นกปรอด

นกปรอด
นกปรอดหัวโขน (Pycnonotus jocosus)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Aves
อันดับ:	Passeriformes
อันดับย่อย:	Passeri
วงศ์:	Pycnonotidae G. R. Gray, 1840
สกุล
Calyptocichla Pycnonotus Spizixos Tricholestes Setornis Alophoixus Iole Hemixos Ixos Microscelis Hypsipetes Phyllastrephus Andropadus Criniger Thescelocichla Chlorocichla Ixonotus Baeopogon Bleda Pyrrhurus Neolestes

นกปรอด เป็นวงศ์ของนกจับคอนขนาดเล็กวงศ์หนึ่ง จัดอยู่ในกลุ่มนกร้องเพลง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Pycnonotidae

เป็นนกขนาดเล็ก มีสีสันต่าง ๆ กันไปตามแต่ละชนิด และสกุล เป็นนกที่ร้องได้เพราะมาก กินผลไม้และแมลงเป็นอาหาร พบได้ในหลายภูมิประเทศ ตั้งแต่ภูเขาสูงจากระดับน้ำทะเลเป็นพัน ๆ เมตร จนถึงที่ราบลุ่ม หรือในชุมชนเมืองและตามสวนสาธารณะหรือสวนหลังบ้าน

เหตุที่ได้ชื่อว่า "ปรอด" นั้นมาจากเสียงร้อง ที่มักเป็นเสียง "กรอด-กรอด" ซึ่งบางครั้งอาจเรียกเพี้ยนเป็น "นกกรอด", "นกกระหรอด" หรือ "นกกะหรอด" ก็ได้ ขณะในชื่อภาษาอังกฤษที่ว่า "ฺBulbul" นั้นมาจากคำว่า بلبل (bolbol) ในภาษาเปอร์เซีย และคำว่า بُلْبُل ในภาษาอาหรับ หมายถึง "นกไนติ้งเกล"

ซึ่งทั่วโลกมี 137 ชนิด ใน 21 สกุล (ดูในตาราง ขณะที่บางสกุลอาจจะซ้ำซ้อนกับอีกสกุล) ในประเทศไทย พบอยู่ 36 ชนิด 8 สกุล ได้แก่

นกปรอดที่พบในประเทศไทย

• นกปรอดคอลาย (Pycnonotus finlaysoni)
• นกปรอดจีน (Pycnonotus sinensis)
• นกปรอดดำ (Hypsipetes leucocephalus หรือ Hypsipetes madagascariensis)
• นกปรอดดำปีกขาว (Pycnonotus melanoleucos)
• นกปรอดทอง (Pycnonotus atriceps)
• นกปรอดท้องสีเทา (Pycnonotus cyaniventris)
• นกปรอดเทาหัวขาว (Hypsipetes thompsoni)
• นกปรอดภูเขา (Hypsipetes mcclellandii)
• นกปรอดแม่พะ หรือ นกปรอดแม่ทะ (Pycnonotus zeylanicus)
• นกปรอดลาย (Pycnonotus striatus)
• นกปรอดเล็กตาขาว (Iole propinquus หรือ Hypsipetes propinquus)
• นกปรอดเล็กท้องเทา (Pycnonotus erythropthalmos)
• นกปรอดเล็กสีไพลตาแดง (Iole viridescens หรือ Hypsipetes viridescens)
• นกปรอดสวน (Pycnonotus blanfordi)
• นกปรอดสีขี้เถ้า (Hemixos flavala หรือ Hypsipetes flavala)
• นกปรอดสีคล้ำใต้คอเหลือง (Criniger finschii)
• นกปรอดสีน้ำตาลตาขาว (Pycnonotus simplex)
• นกปรอดสีน้ำตาลตาแดง (Pycnonotus brunneus)
• นกปรอดสีไพลใหญ่ (Pycnonotus plumosus)
• นกปรอดหงอนตาขาว (Iole olivacea หรือ Hypsipetes charlottae)
• นกปรอดหงอนปากหนา (Spizixos canifrons)
• นกปรอดหงอนหลังลาย (Pycnonotus eutilotus)
• นกปรอดหน้านวล (Pycnonotus goiavier)
• นกปรอดหลังเขียวอกลาย (Ixos malaccensis หรือ Hypsipetes malaccensis)
• นกปรอดหลังฟู (Tricholestes criniger หรือ Hypsipetes criniger)
• นกปรอดหัวโขน หรือ นกกรงหัวจุก (Pycnonotus jocosus)
• นกปรอดหัวโขนก้นเหลือง (Pycnonotus xanthorrhous)
• นกปรอดหัวตาขาว (Pycnonotus flavescens)
• นกปรอดหัวสีเขม่า (Pycnonotus aurigaster)
• นกปรอดเหลืองหัวจุก (Pycnonotus melanicterus)
• นกปรอดอกลายเกล็ด (Pycnonotus squamatus)
• นกปรอดโอ่งแก้มเทา (Criniger bres)
• นกปรอดโอ่งท้องสีน้ำตาล (Criniger ochraceus)
• นกปรอดโอ่งเมืองเหนือ (Criniger pallidus)
• นกปรอดโอ่งไร้หงอน (Criniger phaeocephalus)
• นกปรอดโอ่งหน้าผากเทา (Alophoixus flaveolus หรือ Criniger flaveolus)

ทุกชนิดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองทั้งหมด และมีบางชนิด คือ นกปรอดหัวโขน ที่นิยมเลี้ยงกันเป็นสัตว์เลี้ยงอย่างแพร่หลาย

อ้างอิง

1. Delacour, J. (1943): A revision of the genera and species of the family Pycnonotidae (bulbuls). Zoologica 28(1): 17–28.
2. สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๑ / เรื่องที่ ๔ นก / อนุกรมนก
3. ปรอด ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
4. Fishpool et al. (2005)
5. Advance Thailand Geographic ฉบับที่ 125 พ.ศ. 2553
6. สัตว์ป่าคุ้มครอง
7. ชาวแหลมสิงห์เพาะพันธุ์นกกรงหัวจุกขาย สร้างรายได้อย่างงดงาม จากผู้จัดการออนไลน์

แหล่งข้อมูลอื่น