีย
(แบบอักษรนัสตะอ์ลีก)
ออกเสียงdæˈɾi
ประเทศที่มีการพูด อัฟกานิสถาน
ภูมิภาคประเทศอัฟกานิสถาน
จำนวนผู้พูดunknown (12.5 ล้านคน cited 1992–2000)
จากทางการ ประชากรอัฟกานิสถานเข้าใจภาษานี้ร้อยละ 50
ตระกูลภาษา
ภาษาถิ่นจังหวัดคาบูล, จังหวัดแบลค์, จังหวัดเฮรัต, จังหวัดบาดัคชาน, หุบเขาปันจชีร์, จังหวัดแลคห์แมน, ซิสตานี, อายมัก,
ระบบการเขียนอักษรเปอร์เซีย
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ อัฟกานิสถาน
ผู้วางระเบียบสถาบันวิชาการทางวิทยาศาสตร์แห่งวิทยาศาสตร์
รหัสภาษา
ISO 639-3มีหลากหลาย:
prs — ภาษาดารี
aiq — ภาษาอายมัก
haz — ภาษาฮาซารากี
Linguasphere58-AAC-ce (Dari) + 58-AAC-cdo & cdp (Hazaragi) + 58-AAC-ck (Aimaq)
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

จุดกำเนิดของคำว่า “ดารี”

มีความเห็นที่ต่างกันเกี่ยวกับจุดเริ่มต้นของคำว่าดารี นักวิชาการส่วนใหญ่เชื่อว่า ดารี มาจากคำภาษาเปอร์เซีย darbār (دربار) หมายถึง ศาล ความเห็นนี้ได้รับการสนับสนุนจากเอกสารในยุคกลางและประวัติศาสตร์อิสลามยุคต้น

การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์

ในอัฟกานิสถาน ภาษาดารีเปอร์เซียจะถูกเรียกอย่างง่าย ๆ ว่าภาษาเปอร์เซีย ภาษานี้เป็นคนละภาษากับภาษาดารีหรือภาษากาบรีในอิหร่าน ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้ในหมู่ผู้นับถือศาสนาโซโรแอสเตอร์.

ภาษากลุ่มอิหร่านยังคงใช้อย่างแพร่หลายในเอเชียกลางทั้งโดยผู้ที่ใช้เป็นภาษาแม่และผู้ที่ใช้เป็นภาษาทางการค้า ในอดีต กลุ่มภาษาอิหร่านตะวันออกเช่น ภาษาแบกเทรีย ภาษาซอกเดีย ภาษาโขตาน และกลุ่มภาษาอิหร่านตะวันตก โดยเฉพาะภาษาพาเทียร์และภาษาเปอร์เซียยุคกลาง เป็นภาษาที่ใช้กันมาก ในปัจจุบันถูกแทนที่ด้วยภาษาเปอร์เซียสมัยใหม่เฉพาะในเขตเทือกเขาปาร์มีที่ยังมีผู้พูดภาษาในกลุ่มอิหร่านตะวันออกเหลืออยู่ เช่น ภาษาซุกนี ภาษาซาริโกลี ภาษายัซกูลามี และภาษาสังเกลชิ-อิซกัศมีร์

ภาษาดารีเปอร์เซียจัดเป็นรูปแบบของภาษาเปอร์เซียสมัยใหม่ ภาษานี้เป็นภาษาหลักในอัฟกานิสถาน โดยเป็นหนึ่งในสองภาษาราชการหลักรองจากภาษาปาทาน ในทางปฏิบัติ ภาษานี้เป็นภาษากลางของชนกลุ่มน้อยหลายกลุ่ม ใช้มากทางภาคเหนือและภาคตะวันตกรวมทั้งในเมืองหลวงคือกรุงคาบูล

ภาษาดารีเปอร์เซียเป็นแหล่งของคำยืมจากภาษาเปอร์เซียสำหรับภาษาในเอเชียใต้ เช่น ภาษาฮินดี ภาษาอูรดู ภาษาปัญจาบ ภาษาเบงกอล และยังเคยเป็นภาษาร าชการทางการปกครองและวัฒนธรรมของจักรวรรดิโมกุล และเป็นภาษากลางตลอดทั้งอินเดียเป็นเวลา 100 ปี คำยืมจากภาษาเปอร์เซียในภาษาอังกฤษ แสดงการออกเสียงอย่างภาษาดารี เช่นdopiaza (= ออกเสียงอย่างอิหร่าน do-piyāzeh "มีหัวหอม 2 หัว"), gymkhana (-khana = ออกเสียงอย่างอิหร่าน khāneh "บ้าน"), pyjama (= ออกเสียงอย่างอิหร่าน pey-jāmeh )ไก่ติกกา (tikka = ออกเสียงอย่างอิหร่าน tekkeh "ชิ้น")

ความแตกต่างระหว่างภาษาเปอร์เซียในอิหร่านและอัฟกานิสถาน

สัทวิทยา

ความแตกต่างของการออกเสียงในอิหร่านและอัฟกานิสถานสามารถพบเห็นได้ ผู้พูดที่มีการศึกษามักจะเข้าใจอีกภาษาหนึ่งได้ (ยกเว้นการใช้รากศัพท์และสำนวน) ความแตกต่างระหว่างภาษาเปอร์เซียมาตรฐานในอิหร่านซึ่งใช้สำเนียงเตหะรานและภาษาดารีในอัฟกานิสถานซึ่งใช้สำเนียงคาบูลเป็นสำเนียงมาตรฐานได้แก่

  • การหายไปของสระมัชฮุลในสำเนียงของอิหร่าน สระเสียงยาว "ē" / "ī" และ "ō" / "ū" ยังคงแยกจากกันในสำเนียงอัฟกานิสถาน แต่รวมกันเป็น "ī" และ "ū" ในอิหร่าน เช่นคำว่า شیر 'สิงโต' และ 'นม' are pronounceออกเสียงเหมือนกันในสำเนียงอิหร่านว่า [šīr] ในสำเนียงของอิหร่าน แต่เป็น [šēr] 'สิงโต' และ [šīr] 'นม' ในสำเนียงของอัฟกานิสถาน
  • เสียงสระประสม "aw" (/เอา/) และ "ay" (/ไอ/) ในภาษาเปอร์เซียคลาสสิก ออกเสียงเป็น [ow] (/โอว/) และ[ey] (/เอ/) ในสำเนียงอิหร่าน ส่วนในสำเนียงอัฟกานิสถานยังรักษาเสียงเดิมไว้ได้ เช่น نوروز ‘ปีใหม่เปอร์เซีย’ ออกเสียงเป็น [nowrūz] ในอิหร่านและ [nawrōz] ในอัฟกานิสถาน.
  • สระเสียงสั้น "i" และ "u" มีแนวโน้มของเสียงในสำเนียงอิหร่านเป็น "e" (/อิ/), และ "o" (/ออ/),
  • การออกเสียง و, อออกเป็นเสียงก้องคล้าย "v" ในภาษาอังกฤษ ส่วนสำเนียงในอัฟกานิสถานออกเสียงคล้าย "w" ในภาษาอังกฤษ.
  • เสียง "q" (ق) และ "γ" (غ) ในสำเนียงอิหร่านออกเสียงไม่ต่างกันแต่เป็นคนละเสียงในสำเนียงอัฟกานิสถาน
  • เสียง "a" สั้น(-ه) เมื่อลงท้ายคำเป็น "e" ในสำเนียงอิหร่าน,
  • เสียง "a"สั้นเมื่อไม่ลงท้ายคำเป็น [æ] ในสำเนียงอิหร่าน

การเรียงประโยค

รูปประโยคของภาษาดารีไม่ได้ต่างไปจากภาษาเปอร์เซียในอิหร่านมากนัก ความแตกต่างทางไวยากรณ์ที่สำคัญคือการแสดงการกระทำต่อเนื่อง ในอิหร่านใช้กริยาช่วย (داشتن [dāštan]) วางไว้หน้ากริยาแท้ (มีอุปสรรค "mī-") ในภาษาดารีใช้รูปประโยค "dar hāl-i" (ในขณะที่) และใช้กริยาแท้ คำว่าฉันกำลังไป ในอิหร่าน ใช้ว่า "man dāram mīr(av)am" ส่วนในอัฟกานิสถานใช้ว่า "man dar hāl-i raftan hastam"

คำศัพท์

มีบางคำที่แตกต่างกันระหว่างภาษาเปอร์เซียในอิหร่านและในอัฟกานิสถาน เช่น

ภาษาไทย เปอร์เซียในอิหร่าน ดารีเปอร์เซีย
พยายาม سعی کردن سعی کردن/کوشش کردن
พูด حرف زدن حرف زدن/گپ زدن
ดู دیدن سعی کردن/دیدن

อิทธิพลทางวัฒนธรรมจากอิหร่านต่อภาษาดารี

ความโดดเด่นทางวัฒนธรรมของอิหร่าน (โดยเฉพาะสื่อและการศึกษา) ทำให้ภาษาเปอร์เซียในอิหร่านสามารถเข้าใจได้โดยผู้พูดภาษาดารีในอัฟกานิสถาน และส่งผลต่อภาษาปาทานด้วย

ประวัติศาสตร์

ประวัติศาสตร์ของภาษาดารีมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับกับการเกิดขึ้นของภาษาเปอร์เซียสมัยใหม่ ที่กลายเป็นภาษาทางวรรณคดีหลังการเข้ามาของศาสนาอิสลาม ดูที่ ภาษาเปอร์เซีย

มุมมองทางการเมืองของภาษา

บางคนไม่ถือว่าผู้พูดภาษาเปอร์เซียในอิหร่านเป็นอีกสำเนียงหนึ่ง คำว่าดารีใช้โดยนักวิชาการในทาจิกิสถานและอิหร่านและไม่เรียกภาษานี้ว่าภาษาเปอร์เซียอัฟกานิสถาน นักภาษาศาสตร์บางคนใช้คำว่าภาษาเปอร์เซียตะวันตกในอิหร่าน และภาษาเปอร์เซียตะวันออกสำหรับภาษาในอัฟกานิสถาน ชื่อของภาษานี้ในอัฟกานิสถานเปลี่นจากฟาร์ซีเป็นดารีด้วยเหตุผลทางการเมืองใน พ.ศ. 2507.

อ้างอิง

  1. ภาษาดารี at Ethnologue (18th ed., 2015)
    ภาษาอายมัก at Ethnologue (18th ed., 2015)
    ภาษาฮาซารากี at Ethnologue (18th ed., 2015)
  2. . Cia.gov. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 15 October 2013. สืบค้นเมื่อ 19 August 2013.
  3. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ AFGHANISTAN v. Languages
  4. . UCLA International Institute: Center for World Languages. University of California, Los Angeles. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 June 2011. สืบค้นเมื่อ 10 December 2010.
  5. "Iranica, "Afghanistan: v.Languages", Table 11". สืบค้นเมื่อ 19 August 2013.
  6. "Parsi-Dari" Ethnologue
  7. "Dari, Zoroastrian" Ethnologue
  8. Willem Vogelsang, "The Afghans", Blackwell Publishing, 2002
  9. Declassified, Dr. Zaher said there would be, as there are now, two official languages, Pashto and Farsi, though the latter would henceforth be named Dari.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์ มีการทดสอบโครงการ:
วิกิพีเดียในภาษาดารี
  • Dari alphabet from Afghanistan Online
  • Dari Grammar

ภาษาดาร, dari, ภาษาเปอร, เซ, دری, darī, ออกเส, ยง, dæˈɾi, หร, ภาษาเปอร, เซ, ยดาร, dari, persian, ภาษาเปอร, เซ, فارسی, دری, fārsīy, darī, fɒːɾsije, dæˈɾi, หร, ภาษาเปอร, เซ, ยตะว, นออก, เป, นช, อท, ใช, เร, ยกภาษาเปอร, เซ, ยสำเน, ยงหน, งท, ใช, ดในอ, ฟกาน, สถาน, แ. phasadari Dari phasaepxresiy دری Dari xxkesiyng daeˈɾi hrux phasaepxresiydari Dari Persian phasaepxresiy فارسی دری Farsiy e Dari fɒːɾsije daeˈɾi hrux phasaepxresiytawnxxk epnchuxthiicheriykphasaepxresiysaeniynghnungthiichphudinxfkanisthan aelaepnchuxthangkarthirthbalxfkanisthanichinrththrrmnuy phasadariepnphasarachkarinxfkanisthanrxngcakphasapathan aelaichepnphasaklanginxfkanisthanphasadariphasaepxresiyxfkanisthanدریkhawa dari inxksrxahrb epxresiy aebbxksrnstaxlik xxkesiyngdaeˈɾipraethsthimikarphud xfkanisthanphumiphakhpraethsxfkanisthancanwnphuphudunknown 12 5 lankhn cited 1992 2000 1 cakthangkar prachakrxfkanisthanekhaicphasanirxyla 50 2 3 4 trakulphasaxinod yuorepiyn klumphasaxinod xiereniynklumphasaxihranklumphasaxihrantawntkklumphasaxihrantawntkechiyngitphasaepxresiyphasadariphasathincnghwdkhabul cnghwdaeblkh cnghwdehrt cnghwdbadkhchan hubekhapncchir cnghwdaelkhhaemn sistani xaymk 5 rabbkarekhiynxksrepxresiysthanphaphthangkarphasathangkar xfkanisthanphuwangraebiybsthabnwichakarthangwithyasastraehngwithyasastrrhsphasaISO 639 3mihlakhlay prs phasadariaiq phasaxaymkhaz phasahasarakiLinguasphere58 AAC ce Dari 58 AAC cdo amp cdp Hazaragi 58 AAC ck Aimaq bthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhd enuxha 1 cudkaenidkhxngkhawa dari 2 karaephrkracaythangphumisastr 3 khwamaetktangrahwangphasaepxresiyinxihranaelaxfkanisthan 3 1 sthwithya 3 2 kareriyngpraoykh 3 3 khasphth 4 xiththiphlthangwthnthrrmcakxihrantxphasadari 5 prawtisastr 6 mummxngthangkaremuxngkhxngphasa 7 xangxing 8 aehlngkhxmulxuncudkaenidkhxngkhawa dari aekikhmikhwamehnthitangknekiywkbcuderimtnkhxngkhawadari nkwichakarswnihyechuxwa dari macakkhaphasaepxresiy darbar دربار hmaythung sal khwamehnniidrbkarsnbsnuncakexksarinyukhklangaelaprawtisastrxislamyukhtnkaraephrkracaythangphumisastr aekikhinxfkanisthan phasadariepxresiycathukeriykxyangngay waphasaepxresiy phasaniepnkhnlaphasakbphasadarihruxphasakabriinxihran sungepnphasathiichinhmuphunbthuxsasnaosoraexsetxr 6 7 phasaklumxihranyngkhngichxyangaephrhlayinexechiyklangthngodyphuthiichepnphasaaemaelaphuthiichepnphasathangkarkha inxdit klumphasaxihrantawnxxkechn phasaaebkethriy phasasxkediy phasaokhtan aelaklumphasaxihrantawntk odyechphaaphasaphaethiyraelaphasaepxresiyyukhklang epnphasathiichknmak inpccubnthukaethnthidwyphasaepxresiysmyihmechphaainekhtethuxkekhaparmithiyngmiphuphudphasainklumxihrantawnxxkehluxxyu echn phasasukni phasasariokli phasayskulami aelaphasasngeklchi xisksmirphasadariepxresiycdepnrupaebbkhxngphasaepxresiysmyihm phasaniepnphasahlkinxfkanisthan odyepnhnunginsxngphasarachkarhlkrxngcakphasapathan inthangptibti phasaniepnphasaklangkhxngchnklumnxyhlayklum ichmakthangphakhehnuxaelaphakhtawntkrwmthnginemuxnghlwngkhuxkrungkhabulphasadariepxresiyepnaehlngkhxngkhayumcakphasaepxresiysahrbphasainexechiyit echn phasahindi phasaxurdu phasapycab phasaebngkxl aelayngekhyepnphasar achkarthangkarpkkhrxngaelawthnthrrmkhxngckrwrrdiomkul aelaepnphasaklangtlxdthngxinediyepnewla 100 pi khayumcakphasaepxresiyinphasaxngkvs aesdngkarxxkesiyngxyangphasadari echndopiaza xxkesiyngxyangxihran do piyazeh mihwhxm 2 hw gymkhana khana xxkesiyngxyangxihran khaneh ban pyjama xxkesiyngxyangxihran pey jameh iktikka tikka xxkesiyngxyangxihran tekkeh chin khwamaetktangrahwangphasaepxresiyinxihranaelaxfkanisthan aekikhsthwithya aekikh khwamaetktangkhxngkarxxkesiynginxihranaelaxfkanisthansamarthphbehnid phuphudthimikarsuksamkcaekhaicxikphasahnungid ykewnkarichraksphthaelasanwn khwamaetktangrahwangphasaepxresiymatrthaninxihransungichsaeniyngetharanaelaphasadariinxfkanisthansungichsaeniyngkhabulepnsaeniyngmatrthanidaek karhayipkhxngsramchhulinsaeniyngkhxngxihran sraesiyngyaw e i aela ō u yngkhngaeykcakkninsaeniyngxfkanisthan aetrwmknepn i aela u inxihran echnkhawa شیر singot aela nm are pronouncexxkesiyngehmuxnkninsaeniyngxihranwa sir insaeniyngkhxngxihran aetepn ser singot aela sir nm insaeniyngkhxngxfkanisthan esiyngsraprasm aw exa aela ay ix inphasaepxresiykhlassik xxkesiyngepn ow oxw aela ey ex insaeniyngxihran swninsaeniyngxfkanisthanyngrksaesiyngedimiwid echn نوروز piihmepxresiy xxkesiyngepn nowruz inxihranaela nawrōz inxfkanisthan sraesiyngsn i aela u miaenwonmkhxngesiynginsaeniyngxihranepn e xi aela o xx karxxkesiyng و xxxkepnesiyngkxngkhlay v inphasaxngkvs swnsaeniynginxfkanisthanxxkesiyngkhlay w inphasaxngkvs esiyng q ق aela g غ insaeniyngxihranxxkesiyngimtangknaetepnkhnlaesiynginsaeniyngxfkanisthan esiyng a sn ه emuxlngthaykhaepn e insaeniyngxihran esiyng a snemuximlngthaykhaepn ae insaeniyngxihrankareriyngpraoykh aekikh ruppraoykhkhxngphasadariimidtangipcakphasaepxresiyinxihranmaknk khwamaetktangthangiwyakrnthisakhykhuxkaraesdngkarkrathatxenuxng inxihranichkriyachwy داشتن dastan wangiwhnakriyaaeth mixupsrrkh mi inphasadariichruppraoykh dar hal i inkhnathi aelaichkriyaaeth khawachnkalngip inxihran ichwa man daram mir av am swninxfkanisthanichwa man dar hal i raftan hastam khasphth aekikh mibangkhathiaetktangknrahwangphasaepxresiyinxihranaelainxfkanisthan echn phasaithy epxresiyinxihran dariepxresiyphyayam سعی کردن سعی کردن کوشش کردنphud حرف زدن حرف زدن گپ زدنdu دیدن سعی کردن دیدنxiththiphlthangwthnthrrmcakxihrantxphasadari aekikhkhwamoddednthangwthnthrrmkhxngxihran odyechphaasuxaelakarsuksa thaihphasaepxresiyinxihransamarthekhaicidodyphuphudphasadariinxfkanisthan aelasngphltxphasapathandwyprawtisastr aekikhprawtisastrkhxngphasadarimikhwamsmphnthiklchidkbkbkarekidkhunkhxngphasaepxresiysmyihm thiklayepnphasathangwrrnkhdihlngkarekhamakhxngsasnaxislam duthi phasaepxresiymummxngthangkaremuxngkhxngphasa aekikhbangkhnimthuxwaphuphudphasaepxresiyinxihranepnxiksaeniynghnung khawadariichodynkwichakarinthacikisthanaelaxihranaelaimeriykphasaniwaphasaepxresiyxfkanisthan nkphasasastrbangkhnichkhawaphasaepxresiytawntkinxihran aelaphasaepxresiytawnxxksahrbphasainxfkanisthan chuxkhxngphasaniinxfkanisthaneplincakfarsiepndaridwyehtuphlthangkaremuxngin ph s 2507 8 9 xangxing aekikh phasadari at Ethnologue 18th ed 2015 phasaxaymk at Ethnologue 18th ed 2015 phasahasaraki at Ethnologue 18th ed 2015 CIA The World Factbook Afghanistan Updated on 8 July 2010 Cia gov khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 15 October 2013 subkhnemux 19 August 2013 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imthuktxng immikarkahndkhxkhwamsahrbxangxingchux AFGHANISTAN v Languages Dari UCLA International Institute Center for World Languages University of California Los Angeles khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 5 June 2011 subkhnemux 10 December 2010 Iranica Afghanistan v Languages Table 11 subkhnemux 19 August 2013 Parsi Dari Ethnologue Dari Zoroastrian Ethnologue Willem Vogelsang The Afghans Blackwell Publishing 2002 Declassified Dr Zaher said there would be as there are now two official languages Pashto and Farsi though the latter would henceforth be named Dari aehlngkhxmulxun aekikh wikimiediy xinkhiwebetxr mikarthdsxbokhrngkar wikiphiediyinphasadari Dari alphabet from Afghanistan Online Dari Grammarekhathungcak https th wikipedia org w index php title phasadari amp oldid 9319315, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม