ประเทศชาด
พิกัดภูมิศาสตร์: 15°N 19°E / 15°N 19°E
ชาด (ฝรั่งเศส: Tchad; อาหรับ: تشاد, Tshād) เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลในแอฟริกากลาง มีอาณาเขตทางเหนือจดประเทศลิเบีย ทางตะวันออกจดประเทศซูดาน ทางใต้จดสาธารณรัฐแอฟริกากลาง ทางตะวันตกเฉียงใต้จดประเทศแคเมอรูนและประเทศไนจีเรีย และทางตะวันตกจดประเทศไนเจอร์ เนื่องจากมีระยะไกลจากทะเลและมีภูมิอากาศเป็นแบบทะเลทรายเป็นส่วนใหญ่ ประเทศจึงได้ชื่อว่าเป็น "หัวใจตายของแอฟริกา" (dead heart of Africa) ทางเหนือมีทิวเขาทิเบสตี (Tibesti Mountains) ซึ่งเป็นเทือกเขาที่ใหญ่ที่สุดในทะเลทรายสะฮารา เดิมเป็นส่วนหนึ่งของสหพันธรัฐเฟรนช์อิเควทอเรียลแอฟริกา (Federation of French Equatorial Africa) มีชื่อตามทะเลสาบชาด (Lake Chad)
สาธารณรัฐชาด République du Tchad (ฝรั่งเศส) العربية تشاد (อาหรับ) | |
|---|---|
เพลงชาติ: ลาชาเดียน | |
| เมืองหลวง และ ใหญ่สุด | อึนจาเมนา 12°06′N 16°02′E / 12.100°N 16.033°E |
| ภาษาราชการ | ภาษาฝรั่งเศสและภาษาอาหรับ |
| การปกครอง | สาธารณรัฐแบบประธานาธิบดีโดยมีพรรคเด่นภายใต้คณะผู้ยึดอำนาจการปกครอง |
• ประธานาธิบดี | ว่าง |
• ประธานสภาเปลี่ยนผ่านทางทหาร | Mahamat Déby Itno |
• นายกรัฐมนตรี | Albert Pahimi Padacké |
| เอกราช | |
• จากฝรั่งเศส | 11 สิงหาคม พ.ศ. 2503 |
| พื้นที่ | |
• รวม | 1,284,000 ตารางกิโลเมตร (496,000 ตารางไมล์) (20) |
| 1.9 | |
| ประชากร | |
• 2020 ประมาณ | 16,244,513 (70) |
• สำมะโนประชากร 2009 | 11,039,873 |
| 8.6 ต่อตารางกิโลเมตร (22.3 ต่อตารางไมล์) | |
| จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2018 (ประมาณ) |
• รวม | $30 พันล้าน (123) |
• ต่อหัว | $2,428 (168) |
| จีดีพี (ราคาตลาด) | 2018 (ประมาณ) |
• รวม | $11 พันล้าน (130) |
• ต่อหัว | $890 (151) |
| จีนี (2011) | 43.3 ปานกลาง |
| HDI (2019) | 0.398 ต่ำ · 187 |
| สกุลเงิน | ฟรังก์ซีเอฟเอ (XAF) |
| เขตเวลา | UTC+1 (WAT) |
| ขับรถด้าน | ขวา |
| รหัสโทรศัพท์ | +235 |
| โดเมนบนสุด | .td |
ประวัติศาสตร์
ชาดเป็นดินแดนที่เคยเป็นที่ตั้งของอาณาจักรโบราณที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของพ่อค้าชาวอาหรับ ฝรั่งเศสเข้ามาปกครองชาดเมื่อ พ.ศ. 2443 จนได้รับเอกราชเมื่อ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2503
ใน พ.ศ. 2509 กลุ่มมุสลิมทางภาคเหนือก่อกบฏต่อต้านรัฐบาลในภาคใต้ที่เป็นชาวคริสต์ รัฐบาลชาดเปิดให้กองทหารลิเบียเข้ามาในประเทศเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2523 และแสดงเจตนารมณ์จะรวมเข้ากับลิเบียเมื่อ 6 มกราคม พ.ศ. 2524 แต่ถูกฝรั่งเศสและหลายชาติในแอฟริกาคัดค้าน กองทหารลิเบียจึงถอนตัวออกไปเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2524 กบฏมุสลิมนำโดยฮาเบอร์เข้ายึดเมืองหลวงได้ใน พ.ศ. 2526 แต่ยังต้องต่อสู้กับฝ่ายตรงข้ามที่มีลิเบียหนุนหลัง ฝรั่งเศสเข้ามาสนับสนุนฮาเบอร์ ต่อมาฝรั่งเศสกับลิเบียตกลงจะถอนทหารออกจากชาดพร้อมกันภายในเดือนกันยายน พ.ศ. 2527 แต่ลิเบียยังคงทหารไว้ทางเหนือของชาดจนถูกทหารชาดขับออกไปในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2530
ชาดต้องประสบกับปัญหาสงครามกลางเมืองหลายครั้ง รวมถึงการบุกรุกดินแดนโดยลิเบีย และกลุ่มกบฏที่ดำเนินการก่อความไม่สงบอยู่ทางตอนเหนือของประเทศ อย่างไรก็ตาม สถานการณ์เริ่มพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้นตั้งแต่ปี 2533 เป็นต้นมา เมื่อนาย Deby สถาปนาตนเองขึ้นเป็นประธานาธิบดี และได้ยกร่างและประกาศใช้รัฐธรรมนูญ และจัดให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2539 และปี 2544
อย่างไรก็ตาม ในปี 2548 ได้มีกลุ่มกบฏใหม่เกิดขึ้นทางชายแดนฝั่งตะวันตกของซูดาน และดำเนินการก่อความไม่สงบทางภาคตะวันออกของชาด ปัจจุบัน อำนาจทางการเมืองของประเทศยังคงตกอยู่ในมือของคนกลุ่มน้อยของประเทศ
ภูมิอากาศ
ภาคเหนือมีอากาศแบบทะเลทราย ทางภาคใต้มีอากาศร้อนชื้น ฝนตกมากในเดือนสิงหาคม และแห้งแล้งที่สุดในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงมีนาคม อากาศหนาวที่สุดในเดือนธันวาคม (ประมาณ 14-33 องศาเซลเซียส)
การเมืองการปกครอง
ชาดปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ มีประธานาธิบดีเป็นประมุขแห่งรัฐ มาจากการเลือกตั้งโดยตรง ดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปี นายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำรัฐบาล ได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดี มีอำนาจในการเสนอชื่อแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีเพื่อทำหน้าที่บริหารประเทศ ฝ่ายนิติบัญญัติ ประกอบด้วยรัฐสภาระบบสองสภา มีสมาชิกสภา 155 คน มาจากการเลือกตั้งและดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปี ในขณะที่วุฒิสมาชิกดำรงตำแหน่งคราวละ 6 ปี มีการเลือกตั้งทุก ๆ 2 ปี เพื่อทดแทนสมาชิก 1 ใน 3 ส่วนของสภาที่พ้นหน้าที่ ฝ่ายตุลาการประกอบด้วยศาลสูง ศาลอุทธรณ์ ศาลอาญา และศาลแขวง
ประธานาธิบดี Idriss Deby ซึ่งได้ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีโดยการทำรัฐประหารในปี 2533 ได้ปกครองประเทศเรื่อยมา ทั้งนี้ ในเดือนมิถุนายน 2548 ประธานาธิบดี Idriss Deby ได้จัดให้มีการลงประชามติเพื่อปรับแก้รัฐธรรมนูญซึ่งยังผลให้ตนสามารถสมัครลงชิงชัยตำแหน่งประธานาธิบดีต่อได้เป็นสมัยที่ 3 และได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปีต่อมา และดำรงตำแหน่งมาจนถึงปัจจุบัน ท่ามกลางกระแสคัดค้านของพวกกบฏที่ยังคงใช้ความรุนแรงในความพยายามโค่นล้มรัฐบาล
นโยบายต่างประเทศ
สถานการณ์ความไม่สงบในภูมิภาคแอฟริกากลางส่งผลอย่างยิ่งต่อสถานะของชาดในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ชาดต้องรับภาระผู้ลี้ภัยจากการสู้รบในสาธารณรัฐแอฟริกากลางและซูดาน ทั้งยังมีความสัมพันธ์ที่ยังคงอยู่ในระดับเสื่อมทรามกับกับซูดาน ซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้านทางตะวันออกซึ่งมีอาณาเขตติดต่อกันยาวที่สุดถึง 1,360 กิโลเมตร ทั้งสองประเทศกล่าวหากันและกันว่าให้การสนับสนุนกลุ่มกบฏที่ต่อต้านรัฐบาล ล่าสุด ชาดได้ปิดพรมแดนและตัดความสัมพันธ์ทางด้านเศรษฐกิจกับซูดาน เพื่อตอบโต้การที่ซูดานตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับชาดในปี 2549
ในปี 2550 สภาความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้มีมติให้กองกำลังรักษาสันติภาพร่วมแห่งสหประชาชาติและสหภาพยุโรป (UN-European Union peacekeeping force) ทำหน้าที่ปกป้องคุ้มครองประชาชนจากผลกระทบของการสู่รบในดาร์ฟูร์ ประเทศซูดาน ต่อมา ในเดือนมกราคม 2551 สหภาพยุโรปได้เห็นชอบให้จัดตั้งกองกำลังรักษาสันติภาพขึ้นเพื่อให้ความคุ้มครองแก่ผู้ลี้ภัยจากการสู้รบในดาร์ฟูร์
ความสัมพันธ์ระหว่างชาดกับฝรั่งเศสยังคงเป็นไปด้วยดี ที่ผ่านมา ฝรั่งเศสได้ส่งกองกำลังเข้ามาช่วยปราบปรามกลุ่มกบฏ และให้ความช่วยเหลือชาดในด้านต่าง ๆ อยู่เสมอ
การที่ชาดผันตัวมาเป็นประเทศผู้ผลิตน้ำมันตั้งแต่ปี 2546 เป็นต้นมา ทำให้ต่างประเทศให้ความสนใจเข้ามาลงทุนในชาดมากขึ้น รัฐบาลชาดเองก็ได้ปรับกฎหมายเกี่ยวกับการลงทุนและค้าขายน้ำมันให้มีความผ่อนปรนมากขึ้นเพื่อรองรับการลงทุนจากต่างชาติ
ภาษาราชการ
ฝรั่งเศส และอาหรับ
ศาสนา
อิสลามร้อยละ 53.1 คริสต์ร้อยละ 34.3 (คาทอลิกร้อยละ 20.1 โปรเตสแตนต์ร้อยละ 14.2) อื่น ๆ ร้อยละ 12.6
ระบอบการปกครอง
แบบสาธารณรัฐ ประธานาธิบดีเป็นประมุขของประเทศ มีอำนาจในการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำรัฐบาล
ประธานาธิบดี
นายอีดริส เดบี (Mr. Idriss Déby Itno) เข้ารับตำแหน่งเมื่อ 2 ธันวาคม 2533
นายกรัฐมนตรี
นาย ปาอิมี (Mr. Kalzeubé Payimi Deubet) เข้ารับตำแหน่งเมื่อ 21 ธันวาคม 2556
หน่วยเงินตรา
ฟรันก์เซฟา (CFA franc) 1 บาท = 18.11 ฟรังก์เซฟา
การแบ่งเขตการปกครอง
18 เขตได้แก่ Batha, Borkou-Ennedi-Tibesti, Chari-Baguirmi, Guera, Hadjer-Lamis, Kanem, Lac, Logone Occidental, Logone Oriental, Mandoul, Mayo-Kebbi Est, Mayo-Kebbi Ouest, Moyen-Chari, Ouaddai, Salamat, Tandjile, Ville de N'Djamena, Wadi Fira
อ้างอิง
- ↑ "Chad's President Idriss Déby dies 'in clashes with rebels'". BBC News. สืบค้นเมื่อ 20 April 2021.
- (ภาษาฝรั่งเศส). INSEED. 22 July 2013. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 22 December 2015. สืบค้นเมื่อ 18 December 2015.
- (in fr) Projections demographiques 2009–2050 Tome 1: Niveau national (รายงาน). INSEED. July 2014. p. 7. http://www.inseedtchad.com/IMG/pdf/projections_demographiques_nationales.pdf. เรียกข้อมูลเมื่อ 18 December 2015.
- (in fr) DEUXIEME RECENSEMENT GENERAL DE LA POPULATION ET DE L'HABITAT (RGPH2, 2009): RESULTATS GLOBAUX DEFINITIFS (รายงาน). INSEED. March 2012. p. 7. http://www.inseedtchad.com/IMG/pdf/rapport_resultats_definitifs_rapport.pdf. เรียกข้อมูลเมื่อ 18 December 2015.
- ↑ "Chad". International Monetary Fund.
- "Gini Index". World Bank. สืบค้นเมื่อ 16 April 2017.
- Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.