สหภาพแรงงาน

สหภาพแรงงาน (Labour Union หรือ Labor Union) คือการรวมตัวกันของกลุ่มลูกจ้างโดยมีวัตถุประสงค์ที่จะให้มีการดำเนินการตาม หรือเปลี่ยนแปลงข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้าง

เมื่อประมาณหลายปีที่แล้ว สหภาพแรงงานได้ถือกำเนิดขึ้นและได้พัฒนาไปในรูปแบบที่แตกต่างกัน เนื่องจากบริบททางการเมืองและเศรษฐกิจที่แตกต่างกันในแต่ละประเทศ ดังนี้จึงส่งผลให้วัตถุประสงค์ และกิจกรรมหลักของสหภาพแรงงานจึงแตกต่างกันไปด้วย อย่างไรก็ตามอาจสรุปหน้าที่หลักของสหภาพแรงงานได้ดังนี้

• การจัดเตรียมสิ่งอำนวยประโยชน์แก่สมาชิกสหภาพแรงงาน: สหภาพแรงงานในระยะเริ่มแรกนี้ มีลักษณะคล้ายกับสังคมที่เป็นมิตร (Friendly Society) ที่มีหน้าที่ตระเตรียมผลประโยชน์ต่าง ๆ เพื่อที่จะทำให้สมาชิกสหภาพแรงงานมีความมั่นใจในกรณีถูกเลิกจ้าง เจ็บป่วย เกษียณอายุ และค่าใช้จ่ายในการทำศพ ซึ่งในประเทศที่พัฒนาแล้วหลายประเทศ หน้าที่ดังกล่าวเป็นหน้าที่ของรัฐ แต่อย่างไรก็ตามการจัดเตรียมการฝึกอาชีพ การให้คำปรึกษาทางด้านกฎหมาย และบทบาทในการเป็นตัวแทนของสมาชิกสหภาพก็ยังคงเป็นผลประโยชน์ที่สำคัญของสมาชิกสหภาพแรงงานนั้น
• สร้างพลังต่อรอง: สหภาพแรงงานสามารถดำเนินการได้อย่างเปิดเผย และเป็นที่รับรู้ของนายจ้าง/กลุ่มนายจ้าง ดังนั้นสหภาพแรงงานสามารถเจรจากับนายจ้างได้ทั้งในเรื่องของค่าจ้าง และสภาพการทำงาน
• การกระทำทางแรงงาน: สหภาพแรงงานอาจจัดให้มีการนัดหยุดงาน หรือ การต่อต้านการปิดงาน เพื่อผลักดันเป้าหมายบางประการ
• กิจกรรมทางการเมือง: สหภาพแรงงานอาจเรียกร้องให้มีการบัญญัติกฎหมายที่เป็นประโยชน์โดยรวมแก่สมาชิกสหภาพแรงงาน ลูกจ้าง ดังนี้สหภาพแรงงานอาจดำเนินการโดยการจัดการรณรงค์ ชักชวนให้สมาชิกรัฐสภาสนับสนุนการออกกฎหมายฉบับหนึ่ง (lobbying) หรือให้ความสนับสนุนทางการเงินแก่พรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง หรือผู้สมัครอิสระ (เช่น พรรคแรงงาน (Labour Party) ในสหราชอาณาจักร)

ประวัติศาสตร์

สหภาพแรงงานในปัจจุบัน

จากสถานการณ์ความเปลี่ยนแปลงทั้ง ด้านเศรษฐกิจ เทคโนโลยี การเคลื่อนย้ายแรงงานอย่างเป็นเสรี กฎหมาย และหลักการด้านสิทธิแรงงานสากล ที่ได้รับอิทธิพลจาก องค์การแรงงานสากล (International Labor Organization) ที่แรงงานเสรีที่เคลื่อนย้ายจากประเทศหนึ่งไปอีกประเทศหนึ่ง จะได้รับความคุ้มครองและปฏิบัติทางกฎหมายอย่างเท่าเทียม ทั้งจากกฎหมายสากล และกฎหมายคุ้มครองแรงงาน และกฎหมายแรงงานสัมพันธ์ภายในประเทศ สหภาพแรงงานโดยทั่วไปจึงมีจุดยืนที่ชัดเจนในการปฏิบัติงาน ที่ต้องเป็นไปโดยชอบ ในกรอบของกฎหมาย

ปัจจุบันแนวความคิดในการรวมตัวกันเพื่อต่อรองผลประโยชน์ของพนักงาน ที่เกี่ยวกับผลประโยชน์ของชนชั้นแรงงานโดยตรง เริ่มมีความชัดเจนมากยิ่งขึ้น เนื่องจาก เมื่อมีการเคลื่อนย้ายแรงงานจากประเทศหนึ่ง ไปยังอีกประเทศหนึ่ง จะส่งผลกระทบเบื้องต้นที่ชัดเจน คือ อุปสรรคด้านภาษา และวัฒนธรรมการทำงานที่แตกต่างกัน ซึ่ง เมื่อเกิดความไม่เข้าใจกันระหว่างฝ่ายนายจ้างและลูกจ้าง และมีการโต้ตอบกัน จนเกิดความรู้สึกถึงความไม่มั่นคงในตำแหน่งหน้าที่การงาน จึงต้องมีการรวมตัวกันของฝ่ายลูกจ้าง เพื่อค้นหาความยุติธรรม ที่จะได้รับจากฝ่ายนายจ้าง ซึ่งนายจ้างอาจมีทางเลือกในการโต้ตอบ เช่น การตั้งสหพันธ์นายจ้าง เพื่อโต้ตอบไปมาอีก ทั้งที่สาเหตุมาจากความไม่ยุติธรรมในองค์กรที่ต่างฝ่ายต่างไม่สนใจ และให้ความสำคัญ ที่เกิดจากความไม่เข้าใจถึงความรู้สึกของอีกฝ่าย

และสหภาพถูกครอบงำโดยคนเพียงบางกลุ่ม ไม่มีการคุ้มครองแรงงานในภาคอื่นๆ อย่างทั่วถึง และสหภาพแรงงานไม่เคยเรียกร้องช่วยเหลือให้กับแรงงานที่ไม่สามารถเข้าสู่ระบบได้ ทำให้สหภาพแรงงานในประเทศไม่เกิดความครอบคลุมในการคุ้มครองแรงงานในประเทศอย่างถ้วนทั่ว ซึ่งต่างจากสหภาพแรงงานในต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นแรงงานด้านใด ทำมานานเท่าไร อยู่ในระบบหรือไม่ หากเกิดปัญหา สหภาพแรงงานจะมาคุ้มครอง ไกล่เกลี่ย หรือออกหน้าเรียกร้องความยุติธรรมให้กับแรงงานนั้นโดยทันที

สหภาพแรงงานในแต่ละภูมิภาค และประเทศ

ผลกระทบจากสหภาพแรงงาน

หากสหภาพแรงงานดำเนินการเพียงเพื่อผลประโยชน์ของสหภาพแรงงานเองเท่านั้นก็จะส่งผลกระทบต่อการดำเนินธุรกิจของบริษัทที่สหภาพแรงงานปฏิบัติงานอยู่ อย่างเช่นการประท้วงหยุดงานเพียงเพื่อต่อรองเงินโบนัสประจำปีและการเพิ่มสวัสดิการอื่นๆ โดยมิได้คำนึงถึงผลประกอบการในปีนั้นๆ หรือผลกระทบอื่นๆที่ตามมาจากการจ่ายโบนัสจำนวนมหาศาล ซึ่งย่อมส่งผลกระทบอย่างแน่นอนต่อการดำเนินงานของบริษัท และสังคมโดยรวม กล่าวคือ การตั้งข้อเรียกร้องฝ่ายเดียว ซึ่งปราศจากพื้นฐานของการทำความเข้าใจ ให้แต่ละฝ่ายได้หารือ สร้างความเข้าใจถึงปัญหา ย่อมส่งผลกระทบ ทั้งฝ่ายนายจ้าง และผลประโยชน์ของลูกจ้างเอง

ข้อวิจารณ์