กระเบนราหู (ภาพยนตร์ พ.ศ. 2561)

กระเบนราหู เป็นภาพยนตร์ไทย​แนวดรามา ออกฉายครั้งแรกที่ประเทศอิตาลี​ ในปี ค.ศ. 2018 เขียนบทและกำกับการแสดงโดยพุทธิพงษ์ อรุณเพ็ง โดยเป็นการกำกับภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรกของเขา ภาพยนตร์ออกฉายรอบปฐมทัศน์ในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส​ เมื่อวันที่ 7 กันยายน ค.ศ. 2018 และได้รับรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมประเภท Orizzonti/ Horizon Prize (สุนทรียภาพในการเล่าเรื่อง)​ ทำให้กระเบนราหูเป็นภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกที่ได้รับรางวัลจากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส นอกจากนี้พุทธิพงษ์ อรุณเพ็ง ยังได้รับรางวัลพีระมิดเงินในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไคโร ครั้งที่ 40

กระเบนราหู
กำกับ	พุทธิพงษ์ อรุณเพ็ง
เขียนบท	พุทธิพงษ์ อรุณเพ็ง
อำนวยการสร้าง	วิทวัส เมฆสวรรค์ จักรวาล นิลธำรงค์ ชาติชาย ไชยยนต์ ฟีลิป แอวริล
นักแสดงนำ	รัสมี เวระนะ​ วัลลภ รุ่งกำจัด อภิสิทธิ์ หะมะ
กำกับภาพ	นวโรภาส รุ่งพิบูลย์โสภิษฐ์
ตัดต่อ	ลี ชาตะเมธีกุล หรินทร์ แพทรงไทย
ดนตรีประกอบ	คริสตีน ออต มาตีเยอ กาบรี
บริษัทผู้สร้าง	ไดเวอร์ชัน เลส์ ฟีล์ม เดอ เลตรองเฌ (ฝรั่งเศส​)​ ยูคู่ พิกเจอส์ (จีน​)​ มิดเอาท์ ซาวน์ ฟีล์ม
ผู้จัดจำหน่าย	ฌูร์เดอซ์แฟต
วันฉาย	7 กันยายน ค.ศ. 2018 (2018-09-07) (เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส) 8 กรกฎาคม ค.ศ. 2019 (2019-07-08) (เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติอาเซียน,กรุงเทพฯ​) 11 กรกฎาคม ค.ศ. 2019 (2019-07-11) (โรงภาพยนตร์ทั่วไป, ประเทศไทย)
ความยาว	105 นาที
ประเทศ	ไทย ฝรั่งเศส จีน
ภาษา	ไทย​
รายได้	4 แสนบาท

ภาพยนตร์เรื่องนี้ใช้นักแสดงตัวหลักเพียง 3 คน ได้แก่ อภิสิทธิ์ หะมะ, วัลลภ รุ่งกำจัด และรัสมี เวระนะ นักร้องหญิงยอดเยี่ยมแนวอีสานโซล เจ้าของรางวัลคมชัดลึกอวอร์ด 2 สมัย นอกจากนี้ยังได้คริสตีน ออต และ มาตีเยอ กาบรี นักแต่งเพลงชาวฝรั่งเศสร่วมกันทำดนตรีประกอบ ตัดต่อภาพโดยลี ชาตะเมธีกุลโดยภาพยนตร์มีเนื้อหาเกี่ยวกับผู้อพยพชาวโรฮีนจาในประเทศไทย และสะท้อนปัญหาความขัดแย้งทางชาติพันธุ์ของมนุษย์ ผ่านความสัมพันธ์ของตัวละครที่เป็นผู้ประสบภัยชาวโรฮีนจาและชายชาวประมงไร้ชื่อ ตัวภาพยนตร์มีบทพูดของตัวละครน้อยโดยเน้นการดำเนินเรื่องผ่านภาพที่สวยงามและเสียงดนตรีประกอบ นอกจากนี้ยังมีสัญลักษณ์ต่างๆที่ผู้ชมจะต้องตีความตลอดทั้งเรื่อง

กระเบนราหูได้ฉายในประเทศไทยเป็นครั้งแรกในงานเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติอาเซียน ที่กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม ค.ศ. 2019 ต่อมาได้ฉายในโรงภาพยนตร์ทั่วไปในประเทศไทยเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม ค.ศ. 2019 และได้รับรางวัลคมชัดลึก อวอร์ด ครั้งที่ 16 สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ​และรางวัลสตาร์พิคส์ ครั้งที่ 17 ประจำปี พ.ศ. 2562​ สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม

นักแสดง

• วัลลภ รุ่งกำจัด รับบท ชาวประมงซึ่งใช้ชีวิตอยู่คนเดียวหลังจาก สายใจ หญิงคนรัก หนีตามทหารเรือไป เป็นผู้ช่วยชีวิตชาวโรฮีนจาและตั้งชื่อให้ว่า ธงไชย
• อภิสิทธิ์ หะมะ รับบท ธงไชย ชาวโรฮีนจาที่ถูกชาวประมงช่วยชีวิตไว้และให้อาศัยอยู่ด้วย ถูกตั้งชื่อให้ใหม่ โดยเขาไม่สามารถพูดได้
• รัสมี เวระนะ​ รับบท สายใจ อดีตคนรักของชาวประมง เธอทิ้งชาวประมงเพื่อไปอยู่กับทหารเรือ ก่อนจะกลับมาในภายหลัง

การเผยแพร่

กระเบนราหูฉายครั้งแรกที่ประเทศอิตาลี ในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส ครั้งที่ 75 วันที่ 7 กันยายน ค.ศ. 2018 และได้รับรางวัล Orizzonti (สุนทรียภาพในการเล่าเรื่อง)​ โดยเป็นภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกที่ได้รับรางวัลจากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส และถูกเสนอชื่อเข้าชิงรางวัล Discovery Award ในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติโทรอนโต ค.ศ. 2018 รวมทั้ง​ได้ฉายในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติและคว้ารางวัลในหลายประเทศ ทั้งใน ฝรั่งเศส, อียิปต์, กรีซ, สเปน, โครเอเชีย, อินเดีย, ไต้หวัน และ ประเทศญี่ปุ่น

สำหรับประเทศไทย ออกฉายครั้งแรกในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติอาเซียน เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม ค.ศ. 2019 ที่ พารากอน ซีนีเพล็กซ์ สยามพารากอน​ และฉายตามโรงภาพยนตร์ทั่วไปในวันที่ 11 กรกฎาคม ค.ศ. 2019

โฮม มีเดีย

ในประเทศไทยภาพยนตร์เรื่องกระเบนราหู ได้ถูกผลิตและจัดจำหน่ายในรูปแบบแผ่นบลูเรย์​ ระดับภาพความคมชัดสูง (HD)​ และแผ่นดีวีดี​ รวมทั้งดิจิทัล​ ในเดือน มีนาคม ค.ศ. 2020

โดยในแผ่นบลูเรย์ มีการบรรจุภาพยนตร์สั้นเรื่อง ชิงช้าสวรรค์ (Ferris Wheel)​ ภาพยนตร์สั้นของ พุทธิพงษ์ อรุณเพ็ง ที่เคยคว้ารางวัล Special Mention จากประเทศสิงคโปร์​ เข้าไปด้วย โดยสามารถกดเลือกรับชมได้จากหน้าเมนู

ผลตอบรับ

คำวิจารณ์

ภาพยนตร์ได้รับคำชื่นชมทั้งจากภายในประเทศและสื่อต่างชาติ โดยได้คะแนน 6.8/10 จากอินเทอร์เน็ตมูวีเดตาเบส (ไอเอ็มดีบี)​​

ด้วยการที่หนึ่งในตัวละครหลักไม่มีโอกาสได้สื่อสารด้วยคำพูดตลอดทั้งเรื่อง ผู้กำกับได้นำคนดูไปสัมผัสกับภาวะไร้อำนาจที่ชาวโรฮิงญาต้องเผชิญในการสื่อสารต่อสาธารณชนและการกำหนดชะตากรรมของตัวเอง

Richard Kuipers : Variety

... หนังไม่เพียงสื่อสารประเด็นเกี่ยวกับ “ชาวโรฮิงญา” หากยังพยายามสำรวจตรวจสอบสภาพ “ความเป็นมนุษย์” ไปจนถึงระดับรากฐานที่สุด นั่นคือ การเป็นมนุษย์ผู้เปลือยเปล่า ไร้ตัวตน ไร้ที่อยู่อาศัย ไร้ภาษา ทว่า พร้อมๆ กันนั้น หนังก็ฉายภาพให้เห็นว่าสรรพสิ่งและสรรพชีวิตต่างๆ เช่น แสงไฟ LED ที่ทำให้บ้านไม้โทรมๆ กลายสภาพเป็นดิสโก้เธค และทำให้มนุษย์ธรรมดาเป็นมาก/น้อยกว่ามนุษย์ปกติ, หินสีลึกลับทรงคุณค่าในพื้นที่ป่า ตลอดจนกระเบนราหูในท้องทะเล ล้วนโอบล้อมชะตากรรม-โศกนาฏกรรมของมนุษย์เอาไว้

คนมองหนัง : มติชน สุดสัปดาห์ ฉบับ 12-18 กรกฎาคม พ.ศ. 2562

รางวัล

• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเวนิส​ 2018 ประเทศอิตาลี​
  • รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมประเภท Orizzonti/Horizon (สุนทรียภาพในการเล่าเรื่อง)
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติซาเกร็บ 2018 ประเทศโครเอเชีย​
  • รางวัลภาพยนตร์ที่ได้รับการกล่าวถึงเป็นพิเศษ
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติกรุงมินสค์ 2018 ประเทศเบลารุส​
  • รางวัล Special Jury Award
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไคโร 2018 ประเทศอียิปต์​
  • รางวัลพีระมิดเงินสำหรับผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม (พุทธิพงษ์ อรุณเพ็ง)​
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติมุมไบ 2018 ประเทศอินเดีย​
  • รางวัล Golden Gateway Award
• เทศกาลภาพยนตร์เทสซาโลนิกิ 2018 ประเทศกรีซ
  • รางวัลผลสัมฤทธิ์ในทางศิลปะ (นวโรภาส รุ่งพิบูลย์โสภิษฐ์)​
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติอ็องโนเนย์ 2019 ประเทศฝรั่งเศส
  • รางวัล Grand Jury Prize Award
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติกาบูร์ 2019 ประเทศฝรั่งเศส
  • รางวัลภาพยนตร์ที่ได้รับการกล่าวถึงเป็นพิเศษ
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไทเป 2019 ประเทศไต้หวัน
  • รางวัลภาพยนตร์ที่ได้รับการกล่าวถึงเป็นพิเศษ
• เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติอาเซียน ครั้งที่ 5 ประเทศไทย
  • ภาพยนตร์อาเซียนยอดเยี่ยม
• สมาคมผู้ติดตามภาพยนตร์นานาชาติ (The International Cinephile Society)
  • รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
• คมชัดลึก อวอร์ด ครั้งที่ 16
  • ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
• รางวัลสตาร์พิคส์ ครั้งที่ 17 ประจำปี พ.ศ. 2562
  • ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
• รางวัลภาพยนตร์ไทย ชมรมวิจารณ์บันเทิง ครั้งที่ 28
  • ดนตรีประกอบยอดเยี่ยม
  • กำกับภาพยอดเยี่ยม

อ้างอิง

1. https://m.imdb.com/title/tt8837018/?ref_=m_ttawd_tt
2. "Phuttiphong Aroonpheng at IFFR". IFFR (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2019-11-06.
3. https://www.bbc.com/thai/features-45469513
4. https://m.imdb.com/event/ev0000141/2018/1/
5. "'Snowdrops' page, featuring Christine Ott and Mathieu Gabry".
6. Batlle, Diego (9 กันยายน 2018). . Otros Cines. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 13 กันยายน 2018. สืบค้นเมื่อ 13 กันยายน 2018.
7. Romney, Jonathan (23 กันยายน 2018). . Screen Daily. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 23 กันยายน 2018. สืบค้นเมื่อ 23 กันยายน 2018.
8. Kuipers, Richard (7 กันยายน 2018). . Variety. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 13 กันยายน 2018. สืบค้นเมื่อ 13 กันยายน 2018.
9. Faranda, Ivana (10 กันยายน 2018). . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 13 กันยายน 2018. สืบค้นเมื่อ 13 กันยายน 2018.
10. https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/869042
11. https://theaterist.blog/2020/03/17/%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1-7/
12. https://www.nationthailand.com/movie/30354229
13. https://cineuropa.org/en/newsdetail/359995/
14. https://variety.com/2018/film/festivals/manta-ray-review-1202929088
15. https://www.matichonweekly.com/entertainment/article_210646