ประเทศกรันโกลอมเบีย

กรันโกลอมเบีย (สเปน: Gran Colombia; แปลว่า โคลอมเบียใหญ่) เป็นชื่อที่นักประวัติศาสตร์ใช้เรียกรัฐ (ซึ่งในขณะนั้นมีชื่อเรียกว่า โคลอมเบีย) ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ทางตอนเหนือของอเมริกาใต้และตอนใต้ของอเมริกากลางระหว่าง ค.ศ. 1819–1831 รัฐนี้รวมดินแดนของโคลอมเบีย เอกวาดอร์ ปานามา และเวเนซุเอลาในปัจจุบัน และบางส่วนของภาคเหนือของเปรูและภาคตะวันตกเฉียงเหนือของบราซิล ชื่อ กรันโกลอมเบีย ใช้ในเชิงประวัติศาสตร์เพื่อแยกความแตกต่างจาก สาธารณรัฐโคลอมเบีย ในปัจจุบัน ซึ่งยังเป็นชื่อทางการของรัฐในอดีตด้วย

สาธารณรัฐโคลอมเบีย República de Colombia (สเปน)
1819–1831
ธงชาติ (ค.ศ. 1821–1822) ตราแผ่นดิน (ค.ศ. 1819–1831)
เพลงชาติ: มาร์ชาลิเบร์ตาโดรา (มาร์ชแห่งการปลดปล่อย)
กรันโกลอมเบีย; ดินแดนที่อ้างกรรมสิทธิ์แต่ไม่ได้ควบคุม แสดงเป็นสีเขียวอ่อน
เมืองหลวง	โบโกตา
ภาษาทั่วไป	ภาษาสเปน
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
การปกครอง	สหพันธ์สาธารณรัฐระบบประธานาธิบดี
ประธานาธิบดี
• 1819–1830	ซิมอน โบลิบาร์
• 1830, 1831	โดมิงโก ไกเซโด
• 1830, 1831	โฮอากิน โมสเกรา
• 1830–1831	ราฟาเอล อูร์ดาเนตา
รองประธานาธิบดี
• 1819–1820	ฟรันซิสโก อันโตนิโอ เซอา
• 1820–1821	ฮวน เฮร์มัน โรซิโอ
• 1821	อันโตนิโอ นาริญโญ อี อัลบาเรซ
• 1821	โฮเซ มาริอา เดล กัสติโย อี ราดา
• 1821–1827	ฟรันซิสโก เด เปาลา ซันตันเดร์
• 1830–1831	โดมิงโก ไกเซโด
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
• สภาสูง	วุฒิสภา
• สภาล่าง	สภาผู้แทนราษฎร
ประวัติศาสตร์
• ก่อตั้ง	17 ธันวาคม 1819
• รัฐธรรมนูญแห่งกูกูตา	30 สิงหาคม 1821
• สงครามโคลอมเบีย–เปรู	1828–1829
• สิ้นสุด	19 พฤศจิกายน 1831
พื้นที่
1822	2,172,609 ตารางกิโลเมตร (838,849 ตารางไมล์)
1825	2,519,954 ตารางกิโลเมตร (972,960 ตารางไมล์)
ประชากร
• 1822	2469000
• 1825	2583799
สกุลเงิน	เปียสตรา
ก่อนหน้า ถัดไป เขตอุปราชแห่งนิวกรานาดา เขตผู้บัญชาการทหารสูงสุดแห่งเวเนซุเอลา สมาพันธรัฐอเมริกาแห่งเวเนซุเอลา สาธารณรัฐนิวกรานาดา รัฐเวเนซุเอลา เอกวาดอร์ บริติชเกียนา
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	โคลอมเบีย  เวเนซุเอลา  ปานามา  เอกวาดอร์  กายอานา

ในช่วงเวลาของการก่อตั้ง กรันโกลอมเบียเป็นประเทศที่ทรงเกียรติภูมิสูงสุดในฮิสแปนิกอเมริกา จอห์น ควินซี แอดัมส์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ (ต่อมาเป็นประธานาธิบดีสหรัฐ) กล่าวอ้างว่ากรันโกลอมเบียเป็นหนึ่งในประเทศที่มีอำนาจมากที่สุดในโลก เกียรติภูมินี้ (ซึ่งสมทบเข้ากับความสำเร็จส่วนตัวของซิมอน โบลิบาร์) ก่อให้เกิดการเคลื่อนไหวเพื่อเอกราชในคิวบา สาธารณรัฐโดมินิกัน และปวยร์โตรีโกที่ปรารถนาจะสร้างรัฐสมทบกับสาธารณรัฐนี้

แต่การรับรองความชอบธรรมของรัฐกรันโกลอมเบียในระดับนานาชาติสวนทางกับจุดยืนของยุโรปที่คัดค้านเอกราชของรัฐในทวีปอเมริกา ออสเตรีย ฝรั่งเศส และรัสเซียจะรับรองเอกราชของรัฐในทวีปอเมริกาก็ต่อเมื่อรัฐใหม่เหล่านั้นยอมรับพระมหากษัตริย์จากราชวงศ์ยุโรปเท่านั้น นอกจากนี้ กรันโกลอมเบียและมหาอำนาจระหว่างประเทศยังไม่ลงรอยกันในเรื่องการขยายดินแดนและพรมแดนของกรันโกลอมเบีย

กรันโกลอมเบียได้รับการประกาศจัดตั้งผ่านกฎหมายพื้นฐานแห่งสาธารณรัฐโคลอมเบียซึ่งตราขึ้นระหว่างการประชุมใหญ่แห่งอังโกสตูรา (ค.ศ. 1819) แต่ยังไม่มีผลบังคับจนกระทั่งการประชุมใหญ่แห่งกูกูตา (ค.ศ. 1821) ได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งกูกูตา

กรันโกลอมเบียได้รับการจัดตั้งเป็นรัฐเดี่ยวแบบรวมศูนย์อำนาจปกครอง ตลอดการดำรงอยู่ของสาธารณรัฐมีร่องรอยความขัดแย้งระหว่างผู้สนับสนุนรัฐบาลแบบรวมศูนย์ที่มีระบบประธานาธิบดีเข้มแข็งกับผู้สนับสนุนรัฐบาลแบบสหพันธรัฐที่มีการกระจายอำนาจ ในขณะเดียวกันยังเกิดความแตกแยกทางการเมืองระหว่างผู้สนับสนุนรัฐธรรมนูญแห่งกูกูตา กับอีกสองกลุ่มที่พยายามให้มีการยกเลิกรัฐธรรมนูญ ไม่ว่าจะเพื่อสนับสนุนการแตกกรันโกลอมเบียออกเป็นสาธารณรัฐที่เล็กกว่า หรือเพื่อสนับสนุนการคงสหภาพไว้แต่ให้มีระบบประธานาธิบดีที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้น ฝ่ายที่สนับสนุนการปกครองตามรัฐธรรมนูญมีรองประธานาธิบดีฟรันซิสโก เด เปาลา ซันตันเดร์ เป็นผู้นำ ในขณะที่ฝ่ายที่สนับสนุนการสร้างระบบประธานาธิบดีที่เข้มแข็งมีประธานาธิบดีซิมอน โบลิบาร์ เป็นผู้นำ ทั้งสองเคยเป็นพันธมิตรกันในสงครามต่อต้านการปกครองของสเปน แต่เมื่อถึง ค.ศ. 1825 ความเห็นต่างของพวกเขาได้กลายเป็นเรื่องสาธารณะและเป็นส่วนสำคัญของความไม่มั่นคงทางการเมืองนับจากปีนั้นเป็นต้นมา

กรันโกลอมเบียถูกยุบเลิกใน ค.ศ. 1831 เนื่องจากความแตกต่างทางการเมืองที่เกิดขึ้นระหว่างผู้สนับสนุนระบอบสหพันธรัฐกับผู้สนับสนุนระบบศูนย์รวมอำนาจปกครอง เช่นเดียวกับความตึงเครียดในระดับภูมิภาคในหมู่ประชาชาติที่รวมกันเป็นสาธารณรัฐ กรันโกลอมเบียแตกออกเป็นรัฐผู้สืบสิทธิ์โคลอมเบีย เอกวาดอร์ และเวเนซุเอลา ส่วนปานามาแยกตัวจากโคลอมเบียใน ค.ศ. 1903 เนื่องจากกรันโกลอมเบียมีอาณาเขตส่วนใหญ่สอดคล้องกับเขตอำนาจดั้งเดิมของอดีตเขตอุปราชแห่งนิวกรานาดา กรันโกลอมเบียจึงอ้างกรรมสิทธิ์เหนือชายฝั่งโมสกิโตซึ่งเป็นชายฝั่งแคริบเบียนของนิการากัว

ดูเพิ่ม

• สหพันธ์สาธารณรัฐอเมริกากลาง
• สหพันธรัฐเปรู-โบลิเวีย

อ้างอิง

1. Bethell, Leslie (1985). The Cambridge History of Latin America. Cambridge University Press. p. 141. ISBN 978-0-521-23224-1. สืบค้นเมื่อ September 6, 2011.
2. "Los nombres de Colombia". Alta Consejería Presidencial para el Bicentenario de la Independencia de Colombia. สืบค้นเมื่อ August 12, 2016.
3. Kaplan 2014, pp. 401–402.
4. Germán A. de la Reza (2014). "El intento de integración de Santo Domingo a la Gran Colombia (1821-1822)". Secuencia. Revista Secuencia (93): 65–82. สืบค้นเมื่อ March 1, 2016.
5. . Biblioteca Nacional de Colombia. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ ตุลาคม 11, 2016. สืบค้นเมื่อ สิงหาคม 12, 2016.

บรรณานุกรม

• Bushnell, David (1970). The Santander Regime in Gran Colombia. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-8371-2981-8. OCLC 258393.
• Gibson, William Marion (1948). The Constitutions of Colombia. Durham, NC: Duke University Press. OCLC 3118881.
• Lynch, John (2006). Simón Bolívar: a Life. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 0-300-11062-6.

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Gran Colombia," Flags of The World

พิกัดภูมิศาสตร์: 4°39′N 74°03′W / 4.650°N 74.050°W / 4.650; -74.050