ตำบลบ้านต๋อม

บ้านต๋อม เป็นตำบลหนึ่งในอำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเทศบาลเมืองพะเยา มีพื้นที่ประมาณ 57 ตารางกิโลเมตร มีประชากรในปี พ.ศ. 2560 จำนวน 12,590 คน ตำบลบ้านต๋อมเป็นตำบลที่ตั้งศาลากลางจังหวัดพะเยา และที่ว่าการอำเภอเมืองพะเยา มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น คือ เทศบาลตำบลบ้านต๋อม ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมดของตำบล

ตำบลบ้านต๋อม
ตำบล
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Tambon Ban Tom
โรงพยาบาลพะเยา
คำขวัญ:  ตำบลบ้านต๋อมเมืองน่าอยู่ คู่หาดอิงกว๊าน เมืองตำนานบ่อสิบสอง พระธาตุจอมทองเป็นศรี ประเพณีงามสง่า วังมัจฉาน่ายล ประชาชนล้วนเป็นสุข
ตำบลบ้านต๋อม
พิกัด (สำนักงานเทศบาลตำบลบ้านต๋อม): 19°11′46″N 99°50′16″E / 19.19611°N 99.83778°E / 19.19611; 99.83778พิกัดภูมิศาสตร์: 19°11′46″N 99°50′16″E / 19.19611°N 99.83778°E / 19.19611; 99.83778
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	พะเยา
อำเภอ	เมืองพะเยา
พื้นที่^[ต้องการอ้างอิง]
• ทั้งหมด	56.94 ตร.กม. (21.98 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2560)
• ทั้งหมด	12,590 คน
• ความหนาแน่น	221.10 คน/ตร.กม. (572.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	56000
รหัสภูมิศาสตร์	560107
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เทศบาลตำบลบ้านต๋อม
เทศบาลตำบล
ทต.บ้านต๋อม
พิกัด (สำนักงานเทศบาลตำบลบ้านต๋อม): 19°11′46″N 99°50′16″E / 19.19611°N 99.83778°E / 19.19611; 99.83778
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	พะเยา
อำเภอ	เมืองพะเยา
การปกครอง
• นายกเทศมนตรี	ศุภชาติ สันกว๊าน
พื้นที่
• ทั้งหมด	56.94 ตร.กม. (21.98 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2560)
• ทั้งหมด	12,590 คน
• ความหนาแน่น	220 คน/ตร.กม. (570 คน/ตร.ไมล์)
รหัส อปท.	05560104
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 229 บ้านต๋อมกลาง หมู่ที่ 4 ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา 56000
โทรศัพท์	0-5443-1401
โทรสาร	0-5448-2254
เว็บไซต์	tambontom.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

ในอดีตมีผู้อพยพมาจากจังหวัดใกล้เคียงได้มาตั้งหมู่บ้านต่าง ๆ จนเป็นตำบล เนื่องจากในสมัยก่อนลักษณะภูมิประเทศของบริเวณนี้เป็นป่าไม้ตะเคียน และเป็นพื้นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การเพาะปลูก จึงมีผู้คนมีอยู่เยอะ โดยคำว่า "ชุม" ภาษาเหนือเรียกว่า "ต๋อม" จึงเรียกว่า "บ้านต๋อม"

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในตำบล เริ่มแรกมีฐานะเป็น สภาตำบลบ้านต๋อม ก่อตั้งเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2516 ต่อมาได้ยกฐานะเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านต๋อม เมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2539 ปัจจุบันองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านต๋อม ได้รับการยกฐานะเป็น เทศบาลตำบลบ้านต๋อม เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2551

ภูมิศาสตร์

ตำบลบ้านต๋อมตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัดพะเยา ห่างจากตัวจังหวัดพะเยาระยะทางประมาณ 6 กิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพมหานครตามถนนพหลโยธิน ประมาณ 706 กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ 57 ตารางกิโลเมตร

• ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลบ้านต๊ำ อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา 
• ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลท่าวังทอง อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา 
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง

ตำบลบ้านต๋อมมีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบอยู่รอบ ๆ กว๊านพะเยา โดยมีดอยหลวงอยู่ทางทิศตะวันออก สภาพภูมิอากาศของตำบลบ้านต๋อม มีลักษณะเป็นแบบมรสุมเมืองร้อน สามารถแบ่งฤดูออกเป็น 3 ฤดู คือ

• ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม – เดือนพฤษภาคม รวม 3 เดือน อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 27 องศาเซลเซียส อุณหภูมิสูงสุดประมาณ 40 องศาเซลเซียส
• ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายน – เดือนตุลาคม รวม 5 เดือน อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 27 องศาเซลเซียส อุณหภูมิสูงสุดประมาณ 39 องศาเซลเซียส ฝนตกชุกที่สุด ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายน
• ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤศจิกายน – เดือนกุมภาพันธ์ รวม 4 เดือน อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 7- 10 องศาเซลเซียส

การปกครอง

ตำบลบ้านต๋อมประกอบด้วยหมู่บ้านต่าง ๆ ทั้งหมด 18 หมู่บ้าน ได้แก่

1. บ้านร่องห้า
2. บ้านสันต้นผึ้ง
3. บ้านสันหนองเหนียว
4. บ้านต๋อมกลาง
5. บ้านต๋อมดง
6. บ้านต๋อมดง
7. บ้านต๋อมดง
8. บ้านห้วยทรายคำ
9. บ้านร่องไผ่เหนือ
10. บ้านร่องไผ่ใต้
11. บ้านแท่นดอกไม้
12. บ้านสันป่างิ้ว
13. บ้านร่องห้าป่าสัก
14. บ้านร่องห้าป่าฉำฉา
15. บ้านร่องห้า
16. บ้านเกษตรพัฒนา
17. บ้านแท่นดอกไม้
18. บ้านป่าสักร่มเย็น

โครงสร้างพื้นฐาน

ด้านการขนส่ง มีทั้งถนนคอนกรีตเสริมเหล็กและถนนลาดยาง การสัญจรไปมาส่วนใหญ่ใช้รถจักรยาน รถจักรยานยนต์ รถยนต์ และรถโดยสารประจำทาง

ปัจจุบันครัวเรือนในตำบลบ้านต๋อม ใช้บริการของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค มีไฟฟ้าใช้ทุกครัวเรือน และมีการขยายการติดตั้งโคมไฟฟ้าสาธารณะ 2 ข้างถนน ตรอก ซอย เกือบทุกสาย จำนวนครัวเรือนที่มีไฟฟ้าใช้ในตำบลบ้านต๋อม 5,482 ครัวเรือน คิดเป็นร้อยละ 100.00 จำนวนบ้านที่มีโทรศัพท์ 2,264 หลังคาเรือน คิดเป็นร้อยละ 30.00 ของจำนวนหลังคาเรือน

ในด้านการศึกษา ตำบลบ้านต๋อมมีสถาบันอุดมศึกษา ได้แก่ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา สถาบันอาชีวศึกษารัฐ ได้แก่ วิทยาลัยเทคนิคพะเยา และโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาในพื้นที่ตำบลบ้านต๋อม ได้แก่ โรงเรียนบ้านต๋อม และโรงเรียนบ้านต๋อมดง

โรงพยาบาลในเขตตำบลบ้านต๋อม ได้แก่ โรงพยาบาลพะเยา และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านต๋อม นอกจากนี้ ยังมีสถานีตำรวจภูธรตำบล จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ สถานีตำรวจตำบลบ้านต๋อม (90 หมู่ 11 ต.บ้านต๋อม อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา 56000)

สังคมและประชากร

ตำบลบ้านต๋อมมีประชากรทั้งสิ้นจำนวน 12,590 คน ชุมชนมีลักษณะที่เป็นแบบเกษตรกรรมและพาณิชยกรรม ลักษณะชุมชนที่เป็นแบบเกษตรกรรม มีศูนย์กลางเดียว โดยศูนย์กลางของชุมชนจะอยู่บริเวณตอนเหนือของชุมชนสองฝั่งของถนนพหลโยธิน (สายเก่า) ลักษณะศูนย์กลางของชุมชนที่เป็นย่านพาณิชยกรรม อยู่ในเขตเมืองที่ให้บริการสินค้าประเภทเครื่องอุปโภคที่ใช้ในชีวิตประจำวัน และการให้บริการด้านโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นกับชุมชน

ประชากรในตำบลบ้านต๋อม ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ (ร้อยละ 80) ศาสนาอื่น ประมาณร้อยละ 20 มีสถาบันหรือองค์กรทางศาสนา ได้แก่ วัดและที่พักสงฆ์ จำนวน 7 แห่ง

เศรษฐกิจ

ตลาดสดในตำบลบ้านต๋อม มีจำนวน 2 แห่ง ได้แก่ ตลาดมณีรัตน์ และตลาดสดเทศบาลตำบลบ้านต๋อม อาชีพหลักของประชาชน คือ ทำนา ทำสวน ทำไร่ ค้าขายรับราชการ อาชีพเสริมหัตถกรรม และรับจ้างทั่วไป เจียระไนพลอย ผลิตภัณฑ์ OTOP ของตำบลบ้านต๋อม เช่น แชมพูครีมนวดผมสมุนไพร ครีมสมุนไพรมะขาม เป็นต้น

สถานที่ราชการ

• ศาลากลางจังหวัดพะเยา
• ศาลจังหวัดพะเยา
• ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดพะเยา
• สำนักงานอัยการจังหวัดพะเยา
• โรงพยาบาลพะเยา
• สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา
• สำนักงานขนส่งจังหวัดพะเยา
• การกีฬาแห่งประเทศไทยจังหวัดพะเยา
• สำนักงานเทศบาลตำบลบ้านต๋อม

อ้างอิง

1. รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้าน ประจำปี พ.ศ. 2560 ท้องถิ่นเทศบาลตำบลบ้านต๋อม ระบบสถิติทางการทะเบียน กรมการปกครอง
2. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-11-23. สืบค้นเมื่อ 2018-06-02.
3. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งสภาตำบลตามประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๒๖ ลงวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๑๕
4. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล
5. จัดตั้งเทศบาลจากองค์การบริหารส่วนตำบล บ้านต๋อม เป็น เทศบาลตำบล