ปักษ์

ปักษ์ คือหน่วยของเวลาชนิดหนึ่ง มีระยะเท่ากับครึ่งเดือน (มีรากศัพท์จาก ปักษฺ ใน ภาษาสันสกฤต) ปักษ์นับตามปฏิทินจันทรคติ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากปฏิทินฮินดู และปรับใช้ตามประเพณีไทย ได้แก่ ข้างขึ้นเป็นปักษ์หนึ่งเรียกว่า ศุกลปักษ์ และข้างแรมเป็นปักษ์หนึ่งเรียกว่า กาฬปักษ์ ซึ่งยาวนานเท่ากับ 14 หรือ 15 วัน ขึ้นอยู่กับการกำหนดให้เดือนนั้นว่ามี 29 หรือ 30 วัน ปักษ์ในทางดาราศาสตร์สามารถคำนวณได้เท่ากับ 14.77 วัน เนื่องจาก ดวงจันทร์ โคจรรอบ โลก กินเวลา 29.530588 วัน

ปักษ์ ยังใช้เรียกงวดการตีพิมพ์นิตยสาร ได้แก่ ปักษ์แรก หมายถึงครึ่งเดือนแรก และ ปักษ์หลัง หมายถึงครึ่งเดือนหลังของปฏิทินสุริยคติ

อ้างอิง

1. Littmann, Mark; Fred Espenak; Ken Willcox (2008). Totality: Eclipses of the Sun. Oxford University Press. ISBN 0-19-953209-5.
2. Synodic Month definition Eric W. Weisstein