fbpx
วิกิพีเดีย

ความผันแปรได้ทางพันธุกรรม

สิงหาคม 03, 2021

ระวังสับสนกับ ความแตกต่างทางพันธุกรรม (genetic variation) หรือ ความหลากหลายทางพันธุกรรม (genetic diversity)

การเปลี่ยนแปรทางพันธุกรรม หรือ ความผันแปรทางพันธุกรรม หรือ ความผันแปรได้ทางพันธุกรรม (อังกฤษ: Genetic variability, จากคำว่า vary + liable - เปลี่ยนได้) เป็นสมรรถภาพของระบบชีวภาพไม่ว่าจะที่ระดับสิ่งมีชีวิตหรือที่กลุ่มประชากร ในการเปลี่ยนไปตามกาลเวลา มูลฐานของความผันแปรได้ทางพันธุกรรมก็คือความแตกต่างทางพันธุกรรมของระบบชีวภาพในระดับต่าง ๆ

ความผันแปรได้ทางพันธุกรรมอาจนิยามได้ด้วยว่า เป็นค่าความโน้มเอียงที่จีโนไทป์แต่ละชนิด ๆ ในกลุ่มประชากรจะแตกต่างกัน โดยต่างจากความหลากหลายทางพันธุกรรม (genetic diversity) ซึ่งเป็นจำนวนความแตกต่างที่พบในกลุ่มประชากร ความผันแปรได้ของลักษณะสืบสายพันธุ์ (trait) จึงหมายถึงค่าความโน้มเอียงที่ลักษณะจะต่าง ๆ กันเป็นการตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมและต่อปัจจัยทางพันธุกรรมอื่น ๆ ความผันแปรได้ของยีนในกลุ่มประชากรสำคัญต่อความหลากหลายทางชีวภาพ (biodiversity) เพราะถ้าไม่สามารถผันแปรได้ กลุ่มสิ่งมีชีวิตก็จะมีปัญหาปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม และดังนั้น จะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์

ความผันแปรได้เป็นปัจจัยสำคัญในกระบวนการวิวัฒนาการ เพราะมีผลต่อการตอบสนองของสิ่งมีชีวิตต่อความกดดันทางสิ่งแวดล้อม และดังนั้น สิ่งมีชีวิตจึงสามารถรอดชีวิตได้ต่าง ๆ กันในกลุ่มประชากรหนึ่ง ๆ เนื่องจากธรรมชาติจะคัดเลือกความต่างซึ่งเหมาะสมที่สุด ความผันแปรได้ยังเป็นมูลฐานของความเสี่ยงต่อโรคและความไวพิษ/ยาที่ต่าง ๆ กันในสิ่งมีชีวิต ซึ่งเพิ่มความสนใจในเรื่องการแพทย์แบบปรับเฉพาะบุคคล (personalized medicine) โดยเนื่องกับโครงการจีโนมมนุษย์ และความพยายามเพื่อสร้างแผนที่กำหนดขอบเขตความแตกต่างทางพันธุกรรมของมนุษย์ เช่น ในโครงการ International Hapmap

homologous recombination เป็นเหตุเกิดความผันแปรได้ทางพันธุกรรมที่สำคัญ
polyploidy จะเพิ่มความผันแปรได้ทางพันธุกรรม
การกลายพันธุ์เปลี่ยนแพรเซี่ยงไฮ้ให้มีดอกสีต่างกัน

เหตุ

มีเหตุหลายอย่างให้มีความผันแปรได้ทางพันธุกรรมในกลุ่มประชากร รวมทั้ง

  • Homologous recombination (การรวมยีนใหม่ในโครโมโซมคู่เหมือน) เป็นแหล่งสำคัญอย่างหนึ่ง คือ ในระยะไมโอซิสของสิ่งมีชีวิตที่สืบพันธ์โดยอาศัยเพศ โครโมโซมคู่เหมือนจะสับฝ่าย (cross over) แลกเปลี่ยนยีน แล้วก็จะแยกออกจากกันพร้อมช่วยสร้างลูกหลานของสิ่งมีชีวิต การรวมยีนใหม่จะเกิดโดยสุ่ม[ต้องการอ้างอิง] โดยมียีนเฉพาะ ๆ เป็นตัวควบคุม ซึ่งก็หมายความว่าความถี่การเกิดการรวมยีนใหม่จะต่าง ๆ กันในสิ่งมีชีวิต
  • การอพยพเข้า การอพยพออก และการเคลื่อนย้ายสปีชีส์ แต่ละอย่างเหล่านี้เป็นการเคลื่อนย้ายสิ่งมีชีวิตหน่วยหนึ่ง ๆ เข้าไปหรืออกจากกลุ่มประชากร ถ้าหน่วยนั้นมาจากกลุ่มประชากรที่เคยแยกอยู่ต่างหาก มันก็จะเพิ่มความผันแปรได้ทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตรุ่นต่อไปถ้าสืบพันธุ์ได้
  • การมีโครโมโซมหลายชุด (Polyploidy) คือ การมีโครโมโซมเหมือนมากกว่าคู่ จะทำให้มีการสับรวมยีนใหม่มากขึ้นในระยะไมโอซิส แล้วทำให้ลูกหลานสิ่งมีชีวิตผันแปรได้ทางพันธุกรรมสูงขึ้น
  • การกลายพันธุ์จะเพิ่มความผันแปรได้ทางพันธุกรรมภายในกลุ่มประชากร และอาจมีผลบวก ผลลบ หรือผลเป็นกลาง ๆ ต่อความเหมาะสมของสิ่งมีชีวิต การกลายพันธุ์สามารถกระจายไปทั่วกลุ่มประชากรโดยการคัดเลือกโดยธรรมชาติได้ ถ้ามันเพิ่มความเหมาะสมของสิ่งมีชีวิต หรือถ้าผลที่เป็นอันตรายของมันมีน้อยหรือมองไม่เห็น แต่กลุ่มประชากรและความผันแปรได้ทางพันธุกรรมของกลุ่มประชากรยิ่งเล็กเท่าไร การกลายพันธุ์ที่เป็นอันตรายและเป็นยีนด้อย/ซ่อนอยู่ ก็อาจปรากฏมากขึ้นเท่านั้น
ความเสียหายต่อดีเอ็นเอเกิดบ่อยมาก โดยเฉลี่ย 60,000 ครั้งต่อวันต่อเซลล์ในมนุษย์ เนื่องจากกระบวนการเมแทบอลิซึม หรือกระบวนการแยกสลายด้วยน้ำปกติตามธรรมชาติ แต่ความเสียหายโดยมากจะซ่อมได้อย่างถูกต้องแม่นยำด้วยกลไกการซ่อมดีเอ็นเอต่าง ๆ แต่ก็ยังมีความเสียหายที่เป็นการกลายพันธุ์อย่างถาวร
ดูเหมือนว่า การกลายพันธุ์ที่เกิดบ่อยครั้งที่สุดมาจากการถ่ายแบบดีเอ็นเอที่มักผิดพลาด คือ translesion synthesis ซึ่งจะใช้หลังจากสายดีเอ็นเอที่เป็นแบบเกิดเสียหาย ยกตัวอย่างเช่น ในยีสต์ การแทนที่หรือการลบเบสเดียวที่เกิดเองกว่า 60% น่าจะมีเหตุจากกระบวนการ translesion synthesis แหล่งกำเนิดการกลายพันธุ์ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือกระบวนการซ่อมดีเอ็นเอที่ไม่แม่นยำ คือ non-homologous end joining ซึ่งบ่อยครั้งใช้ซ่อมดีเอ็นเอที่หักทั้งสองเส้น
ดังนั้น จึงดูเหมือนว่า ความเสียหายต่อดีเอ็นเอเป็นเหตุให้เกิดการกลายพันธุ์โดยมาก ไม่ว่าจะเป็นเพราะการถ่ายแบบที่มักผิดพลาด ความเสียหายในอดีต หรือการซ่อมความเสียหายแบบที่มักผิดพลาด

ปัจจัยที่ลดความผันแปรได้ทางพันธุกรรม

มีเหตุหลายอย่างที่ลดความผันแปรได้ของยีนในกลุ่มประชากรหนึ่ง

เชิงอรรถและอ้างอิง

  1. "variability", ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕, (ประชาศาสตร์) การเปลี่ยนแปร
  2. "variability", Lexitron พจนานุกรมไทย<=>อังกฤษ รุ่น 2.6, หน่วยปฏิบัติการวิจัยวิทยาการมนุษยภาษา, ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ, กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 2546, ความผันแปร Check date values in: |year= (help)
  3. Rieger, R; Michaelis, A; Green, NM (1976). Glossary of genetics and cytogenetics: Classical and molecular. Verlag, New York: Springer, Heidelberg. ISBN 3-540-07668-9, 0-387-07668-9 Check |isbn= value: invalid character (help).CS1 maint: uses authors parameter (link)
  4. Nayr, E (1970). Populations, species, and evolution - An abridgment of Animal species and evolution. Cambridge, Massachusetts and London, England: The Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 0-674-69013-3.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  5. Dobzhansky, T (1970). Genetics of It the evolutionary process. Columbia, New York. ISBN 0-231-02837-7.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  6. ↑ Variation and Variability. Yale University. 1995. สืบค้นเมื่อ 2007-05-24.
  7. Sousa, P; Froufe, E; Harris, DJ; Alves, PC; van der Neijden, A (2011). . African Invertebrates. 52 (1). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2012-03-12. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)CS1 maint: uses authors parameter (link)
  8. Ehrich, Dorothy; Per Erik Jorde (2005). "High Genetic Variability Despite High-Amplitude Population Cycles in Lemmings". Journal of Mammalogy. 86 (86.2): 380–385. doi:10.1644/BER-126.1.
  9. ↑ Wills, Christopher (1980). Genetic Variability. NewYork: Oxford University Press.
  10. Kunz, BA; Ramachandran, K; Vonarx, EJ (1998-04). "DNA sequence analysis of spontaneous mutagenesis in Saccharomyces cerevisiae". Genetics. 148 (4): 1491–505. PMC 1460101. PMID 9560369. Check date values in: |date= (help)CS1 maint: uses authors parameter (link)
  11. Huertas, P (2010-01). "DNA resection in eukaryotes: deciding how to fix the break". Nat. Struct. Mol. Biol. 17 (1): 11–6. doi:10.1038/nsmb.1710. PMC 2850169. PMID 20051983. Check date values in: |date= (help)

สิงหาคม 03, 2021
ความผ, นแปรได, ทางพ, นธ, กรรม, ระว, งส, บสนก, ความแตกต, างทางพ, นธ, กรรม, genetic, variation, หร, ความหลากหลายทางพ, นธ, กรรม, genetic, diversity, การเปล, ยนแปรทางพ, นธ, กรรม, หร, ความผ, นแปรทางพ, นธ, กรรม, หร, งกฤษ, genetic, variability, จากคำว, vary, liable, . rawngsbsnkb khwamaetktangthangphnthukrrm genetic variation hrux khwamhlakhlaythangphnthukrrm genetic diversity karepliynaeprthangphnthukrrm 1 hrux khwamphnaeprthangphnthukrrm 2 hrux khwamphnaepridthangphnthukrrm xngkvs Genetic variability cakkhawa vary liable epliynid epnsmrrthphaphkhxngrabbchiwphaphimwacathiradbsingmichiwithruxthiklumprachakr inkarepliyniptamkalewla multhankhxngkhwamphnaepridthangphnthukrrmkkhuxkhwamaetktangthangphnthukrrmkhxngrabbchiwphaphinradbtang 3 4 5 khwamphnaepridthangphnthukrrmxacniyamiddwywa epnkhakhwamonmexiyngthicionithpaetlachnid inklumprachakrcaaetktangkn odytangcakkhwamhlakhlaythangphnthukrrm genetic diversity sungepncanwnkhwamaetktangthiphbinklumprachakr 6 khwamphnaepridkhxnglksnasubsayphnthu trait cunghmaythungkhakhwamonmexiyngthilksnacatang knepnkartxbsnxngtxsingaewdlxmaelatxpccythangphnthukrrmxun 6 khwamphnaepridkhxngyininklumprachakrsakhytxkhwamhlakhlaythangchiwphaph biodiversity 7 ephraathaimsamarthphnaeprid klumsingmichiwitkcamipyhaprbtwihekhakbsingaewdlxm aeladngnn caesiyngtxkarsuyphnthukhwamphnaepridepnpccysakhyinkrabwnkarwiwthnakar ephraamiphltxkartxbsnxngkhxngsingmichiwittxkhwamkddnthangsingaewdlxm aeladngnn singmichiwitcungsamarthrxdchiwitidtang kninklumprachakrhnung enuxngcakthrrmchaticakhdeluxkkhwamtangsungehmaasmthisud khwamphnaepridyngepnmulthankhxngkhwamesiyngtxorkhaelakhwamiwphis yathitang kninsingmichiwit sungephimkhwamsnicineruxngkaraephthyaebbprbechphaabukhkhl personalized medicine odyenuxngkbokhrngkarcionmmnusy aelakhwamphyayamephuxsrangaephnthikahndkhxbekhtkhwamaetktangthangphnthukrrmkhxngmnusy echn inokhrngkar International Hapmap homologous recombination epnehtuekidkhwamphnaepridthangphnthukrrmthisakhy polyploidy caephimkhwamphnaepridthangphnthukrrm karklayphnthuepliynaephresiyngihihmidxksitangknehtu aekikhmiehtuhlayxyangihmikhwamphnaepridthangphnthukrrminklumprachakr rwmthng Homologous recombination karrwmyinihminokhromosmkhuehmuxn epnaehlngsakhyxyanghnung khux inrayaimoxsiskhxngsingmichiwitthisubphnthodyxasyephs okhromosmkhuehmuxncasbfay cross over aelkepliynyin aelwkcaaeykxxkcakknphrxmchwysranglukhlankhxngsingmichiwit karrwmyinihmcaekidodysum txngkarxangxing odymiyinechphaa epntwkhwbkhum sungkhmaykhwamwakhwamthikarekidkarrwmyinihmcatang kninsingmichiwit karxphyphekha karxphyphxxk aelakarekhluxnyayspichis aetlaxyangehlaniepnkarekhluxnyaysingmichiwithnwyhnung ekhaiphruxxkcakklumprachakr thahnwynnmacakklumprachakrthiekhyaeykxyutanghak mnkcaephimkhwamphnaepridthangphnthukrrmkhxngsingmichiwitruntxipthasubphnthuid 8 karmiokhromosmhlaychud Polyploidy khux karmiokhromosmehmuxnmakkwakhu cathaihmikarsbrwmyinihmmakkhuninrayaimoxsis aelwthaihlukhlansingmichiwitphnaepridthangphnthukrrmsungkhun karklayphnthucaephimkhwamphnaepridthangphnthukrrmphayinklumprachakr aelaxacmiphlbwk phllb hruxphlepnklang txkhwamehmaasmkhxngsingmichiwit 9 karklayphnthusamarthkracayipthwklumprachakrodykarkhdeluxkodythrrmchatiid thamnephimkhwamehmaasmkhxngsingmichiwit hruxthaphlthiepnxntraykhxngmnminxyhruxmxngimehn aetklumprachakraelakhwamphnaepridthangphnthukrrmkhxngklumprachakryingelkethair karklayphnthuthiepnxntrayaelaepnyindxy sxnxyu kxacpraktmakkhunethann 9 khwamesiyhaytxdiexnexekidbxymak odyechliy 60 000 khrngtxwntxesllinmnusy enuxngcakkrabwnkaremaethbxlisum hruxkrabwnkaraeykslaydwynapktitamthrrmchati aetkhwamesiyhayodymakcasxmidxyangthuktxngaemnyadwyklikkarsxmdiexnextang aetkyngmikhwamesiyhaythiepnkarklayphnthuxyangthawr duehmuxnwa karklayphnthuthiekidbxykhrngthisudmacakkarthayaebbdiexnexthimkphidphlad khux translesion synthesis sungcaichhlngcaksaydiexnexthiepnaebbekidesiyhay yktwxyangechn inyist karaethnthihruxkarlbebsediywthiekidexngkwa 60 nacamiehtucakkrabwnkar translesion synthesis 10 aehlngkaenidkarklayphnthuthisakhyxikxyanghnungkkhuxkrabwnkarsxmdiexnexthiimaemnya khux non homologous end joining sungbxykhrngichsxmdiexnexthihkthngsxngesn 11 dngnn cungduehmuxnwa khwamesiyhaytxdiexnexepnehtuihekidkarklayphnthuodymak imwacaepnephraakarthayaebbthimkphidphlad khwamesiyhayinxdit hruxkarsxmkhwamesiyhayaebbthimkphidphladpccythildkhwamphnaepridthangphnthukrrm aekikhmiehtuhlayxyangthildkhwamphnaepridkhxngyininklumprachakrhnung karesiythixyuxasy rwmthng karaebngsxythixyu habitat fragmentation thisrangkhwamimtxenuxngknkhxngthixyuxasy thaihkarphsmphnthuknepnipidyak sungmiehtuhlayxyang rwmthngehtukarnthangthrniwithyahruxthimnusysrangkhun karaebngsxythixyuyngxacchwyihkarepliynkhwamthiyinxyangimecaacngldkhwamhlakhlaythangphnthukrrmkhxngsingmichiwitinphunthiidxikdwy karepliynaeplngsphaphphumixakasxyangrunaerng cakhbspichiscakwithichiwithlk fundamental niche aelaxacldkhnadklumprachakr aeladngnn cungldkhwamaetktangthangphnthukrrm karekidpraktkarnphukxtngthiklumprachakrhnungtngkhunodysingmichiwitephiyngimkihnwyechingxrrthaelaxangxing aekikh variability sphthbyytixngkvs ithy ithy xngkvs chbbrachbnthitysthan khxmphiwetxr run 1 1 chbb 2545 prachasastr karepliynaepr variability Lexitron phcnanukrmithy lt gt xngkvs run 2 6 hnwyptibtikarwicywithyakarmnusyphasa sunyethkhonolyixielkthrxniksaelakhxmphiwetxraehngchati sanknganphthnawithyasastraelaethkhonolyiaehngchati krathrwngwithyasastraelaethkhonolyi 2546 khwamphnaepr Check date values in year help Rieger R Michaelis A Green NM 1976 Glossary of genetics and cytogenetics Classical and molecular Verlag New York Springer Heidelberg ISBN 3 540 07668 9 0 387 07668 9Check isbn value invalid character help CS1 maint uses authors parameter link Nayr E 1970 Populations species and evolution An abridgment of Animal species and evolution Cambridge Massachusetts and London England The Belknap Press of Harvard University Press ISBN 0 674 69013 3 CS1 maint uses authors parameter link Dobzhansky T 1970 Genetics of It the evolutionary process Columbia New York ISBN 0 231 02837 7 CS1 maint uses authors parameter link 6 0 6 1 Variation and Variability Yale University 1995 subkhnemux 2007 05 24 Sousa P Froufe E Harris DJ Alves PC van der Neijden A 2011 Genetic diversity of Maghrebian Hottentotta Scorpiones Buthidae scorpions based on 001 new insights on the genus phylogeny and distribution African Invertebrates 52 1 khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 2012 03 12 Unknown parameter deadurl ignored help CS1 maint uses authors parameter link Ehrich Dorothy Per Erik Jorde 2005 High Genetic Variability Despite High Amplitude Population Cycles in Lemmings Journal of Mammalogy 86 86 2 380 385 doi 10 1644 BER 126 1 9 0 9 1 Wills Christopher 1980 Genetic Variability NewYork Oxford University Press Kunz BA Ramachandran K Vonarx EJ 1998 04 DNA sequence analysis of spontaneous mutagenesis in Saccharomyces cerevisiae Genetics 148 4 1491 505 PMC 1460101 PMID 9560369 Check date values in date help CS1 maint uses authors parameter link Huertas P 2010 01 DNA resection in eukaryotes deciding how to fix the break Nat Struct Mol Biol 17 1 11 6 doi 10 1038 nsmb 1710 PMC 2850169 PMID 20051983 Check date values in date help ekhathungcak https th wikipedia org w index php title khwamphnaepridthangphnthukrrm amp oldid 7242136, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม