Nepenthes burbidgeae

Nepenthes burbidgeae
หม้อล่างของ Nepenthes burbidgeae จากผาหมู (Pig Hill)
สถานะการอนุรักษ์
ใกล้สูญพันธุ์ (IUCN 2.3)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Core eudicots
อันดับ:	Caryophyllales
วงศ์:	Nepenthaceae
สกุล:	Nepenthes
สปีชีส์:	N.  burbidgeae
ชื่อทวินาม
Nepenthes burbidgeae Hook.f. ex Burb. (1882)
ชื่อพ้อง
Nepenthes burbidgei Hook.f. ex Burb. (1894) sphalm.typogr. Nepenthes phyllamphora auct. non Willd.: Stapf (1894)

Nepenthes burbidgeae หรือที่รู้จักกันในชื่อ painted pitcher plant หรือ Burbidge's Pitcher-Plant, เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่มีการกระจายพันธุ์เป็นหย่อม ๆ รอบภูเขากีนาบาลู และใกล้กับภูเขาตัมบูยูกอน (Tambuyukon) ในรัฐซาบะฮ์, เกาะบอร์เนียว

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

N. burbidgeae เป็นไม้เลื้อยเป็นเถา ลำต้นยาว 15 ม.มีเส้นผ่าศูนย์กลางถึง 18 มม. ปล้องทรงกระบอกถึงเป็นเหลี่ยมเมื่อตัดขวาง ยาว 12 ซม.

 

ต้นใบใบกระจุกกับหม้อล่าง

ใบคล้ายแผ่นหนัง มีก้านใบ แผ่นใบรูปขอบขนาน อาจยาวถึง 40 ซม.กว้าง 10 ซม. ปลายแหลม สอบเรียวไปทางฐาน ก้านใบเป็นปีก ยาวถึง 15 ซม. และจับไว้แน่นกับลำต้น เป็นครีบสองปีกแคบ ๆ แผ่ไปถึงลำต้น มีเส้นใบตามยาว 3-4 เส้นแต่ด้านของเส้นกลางใบ เส้นใบแบบขนนกไม่ชัด สายดิ่งอาจยาวถึง 30 ซม.

หม้อใบกระจุกและหม้อล่างรูปกลมกึ่งกรวยหรือรูปกรวย N. burbidgeae ไม่เหมือนกับหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดอื่น ตรงไม่มีคอคอดตรงกึ่งกลางหม้อ หม้อล่างมีขนาดใหญ่สูงถึง 25 ซม. กว้าง 10 ซม. มีปีกตะเข็บหนึ่งคู่ กว้าง 10 มม. วางตัวทอดยาวด้านหน้าของหม้อ มีต่อมหมวกขนาดเล็ก ปกคลุมผิวด้านในบริเวณครึ่งล่างของหม้อ ปากรูปกลมยกขึ้นไปทางด้านหลังสั้น ๆ เพอริสโตมแบนและแผ่ออก กว้าง 30 มม. ขอบในเรียบ มีฟันขนาดเล็กแยกกัน ฝารูปไข่ กว้าง 8 ซม. มีสันแยกกันและรยางค์รูปตะขอที่ผอวด้านล่าง มีเดือยเดี่ยว (ยาว ≤12 มม.) ที่ฐานฝา

 

หม้อบน

หม้อบนจะคล้ายกับหม้อล่าง แม้แต่สีก็คล้ายกัน แต่มีขนาดเล็กกว่า สูงเพียง 13 ซม. กว้าง 7 ซม. เป็นรูปกรวยด้านล่างและเป็นทรงกลมในด้านบน ปีกด้านหน้าหม้อจะลดรูปลงเหลือแค่สัน

N. burbidgeae มีช่อดอกแบบช่อกระจะ ก้านช่อดอกยาวถึง 25 ซม.ขณะที่แกนกลางยาว 30 ซม. หนึ่งก้านดอกอาจมี 1-2 ดอก ยาว 15 มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาว 5 มม.

เกือบทุกส่วนปกคลุมด้วยขนสั้นหร็อมแหร็ม ขอบแผ่นใบมีขนสีน้ำตาล ตรง ยาว 3 มม.

N. burbidgeae มีการกระจายพันธุ์ที่แคบ จึงไม่มีหน่วยอนุกรมวิธานต่ำกว่าระดับชนิดแจกแจงไว้

อ้างอิง

1. Kurata, S. 1976. Nepenthes of Mount Kinabalu. Sabah National Parks Publications No. 2, Sabah National Parks Trustees, Kota Kinabalu.
2. Phillipps, A. & A. Lamb 1996. Pitcher-Plants of Borneo. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
3. Clarke, C.M. 1997. Nepenthes of Borneo. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
4. Malouf, P. 1995. A visit to Kinabalu Park.PDF Carnivorous Plant Newsletter 24 (4) : 104–108.

• Beck, G.v.M.u.L. 1895. Die Gattung Nepenthes. Wiener Illustrierte Gartenzeitung.
• Harms, H. 1936. Nepenthaceae. In: A. Engler & K. Prantl. Die natürlichen Pflanzenfamilien, 2 aufl. band 17b.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Danser, B.H. 1928. 7. Nepenthes Burbidgeae BURB. In: The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9 (3–4) : 249–438.