ตำหรับสายเยาวภา

ตำหรับสายเยาวภา เป็นตำราอาหารที่เป็นการรวบรวมตํารับอาหารส่วนพระองค์ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2478 โดยสายปัญญาสมาคม เพื่อเป็นหนังสือแจกในงานพระราชทานเพลิงศพพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท

ตำหรับสายเยาวภา
ผู้ประพันธ์	พระประยูรญาติในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท
ประเทศ	ประเทศไทย
ภาษา	ภาษาไทย
ประเภท	ตำราอาหาร

พระยาสีหศักดิ์สนิทวงศ์และหม่อมราชวงศ์เตื้อง สนิทวงศ์ มีความประสงค์ที่จะจัดพิมพ์หนังสือแจกในงานพระราชทานเพลิงศพพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท จึงได้ชักชวนพระประยูรญาติและข้าหลวงในพระองค์ เลือกเฟ้นเขียนตำราปรุงอาหาร โดยมีหม่อมราชวงศ์เตื้อง สนิทวงศ์ เป็นผู้รวบรวม และหม่อมหลวงติ๋ว ชลมารคพิจารณ์ กับคุณหญิงติ๊ สีหศักดิ์สนิทวงศ์ ช่วยหม่อมราชวงศ์เตื้อง สนิทวงศ์ คัดแยกหมวดหมู่กับข้าว และช่วยเขียนคำอธิบายวิธีการฝีมือในการจัดปรุงอาหาร หม่อมราชวงศ์ดัน สนิทวงศ์ ช่วยเขียนคำอธิบายคุณสมบัติของวัตถุที่ประกอบอาหารทางเทคนิคโดยละเอียด

ต่อมาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร พระอนุชา ได้ประทานลิขสิทธิ์ของตำราเล่มนี้แก่หม่อมราชวงศ์เตื้อง สนิทวงศ์ อาจารย์ใหญ่คนแรกของโรงเรียนสายปัญญา และเป็นธิดาของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ ภายหลังมีการตีพิมพ์ซ้ำเมื่อ พ.ศ. 2482, พ.ศ. 2494 จนถึง พ.ศ. 2514

เนื้อหาอาจแบ่งได้กว้าง ๆ เป็น 2 กลุ่ม คือ ตํารับอาหารของพระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท ที่ได้รับอิทธิพลจากอาหารฝรั่งและอาหารจีน แต่ทรงดัดแปลงให้เป็นไทย เช่น ซูปผักโหมหรือซุปผักโขม ซุปสาคู และแกงจืดจากผลไม้ไทย เป็นต้น อีกกลุ่มเนื้อหา คือ ตํารับอาหารในสายราชสกุลสนิทวงศ์และผู้ใกล้ชิด สูตรอาหารเช่น อาหารฝรั่งที่มักมีวิธีการทำไม่ซับซ้อน และอาหารไทยบางตำรับที่ลดความซับซ้อนลง มีหลายตํารับที่คิดค้นหรือดัดแปลงขึ้นใหม่ รวมทั้งตั้งชื่อใหม่ด้วย เช่น "แกงตูมี้" และ "ไข่ฟูใจน้อย" เป็นต้น ตํารับในส่วนที่เป็นของสมาชิกในราชสกุลสนิทวงศ์นั้น มีทั้งที่เป็นตํารับของเจ้านายและราชสกุลฝ่ายชาย เช่น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ในขณะที่ตํารับอาหารส่วนใหญ่เป็นตํารับที่ตกทอดมายังสายของสะใภ้ในราชสกุล

อ้างอิง

1. "ตำหรับสายเยาวภา: บอกวิธีปรุงอาหารคาวหวาน มีภาพประกอบ".
2. สุนทรี อาสะไวย์. "ที่มาของอาหารชาววัง "สายเยาวภา" สู่ตำราอาหารของพระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท". ศิลปวัฒนธรรม.
3. อภิลักษณ์ เกษมผลกูล. "เมื่อ "ตำรับกับข้าวชาววัง" ออกสู่โลกกว้าง".