บุญสม มาร์ติน

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน (19 กันยายน พ.ศ. 2465 - 9 มิถุนายน พ.ศ. 2551) แพทย์ชาวไทย อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงสาธารณสุข เป็นผู้บุกเบิกการเรียนการสอนวิชาพลศึกษา ได้รับการยกย่องเป็น “บิดาของการพลศึกษาแผนใหม่ของไทย”และเป็นผู้ยกเลิกแบบเรียนวิชา ศีลธรรม จากระบบศึกษาของไทย

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2520 – พ.ศ. 2523
นายกรัฐมนตรี	เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
ก่อนหน้า	ภิญโญ สาธร
ถัดไป	สิปปนนท์ เกตุทัต
อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่ง 24 มิถุนายน พ.ศ. 2514 – 1 มกราคม พ.ศ. 2516
ก่อนหน้า	ศ.ดร.บัวเรศ คำทอง
ถัดไป	ศ.น.อ.นพ.ตะวัน กังวานพงศ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	19 กันยายน พ.ศ. 2465 ประเทศไทย
เสียชีวิต	9 มิถุนายน พ.ศ. 2551 (อายุ 85 ปี)
คู่สมรส	นางอังศณา มาร์ติน
ศาสนา	โรมันคาทอลิก

ประวัติ

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน เกิดเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2465 เป็นลูกครึ่งไทย-อังกฤษ สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย โรงเรียนอัสสัมชัญลำปาง โรงเรียนอัสสัมชัญ แพทยศาสตรบัณฑิต จากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2488 และได้เป็นอาจารย์ในภาควิชาอายุรศาสตร์อยู่ในระยะสั้น ๆ แล้วจึงย้ายไปอยู่สังกัดกระทรวงศึกษาธิการ พร้อมได้ทุนไปศึกษาต่อที่ประเทศสหรัฐอเมริกา จนได้รับปริญญามหาบัณฑิตทางสาธารณสุขศาสตร์และโรคเมืองร้อนจากมหาวิทยาลัยทูเลน เมื่อปี พ.ศ. 2492

เมื่อกลับจากศึกษาต่างประเทศมาแล้ว ได้เข้ามาปฏิบัติงานในกระทรวงศึกษาธิการ และได้รับมอบหมายให้ดูแลงานพลศึกษา จนได้ดำรงตำแหน่งสำคัญหลายระดับของกระทรวงศึกษาธิการ ตั้งแต่อาจารย์ใหญ่โรงเรียนฝึกหัดครูพลศึกษา โรงเรียนฝึกหัดครูพลานามัย ผู้อำนวยการ วิทยาลัยพลศึกษา รองอธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษาพลศึกษา ไปจนถึงตำแหน่งสูงสุด คือ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

รวมทั้งยังได้มีโอกาสรับใช้ประเทศชาติในการบริหารราชการแผ่นดินในระดับรัฐบาลอยู่หลายสมัย โดยเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ 2 สมัย ในรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร และรัฐบาลนายสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาลพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ต่อมาสลับไปเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาลพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์

นอกจากนี้แล้ว ยังเคยเป็นนักฟุตบอลทีมชาติไทยในปี พ.ศ. 2489 อีกด้วย

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2521 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2523 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2531 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ
• พ.ศ. ไม่ปรากฏ –   เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
• พ.ศ. 2507 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)

อ้างอิง

1. Lampang Soccer Hall of Fame
2. http://www.acn.ac.th/2009/gymkhana/history.html
3. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๓ ราย)
4. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๔๔ ราย)
5. พระบรมราชโองการ ประกาศ รัฐมนตรีลาออก ให้รัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่ง และแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๗ ราย)
6. รายชื่อนักฟุตบอล จากมูลนิธินักฟุตบอลทีมชาติไทย
7. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ฉบับพิเศษ หน้า 13 เล่ม 96 ตอนที่ 11 31 มกราคม 2522
8. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ฉบับพิเศษ หน้า 30 เล่ม 97 ตอนที่ 83 28 พฤษภาคม 2523
9. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ เล่ม 105 ตอน 95 ง ฉบับพิเศษ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2531
10. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์

แหล่งข้อมูลอื่น

• วารสารมิตรครู, ฉบับที่ 12, ปักษ์แรก วันที่ 15 ตุลาคม 2523, หน้า 12-13

ก่อนหน้า		บุญสม มาร์ติน		ถัดไป
เรือโท ยงยุทธ สัจจวาณิชย์		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (12 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 - 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2523)		เสม พริ้งพวงแก้ว
ศาสตราจารย์ ดร.บัวเรศ คำทอง		อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (24 มิถุนายน พ.ศ. 2514 - 1 มกราคม พ.ศ. 2516)		ศาสตราจารย์ นาวาอากาศเอก นายแพทย์ ตะวัน กังวานพงศ์