ชัมภละ

ชัมภละ เป็นเทพเจ้าที่ชาวทิเบตให้ความเคารพนับถือมาก่อนจะนับถือพุทธศาสนา โดยเป็นเทพแห่งความมั่งคั่ง เมื่อหันมานับถือพุทธศาสนาแล้ว เทพชัมภละกลายเป็นยิดัมสังกัดรัตนโคตร รูปบูชาของท่านเป็นเพศชาย กายสีน้ำเงิน มี 6 แขน รูปร่างอ้วน ถือเพชรนิลจินดาหรือถุงเงิน บางแห่งกำหนดให้เป็นภาคสำแดงของกุเวระหรือมหากาฬ

ภาพวาดของ Tamonten, ผู้เป็นจตุโลกบาลทางทิศเหนือเมื่อพุทธศตวรรษที่ 18

อิตถีภาวะของชัมภละคือวสุธาราถือว่าเป็นเทวีแห่งแผ่นดิน กายสีเหลือง มีแขน 2-6 ข้าง ตามแต่ความเชื่อ ถือรวงข้าวและอุ้มแจกันใส่เพชรพลอย ในเนปาลมีกายสีขาว ถือรวงข้าว ปีกนกยูงและลูกศร เชื่อกันว่าท่านเป็นเทพีแห่งโลกที่เป็นประจักษ์พยานในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าและบิดน้ำออกจากมวยผมเพื่อขับไล่พวกมาร เช่นเดียวกับพระธรณีตามความเชื่อของชาวพุทธในไทย

อ้างอิง

• สุมาลี มหณรงค์ชัย. พระชินพุทธะห้าพระองค์. กทม. ศูนย์ไทยธิเบต. 2547