Nepenthes northiana

Nepenthes northiana
สถานะการอนุรักษ์
ไม่มั่นคง (IUCN 2.3)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Caryophyllales
วงศ์:	Nepenthaceae
สกุล:	Nepenthes
สปีชีส์:	N.  northiana
ชื่อทวินาม
Nepenthes northiana Hook.f. (1881)
ชื่อพ้อง
Nepenthes decurrens Macfarl. (1925) Nepenthes nordtiana Boerl. (1900) sphalm.typogr. Nepenthes spuria Beck (1895) nom.illeg.

Nepenthes northiana หรือ Miss North's Pitcher-Plant เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงถิ่นเดียวของเกาะบอร์เนียว ขึ้นที่ระดับความสูง 0 ถึง 500 ม.จากระดับน้ำทะเล ชื่อ northiana ถูกตั้งเป็นเกียรติแก่มาร์เรียนน์ นอร์ท (Marianne North) ผู้วาดภาพหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดนี้เป็นคนแรก N. northiana เป็นหนึ่งในหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่มีชื่อเสียงและถูกค้นพบช่วงครึ่งหล้งของศตวรรษที่ 19 ทำให้รัฐซาราวักมีชื่อเสียงในด้านพืชต่างแดนที่น่าตื่นเต้น

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

N. northiana เป็นไม้เลื้อยไต่ ลำต้นอาจยาวถึง 10 ม. มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 15 มม. ปล้องยาว 25 ซม.เป็นทรงกระบอกถึงสามเหลี่ยม เมื่อตัดขวาง

 

ต้นใบกระจุกกับหม้อล่าง

ใบคล้ายกระดาษ ไร้ก้านถึงกึ่งมีก้านใบ แผ่นใบรูปขอบขนาน-รูปไข่กลับ ยาว 40 ซม.กว้าง 10 ซม. ปลายแหลม สอบเรียวไปทางฐาน ฐานหุ้มลำต้นเล็กน้อย และเป็นครีบปีกหนึ่งคู่ มีเส้นใบตามยาวมากกว่า 4 เส้นในแต่ละด้านของเส้นกลางใบ เส้นใบแบบขนนกไม่ชัดนัก มีต่อมน้ำต้อย 30 ถึง 60 ต่อมที่ใต้แผ่นใบ สายดิ่งอาจยาวถึง 100 ซม.

หม้อล่างและหม้อใบกระจุกทรงรูปไข่ บางครั้งอาจเป็นทรงกระบอกในครึ่งบน มีขนาดใหญ่ สูงถึง 40 ซม. กว้าง 15 ซม. สามารถจุของเหลวได้ถึงหนึ่งควอร์ต (946 ml) มีปีกตะเข็บหนึ่งคู่ (≤15 มม.) ด้านหน้าของหม้อ ปากรูปไข่ยกตัวเฉียงไปด้านหลัง เพอริสโตมแผ่ไปด้านข้างกว้างเป็นพิเศษ (กว้าง ≤25 มม.) ขอบเป็นคลื่น ขอบด้านในมีฟันแยกกัน สั้น ฝารูปไข่ถึงรูปขอบขนาน ไม่มีรยางค์ ปลายแหลม มีเดือยเดี่ยว (ยาว ≤20 มม.) ที่ใกล้ฐานฝา หม้อบนคล้ายหม้อล่าง แต่เป็นรูปกรวย ปีกตะเข็บลดรูปลงเหลือแค่สัน

N. northiana มีช่อดอกแบบกระจะ ก้านช่อดอกยาว 60 ซม.ขณะที่แกนกลางยาว 40 ซม. ในช่อดอกเพศผู้จะสั้นกว่า ก้านดอกมักมีสองดอก ยาว 50 มม. เมล็ดค่อนข้างจะผิดแบบไปจากสกุลที่มีรยางค์สั้น เอ็มบริโอมีขนาดใหญ่ ผิวเหมือนเนื้อไม้ โครงสร้างนี้จะช่วยปกป้องเมล็ดจากการแพร่กระจายพันธุ์โดยลมไปในที่ไกลๆ ไม่มีสิ่งปกคลุม

 

หม้อล่างสูง 40 ซม.

ลำต้นและใบมีสีเขียวอ่อน หม้อสีแกมเขียว-ขาว มีจุดสีแดง เพอริสโตมสีขาวถึงแดงมีขีดสีเข้ม

อ้างอิง

1. Phillipps, A. & A. Lamb 1996. Pitcher-Plants of Borneo. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
2. Clarke, C.M. & C.C. Lee 2004. Pitcher Plants of Sarawak. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
3. Turnbull, J.R. & A.T. Middleton 1988. A new species of Nepenthes from Sabah, Malaysia. Botanical Journal of the Linnean Society 96(4): 351–358.
4. Clarke, C.M. 1997. Nepenthes of Borneo. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
5. Danser, B.H. 1928. The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9(3–4): 249–438.
6. Hansen, E. 2001. Where rocks sing, ants swim, and plants eat animals: finding members of the Nepenthes carnivorous plant family in Borneo. Discover 22(10): 60–68.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Danser, B.H. 1928. 10. Nepenthes decurrens MACF. In: The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9(3–4): 249–438.
• Danser, B.H. 1928. 31. Nepenthes Northiana HOOK. F. In: The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9(3–4): 249–438.