ดาวพฤหัสบดีร้อน

ดาวพฤหัสบดีร้อน (อังกฤษ: Hot Jupiters; บ้างก็เรียก oven roasters, epistellar jovians, pegasids หรือ pegasean planets) เป็นดาวเคราะห์นอกระบบจำพวกหนึ่งที่มีมวลใกล้เคียงหรือมากกว่ามวลดาวพฤหัสบดี (1.9 × 10²⁷ กก.) แต่มีลักษณะอื่นที่ต่างไปจากดาวพฤหัสบดีในระบบสุริยะ เนื่องจากดาวพฤหัสบดีโคจรอยู่ที่ระยะห่างจากดวงอาทิตย์ 5 หน่วยดาราศาสตร์ แต่ดาวเคราะห์นอกระบบที่เรียกดาวพฤหัสบดีร้อนนี้จะโคจรในระยะห่างจากดาวฤกษ์เพียง 0.05 หน่วยดาราศาสตร์^{[ต้องการอ้างอิง]} หรือประมาณ 1 ใน 8 ของระยะห่างที่ดาวพุธโคจรรอบดวงอาทิตย์ จึงทำให้ดาวเคราะห์กลุ่มนี้มีอุณหภูมิพื้นผิวสูงมาก

ภาพวาดโดยศิลปินแสดงถึงดาวเคราะห์แบบดาวพฤหัสบดีร้อน

ลักษณะโดยทั่วไป

 

จำนวนดาวพฤหัสบดีร้อน (ตามขอบด้านซ้าย รวมถึงจุดสีแดง) ที่ค้นพบนับถึง 31 สิงหาคม ค.ศ. 2004

ลักษณะโดยทั่วไปของดาวพฤหัสบดีร้อน ได้แก่

1. มีโอกาสจะเกิดปรากฏการการเคลื่อนผ่านหน้าดาวฤกษ์ของมันโดยสามารถสังเกตพบในระยะไกลมากยิ่งกว่าดาวเคราะห์มวลขนาดเดียวกันที่มีวงโคจรกว้างกว่า ดาวเคราะห์นอกระบบลักษณะนี้ที่มีชื่อเสียงคือ HD 209458 b เป็นดาวพฤหัสบดีร้อนดวงแรกที่ตรวจพบการเคลื่อนผ่าน และ HAT-P-7b เป็นดวงล่าสุดที่กำลังถูกเฝ้าสังเกตในโครงการเคปเลอร์
2. มีความหนาแน่นค่อนข้างต่ำกว่าที่ควรจะเป็น ซึ่งเป็นผลจากขนาดของรัศมีของดาวเคราะห์ที่ตรวจวัดขณะเคลื่อนผ่านจะมีเงาที่เกิดขึ้นเนื่องจากฉากหลังที่เป็นดาวฤกษ์ ดังนั้นการประมาณขนาดขอบเขตของดาวเคราะห์จึงทำได้ค่อนข้างยาก
3. เชื่อว่าดาวเคราะห์จำพวกนี้มีการเคลื่อนย้ายถิ่นจากวงโคจรเดิมเข้ามายังวงโคจรในตำแหน่งปัจจุบัน ทั้งนี้เนื่องจากการก่อตัวของดาวเคราะห์ไม่น่าจะเกิดได้ด้วยมวลปริมาณมากในระยะใกล้ดาวฤกษ์ขนาดนั้น
4. ทุกดวงที่พบมีความเยื้องศูนย์กลางของวงโคจรต่ำ ลักษณะของวงโคจรค่อนข้างกลม หรือกำลังถูกทำให้กลม ซึ่งทำให้ดาวเคราะห์มีจังหวะการหมุนรอบตัวเองและคาบการโคจรที่สอดคล้องกัน และหันหน้าด้านเดียวเข้าสู่ดาวฤกษ์แม่ของมันเสมอ

แหล่งข้อมูลอื่น

• Inside Exoplanets: Motley Crew of Worlds Share Common Thread
• NASA: Global temperature map of an exoplanet
• First known theoretical prediction about existence of Hot Jupiters - by Otto Struve in 1952.