บัญชีแดงไอยูซีเอ็น (อังกฤษ: IUCN Red List) เป็นดัชนีที่เริ่มสร้างขึ้นเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1948 เป็นดัชนีรายชื่อที่สมบูรณ์ที่สุดของสถานภาพของสปีชีส์พืชและสัตว์ต่าง ๆ ของขบวนการอนุรักษ์ธรรมชาติ ไอยูซีเอ็น (IUCN) เป็นสถาบันหลักผู้มีอำนาจในการระบุฐานะสถานภาพต่าง ๆ ของสปีชีส์ นอกจากบัญชีแดงโดยทั่วไปแล้วก็ยังมีบัญชีแดงระดับท้องถิ่น (Regional Red List) ที่รวบรวมขึ้นโดยประเทศ หรือ องค์การต่าง ๆ ที่ประเมินระดับความเสี่ยงของสปีชีส์ภายในเขตการปกครองของแต่ละท้องถิ่นในความรับผิดชอบ
อัตราความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ของกลุ่มต่างตามลำดับ
ขั้นวิกฤติ,
อันตราย, หรือ
เสี่ยงต่ออันตราย ตามที่ระบุใน “บัญชีแดงไอยูซีเอ็น ค.ศ. 2007”
บัญชีแดงไอยูซีเอ็นกำหนดขึ้นจากข้อกำหนด (criteria) ที่วางไว้อย่างจำเพาะเจาะจงในการประเมินระดับความเสี่ยงของสปีชีส์และสปีชีส์ย่อยเป็นจำนวนมาก วัตถุประสงค์ของรวบรวมดัชนีรายชื่อก็เพื่อเป็นการเผยแพร่ข้อมูลอันเร่งด่วนเกี่ยวกับความจำเป็นในการอนุรักษ์แก่สาธารณชน และผู้มีอำนาจในการวางนโยบาย รวมทั้งเพื่อช่วยเหลือประชาคมนานาชาติในการพยายามลดจำนวนการสูญพันธุ์ของสปีชีส์ต่างตามที่ระบุในดัชนี
องค์การที่ร่วมในการประเมินระดับความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ของสปีชีส์หลักก็รวมทั้งองค์การชีวปักษานานาชาติ (BirdLife International), สถาบันสัตวศาสตร์ (Institute of Zoology) (แผนกค้นคว้าของสมาคมสัตวศาสตร์แห่งลอนดอน (Zoological Society of London), องค์การเฝ้าระวังการอนุรักษ์โลก (Conservation Monitoring Centre) และกลุ่มชำนัญพิเศษต่าง ๆ ภายในคณะกรรมการความอยู่รอดของสปีชีส์ของสหภาพเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ การประเมินระดับความเสี่ยงจากองค์การต่าง ๆ ดังว่ารวมกันได้เป็นจำนวนเกือบครึ่งหนึ่งของสปีชีส์ในบัญชีแดง
บัญชีแดงไอยูซีเอ็นถือกันโดยทั่วไปว่าเป็นดัชนีที่มีความมีจุดมุ่งหมายและมีหลักการที่สุดในการจัดระดับสปีชีส์ตามระดับความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
สหภาพเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติมีวัตถุประสงค์ที่จะประเมินระดับความเสี่ยงของทุกสปีชีส์ใหม่ทุก 5 ถ้าทำได้ หรืออย่างน้อยก็ทุก 10 ปี ที่ทำโดยวิธีการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ (peer review) โดยคณะกรรมการความอยู่รอดของสปีชีส์ (Species Survival Commission (SSC)) ซึ่งเป็นกลุ่มชำนัญพิเศษของสหภาพเอง ผู้มีความรับผิดชอบดัชนีรายชือสปีชีส์, กลุ่มสปีชีส์ หรือ กลุ่มสปีชีส์ของภูมิภาคใดภูมิภาคหนึ่ง หรือในกรณีขององค์การชีวปักษานานาชาติก็จะตรวจสอบสปีชีส์ในอันดับนก
บัญชีแดงไอยูซีเอ็นฉบับล่าสุดออกเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม ค.ศ. 2008 ที่เมืองบาร์เซโลนาในประเทศสเปน
สปีชีส์แบ่งออกเป็นเก้าระดับตามข้อกำหนดต่าง ๆ เช่นอัตราการลดจำนวนประชากร, ขนาดประชากร, บริเวณกระจายทางภูมิภาค และ อัตราการกระจายของประชากร และ การแตกแยกของกลุ่มประชากร
- สิ่งมีชีวิตที่สูญพันธุ์ไปแล้ว (Extinct - EX) - สูญพันธุ์ไปจนหมดสิ้น
- สิ่งมีชีวิตที่สูญพันธุ์จากธรรมชาติ (EW - Extinct in the Wild) - สูญพันธุ์จากที่อาศัยตามธรรมชาติ แต่ยังหลงเหลืออยู่ในสถานที่กักกัน
- สิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์ (CR - Critically endangered species) - ระดับความเสี่ยงขั้นอันตรายต่อสูญพันธุ์จากที่อาศัยตามธรรมชาติ
- สิ่งมีชีวิตที่ใกล้การสูญพันธุ์ (EN - Endangered species) - ระดับความเสี่ยงขั้นสูงต่อสูญพันธุ์จากที่อาศัยตามธรรมชาติ
- สิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายใกล้การสูญพันธุ์ (VU - Vulnerable species) - ระดับความเสี่ยงขั้นอันตรายต่อความเป็นอันตรายจากการสูญพันธุ์จากที่อาศัยตามธรรมชาติ
- สิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ (NT - Near Threatened) - ระดับความเสี่ยงขั้นอันตรายต่อสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้
- สิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงต่ำต่อการสูญพันธุ์ (LC - Least Concern) - ความเสี่ยงต่ำ ไม่อยู่ในข่ายใดข้างต้น ยังมีอยู่โดยทั่วไป
- สิ่งมีชีวิตที่ไม่มีข้อมูลเพียงพอ (DD - Data Deficient) - ไม่มีข้อมูลเพียงพอต่อการประเมินความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
- สิ่งมีชีวิตที่ยังไม่ได้รับการประเมินความเสี่ยง (NE - Not Evaluated) - ยังไม่ได้รับการประเมินความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
ในการศึกษาและใช้บัญชีแดง คำว่า “สิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์” (Threatened species) เป็นกลุ่มที่รวมสามกลุ่มย่อย: สิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์, สิ่งมีชีวิตที่ใกล้การสูญพันธุ์ และ สิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายใกล้การสูญพันธุ์
อ้างอิง - "Birds on the IUCN Red List". BirdLife International. สืบค้นเมื่อ 2007-02-01.
- "Establishment of Red List Authorities". The IUCN SSC Red List Programme. สืบค้นเมื่อ 2006-11-12.
ดูเพิ่มแหล่งข้อมูลอื่น ญช, แดงไอย, เอ, งกฤษ, iucn, list, เป, นด, ชน, เร, มสร, างข, นเป, นคร, งแรกในป, 1948, เป, นด, ชน, รายช, อท, สมบ, รณ, ดของสถานภาพของสป, ชและส, ตว, าง, ของขบวนการอน, กษ, ธรรมชาต, ไอย, เอ, iucn, เป, นสถาบ, นหล, กผ, อำนาจในการระบ, ฐานะสถานภาพต, าง, ของสป, นอกจากบ, . bychiaedngixyusiexn xngkvs IUCN Red List epndchnithierimsrangkhunepnkhrngaerkinpi kh s 1948 epndchniraychuxthismburnthisudkhxngsthanphaphkhxngspichisphuchaelastwtang khxngkhbwnkarxnurksthrrmchati ixyusiexn IUCN epnsthabnhlkphumixanacinkarrabuthanasthanphaphtang khxngspichis nxkcakbychiaedngodythwipaelwkyngmibychiaedngradbthxngthin Regional Red List thirwbrwmkhunodypraeths hrux xngkhkartang thipraeminradbkhwamesiyngkhxngspichisphayinekhtkarpkkhrxngkhxngaetlathxngthininkhwamrbphidchxbxtrakhwamesiyngtxkarsuyphnthukhxngklumtangtamladb khnwikvti xntray hrux esiyngtxxntray tamthirabuin bychiaedngixyusiexn kh s 2007 bychiaedngixyusiexnkahndkhuncakkhxkahnd criteria thiwangiwxyangcaephaaecaacnginkarpraeminradbkhwamesiyngkhxngspichisaelaspichisyxyepncanwnmak wtthuprasngkhkhxngrwbrwmdchniraychuxkephuxepnkarephyaephrkhxmulxnerngdwnekiywkbkhwamcaepninkarxnurksaeksatharnchn aelaphumixanacinkarwangnoybay rwmthngephuxchwyehluxprachakhmnanachatiinkarphyayamldcanwnkarsuyphnthukhxngspichistangtamthirabuindchnixngkhkarthirwminkarpraeminradbkhwamesiyngtxkarsuyphnthukhxngspichishlkkrwmthngxngkhkarchiwpksananachati BirdLife International sthabnstwsastr Institute of Zoology aephnkkhnkhwakhxngsmakhmstwsastraehnglxndxn Zoological Society of London xngkhkarefarawngkarxnurksolk Conservation Monitoring Centre aelaklumchanyphiesstang phayinkhnakrrmkarkhwamxyurxdkhxngspichiskhxngshphaphephuxkarxnurksthrrmchati karpraeminradbkhwamesiyngcakxngkhkartang dngwarwmknidepncanwnekuxbkhrunghnungkhxngspichisinbychiaedngbychiaedngixyusiexnthuxknodythwipwaepndchnithimikhwammicudmunghmayaelamihlkkarthisudinkarcdradbspichistamradbkhwamesiyngtxkarsuyphnthu 1 shphaphephuxkarxnurksthrrmchatimiwtthuprasngkhthicapraeminradbkhwamesiyngkhxngthukspichisihmthuk 5 thathaid hruxxyangnxykthuk 10 pi thithaodywithikartrwcsxbodyphuechiywchay peer review odykhnakrrmkarkhwamxyurxdkhxngspichis Species Survival Commission SSC sungepnklumchanyphiesskhxngshphaphexng phumikhwamrbphidchxbdchniraychuxspichis klumspichis hrux klumspichiskhxngphumiphakhidphumiphakhhnung hruxinkrnikhxngxngkhkarchiwpksananachatikcatrwcsxbspichisinxndbnk 2 bychiaedngixyusiexnchbblasudxxkemuxwnthi 6 tulakhm kh s 2008 thiemuxngbaresolnainpraethssepn enuxha 1 radbkhwamesiyng 2 xangxing 3 duephim 4 aehlngkhxmulxunradbkhwamesiyng aekikh bychiaedng kh s 2006 spichisaebngxxkepnekaradbtamkhxkahndtang echnxtrakarldcanwnprachakr khnadprachakr briewnkracaythangphumiphakh aela xtrakarkracaykhxngprachakr aela karaetkaeykkhxngklumprachakr singmichiwitthisuyphnthuipaelw Extinct EX suyphnthuipcnhmdsin singmichiwitthisuyphnthucakthrrmchati EW Extinct in the Wild suyphnthucakthixasytamthrrmchati aetynghlngehluxxyuinsthanthikkkn singmichiwitthimikhwamesiyngkhnwikvtitxkarsuyphnthu CR Critically endangered species radbkhwamesiyngkhnxntraytxsuyphnthucakthixasytamthrrmchati singmichiwitthiiklkarsuyphnthu EN Endangered species radbkhwamesiyngkhnsungtxsuyphnthucakthixasytamthrrmchati singmichiwitthiekuxbxyuinkhayiklkarsuyphnthu VU Vulnerable species radbkhwamesiyngkhnxntraytxkhwamepnxntraycakkarsuyphnthucakthixasytamthrrmchati singmichiwitthiekuxbxyuinkhayesiyngtxkarsuyphnthu NT Near Threatened radbkhwamesiyngkhnxntraytxsuyphnthuinxnakhtxnikl singmichiwitthimikhwamesiyngtatxkarsuyphnthu LC Least Concern khwamesiyngta imxyuinkhayidkhangtn yngmixyuodythwip singmichiwitthiimmikhxmulephiyngphx DD Data Deficient immikhxmulephiyngphxtxkarpraeminkhwamesiyngtxkarsuyphnthu singmichiwitthiyngimidrbkarpraeminkhwamesiyng NE Not Evaluated yngimidrbkarpraeminkhwamesiyngtxkarsuyphnthuinkarsuksaaelaichbychiaedng khawa singmichiwitthimikhwamesiyngtxkarsuyphnthu Threatened species epnklumthirwmsamklumyxy singmichiwitthimikhwamesiyngkhnwikvtitxkarsuyphnthu singmichiwitthiiklkarsuyphnthu aela singmichiwitthiekuxbxyuinkhayiklkarsuyphnthuxangxing aekikh Birds on the IUCN Red List BirdLife International subkhnemux 2007 02 01 Establishment of Red List Authorities The IUCN SSC Red List Programme subkhnemux 2006 11 12 duephim aekikhshphaphnanachatiephuxkarxnurksthrrmchatiaelathrphyakrthrrmchati IUCN sthanakarxnurksaehlngkhxmulxun aekikhIUCN Red List http www teebweb org bthkhwamekiywkbstwniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy olkkhxngstwekhathungcak https th wikipedia org w index php title bychiaedngixyusiexn amp oldid 7745171, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
