ลำยอง หรือ เครื่องลำยอง คือ ส่วนประกอบช่วงบนของปั้นลม เป็นเครื่องตกแต่งในสถาปัตยกรรมไทยที่นิยมสร้างเฉพาะในวัดและพระที่นั่งต่าง ๆ เท่านั้น
ภาพวาดแสดงเครื่องลำยองและองค์ประกอบหลัก ๆ
ลำยองประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก ๆ ดังภาพ ได้แก่
- ช่อฟ้า
- ใบระกา
- รวยระกา
- งวงไอยรา
- นาคสะดุ้ง
- หางหงส์
- กระจังรวน
- บัวจงกล
- จั่วบังนก
- คันทวย
ลำยองประดับหลังคาและหน้าบัน มีองค์ประกอบดังนี้
ช่อฟ้า
ช่อฟ้าสองชนิดคือช่อฟ้าปากหงส์ (ซ้าย) และช่อฟ้าปากครุฑ (ขวา)
เป็นส่วนซึ่งประดับอยู่ส่วนยอดบนสุดของปลายสันหลังคา
- องค์ประกอบของช่อฟ้า
- ส่วนปลายยอดหรือหงอน
- ส่วนปาก
- ส่วนท้อง เรียกว่าอกสุบรรณ
- ประเภทของช่อฟ้า
- ช่อฟ้าแบบปากหงส์ เรียกอีกอย่างว่าปากปลา ลักษณะปลายจะงอยทู่หงายขึ้นยื่นไปข้างหน้า
- ช่อฟ้าแบบปากครุฑ เรียกอีกอย่างว่าปากนก ลักษณะปลายจะงอยแหลมโค้งและงุ้มลง
- ช่อฟ้าลาว
- ช่อฟ้าหัวช้าง
- ช่อฟ้าหัวนกเจ่า
- ช่อฟ้าแบบประยุกต์ อื่น ๆ
ใบระกา
เป็นส่วนของปั้นลมประดับตกแต่งอยู่ระหว่างช่อฟ้าและหางหงส์ มีลักษณะลวดลายปลายเรียว มีหลายลักษณะ เช่นลายน่องสิงห์ ลายหอยจับหลัก ลายกระหนก ลายใบเทศ เป็นต้น มีคติความเชื่อว่าเป็นลักษณะของขนปีกของครุฑ
รวยระกา งวงไอยรา นาคสะดุ้ง
ภาพใบระกา งวงไอยรา นาคสะดุ้ง และหางหงส์ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
- รวยระกา เป็นส่วนที่รองรับใบระกา
- งวงไอยรา เป็นส่วนที่เกี่ยวงอกับแป
- นาคสะดุ้ง เป็นรวยระกาส่วนที่โค้งงอต่อจากงวงไอยรายาวไปจนจรดหางหงษ์
หางหงส์
เป็นส่วนปลายสุดของปั้นลม มีหลายแบบได้แก่ แบบทรงนาค แบบนาคเบือน แบบเศียรนาค แบบเหรา ฯลฯ
ลานหน้าบัน
ช่อฟ้าอุโบสถวัดพระแก้ว กรุงเทพฯ (ช่อฟ้าแบบปากนก)
ช่อฟ้าวิหาร วัดเจ็ดยอด เชียงใหม่ (ช่อฟ้าแบบหัวช้าง)
ช่อฟ้าอุโบสถวัดพระสิงห์ เชียงใหม่ (ช่อฟ้าศิลปลานนา)
ช่อฟ้าวิหารหลวง วัดสุทัศน์ กรุงเทพฯ (ช่อฟ้าแบบปากปลา)
อ้างอิง
- ฐานานุศักดิ์ของสถาปัตยกรรมไทย
- พุทธศิลปะสถาปัตยกรรม ภาคต้น โดย พระพรหมพิจิตร
- สมคิด จิระทัศนกุล วัด: พุทธศาสนสถาปัตยกรรมไทย โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2544. ISBN 974-6006-81-9
- สมภพ ภิรมย์, พลเรือตรี ช่อฟ้า นาคเบือน ตุง องค์การค้าคุรุสภา พ.ศ. 2545. ISBN 974-0086-30-6
แหล่งข้อมูลอื่น - วัด : พุทธศาสนสถาปัตยกรรมไทย 2007-08-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ตัวอย่างภาพ ลานหน้าบันวัดพระธาตุจอมปิง ลำปาง เป็นรูปเทพนม
ลำยอง, หร, เคร, อง, วนประกอบช, วงบนของป, นลม, เป, นเคร, องตกแต, งในสถาป, ตยกรรมไทยท, ยมสร, างเฉพาะในว, ดและพระท, งต, าง, เท, าน, นภาพวาดแสดงเคร, องและองค, ประกอบหล, ประกอบด, วยองค, ประกอบหล, งภาพ, ได, แก, อฟ, ใบระกา, รวยระกา, งวงไอยรา, นาคสะด, หางหงส, กระจ, งร. layxng hrux ekhruxnglayxng khux swnprakxbchwngbnkhxngpnlm epnekhruxngtkaetnginsthaptykrrmithythiniymsrangechphaainwdaelaphrathinngtang ethannphaphwadaesdngekhruxnglayxngaelaxngkhprakxbhlk layxngprakxbdwyxngkhprakxbhlk dngphaph idaek chxfa ibraka rwyraka ngwngixyra nakhsadung hanghngs kracngrwn bwcngkl cwbngnk khnthwyenuxha 1 layxnghlngkhahnacw 1 1 chxfa 1 2 ibraka 1 3 rwyraka ngwngixyra nakhsadung 1 4 hanghngs 1 5 lanhnabn 2 xangxing 3 aehlngkhxmulxunlayxnghlngkhahnacw aekikhlayxngpradbhlngkhaaelahnabn mixngkhprakxbdngni chxfa aekikh chxfasxngchnidkhuxchxfapakhngs say aelachxfapakkhruth khwa epnswnsungpradbxyuswnyxdbnsudkhxngplaysnhlngkha xngkhprakxbkhxngchxfaswnplayyxdhruxhngxn swnpak swnthxng eriykwaxksubrrnpraephthkhxngchxfachxfaaebbpakhngs eriykxikxyangwapakpla lksnaplaycangxythuhngaykhunyunipkhanghna chxfaaebbpakkhruth eriykxikxyangwapaknk lksnaplaycangxyaehlmokhngaelangumlng chxfalaw chxfahwchang chxfahwnkeca chxfaaebbprayukt xun ibraka aekikh epnswnkhxngpnlmpradbtkaetngxyurahwangchxfaaelahanghngs milksnalwdlayplayeriyw mihlaylksna echnlaynxngsingh layhxycbhlk laykrahnk layibeths epntn mikhtikhwamechuxwaepnlksnakhxngkhnpikkhxngkhruth rwyraka ngwngixyra nakhsadung aekikh phaphibraka ngwngixyra nakhsadung aelahanghngs wdphraechtuphnwimlmngkhlaram rwyraka epnswnthirxngrbibraka ngwngixyra epnswnthiekiywngxkbaep nakhsadung epnrwyrakaswnthiokhngngxtxcakngwngixyrayawipcncrdhanghngshanghngs aekikh epnswnplaysudkhxngpnlm mihlayaebbidaek aebbthrngnakh aebbnakhebuxn aebbesiyrnakh aebbehra l lanhnabn aekikh chxfaxuobsthwdphraaekw krungethph chxfaaebbpaknk chxfawihar wdecdyxd echiyngihm chxfaaebbhwchang chxfaxuobsthwdphrasingh echiyngihm chxfasilplanna chxfawiharhlwng wdsuthsn krungethph chxfaaebbpakpla xangxing aekikhthananuskdikhxngsthaptykrrmithy phuththsilpasthaptykrrm phakhtn ody phraphrhmphicitr smkhid cirathsnkul wd phuththsasnsthaptykrrmithyorngphimphmhawithyalythrrmsastr ph s 2544 ISBN 974 6006 81 9 smphph phirmy phleruxtri chxfa nakhebuxn tungxngkhkarkhakhuruspha ph s 2545 ISBN 974 0086 30 6aehlngkhxmulxun aekikhwd phuththsasnsthaptykrrmithy Archived 2007 08 11 thi ewyaebkaemchchin twxyangphaph lanhnabnwdphrathatucxmping lapang epnrupethphnm ekhathungcak https th wikipedia org w index php title layxng amp oldid 9592147, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
