จังหวัดนราธิวาส

สำหรับนราธิวาส ในความหมายอื่น ดูที่ นราธิวาส (แก้ความกำกวม)

นราธิวาส เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคใต้ของประเทศไทย เป็นหนึ่งในจังหวัดชายแดนใต้สุดของประเทศไทย มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศมาเลเซีย ตั้งอยู่บนชายฝั่งทะเลตะวันออกของแหลมมลายู ห่างจากกรุงเทพมหานคร ทางรถยนต์ประมาณ 1,149 กิโลเมตร โดยมีเนื้อที่ประมาณ 4,475.43 ตารางกิโลเมตร หรือ 2,797,143.75 ไร่ ทิศเหนือติดต่อกับจังหวัดปัตตานีในเขตอำเภอสายบุรี อำเภอไม้แก่น และอ่าวไทย ทิศตะวันออกติดต่อกับอ่าวไทยและรัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย ทิศใต้ติดต่อกับรัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย ทิศตะวันตกติดต่อกับจังหวัดยะลาในเขตอำเภอบันนังสตา พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าไม้และภูเขา 2 ใน 3 ของพื้นที่ทั้งหมด มีป่าพรุประมาณ 361,860 ไร่ ทางแถบทิศตะวันตกเฉียงใต้จรดทิวเขาสันกาลาคีรีซึ่งเป็นแนวกั้นพรมแดนไทย-มาเลเซีย ลักษณะพื้นที่จะมีความลาดเอียงจากทิศตะวันตกไปสู่ทิศตะวันออก พื้นที่ราบส่วนใหญ่อยู่บริเวณติดกับอ่าวไทยและที่ราบลุ่มบริเวณแม่น้ำ 4 สาย คือ แม่น้ำบางนรา แม่น้ำสายบุรี แม่น้ำตากใบ และแม่น้ำโก-ลก มีประชากรจำนวน 796,239 คน แยกเป็นชาย 393,837 คน หญิง 402,402 คน โดยจังหวัดนราธิวาสมีศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ การค้า การลงทุน และการอุตสาหกรรมอยู่ที่อำเภอสุไหงโก-ลก ซึ่งเป็นอำเภอที่มีขนาดใหญ่และมีความเจริญกว่าตัวจังหวัดมาก

จังหวัดนราธิวาส
จังหวัด
ธง ตรา
คำขวัญ:  ทักษิณราชตำหนัก ชนรักศาสนา นราทัศน์เพลินตา ปาโจตรึงใจ แหล่งใหญ่แร่ทอง ลองกองหอมหวาน
อักษรไทย	นราธิวาส
อักษรโรมัน	Narathiwat
ชื่อไทยอื่น ๆ	บางนรา, นรา
การปกครอง
• ผู้ว่าราชการ	นายเจษฎา จิตรัตน์ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2563)
พื้นที่
• ทั้งหมด	4,475.430 ตร.กม. (1,727.973 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 49
ประชากร  (พ.ศ. 2563)
• ทั้งหมด	804,429 คน
• อันดับ	อันดับที่ 31
• ความหนาแน่น	179.74 คน/ตร.กม. (465.5 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 18
รหัส ISO 3166	TH-96
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
• ต้นไม้	ตะเคียนชันตาแมว
• ดอกไม้	บานบุรี
• สัตว์น้ำ	ปลาซิวข้างขวานใหญ่
ศาลากลางจังหวัด
• ที่ตั้ง	ภายในศูนย์ราชการจังหวัดนราธิวาส หมู่ที่ 9 ถนนศูนย์ราชการ ตำบลโคกเคียน อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส 96000
เว็บไซต์	http://www.narathiwat.go.th/
แผนที่
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่มาของชื่อ

ชื่อนราธิวาสเป็นชื่อที่ตั้งขึ้นมาใหม่ในปี พ.ศ. 2458 ชื่อเดิมของพื้นที่นี้คือ มนารา หรือ มนารอ (มลายู: Menara, منارا) ซึ่งมีความหมายว่า "หอคอย" ที่กลายมาจากคำว่า กัวลามนารา (มลายู: Kuala Menara) ที่มีความหมายว่า "กระโจมไฟ" หรือ "หอคอยที่ปากน้ำ" ส่วนชาวไทยที่นับถือศาสนาพุทธจะเรียกว่า บางนรา หรือ บางนาค ต่อมาในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนชื่อเมืองขึ้นใหม่ว่า นราธิวาส อันมีความหมายว่า "ที่อยู่อันยิ่งใหญ่ของประชาชน"

ประวัติ

จังหวัดนราธิวาส เดิมมีฐานะเป็นเพียงเมืองหนึ่งในอาณาจักรลังกาสุกะซึ่งพบหลักฐานโบราณคดีค่อนข้างน้อยเช่น ซากเจดีย์ 3 องค์บริเวณวัดเขากง อายุ1,300ปี(ต่อมาถูกรื้อถอนแล้วสร้างพระพุทธทักษิณมิ่งมงคลแทน) พระพุทธรูปและพระโพธิสัตว์นิกายมนตยานบริเวณวัดเขากงเช่นกัน ต่อมา กลายเป็นอำเภอหนึ่ง เรียกว่า อำเภอบางนรา ขึ้นกับเมืองสายบุรี ซึ่งเป็นหนึ่งในเจ็ดหัวเมืองภาคใต้ ต่อมาได้โอนไปขึ้นกับเมืองระแงะ ซึ่งเป็นหนึ่งในเจ็ดหัวเมืองเช่นกัน โดยประวัติความเป็นมาของนราธิวาสนั้น มีความเชื่อมโยงกับเรื่องราวของเมืองปัตตานี เมืองสายบุรี และเมืองระแงะ

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีรับสั่งให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสีหนาท ยกทัพหลวงลงมาปักษ์ใต้เพื่อปราบปรามข้าศึกที่เข้ามาทางปักษ์ใต้ เมื่อข้าศึกแตกพ่ายหนีไปหมดแล้ว จึงเสด็จประทับ ณ เมืองสงขลา และได้มีรับสั่งออกไปถึงหัวเมืองมลายูทั้งหลาย ที่เคยขึ้นกับอยุธยามาก่อน ให้มาอ่อนน้อมดังเดิม โดยพระยาไทรบุรี และพระยาตรังกานูยอมอ่อนน้อมแต่โดยดี แต่พระยาปัตตานีแข็งเมืองไม่ยอมอ่อนน้อม จึงรับสั่งให้ยกทัพไปเมืองปัตตานีเมื่อ พ.ศ. 2332 เมื่อได้เมืองปัตตานีแล้ว ได้โปรดเกล้าฯ ให้พระราชทานตราตั้งให้แก่พระยาสงขลา (บุญฮุย) เป็นพระยาปัตตานี และให้อยู่ในความกำกับดูแลของเมืองสงขลาต่อไป และตั้งในเป็นเมืองมนตรีขึ้นอยู่กับกรุงรัตนโกสินทร์โดยตรง ในระหว่างที่พระยาปัตตานี (ขวัญซ้าย) ว่าราชการเมืองปัตตานีอยู่นั้น บ้านเมืองสงบเรียบร้อยปกติสุขตลอดมา ครั้นเมื่อพระยาปัตตานีถึงแก่กรรม โปรดเกล้าฯ ให้นายพ่าย น้องชายพระยาหลวงสวัสดิภักดีผู้ช่วราชการเมืองปัตตานี และได้ย้ายที่ว่าการเมืองปัตตานีจากบ้านมะนา (อ่าวนาเกลือ) ไปตั้งอยู่ที่บ้านยามู

ในระหว่างนั้นพวกของซาเห็ดรัตนวงศ์ฯ และพวกโมเซฟได้เริ่มก่อกวนความสงบสุขของบ้านเมือง โดยคบคิดกับปล้นบ้านพระยาปัตตานี และบ้านหลวงสวัสดิภักดี แต่ก็ได้ถูกตีถอยหนีไปหลบซ่อนตัวอยู่ที่บ้านกะลาพอ แขวงเมืองสายบุรี นอกจากนั้นเมืองปัตตานีซึ่งมีอาณาเขตกว้างขวาง และมีโจรผู้ร้ายชุกชุม เที่ยวปล้นบ้านเรือนราษฎรจนเหลือกำลังที่พระยาปัตตานีจะปราบให้ราบคาบได้ จึงแจ้งราชการไปยังเมืองสงขลา พระยาสงขลา (เถียนจ๋อง) ออกมาปราบปราม และจัดนโยบายแบ่งแยกเมืองปัตตานีออกเป็น 7 เมือง ได้แก่ เมืองปัตตานี, เมืองหนองจิก, เมืองยะลา, เมืองรามันห์, เมืองระแงะ, เมืองสายบุรี และเมืองยะหริ่ง ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ได้มีพระยาปัตตานี (ต่วนสุหลง), พระยาหนองจิก (ต่วนกะจิ), พระยายะลา (ต่วนบางกอก) และพระยาระแงะ (หนิเดะ) โดยเจ้าเมืองทั้ง 4 ได้สมคบคิดกันเป็นกบฏขึ้น จึงโปรดเกล้าให้พระยาเพชรบุรี และพระยาสงขลา (เถี้ยนเส้ง) ลงมาปราบ และพิจารณาเห็นว่า หนิบอสูชาวบ้านบางปูซึ่งพระยายะหริ่แต่งตั้งให้เป็นกรมการเมืองยะหริ่งได้เป็นกำลังสำคัญ และได้ทำการต่อสู้ด้วยความกล้าหาญยิ่ง ด้วยคุณงามความดีนี้จึงได้แต่งตั้งให้เป็นผู้รักษาราชการเมืองระแงะ สืบต่อจากพระยาระแงะ (หนิเดะ) ที่หนีไป และได้ย้ายที่ว่าราชการจากบ้านระแงะมาตั้งใหม่ที่ตำบลตันหยงมัส

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงให้ยกเลิกการปกครองแบบเก่า เพราะการแบ่งเขตแขวงการปกครอง และตำแหน่งหน้าที่ราชการในหัวเมืองทั้ง 7 ที่ยังทับซ้อนกันอยู่หลายแห่ง จึงได้วางระเบียบแผนการปกครองและตำแหน่งหน้าที่ราชการให้เป็นระเบียบตามสมควรแก่กาลสมัย เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2444

ต่อมาเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2449 มีประกาศพระบรมราชโองการให้แยกบริเวณ 7 หัวเมืองออกมาจากมณฑลเทศาภิบาล เรียกว่า มณฑลปัตตานี เพื่อสะดวกแก่ราชการ และทำนุบำรุงบ้านเมืองให้เจริญขึ้นกว่าแต่ก่อน ในปี พ.ศ. 2458 ได้ย้ายที่ว่าราชการจากเมืองระแงะ ตำบลตันหยงมัส มาตั้งที่บ้านมะนาลอ (บางมะนาวในปัจจุบัน) อำเภอบางนรา ส่วนท้องที่เมืองระแงะ และได้ยกฐานะอำเภอบางนราขึ้นเป็นเมืองบางนรา มีอำเภอในการปกครองได้แก่ อำเภอบางนรา, อำเภอตันหยงมัส, กิ่งอำเภอยะบะ, อำเภอสุไหงปาดี และกิ่งอำเภอโต๊ะโมะ

ครั้นต่อมาสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ได้เสด็จประพาสมณฑลปักษ์ใต้ เมื่อพระองค์เสด็จถึงเมืองบางนรา ทรงพระราชทานพระแสงศาสตราแก่เมืองบางนรา และทรงดำริว่าบางนรานั้นเป็นชื่อตำบลบ้าน และควรที่จะมีชื่อเมืองไว้เป็นหลักฐานสืบไป จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนชื่อเป็น "เมืองนราธิวาส" ซึ่งหมายถึงที่อยู่ของคนดี เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2458

ในปี พ.ศ. 2476 ได้มีการปรับปรุงระเบียบบริหารราชการส่วนภูมิภาคครั้งยิ่งใหญ่ และให้เปลี่ยนชื่อเมืองเป็นจังหวัด เมืองนราธิวาสจึงเป็นเปลี่ยนเป็น "จังหวัดนราธิวาส" จากนั้นเป็นต้นมา

การเมืองการปกครอง

อำเภอ

การปกครองแบ่งออกเป็น 13 อำเภอ 77 ตำบล 589หมู่บ้าน

อำเภอเมืองนราธิวาส อำเภอตากใบ อำเภอบาเจาะ อำเภอยี่งอ อำเภอระแงะ อำเภอรือเสาะ อำเภอศรีสาคร อำเภอแว้ง อำเภอสุคิริน อำเภอสุไหงโก-ลก อำเภอสุไหงปาดี อำเภอจะแนะ อำเภอเจาะไอร้อง

เทศบาล

อำเภอเมืองนราธิวาส เทศบาลเมืองนราธิวาส เทศบาลตำบลกะลุวอเหนือ อำเภอตากใบ เทศบาลเมืองตากใบ อำเภอบาเจาะ เทศบาลตำบลบาเจาะ เทศบาลตำบลต้นไทร อำเภอยี่งอ เทศบาลตำบลยี่งอ

อำเภอระแงะ เทศบาลตำบลตันหยงมัส เทศบาลตำบลมะรือโบตก อำเภอรือเสาะ เทศบาลตำบลรือเสาะ อำเภอศรีสาคร เทศบาลตำบลศรีสาคร

อำเภอแว้ง เทศบาลตำบลบูเก๊ะตา เทศบาลตำบลแว้ง อำเภอสุคิริน เทศบาลตำบลสุคิริน อำเภอสุไหงโก-ลก เทศบาลเมืองสุไหงโก-ลก เทศบาลตำบลปาเสมัส

อำเภอสุไหงปาดี เทศบาลตำบลปะลุรู

สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

ดอกไม้ประจำจังหวัด

ดอกบานบุรีเหลือง

ตราประจำจังหวัด

รูปเรือใบแล่นกางใบ ตรงกลางใบมีรูปช้างเผือกประดับเครื่องคชาภรณ์ อยู่ในวงกลม มีความหมายดังนี้ รูปเรือใบแล่นกางใบ หมายถึง ที่ตั้งอยู่ริมทะเล มีการค้าขาย การประมง และการ ติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียง ในเรือมีรูปช้างเผือกประดับเครื่องคชาภรณ์อยู่ในวงกลม หมายถึง ช้างสำคัญคู่บุญของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ชื่อว่า “พระศรีนรารัฐราชกิริณี”

ต้นไม้ประจำจังหวัด

ตะเคียนชันตาแมว (Neobalanocarpus heimii)

คำขวัญประจำจังหวัด

ทักษิณราชตำหนัก ชนรักศาสนา นราทัศน์เพลินตา ปาโจตรึงใจ แหล่งใหญ่แร่ทอง ลองกองหอมหวาน— คำขวัญประจำจังหวัดนราธิวาส

ชาวจังหวัดนราธิวาสส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น การทำนา การเพาะปลูกพืชทางเศรษฐกิจ คือ ยางพารา ลองกอง เงาะ ทุเรียน เป็นต้น พืชที่สร้างชื่อเสียงของนราธิวาสคือ ลองกองบ้านซีโปตันหยงมัส มีรสชาดหวานนุ่มหอมอร่อยสามารถขายได้ราคาดี นอกจากการเกษตรแล้วบางส่วนก็ทำธุรกิจค้าขาย และทำงานในประเทศเพื่อนบ้าน เช่น มาเลเซีย สิงคโปร์ บรูไน เป็นต้น

เศรษฐกิจ

ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด GPP p1 (ปี 2548) 35,135 ล้านบาท

• เกษตรกรรม 48.66 %
• อุตสาหกรรม 4.97 %
• โรงแรม/ภัตตาคาร 0.63 %
• ค้าปลีก-ค้าส่ง 13.69 %
• ก่อสร้าง 2.68 %
• อื่นๆ 29.37 %

ภาวะราคาสินค้า

• รายได้เฉลี่ยต่อหัว (ปี 2548 p1) 44,553 บาท
• อัตราการว่างงาน (เม.ย.–มิ.ย.49) 2.11 %
• ค่าแรงขั้นต่ำ 300 บาท/วัน
• อัตราเงินเฟ้อ (เม.ย.–ส.ค. 49/เม.ย.–ส.ค. 48) 5.4 %

การจำหน่ายสินค้า OTOP (ม.ค.–สค. 49)

• ยอดจำหน่ายสินค้า OTOP19.73 ล้านบาท

มูลค่าการค้าชายแดน (ม.ค.–ส.ค.49)

• การค้ารวม 3,329.69 ล้านบาท
• การส่งออก 1,248.96 ล้านบาท
• การนำเข้า 2,080.73 ล้านบาท
• ดุลการค้า -831.77 ล้านบาท

สังคมและวัฒนธรรม

ศาสนาในจังหวัดนราธิวาส (พ.ศ. 2555–57)
ศาสนา			ร้อยละ
อิสลาม			89.05%
พุทธ			10.74%
อื่น ๆ			0.20%

• เชื้อชาติ ส่วนมากเป็นชาวไทยเชื้อสายมลายูดั้งเดิม ชาวไทย ชาวไทยเชื้อสายจีน และชาวมาเลเซียอพยพจากมาเลเซีย
• ศาสนา นับถือศาสนาอิสลาม ร้อยละ 89.05 นับถือศาสนาพุทธ ร้อยละ 10.74 นับถือศาสนาคริสต์และอื่นๆ ร้อยละ 0.20
• ภาษา ส่วนใหญ่ 80.4% ใช้ภาษามลายูปัตตานี นอกจากนี้ยังมีการใช้ภาษาไทยถิ่นใต้, ภาษาไทยตากใบ และภาษาจีน
• การศึกษา

ปัจจุบันมีสถานศึกษารวมทั้งหมด 488 แห่ง (ไม่รวมแหล่งวิชาการนอกระบบ) สังกัด สปช. 255 แห่ง สังกัด สศ. 18 แห่ง สังกัด สช. 82 แห่ง สังกัด กศป. 15 แห่ง สังกัดเทศบาล 10 แห่ง สถาบันศึกษาปอเนาะที่จดทะเบียน 76 สถาบัน จำนวนนักศึกษาก่อนประถมศึกษา 31,200 คน ระดับประถมศึกษา 88,200 คน ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น 17,300 คน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/ ปวช. 9,400 คน ระดับอุดมศึกษา (ปวส.) 900 คน ระดับอุดมศึกษา (วิทยาลัยพยาบาล) 800 คน รวม 147,700 ค

• ศิลปและวัฒนธรรม ลิเกฮูลู (ดิเกฮูลู), มะโย่ง, โนราแขก

 

อุทยานแห่งชาติอ่าวมะนาว-เขาตันหยง

 

พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์

การศึกษา

โรงเรียน

• ดูที่ รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดนราธิวาส

ระดับอุดมศึกษา

• มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์
• โครงการจัดตั้งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์นราธิวาส

การขนส่ง

ระยะทางจากตัวจังหวัดไปอำเภอต่างๆ

• อำเภอยี่งอ 14 กิโลเมตร
• อำเภอระแงะ 19 กิโลเมตร
• อำเภอบาเจาะ 27 กิโลเมตร
• อำเภอเจาะไอร้อง 29 กิโลเมตร
• อำเภอตากใบ 33 กิโลเมตร
• อำเภอรือเสาะ 43 กิโลเมตร
• อำเภอจะแนะ 45 กิโลเมตร
• อำเภอสุไหงปาดี 48 กิโลเมตร
• อำเภอศรีสาคร 56 กิโลเมตร
• อำเภอสุไหงโก-ลก 64 กิโลเมตร
• อำเภอแว้ง 68 กิโลเมตร
• อำเภอสุคิริน 68 กิโลเมตร

แหล่งท่องเที่ยว

• พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์
• อุทยานแห่งชาติอ่าวมะนาว-เขาตันหยง
• อุทยานแห่งชาติน้ำตกซีโป
• อุทยานแห่งชาติบูโด-สุไหงปาดี
• เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา
• ป่าพรุโต๊ะแดง
• พระบรมราชานุสาวรีย์ รัชกาลที่ ๕
• ศาลเจ้าแม่กวนอิม
• วัดชลธาราสิงเห (วัดพิทักษ์แผ่นดินไทย)
• มัสยิดตะโละมาเนาะ 300ปี
• น้ำตกสิรินธร
• น้ำตกปาโจ
• น้ำตกฉัตรวาริน
• หาดนราทัศน์

การคมนาคม

ทางบก

ระยะทาง 1,149 กิโลเมตร จากกรุงเทพฯ ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 ผ่านจังหวัดประจวบคีรีขันธ์–จังหวัดชุมพร และทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 41 ผ่านจังหวัดสุราษฎร์ธานี–จังหวัดนครศรีธรรมราช–จังหวัดพัทลุง–อำเภอหาดใหญ่ และต่อด้วยทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 42 เข้าสู่จังหวัดปัตตานี–จังหวัดนราธิวาส มีรถโดยสารประจำทางกรุงเทพฯ–นราธิวาส–สุไหงโก-ลก บริการทุกวัน

ทางรถไฟ

การรถไฟแห่งประเทศไทย เปิดบริการเดินรถไฟระหว่างกรุงเทพ–สุไหงโก-ลก ยะลา–สุไหงโก-ลก นครศรีธรรมราช–สุไหงโก-ลก สุราษฎ์ธานี–สุไหงโก-ลก ชุมทางหาดใหญ่–สุไหงโก-ลก พัทลุง–สุไหงโก-ลก ทุกวันทั้งรถด่วน รถเร็ว รถท้องถิ่น
สามารถเดินทางได้กับขบวนรถ ดังนี้
รถด่วนพิเศษที่37/38 กรุงเทพ–สุไหงโก-ลก-กรุงเทพ
รถเร็วที่171/172 กรุงเทพ–สุไหงโก-ลก-กรุงเทพ
รถเร็วที่175/176 ชุมทางหาดใหญ่–สุไหงโก-ลก-ชุมทางหาดใหญ่
รถท้องถิ่นที่451/452 นครศรีธรรมราช–สุไหงโก-ลก-นครศรีธรรมราช
รถท้องถิ่นที่463/464 พัทลุง-สุไหงโกลก-พัทลุง
รถท้องถิ่นที่447/448 สุราษฎร์ธานี–สุไหงโก-ลก-สุราษฎร์ธานี
รถท้องถิ่นที่453/454 ยะลา-สุไหงโก-ลก-ยะลา

ทางอากาศ

สายการบินแอร์เอเซีย

• เที่ยวไป
• เดินทางจากดอนเมือง FD3130 เวลา 10:30 น. ถึง นราธิวาส เวลา 12:05 น. [ทุกวัน]
• เดินทางจากดอนเมือง FD3133 เวลา 14:25 น. ถึง นราธิวาส เวลา 15:50 น. [อังคาร พฤหัสบดี เสาร์]
• เที่ยวกลับ
• เดินทางจากนราธิวาส FD3131 เวลา 12:30 น. ถึง ดอนเมือง เวลา 14:00 น. [ทุกวัน]
• เดินทางจากนราธิวาส FD3134 เวลา 14:20 น.ถึง ดอนเมือง เวลา 17:45 น. [อังคาร พฤหัสบดี เสาร์]

สายการบินไทยสมายล์

• เที่ยวไป
• เดินทางจากสุวรรณภูมิ WE293 เวลา 08:05น. ถึง นราธิวาส เวลา 09:35 น. [ทุกวัน]
• เดินทางจากสุวรรณภูมิ WE291 เวลา 13:05 น. ถึง นราธิวาส เวลา 14:35 น. [ทุกวัน]
• เที่ยวกลับ
• เดินทางจากนราธิวาส WE294เวลา 10:05 น. ถึง สุวรรณภูมิ เวลา 11:45 น. [ทุกวัน]
• เดินทางจากนราธิวาส WE292เวลา 15:05 น. ถึง สุวรรณภูมิ เวลา 16:45 น. [ทุกวัน]
• (ข้อมูล ณ วันที่ 28 สิงหาคม 2563)

ชาวนราธิวาสที่มีชื่อเสียง

วงการบันเทิง

• อรรถชัย อนันตเมฆ
• พิมพ์ปฏิภาณ พึ่งธรรมจิตต์ (ศิลปินแห่งชาติ ปี 2560)
• เมธี อรุณ นักร้องนำวงลาบานูน
• ริว จิตสัมผัส

อ้างอิง

1. ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
2. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2563." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_57.pdf 2564. สืบค้น 26 เมษายน 2564.
3. ประพนธ์ เรืองณรงค์. "บทผนวกเกียรติยศ". ใน รัฐปัตตานี ใน ศรีวิชัย เก่าแก่กว่ารัฐสุโขทัยในประวัติศาสตร์. สุจิตต์ วงษ์เทศ (บรรณาธิการ). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:มติชน. 2547, หน้า 350
4. "ประกาศ เปลี่ยนชื่อเมืองบางนรา เป็นเมืองนราธิวาส" (PDF). Royal Gazette. 32 (0 ก): 145. August 8, 1915.
5. "เอกสารข้อมูลทั่วไป ประจำปี พ.ศ. 2555 จังหวัดนราธิวาส" (PDF). จังหวัดนราธิวาส. สืบค้นเมื่อ 30 กรกฎาคม 2562. Check date values in: |accessdate= (help)
6. "ข้อมูลทั่วไปจังหวัดนราธิวาส" (PDF). กระทรวงสาธารณสุข. 2557. สืบค้นเมื่อ 30 กรกฎาคม 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

ดูเพิ่ม

• ท่าอากาศยานนราธิวาส
• ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย
• สโมสรฟุตบอลนราธิวาส
• รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดนราธิวาส
• รายชื่อสาขาของธนาคารในจังหวัดนราธิวาส
• รายชื่อห้างสรรพสินค้าในจังหวัดนราธิวาส

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด
• สภาพอากาศจังหวัดนราธิวาส
• แผนที่ท่องเที่ยวจังหวัดนราธิวาส 2016-03-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

พิกัดภูมิศาสตร์: 6°26′N 101°49′E / 6.43°N 101.82°E / 6.43; 101.82

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดนราธิวาส
  • แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
  • ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
  • ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย