ข้าว เป็นเมล็ดของพืชหญ้า Oryza sativa (ชื่อสามัญ: ข้าวเอเชีย) ที่พบมากในทวีปเอเชีย ข้าวเป็นธัญพืชซึ่งประชากรโลกบริโภคเป็นอาหารสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทวีปเอเชีย จากข้อมูลเมื่อปี 2553 ข้าวเป็นธัญพืชซึ่งมีการปลูกมากที่สุดเป็นอันดับสามทั่วโลก รองจากข้าวสาลีและข้าวโพด
เมล็ดข้าวเอเชียสีน้ำตาล ขาวและแดงผสมกัน นอกจากนี้ยังมีข้าวป่าในสกุล
Zizania ต้นข้าว แสดงให้เห็นดอกข้าวที่ผสมเกสรแล้ว
ข้าวเป็นธัญพืชสำคัญที่สุดในด้านโภชนาการและการได้รับแคลอรีของมนุษย์ เพราะข้าวโพดส่วนใหญ่ปลูกเพื่อจุดประสงค์อื่น มิใช่ให้มนุษย์บริโภค ทั้งนี้ ข้าวคิดเป็นพลังงานกว่าหนึ่งในห้าที่มนุษย์ทั่วโลกบริโภค
หลักฐานพันธุศาสตร์แสดงว่าข้าวมาจากการนำมาปลูกเมื่อราว 8,200–13,500 ปีก่อน ในภูมิภาคหุบแม่น้ำจูเจียงของจีน ก่อนหน้านี้ หลักฐานโบราณคดีเสนอว่า ข้าวมีการนำมาปลูกในเขตหุบแม่น้ำแยงซีในจีน ข้าวแพร่กระจายจากเอเชียตะวันออกไปยังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียใต้ ข้าวถูกนำมายังทวีปยุโรปผ่านเอเชียตะวันตก และทวีปอเมริกาผ่านการยึดอาณานิคมของยุโรป
ปกติการปลูกข้าวเป็นแบบปีต่อปี ทว่าในเขตร้อน ข้าวสามารถมีชีวิตอยู่ได้หลายปีและสามารถไว้ตอ (ratoon) ได้นานถึง 30 ปี ต้นข้าวสามารถโตได้ถึง 1–1.8 เมตร ขึ้นอยู่กับพันธุ์และความอุดมสมบูรณ์ของดินเป็นหลัก มีใบเรียว ยาว 50-100 เซนติเมตร และกว้าง 2-2.5 เซนติเมตร ช่อดอกห้อยยาว 30-50 เซนติเมตร เมล็ดกินได้เป็นผลธัญพืชยาว 5-12 มิลลิเมตร และหนา 2-3 มิลลิเมตร
การเตรียมดินสำหรับเพาะปลูกข้าวเหมาะกับประเทศและภูมิภาคที่ค่าแรงต่ำและฝนตกมาก เนื่องจากมันใช้แรงงานมากที่จะเตรียมดินและต้องการน้ำเพียงพอ อย่างไรก็ตาม ข้าวสามารถโตได้เกือบทุกที่ แม้บนเนินชันหรือเขตภูเขาที่ใช้ระบบควบคุมน้ำแบบขั้นบันได แม้ว่าสปีชีส์บุพการีของมันเป็นสิ่งพื้นเมืองของเอเชียและส่วนที่แน่นอนของแอฟริกา ร้อยปีของการค้าขายและการส่งออกทำให้มันสามัญในหลายวัฒนธรรมทั่วโลก วิธีแบบดั้งเดิมสำหรับเตรียมดินสำหรับข้าวคือทำให้น้ำท่วมแปลงชั่วขณะหนึ่งหรือหลังจากการตั้งของต้นกล้าอายุน้อย วิธีเรียบง่ายนี้ต้องการการวางแผนที่แข็งแรงและการให้บริการของเขื่อนและร่องน้ำ แต่ลดพัฒนาการของเมล็ดที่ไม่ค่อยแข็งแรงและวัชพืชที่ไม่มีภาวะเติบโตขณะจมน้ำ และยับยั้งศัตรูพืช ขณะที่การทำให้น้ำท่วมไม่จำเป็นสำหรับการเตรียมดินสำหรับเพาะปลูกข้าว วิธีทั้งหมดในการชลประทานต้องการความพยายามสูงกว่าในการควบคุมวัชพืชและศัตรูพืชระหว่างช่วงเวลาการเจริญเติบโตและวิธีที่แตกต่างสำหรับใส่ปุ๋ยลงดิน
Oryza sativa ปลูกทั่วไปทุกประเทศ ข้าวชนิด Oryza sativa ยังแยกออกได้เป็น
- indica มีปลูกมากในเขตร้อน
- japonica มีปลูกมากในเขตอบอุ่น
- Javanica
แบ่งตามลักษณะเมล็ด
แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ ข้าวเจ้า และ ข้าวเหนียว ซึ่งมีลักษณะเหมือนกันเกือบทุกอย่าง แต่ต่างกันตรงที่เนื้อแข็งในเมล็ด
- เมล็ดข้าวเจ้าประกอบด้วยแป้งอะไมโลส (Amylose) ประมาณร้อยละ 15-30
- เมล็ดข้าวเหนียวประกอบด้วยแป้งอะไมโลเพคติน (Amylopectin) เป็นส่วนใหญ่และมีแป้งอะไมโลส (Amylose) ประมาณร้อยละ 5-7
แบ่งตามการปลูก
หากแบ่งตามนิเวศน์การปลูก จะแบ่งได้ 7 ประเภท คือ
- ข้าวนาสวน ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน้ำขังหรือกักเก็บน้ำได้ระดับน้ำลึกไม่เกิน 50 เซนติเมตร ข้าวนาสวนมีปลูกทุกภาคของประเทศไทย แบ่งออกเป็น ข้าวนาสวนนาน้ำฝน และข้าวนาสวนนาชลประทาน
- ข้าวนาสวนนาน้ำฝน ข้าวที่ปลูกในฤดูนาปี และอาศัยน้ำฝนตามธรรมชาติ ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ การกระจายตัวของฝน ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกข้าวนาน้ำฝนประมาณ 70% ของพื้นที่ปลูกข้าวทั้งหมด
- ข้าวนาสวนนาชลประทาน ข้าวที่ปลูกได้ตลอดทั้งปีในนาที่สามารถควบคุมระดับน้ำได้ โดยอาศัยน้ำจากการชลประทาน ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกข้าวนาชลประทาน 24% ของพื้นที่ปลูกข้าวทั้งหมด และพื้นที่ส่วนใหญ่จะอยู่ในภาคกลาง
- ข้าวขึ้นน้ำ ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน้ำท่วมขังในระหว่างการเจริญเติบโตของข้าว มีระดับน้ำลึกตั้งแต่ 1-5 เมตร เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 เดือน ลักษณะพิเศษของข้าวขึ้นน้ำคือ มีความสามารถในการยืดปล้อง (internode elongation ability) การแตกแขนงและรากที่ข้อเหนือผิวดิน (upper nodal tillering and rooting ability) และการชูรวง (kneeing ability)
- ข้าวน้ำลึก ข้าวที่ปลูกในพื้นที่น้ำลึก ระดับน้ำในนามากกว่า 50 เซนติเมตร แต่ไม่เกิน 100 เซนติเมตร
- ข้าวไร่ ข้าวที่ปลูกในที่ดอนหรือในสภาพไร่ บริเวณไหล่เขาหรือพื้นที่ซึ่งไม่มีน้ำขัง ไม่มีการทำคันนาเพื่อกักเก็บน้ำ
- ข้าวนาที่สูง ข้าวที่ปลูกในนาที่มีน้ำขังบนที่สูงตั้งแต่ 700 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลขึ้นไป พันธุ์ข้าวนาที่สูงต้องมีความสามารถทนทานอากาศหนาวเย็นได้ดี
การทำอาหาร ประเภทของข้าวหลายประเภท สำหรับหลายจุดประสงค์ถูกจำแนกเป็นข้าวเมล็ด ยาว กลาง สั้น เมล็ดของข้าวเมล็ดยาวหอม (อะไมโลสสูง) มีแนวโน้มว่าจะคงสภาพหลังจากหุง; ข้าวเมล็ดปานกลาง (อะไมโลเพคตินสูง) จะเหนียวมากขึ้น บางประเภทของข้าวเมล็ดยาวมีอะไมโลเพคตินสูง เหล่านี้เป็นที่รู้จักโดยทั่วไปในฐานะข้าวเหนียวไทย โดยปกติถูกนึ่ง ข้าวสำเร็จรูปแตกต่างจากข้าวนึ่งที่มันสุกเต็มที่และหลังจากนั้นถูกทำให้แห้ง มีการการลดค่าอย่างมีนัยสำสำคัญในรสและความรู้สึกที่สัมผัส แป้งทำอาหารและแป้งข้าวมักถูกใช้ในน้ำแป้งผสมและการทำขนมปังเพื่อเพิ่มความกรอบ
การเตรียม
ไม่ว่าล้างข้าวก่อนหุงหรือไม่ก็ตามขึ้นอยู่กับที่ที่ข้าวถูกผลิต ข้าวที่ผลิตในสหรัฐอเมริกาส่วนมากถูกเพิ่มวิตามินและแร่ธาตุ (เช่น เหล็ก) ซึ่งทำให้ข้าวดูเหมือนว่าเป็นผง ข้าวสหรัฐอเมริกามักถูกติดป้ายว่า "ถูกเสริมคุณค่า" ถ้าคุณล้างข้าวหลังจากนั้นคุณเสียคุณค่าทางอาหารเหล่านี้ไป ข้าวอินเดียไม่ถูกเพิ่มสารอาหาร ดังนั้นการชำระล้างดีสำหรับการเอาแป้งออก ในญี่ปุ่น พวกเขาล้างจนกระทั่งน้ำใสและกล่าวว่าการทำเช่นนี้ช่วยการหุงข้าวให้สม่ำเสมอขึ้นและรสดีขึ้น เมื่อข้าวถูกล้างมันอาจจะถูกล้างซ้ำ หรือแช่เป็นเวลา 30 นาที การแช่ยังลดเวลาหุง ประหยัดเชื้อเพลิง ทำให้ลดการสัมผัสกับอุณหภูมิสูงให้น้อยที่สุดและดังนั้นลดความเหนียวของข้าว สำหรับบางพันธุ์ การแช่ปรับปรุงความรู้สึกที่สัมผัสของข้าวหุงสุกโดยการเพิ่มการขยายเมล็ด ยกตัวอย่างเช่น วิธีที่เหนือกว่าทางคุณค่าทางอาหารสำหรับการเตรียมข้าวกล้องรู้จักในฐานะข้าวกาบาหรือจีบีอาร์ (germinated brown rice) อาจถูกใช้ นี้เกี่ยวข้องกับการแช่ข้าวกล้องที่ล้างแล้วเป็นเวลา 20 ชั่วโมงในน้ำอุ่น (38 °C หรือ 100 °F) ก่อนที่จะหุงมัน นี้กระตุ้นการงอกซึ่งกระตุ้นเอนไซม์ต่าง ๆ ในข้าว โดยวิธีการนี้ ผลของการวิจัยที่ถูกดำเนินการสำหรับปีสากลแห่งข้าวสหประชาชาติมันเป็นไปได้ที่จะได้รับรูปโครงร่างของกรดอะมิโนที่ครบถ้วนมากขึ้น รวมถึงกาบา
การแปรรูป
ข้าวถูกหุงโดยการต้มหรือนึ่งและดูดซับน้ำในระหว่างหุง มันสามารถถูกหุงในน้ำได้มากเท่ากับที่มันดูดซึม หรือในปริมาณของน้ำมากซึ่งถูกระบายออกก่อนการเสิร์ฟ หม้อหุงข้าวไฟฟ้า เป็นที่นิยมในเอเชียและลาตินอเมริกา ทำให้การแปรรูปโดยการหุงข้าวง่ายลง ข้าว (หรือเมล็ดพืชอื่นใด ๆ) บางครั้งถูกผัดทอดอย่างรวดเร็วในน้ำมันหรือไขมัน ก่อนที่จะต้ม (เช่นข้าวแซฟฟรอนหรือริซอตโต) นี้ทำให้ข้าวสุกเหนียวน้อยลงและเป็นสไตล์การปรุงอาหารที่เรียกว่า pilaf ในอิหร่านและอัฟกานิสถานหรือ Biryani (Dam-pukhtak) ในอินเดียปากีสถาน
สารอาหารและความสำคัญทางโภชนาการของข้าว ข้าวเป็นอาหารหลักของประชากรกว่าครึ่งโลก ข้าวเป็นแหล่งพลังงานหลักของประชากรมากกว่า 17 ประเทศในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก 9 ประเทศในทวีปอเมริกาเหนือและใต้ และ 8 ประเทศ ในทวีปแอฟริกา ร้อยละ 20 ของแหล่งพลังงานประชากรโลกเป็นข้าว ร้อยละ 19 และ 5 เป็นข้าวสาลีและข้าวโพด
การวิเคราะห์รายละเอียดของปริมาณสารอาหารของข้าวที่แสดงให้เห็นว่าคุณค่าทางโภชนาการของข้าวแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ โดยขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ข้าวที่อยู่ระหว่างสีขาว, สีน้ำตาล, สีแดงและสีดำ (หรือสีม่วง) พันธุ์ข้าวแต่ละพื้นที่แพร่หลายในส่วนต่างๆของโลก นอกจากนี้คุณภาพของสารอาหารข้าวจะขึ้นอยู่กับพื้นที่ปลูกข้าว และวิธีการแปรรูปข้าวพร้อมก่อนที่จะบริโภค
ดูเพิ่มอ้างอิง - "ProdSTAT". FAOSTAT. สืบค้นเมื่อ December 26, 2006.
- Smith, Bruce D. (1998) The Emergence of Agriculture. Scientific American Library, A Division of HPHLP, New York, ISBN 0-7167-6030-4.
- หน้า 7, มนุษย์ทำนาเกือบ 10,000 ปีมาแล้ว. "ทันโลก". ไทยรัฐปีที่ 67 ฉบับที่ 21342: วันจันทร์ที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2559 แรม 8 ค่ำ เดือน 7 ปีวอก
- [1]
แหล่งข้อมูลอื่น - เว็บไซต์หน่วยงาน
- ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวขอนแก่น
- สำนักวิจัยและพัฒนาข้าว
- กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 2009-07-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- มูลนิธิข้าวไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
- ข้อมูลเกี่ยวกับข้าว
- ข้าวไทยดอตคอม 2017-06-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- หมวดหมู่พันธุ์ข้าว:สำนักวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 2021-03-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- รายละเอียดข้าว:สารานุกรมสำหรับเยาวชนเว็บกาญจนาภิเษก
- ข้าวไทย ความหลากหลายของข้าวไทย
าว, เป, นเมล, ดของพ, ชหญ, oryza, sativa, อสาม, เอเช, พบมากในทว, ปเอเช, เป, นธ, ญพ, ชซ, งประชากรโลกบร, โภคเป, นอาหารสำค, โดยเฉพาะอย, างย, งในทว, ปเอเช, จากข, อม, ลเม, อป, 2553, เป, นธ, ญพ, ชซ, งม, การปล, กมากท, ดเป, นอ, นด, บสามท, วโลก, รองจากสาล, และโพด, เมล, . khaw epnemldkhxngphuchhya Oryza sativa chuxsamy khawexechiy thiphbmakinthwipexechiy khawepnthyphuchsungprachakrolkbriophkhepnxaharsakhy odyechphaaxyangyinginthwipexechiy cakkhxmulemuxpi 2553 khawepnthyphuchsungmikarplukmakthisudepnxndbsamthwolk rxngcakkhawsaliaelakhawophd 1 emldkhawexechiysinatal khawaelaaedngphsmkn nxkcakniyngmikhawpainskul Zizania tnkhaw aesdngihehndxkkhawthiphsmeksraelw khawepnthyphuchsakhythisudindanophchnakaraelakaridrbaekhlxrikhxngmnusy ephraakhawophdswnihyplukephuxcudprasngkhxun miichihmnusybriophkh thngni khawkhidepnphlngngankwahnunginhathimnusythwolkbriophkh 2 hlkthanphnthusastraesdngwakhawmacakkarnamaplukemuxraw 8 200 13 500 pikxn inphumiphakhhubaemnacueciyngkhxngcin kxnhnani hlkthanobrankhdiesnxwa khawmikarnamaplukinekhthubaemnaaeyngsiincin khawaephrkracaycakexechiytawnxxkipyngexechiytawnxxkechiyngitaelaexechiyit khawthuknamayngthwipyuorpphanexechiytawntk aelathwipxemrikaphankaryudxananikhmkhxngyuorp 3 pktikarplukkhawepnaebbpitxpi thwainekhtrxn khawsamarthmichiwitxyuidhlaypiaelasamarthiwtx ratoon idnanthung 30 pi tnkhawsamarthotidthung 1 1 8 emtr khunxyukbphnthuaelakhwamxudmsmburnkhxngdinepnhlk miiberiyw yaw 50 100 esntiemtr aelakwang 2 2 5 esntiemtr chxdxkhxyyaw 30 50 esntiemtr emldkinidepnphlthyphuchyaw 5 12 milliemtr aelahna 2 3 milliemtrkaretriymdinsahrbephaaplukkhawehmaakbpraethsaelaphumiphakhthikhaaerngtaaelafntkmak enuxngcakmnichaerngnganmakthicaetriymdinaelatxngkarnaephiyngphx xyangirktam khawsamarthotidekuxbthukthi aembneninchnhruxekhtphuekhathiichrabbkhwbkhumnaaebbkhnbnid aemwaspichisbuphkarikhxngmnepnsingphunemuxngkhxngexechiyaelaswnthiaennxnkhxngaexfrika rxypikhxngkarkhakhayaelakarsngxxkthaihmnsamyinhlaywthnthrrmthwolk withiaebbdngedimsahrbetriymdinsahrbkhawkhuxthaihnathwmaeplngchwkhnahnunghruxhlngcakkartngkhxngtnklaxayunxy withieriybngaynitxngkarkarwangaephnthiaekhngaerngaelakarihbrikarkhxngekhuxnaelarxngna aetldphthnakarkhxngemldthiimkhxyaekhngaerngaelawchphuchthiimmiphawaetibotkhnacmna aelaybyngstruphuch khnathikarthaihnathwmimcaepnsahrbkaretriymdinsahrbephaaplukkhaw withithnghmdinkarchlprathantxngkarkhwamphyayamsungkwainkarkhwbkhumwchphuchaelastruphuchrahwangchwngewlakarecriyetibotaelawithithiaetktangsahrbispuylngdin enuxha 1 phnthukhxngkhaw 1 1 aebngtamlksnaemld 1 2 aebngtamkarpluk 2 karthaxahar 2 1 karetriym 2 2 karaeprrup 3 sarxaharaelakhwamsakhythangophchnakarkhxngkhaw 4 duephim 5 xangxing 6 aehlngkhxmulxunphnthukhxngkhaw aekikhOryza sativa plukthwipthukpraeths khawchnid Oryza sativa yngaeykxxkidepn indica miplukmakinekhtrxn japonica miplukmakinekhtxbxun Javanicaaebngtamlksnaemld aekikh aebngxxkidepn 2 praephth khux khaweca aela khawehniyw sungmilksnaehmuxnknekuxbthukxyang aettangkntrngthienuxaekhnginemld emldkhawecaprakxbdwyaepngxaimols Amylose pramanrxyla 15 30 emldkhawehniywprakxbdwyaepngxaimolephkhtin Amylopectin epnswnihyaelamiaepngxaimols Amylose pramanrxyla 5 7aebngtamkarpluk aekikh hakaebngtamniewsnkarpluk caaebngid 7 praephth khux khawnaswn khawthiplukinnathiminakhnghruxkkekbnaidradbnalukimekin 50 esntiemtr khawnaswnmiplukthukphakhkhxngpraethsithy aebngxxkepn khawnaswnnanafn aelakhawnaswnnachlprathan khawnaswnnanafn khawthiplukinvdunapi aelaxasynafntamthrrmchati imsamarthkhwbkhumradbnaid thngnikhunxyukb karkracaytwkhxngfn praethsithymiphunthiplukkhawnanafnpraman 70 khxngphunthiplukkhawthnghmd khawnaswnnachlprathan khawthiplukidtlxdthngpiinnathisamarthkhwbkhumradbnaid odyxasynacakkarchlprathan praethsithymiphunthiplukkhawnachlprathan 24 khxngphunthiplukkhawthnghmd aelaphunthiswnihycaxyuinphakhklang khawkhunna khawthiplukinnathiminathwmkhnginrahwangkarecriyetibotkhxngkhaw miradbnaluktngaet 1 5 emtr epnewlaimnxykwa 1 eduxn lksnaphiesskhxngkhawkhunnakhux mikhwamsamarthinkaryudplxng internode elongation ability karaetkaekhnngaelarakthikhxehnuxphiwdin upper nodal tillering and rooting ability aelakarchurwng kneeing ability khawnaluk khawthiplukinphunthinaluk radbnainnamakkwa 50 esntiemtr aetimekin 100 esntiemtr khawir khawthiplukinthidxnhruxinsphaphir briewnihlekhahruxphunthisungimminakhng immikarthakhnnaephuxkkekbna khawnathisung khawthiplukinnathiminakhngbnthisungtngaet 700 emtrehnuxradbnathaelkhunip phnthukhawnathisungtxngmikhwamsamarththnthanxakashnaweyniddikarthaxahar aekikhpraephthkhxngkhawhlaypraephth sahrbhlaycudprasngkhthukcaaenkepnkhawemld yaw klang sn emldkhxngkhawemldyawhxm xaimolssung miaenwonmwacakhngsphaphhlngcakhung khawemldpanklang xaimolephkhtinsung caehniywmakkhun bangpraephthkhxngkhawemldyawmixaimolephkhtinsung ehlaniepnthiruckodythwipinthanakhawehniywithy odypktithuknung khawsaercrupaetktangcakkhawnungthimnsuketmthiaelahlngcaknnthukthaihaehng mikarkarldkhaxyangminysasakhyinrsaelakhwamrusukthismphs aepngthaxaharaelaaepngkhawmkthukichinnaaepngphsmaelakarthakhnmpngephuxephimkhwamkrxb karetriym aekikh imwalangkhawkxnhunghruximktamkhunxyukbthithikhawthukphlit khawthiphlitinshrthxemrikaswnmakthukephimwitaminaelaaerthatu echn ehlk sungthaihkhawduehmuxnwaepnphng khawshrthxemrikamkthuktidpaywa thukesrimkhunkha thakhunlangkhawhlngcaknnkhunesiykhunkhathangxaharehlaniip khawxinediyimthukephimsarxahar dngnnkarcharalangdisahrbkarexaaepngxxk inyipun phwkekhalangcnkrathngnaisaelaklawwakarthaechnnichwykarhungkhawihsmaesmxkhunaelarsdikhun emuxkhawthuklangmnxaccathuklangsa hruxaechepnewla 30 nathi karaechyngldewlahung prahydechuxephling thaihldkarsmphskbxunhphumisungihnxythisudaeladngnnldkhwamehniywkhxngkhaw sahrbbangphnthu karaechprbprungkhwamrusukthismphskhxngkhawhungsukodykarephimkarkhyayemld yktwxyangechn withithiehnuxkwathangkhunkhathangxaharsahrbkaretriymkhawklxngruckinthanakhawkabahruxcibixar germinated brown rice xacthukich niekiywkhxngkbkaraechkhawklxngthilangaelwepnewla 20 chwomnginnaxun 38 C hrux 100 F kxnthicahungmn nikratunkarngxksungkratunexnismtang inkhaw odywithikarni phlkhxngkarwicythithukdaeninkarsahrbpisaklaehngkhawshprachachatimnepnipidthicaidrbrupokhrngrangkhxngkrdxamionthikhrbthwnmakkhun rwmthungkaba karaeprrup aekikh khawthukhungodykartmhruxnungaeladudsbnainrahwanghung mnsamarththukhunginnaidmakethakbthimndudsum hruxinprimankhxngnamaksungthukrabayxxkkxnkaresirf hmxhungkhawiffa epnthiniyminexechiyaelalatinxemrika thaihkaraeprrupodykarhungkhawngaylng khaw hruxemldphuchxunid bangkhrngthukphdthxdxyangrwderwinnamnhruxikhmn kxnthicatm echnkhawaesffrxnhruxrisxtot nithaihkhawsukehniywnxylngaelaepnsitlkarprungxaharthieriykwa pilaf inxihranaelaxfkanisthanhrux Biryani Dam pukhtak inxinediypakisthansarxaharaelakhwamsakhythangophchnakarkhxngkhaw aekikhkhawepnxaharhlkkhxngprachakrkwakhrungolk khawepnaehlngphlngnganhlkkhxngprachakrmakkwa 17 praethsinphumiphakhexechiyaelaaepsifik 9 praethsinthwipxemrikaehnuxaelait aela 8 praeths inthwipaexfrika rxyla 20 khxngaehlngphlngnganprachakrolkepnkhaw rxyla 19 aela 5 epnkhawsaliaelakhawophdkarwiekhraahraylaexiydkhxngprimansarxaharkhxngkhawthiaesdngihehnwakhunkhathangophchnakarkhxngkhawaetktangknipkhunxyukbpccyhlayprakar odykhunxyukbsayphnthukhawthixyurahwangsikhaw sinatal siaedngaelasida hruxsimwng phnthukhawaetlaphunthiaephrhlayinswntangkhxngolk nxkcaknikhunphaphkhxngsarxaharkhawcakhunxyukbphunthiplukkhaw aelawithikaraeprrupkhawphrxmkxnthicabriophkh Rice white long grain raw khunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns phlngngan1 527 kJ 365 kcal kharobihedrt80 gnatal0 12 giyxahar1 3 gikhmn0 66 goprtin7 13 gwitaminithxamin bi1 6 0 0701 mk irobeflwin bi2 1 0 0149 mk inxasin bi3 11 1 62 mk krdaephnothethnik bi5 20 1 014 mk witaminbi6 13 0 164 mk aerthatuaekhlesiym 3 28 mk ehlk 6 0 80 mk aemkniesiym 7 25 mk aemngkanis 52 1 088 mk fxsfxrs 16 115 mk ophaethsesiym 2 115 mk sngkasi 11 1 09 mk xngkhprakxbxunna11 61 ghnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy aehlngthima USDA Nutrient Database sthitiladbpraethsthiphlitkhawkhxng FAO 4 ladb praeths canwn hnwyepntn ladb praeths canwn hnwyepntn 1 cin 181 900 11 shrth 10 126 2 xinediy 130 513 12 pakisthan 7 351 3 xinodniesiy 53 985 13 ekahliit 6 435 4 bngklaeths 40 054 14 xiyipt 6 200 5 ewiydnam 36 341 15 kmphucha 4 200 6 ithy 27 000 16 enpal 4 100 7 phma 24 500 17 incieriy 3 542 8 filippins 14 615 18 xihran 3 500 9 brasil 13 141 19 srilngka 3 126 10 yipun 11 342 rwm 618 440duephim aekikhthyphuch khawhxmmali khawbarely khawfang khawsali khawoxt orngsikhawxangxing aekikh ProdSTAT FAOSTAT subkhnemux December 26 2006 Smith Bruce D 1998 The Emergence of Agriculture Scientific American Library A Division of HPHLP New York ISBN 0 7167 6030 4 hna 7 mnusythanaekuxb 10 000 pimaaelw thnolk ithyrthpithi 67 chbbthi 21342 wncnthrthi 27 mithunayn ph s 2559 aerm 8 kha eduxn 7 piwxk 1 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb khawewbisthnwyngansunyemldphnthukhawkhxnaekn sankwicyaelaphthnakhaw krmkarkhaw krathrwngekstraelashkrn Archived 2009 07 01 thi ewyaebkaemchchin mulnithikhawithyinphrabrmrachupthmphkhxmulekiywkbkhawkhawithydxtkhxm Archived 2017 06 19 thi ewyaebkaemchchin hmwdhmuphnthukhaw sankwicyaelaphthnakhaw krmkarkhaw krathrwngekstraelashkrn Archived 2021 03 07 thi ewyaebkaemchchin raylaexiydkhaw saranukrmsahrbeyawchnewbkaycnaphiesk khawithy khwamhlakhlaykhxngkhawithyekhathungcak https th wikipedia org w index php title khaw amp oldid 9561087, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
