วงศ์ซาลาแมนเดอร์แท้

วงศ์ซาลาแมนเดอร์แท้
นิวต์ผิวขรุขระ (Taricha granulosa) พบในทวีปอเมริกาเหนือ จัดเป็นนิวต์ที่มีพิษร้ายแรงมากอีกชนิดหนึ่ง
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Amphibia
อันดับ:	Caudata
อันดับย่อย:	Salamandroidea
วงศ์:	Salamandridae Goldfuss, 1820
สกุล
ดูในเนื้อหา

วงศ์ซาลาแมนเดอร์แท้ หรืออาจเรียกได้ว่า นิวต์ (อังกฤษ: Newts, True salamanders) เป็นวงศ์ของสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำในอันดับซาลาแมนเดอร์ (Caudata) วงศ์หนึ่ง ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Salamandridae

จัดเป็นซาลาแมนเดอร์ขนาดเล็ก มีขนาดโตเต็มที่ไม่เกิน 20 เซนติเมตร มีลักษณะโดยรวม คือ ตัวเต็มวัยไม่มีเหงือก และไม่มีช่องเปิดเหงือก ไม่มีร่องในโพรงจมูก มีปอด รูปร่างมีแตกต่างกันตั้แงต่เรียวยาวจนถึงป้อม ขาสั้น ผิวหลังลำตัวมีความแตกต่างกันตั้งแต่ราบเรียบจนถึงหยักย่น สำหรับตัวที่หยักย่นนั้นเนื่องจากมีต่อมน้ำพิษเป็นจำนวนมาก ซึ่งนับได้ว่าเป็นซาลาแมนเดอร์วงศ์ที่มีพิษร้ายแรงที่สุด นอกจากนี้แล้วยังมีสีสันลำตัวที่สดใสจัดจ้าน โดยเฉพาะด้านข้างลำตัวและหลัง ซึ่งจะใช้พิษและสีเหล่านี้เพื่อใช้ในการเตือนภัยสัตว์ล่าเหยื่อ

มีวงจรชีวิตแตกต่างหลากหลายกันออกไปตามแต่สกุล บางสกุลอาศัยอยู่บนบก แต่หลายสกุลอาศัยอยู่ในน้ำและมีส่วนหางเป็นแผ่นแบนคล้ายใบพาย บางชนิดวางไข่บนดิน แต่ส่วนใหญ่จะวางไข่ในน้ำ บางชนิดเปลี่ยนรูปร่างแค่บางส่วนในวัยอ่อนแล้วขึ้นไปอาศัยบนบกตั้งแค่ระยะเวลานาน 1–14 ปี ต่อจากนั้นจึงย้ายกลับไปใช้ชีวิตในน้ำแล้วจึงเปลี่ยนรูปร่างเป็นตัวเต็มวัยและอาศัยอยู่ในน้ำตลอดไปก็มี

มีการกระจายพันธุ์ค่อนข้างกว้างขวางตั้งแต่ทวีปอเมริกาเหนือ, ยุโรป, แอฟริกาตะวันตก, เอเชียตะวันตก และเอเชียตะวันออก สำหรับในประเทศไทย กะท่าง (Tylottriton verrucosus) ซึ่งเป็นซาลาแมนเดอร์เพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่พบได้ในประเทศไทย พบในดอยสูงทางภาคเหนือที่สูงกว่าระดับน้ำทะเลมาก ก็จัดอยู่ในวงศ์นี้เช่นกัน และก็มีพิษด้วยเช่นกัน

การจำแนก

แบ่งออกเป็น 2 วงศ์ย่อย คือ Pleurodelinae หรือนิวต์ และ Salamandrinae พบประมาณ 74 ชนิด (และอาจมากกว่านี้) ได้แก่

วงศ์ย่อย Pleurodelinae

• Calotriton Gray, 1858 – 2 ชนิด
• Cynops Tschudi, 1838 – 7 ชนิด
• Echinotriton Nussbaum & Brodie, 1982 – 2 ชนิด
• Euproctus Gené, 1838 – 2 ชนิด
• Lissotriton Bell, 1839 – 5 ชนิด
• Ichthyosaura Latreille in Sonnini de Manoncourt & Latreille, 1801 – ชนิดเดียว (ชื่อพ้อง; Mesotriton)
• Neurergus Cope, 1862 – 4 ชนิด
• Notophthalmus Rafinesque, 1820 – 3 ชนิด
• Ommatotriton Gray, 1850 – 2 ชนิด
• Pachytriton Boulenger, 1878 – 2 ชนิด
• Paramesotriton Chang, 1935 – 7 ชนิด
• Pleurodeles Michahelles, 1830 – 3 ชนิด
• Salamandrina Fitzinger, 1826 – 2 ชนิด
• Taricha Gray, 1850 – 3 ชนิด
• Triturus Rafinesque, 1820 – 7 ชนิด
• Tylototriton Anderson, 1871 – 8 ชนิด

วงศ์ย่อย Salamandrinae

• Chioglossa Bocage, 1864 – ชนิดเดียว
• Lyciasalamandra Veith & Steinfartz, 2004 – 7 ชนิด
• Mertensiella Wolterstorff, 1925 – ชนิดเดียว
• Salamandra Fitzinger, 1826 – 6 ชนิด

อ้างอิง

1. หน้า 312-313, วิทยาสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก โดย วีรยุทธ์ เลาหะจินดา (พ.ศ. 2552) ISBN 978-616-556-016-0
2. ประเทศไทยไม่มี salamander มีแต่ newt จาก เนคเทค
3. http://research.amnh.org/herpetology/amphibia/references.php?id=27224

แหล่งข้อมูลอื่น

• Tylototriton.org (อังกฤษ)