การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2566

การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทย พ.ศ. 2566​ คาดว่าจะจัดขึ้นไม่เกินวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 หลังจากที่สภาผู้แทนราษฎรไทยชุดที่ 25 ครบวาระ 4 ปี ในวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2566 อย่างไรก็ตาม หากมีการยุบสภาก่อนหน้านั้น การเลือกตั้งก็จะถูกจัดขึ้นภายใน 45 วัน แต่ไม่เกิน 60 วันหลังจากวันที่พระราชกฤษฎีกายุบสภามีผลบังคับใช้

การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2566

← พ.ศ. 2562 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2566
← สภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 25
ทั้งหมด 500 ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรไทย ต้องการ 251 ที่นั่งจึงเป็นฝ่ายข้างมาก
First party Second party Third party   พท. ผู้สมัคร ประวิตร วงษ์สุวรรณ ยังไม่ประกาศ พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ พรรค พลังประชารัฐ เพื่อไทย ก้าวไกล หัวหน้าตั้งแต่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2563 n/a 14 มีนาคม พ.ศ. 2563 การเลือกตั้งล่าสุด 116 ที่นั่ง, 23.20% 136 ที่นั่ง, 27.20% 81 ที่นั่ง, 16.20% ที่นั่งก่อนเลือกตั้ง 99 133 51   Fourth party Fifth party Sixth party   ผู้สมัคร จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ อนุทิน ชาญวีรกูล ประยุทธ์ จันทร์โอชา พรรค ประชาธิปัตย์ ภูมิใจไทย รวมไทยสร้างชาติ หัวหน้าตั้งแต่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 14 ตุลาคม พ.ศ. 2555 ไม่ใช่หัวหน้าพรรค การเลือกตั้งล่าสุด 53 ที่นั่ง, 10.60% 51 ที่นั่ง, 10.20% พรรคใหม่ ที่นั่งก่อนเลือกตั้ง 52 64 0
นายกรัฐมนตรีก่อนการเลือกตั้ง ประยุทธ์ จันทร์โอชา อิสระ ว่าที่นายกรัฐมนตรี ยังไม่ประกาศ

เบื้องหลัง

ดูบทความหลักที่: รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557, รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 และ การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2562

ในปี 2562 มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หลังจากที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ได้ให้คำมั่นสัญญามาหลายครั้ง การเลือกตั้งครั้งนี้ถูกวิจารณ์ว่ามีการเอื้อประโยชน์แก่พรรคพลังประชารัฐมาตั้งแต่การออกแบบระบบ เนื่องจากรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 ที่ร่างขึ้นหลังการรัฐประหาร พ.ศ. 2557 ระบุให้สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการแต่งตั้งมีสิทธิออกเสียงเลือกนายกรัฐมนตรีได้ การคำนวณสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อไม่มีการกำหนดสูตรชัดเจน และมีการใช้มาตรา 44 เพื่อให้คณะกรรมการการเลือกตั้งแก้ไขเขตเลือกตั้งก่อนที่จะประกาศเพียงไม่กี่วัน ผลการลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีหลังการเลือกตั้งปรากฏว่า ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคสช. ได้รับเลือกให้เป็นนายกรัฐมนตรีต่ออีกสมัย และมีการจัดตั้งรัฐบาลผสมที่นำโดยพรรคพลังประชารัฐ

ประยุทธ์เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่ 2 เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2562 รัฐธรรมนูญไทยระบุไว้ว่า นายกรัฐมนตรีสามารถดำรงตำแหน่งได้รวมแล้วไม่เกิน 8 ปี อย่างไรก็ตาม วันสิ้นสุดวาระของประยุทธ์นั้นไม่แน่นอน เนื่องจากมีการตีความวันเริ่มต้นวาระอย่างหลากหลาย บ้างก็ตีความว่าประยุทธ์เริ่มเป็นนายกรัฐมนตรีเมื่อปี 2557 หลังจากการก่อรัฐประหาร บ้างก็ตีความว่าประยุทธ์เริ่มเป็นนายกรัฐมนตรีเมื่อปี 2560 หลังประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ส่วนฝ่ายกฎหมายของรัฐสภาระบุว่า ประยุทธ์สามารถดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีต่อได้จนถึงปี 2570 ถ้าเขาได้รับเลือกอีกครั้ง

เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2565 ชลน่าน ศรีแก้ว หัวหน้าพรรคเพื่อไทย ได้นำคำร้องยื่นต่อประธานสภาผู้แทนราษฎร เพื่อขอให้ส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของประยุทธ์ ต่อมาในวันที่ 24 สิงหาคม ศาลรัฐธรรมนูญรับคำร้อง และสั่งให้ประยุทธ์หยุดปฏิบัติหน้าที่จนกว่าจะมีคำวินิจฉัยในวันที่ 30 กันยายน โดยในช่วงเวลาระหว่างรอคำวินิจฉัยดังกล่าว ประวิตร วงษ์สุวรรณ ซึ่งเป็นรองนายกรัฐมนตรีลำดับที่หนึ่ง ได้เป็นผู้รักษาการแทนตำแหน่งนายกรัฐมนตรี กระทั่งถึงวันที่ 30 กันยายน ศาลรัฐธรรมนูญได้มีมติเสียงข้างมาก 6 ต่อ 3 เสียง วินิจฉัยว่าประยุทธ์ยังสามารถดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีได้ถึง พ.ศ. 2568

ระบบเลือกตั้ง

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ระบุว่า สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจำนวน 500 คนจะได้รับเลือกโดยใช้ระบบเลือกตั้งแบบจัดสรรปันส่วนผสม ผู้มีสิทธิเลือกตั้งจะลงคะแนนเสียงด้วยบัตรใบเดียว เพื่อเลือก ส.ส. 350 ที่นั่งจากเขตเลือกตั้ง และอีก 150 ที่นั่งจะเป็นการจัดสรรตามคะแนนของพรรคการเมืองทั้งประเทศ หลังการเลือกตั้ง สภาผู้แทนราษฎร 500 ที่นั่ง จะลงคะแนนเลือกนายกรัฐมนตรีในการประชุมร่วมกับวุฒิสภาอีก 250 ที่นั่ง วุฒิสภาที่มาจากการแต่งตั้งโดยคสช. จะอยู่ในวาระจนถึงปี 2567 จึงคาดว่าสมาชิกวุฒิสภาจะมีอิทธิพลต่อการเลือกตั้งครั้งนี้เช่นกัน

เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2564 ในการประชุมร่วมกันของรัฐสภา ได้มีการลงคะแนนเสียง 472 ต่อ 33 เสียง (งดออกเสียง 187 เสียง) เพื่อกลับมาใช้การลงคะแนนระบบคู่ขนานที่เคยใช้เมื่อช่วงก่อนปี 2560 ในระบบนี้ จะมี ส.ส. 400 ที่นั่งที่มาจากการเลือกตั้งแบบแบ่งเขต และลดจำนวน ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อลงเหลือ 100 ที่นั่ง จากเดิม 150 ที่นั่ง ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งจะต้องลงคะแนนโดยใช้บัตรเลือกตั้ง 2 ใบ เพื่อเลือก ส.ส. แบบแบ่งเขตและพรรคการเมืองที่ตนต้องการ ต่างจากระบบก่อนหน้าที่ผู้มีสิทธิ์แต่ละคนลงคะแนนเสียงเพียงครั้งเดียวเพื่อเลือก ส.ส. ทั้งแบบแบ่งเขตและแบบบัญชีรายชื่อ อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงนี้ถูกวิพากษ์วิจารณ์โดยพรรคการเมืองขนาดเล็ก เนื่องจากระบบนี้จะทำให้พรรคดังกล่าวได้ที่นั่งในสภายากขึ้น การเปลี่ยนแปลงนี้น่าจะเป็นประโยชน์ต่อพรรคพลังประชารัฐ และพรรคเพื่อไทยที่เป็นฝ่ายค้าน

ในช่วง พ.ศ. 2565 มีการถกเถียงว่าจะใช้สูตรคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อแบบใดระหว่าง "สูตรหาร 100" กับ "สูตรหาร 500" ซึ่งถ้าใช้สูตรหาร 500 จะทำให้เกิดที่นั่งส่วนเกิน (Overhanging seat) แบบเดียวกับในการเลือกตั้งทั่วไปปี 2562 และทำให้คะแนนเสียงพึงมีของ ส.ส. 1 ที่นั่งต่ำลง ซึ่งเอื้อต่อการตีความให้พรรคเล็กได้ประโยชน์ อย่างไรก็ตาม ในเดือนสิงหาคม 2565 มีการใช้กลยุทธ์ไม่มาประชุมจนสภาขาดองค์ประชุม ทำให้การพิจารณาแก้ไขเป็นสูตรหาร 500 ต้องตกไป และกลับไปใช้สูตรหาร 100 โดยปริยาย

เขตการเลือกตั้ง

เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 คณะกรรมการการเลือกตั้งได้มีการส่งหนังสือด่วนถึงผู้อำนวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัดต่าง ๆ และกรุงเทพมหานคร โดยมีการระบุถึงจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้งที่พึงมีในแต่ละพื้นที่ และระบุให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งในแต่ละพื้นที่เตรียมแบ่งเขตเลือกตั้งไว้เป็นการล่วงหน้าอย่างน้อย 3 รูปแบบ และเมื่อกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญที่เกี่ยวข้องมีผลใช้บังคับ จะได้ดำเนินการตามที่กฎหมายกำหนดต่อไป กกต. ได้คำนวณให้มี ส.ส. 1 คน ต่อราษฎร 165,428.5975 คน โดยใช้ข้อมูลจำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักรตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร์ ณ วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2564 เป็นฐานในการคำนวณ

จำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้งที่พึงมีในแต่ละพื้นที่ มีดังนี้

พื้นที่	จำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพึงมี
กรุงเทพมหานคร	33
นครราชสีมา	16
ขอนแก่น เชียงใหม่ อุบลราชธานี	11
ชลบุรี บุรีรัมย์	10
นครศรีธรรมราช ศรีสะเกษ สงขลา อุดรธานี	9
เชียงราย นนทบุรี ร้อยเอ็ด สมุทรปราการ สุรินทร์	8
ชัยภูมิ ปทุมธานี สกลนคร สุราษฏร์ธานี	7
กาฬสินธุ์ นครปฐม นครสวรรค์ เพชรบูรณ์ มหาสารคาม	6
กาญจนบุรี นราธิวาส พระนครศรีอยุธยา พิษณุโลก ระยอง ราชบุรี สุพรรณบุรี	5
กำแพงเพชร ฉะเชิงเทรา ตรัง ตาก นครพนม ปัตตานี ลพบุรี ลำปาง เลย สมุทรสาคร สระบุรี สุโขทัย	4
กระบี่ จันทบุรี ชุมพร น่าน บึงกาฬ ประจวบคีรีขันธ์ ปราจีนบุรี พะเยา พัทลุง พิจิตร เพชรบุรี แพร่ ภูเก็ต ยโสธร ยะลา สระแก้ว หนองคาย หนองบัวลำภู อุตรดิตถ์	3
ชัยนาท นครนายก พังงา มุกดาหาร แม่ฮ่องสอน ลำพูน สตูล อ่างทอง อำนาจเจริญ อุทัยธานี	2
ตราด ระนอง สมุทรสงคราม สิงห์บุรี	1

ผลสำรวจ

พรรคที่ต้องการ

ระยะเวลาการสำรวจ	องค์กรที่สำรวจ	กลุ่มตัวอย่าง	พลังประชารัฐ	เพื่อไทย	ก้าวไกล	ประชาธิปัตย์	รวมไทยสร้างชาติ	ไม่เลือกพรรคใด	อื่น ๆ	คะแนนนำ
17–22 ธันวาคม พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,000	4.00%	42.95%	16.60%	5.35%	6.95%	8.30%	15.85%	26.35%
15–21 กันยายน พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,500	5.56%	34.44%	13.56%	7.56%	—	24.00%	14.88%	20.88%
20–23 มิถุนายน พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,500	7.00%	36.36%	17.88%	6.32%	—	18.68%	13.76%	18.48%
10–15 มีนาคม พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,020	7.03%	25.89%	16.24%	7.97%	—	28.86%	14.01%	9.65%
15–21 ธันวาคม พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,504	8.99%	23.52%	13.18%	7.15%	—	37.14%	10.02%	10.34%
25–28 ตุลาคม พ.ศ. 2564	สวนดุสิตโพล	1,186	24.61%	32.94%	25.21%	6.18%	—	—	11.06%	7.73%
20–23 กันยายน พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,018	9.51%	22.50%	15.11%	7.78%	—	35.68%	8.03%	7.39%
11–16 มิถุนายน พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,515	10.70%	19.48%	14.51%	9.54%	—	32.68%	10.62%	4.97%
23–26 มีนาคม พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,522	16.65%	22.13%	13.48%	7.10%	—	29.82%	10.82%	5.48%
20–23 ธันวาคม พ.ศ. 2563	นิด้าโพล	2,533	17.80%	23.61%	14.92%	7.46%	—	26.49%	9.72%	5.81%
18–23 กันยายน พ.ศ. 2563	นิด้าโพล	2,527	12.39%	19.39%	12.70%	7.44%	—	41.59%	6.49%	7.00%
22–24 มิถุนายน พ.ศ. 2563	นิด้าโพล	2,517	15.73%	20.70%	13.47%	7.75%	—	32.38%	32.40%	4.97%
18–20 ธันวาคม พ.ศ. 2562	นิด้าโพล	2,511	16.69%	19.95%	30.27%	10.83%	—	13.46%	22.30%	11.0%

นายกรัฐมนตรีที่ต้องการ

ระยะเวลาการสำรวจ	องค์กรที่สำรวจ	กลุ่มตัวอย่าง	ประยุทธ์	แพทองธาร	พิธา	จุรินทร์	เสรีพิศุทธ์	กรณ์	สุดารัตน์	ยังไม่มี	อื่น ๆ	คะแนนนำ
17–22 ธันวาคม พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,000	14.05%	34.00%	13.25%	2.30%	6.00%	2.65%	6.45%	8.25%	13.05%	19.95%
15–21 กันยายน พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,500	10.12%	21.60%	10.56%	1.68%	6.28%	2.12%	9.12%	24.16%	14.36%	11.04%
20–23 มิถุนายน พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,500	11.68%	25.28%	13.24%	1.56%	6.60%	3.76%	6.80%	18.68%	12.40%	12.04%
10–15 มีนาคม พ.ศ. 2565	นิด้าโพล	2,020	12.67%	12.53%	13.42%	2.58%	7.03%	2.77%	8.22%	27.62%	13.16%	0.75%
15–21 ธันวาคม พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,504	16.93%	10.55%	10.74%	1.84%	4.83%	2.63%	5.51%	36.54%	10.70%	6.19%
25–28 ตุลาคม พ.ศ. 2564	สวนดุสิตโพล	1,186	21.27%	—	28.67%	—	—	—	19.35%	—	15.78%	7.40%
20–23 กันยายน พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,018	17.54%	—	11.05%	1.54%	9.07%	2.58%	11.15%	32.61%	16.00%	6.39%
11–16 มิถุนายน พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,515	19.32%	—	5.45%	1.47%	8.71%	3.62%	13.64%	37.65%	11.61%	5.68%
23–26 มีนาคม พ.ศ. 2564	นิด้าโพล	2,522	28.79%	—	6.26%	0.99%	8.72%	2.70%	12.09%	30.10%	41.44%	16.70%
20–23 ธันวาคม พ.ศ. 2563	นิด้าโพล	2,533	30.32%	—	7.74%	0.63%	7.50%	1.65%	13.46%	32.10%	39.33%	16.86%
18–23 กันยายน พ.ศ. 2563	นิด้าโพล	2,527	18.64%	—	5.70%	—	3.92%	1.54%	10.57%	54.13%	5.50%	8.07%
22–24 มิถุนายน พ.ศ. 2563	นิด้าโพล	2,517	25.47%	—	3.93%	0.83%	4.57%	1.67%	8.07%	44.06%	12.23%	17.40%
ระยะเวลาการสำรวจ	องค์กรที่สำรวจ	กลุ่มตัวอย่าง	ประยุทธ์	แพทองธาร	ธนาธร	จุรินทร์	เสรีพิศุทธ์	กรณ์	สุดารัตน์	ยังไม่ตัดสินใจ	คนอื่น	คะแนนนำ
18–20 ธันวาคม พ.ศ. 2562	นิด้าโพล	2,511	23.74%	—	31.42%	2.47%	3.90%	0.04%	11.95%	17.32%	9.20%	7.68%

หมายเหตุ

1. จำนวนที่นั่งเดิมของพรรคก้าวไกล เปรียบเทียบจากจำนวนที่นั่งที่พรรคอนาคตใหม่เคยได้รับ

อ้างอิง

1. "กางไทม์ไลน์ กกต. เลือกตั้งปี 2566 นับถอยหลังสภาหมดวาระ". THE STANDARD. 2022-09-22.
2. Thongsak (2022-09-21). "กกต.เคาะ 7 พ.ค.2566 เลือกตั้งใหญ่หากสภาอยู่ครบวาระ!".
3. . The Nation (ภาษาอังกฤษ). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-03-24. สืบค้นเมื่อ 2018-11-29.
4. Rojanaphruk, Pravit; Writer, Senior Staff (2018-11-30). "Parties Fume Over New 'Gerrymandered' Electoral Map". Khaosod English (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2022-03-17.
5. Welle (www.dw.com), Deutsche. "Thai parliament elects Prayuth Chan-ocha as prime minister | DW | 05.06.2019". DW.COM (ภาษาอังกฤษแบบบริติช).
6. "8 ปี ประยุทธ์ กับการตีความต่างมุมของนักกฎหมาย-นักการเมืองไทย". BBC News ไทย. 2022-08-06.
7. Limited, Bangkok Post Public Company. "PM defies efforts to oust him from office". Bangkok Post. สืบค้นเมื่อ 2022-05-08.
8. Rojanaphruk, Pravit; Writer, Senior Staff (2021-12-30). "Prawit Says He's Willing to Serve With Prayut Till '2027'". Khaosod English (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2022-03-18.
9. Ltd.Thailand, VOICE TV (2021-12-29). "ฝ่าย ก.ม. ชี้วาระ 8 ปี 'ประยุทธ์' ลากยาวได้ถึงปี 2570". VoiceTV. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18.
10. มติชนสุดสัปดาห์; chokb (2022-09-16). "ระทึก 30 กันยายน 2565 ศาลนัดชี้ชะตา 'ประยุทธ์' คดีใหญ่ วาระนายกฯ 8 ปี หลักฐานมัด ว่อนโซเชียล/บทความในประเทศ". มติชนสุดสัปดาห์.
11. https://www.pptvhd36.com. "ด่วน! ศาลรัฐธรรมนูญ รับคำร้องนายกฯ 8 ปี ให้"ประยุทธ์" หยุดปฏิบัติหน้าที่". pptvhd36.com. {{cite web}}: แหล่งข้อมูลอื่นใน |last= (help)
12. matichon (2022-09-30). "บิ๊กตู่ พ้นบ่วง! มติ 6 : 3 ศาลรัฐธรรมนูญ ให้คัมแบ๊กทำเนียบ ชี้เป็นนายกฯมาไม่ถึง 8 ปี". มติชนออนไลน์.
13. "มติศาลรัฐธรรมนูญเสียงข้างมาก ชี้ "ประยุทธ์" เป็นนายกฯยังไม่ครบ 8 ปี". Thai PBS.
14. Thailand's New Electoral System Thai Data Points
15. Thongnoi, Jitsiree; Jaipragas, Bhavan (22 March 2019). "Thai election a battle royale for junta's Prayuth and the Shinawatras". South China Morning Post (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 26 June 2020.
16. https://www.pptvhd36.com. "อธิบายความต่างการเลือกตั้งบัตร 2 ใบ ที่สภาเพิ่งเห็นชอบผ่าน 3 วาระรวด". pptvhd36.com. {{cite web}}: แหล่งข้อมูลอื่นใน |last= (help)
17. "Thai Parliament passes election changes favouring ruling party". The Business Times (ภาษาอังกฤษ). 10 September 2021. สืบค้นเมื่อ 26 June 2020.
18. "สูตรคำนวณปาร์ตี้ลิสต์ : สภาล่มตามคาด ปิดม่านสูตรหาร 500 กลับไปใช้สูตรหาร 100". BBC News ไทย. 15 August 2022. สืบค้นเมื่อ 15 August 2022.
19. "เปิดจำนวน ส.ส. 400 เขตเลือกตั้งใหม่ กทม.ยังมากสุด 33 คน". workpointTODAY.
20. "เตรียมเลือกตั้ง ส.ส. หลังกกต.ประกาศแบ่งเขต 400 ที่นั่ง". thansettakij. 2022-02-04.