ซาโด

ซาโด หรือ ชาโด (ญี่ปุ่น: 茶道; โรมาจิ: sadō, chadō; วิถีแห่งชา) หรือ ชะโนะยุ (ญี่ปุ่น: 茶の湯; โรมาจิ: chanoyu) ในภาษาไทยมักเรียกว่า พิธีชงชาญี่ปุ่น เป็นเอกลักษณ์ของประเทศญี่ปุ่นว่าด้วยการใช้เวลาอย่างสุนทรีย์ ประกอบด้วยการปรนนิบัติระหว่างการดื่มและการดื่มชาผงสีเขียวหรือมัตชะ (matcha) การจัดการพบปะกันในวงสังคมเพื่อดื่มมัตชะได้แพร่หลายในบรรดาชนชั้นสูงนับตั้งแต่ประมาณศตวรรษที่ 14 ต้นฉบับของพิธีชงชา รูปแบบของซะโดซึ่งปฏิบัติกันอยู่ในปัจจุบัน ยุคนาระ โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านชาคือ เซ็น โนะ ริคิว (Sen no Rikyu)

การชงชาแบบญี่ปุ่น

ซาโดมีลักษณะที่เป็นแบบแผน ได้พัฒนาภายใต้อิทธิพลของพุทธศาสนานิกายเซ็นซึ่งจุดประสงค์สามารถอธิบายได้ด้วยคำพูดเรียบง่าย คือเพื่อทำวิญญาณให้บริสุทธิ์โดยการเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับธรรมชาติหัวใจแท้จริงของพิธีชงชาได้รับการบรรยายโดยคำต่าง ๆ เช่น ความสงบ ความเรียบง่าย ความสง่างาม และ สุนทรียศาสตร์แห่งความเรียบง่ายอันเข้มงวดและความยากจนที่ประณีต

ซาโดยังมีบทบาทสำคัญในด้านชีวิตด้านศิลปะของชาวญี่ปุ่น พิธีชงชาจะเกี่ยวข้องกับการชื่นชมห้องที่ประกอบพิธี ส่วนที่ติดอยู่ในห้องนั้น เครื่องใช้ในการชงชา เครื่องประดับบริเวณพิธี เช่น ภาพแขวนหรือการจัดดอกไม้ สถาปัตยกรรมญี่ปุ่น การจัดสวน เครื่องปั้นดินเผาเซรามิก สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ก็ล้วนแต่ได้รับอิทธิพลมาจากพิธีชงชา และความเป็นพิธีการที่ถือปฏิบัติในพิธีชงชาได้มีอิทธิพลต่อการพัฒนามารยาทของชาวญี่ปุ่นในลักษณะที่เป็นพื้นฐาน

ภายหลังที่เซ็น โนะ ริคิว ถึงแก่กรรมใน ค.ศ. 1591 คำสั่งสอนของเขาได้ตกทอดมาจากคนรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่น ได้มีการก่อตั้งโรงเรียนต่าง ๆ ขึ้น เช่นโรงเรียนอูราเซ็งเกะ ที่ดำเนินงานอย่างแข็งขันและมีศิษย์อยู่จำนวนมาก

เชิงอรรถ

1. มักสะกดว่า "ซะโด" หรือ "ชะโด"

อ้างอิง

1. "พิธี "ซะโด" ของญี่ปุ่น". ไทยรัฐ. 2021-10-01. สืบค้นเมื่อ 2022-10-16.
2. "สัมผัสศิลปะและวัฒนธรรมด้วยพิธีชงชาแบบญี่ปุ่น". องค์การส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งประเทศญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ 2022-10-16.
3. สมาคมนานาชาติเพื่อข่าวสารการศึกษา, ญี่ปุ่นปัจจุบัน , บริษัทโรงพิมพ์อักษรสัมพันธ์