ผักเป็ดน้ำ
| ต้นเป็ดน้ำ | |
|---|---|
| ผักเป็ดน้ำ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Core eudicots |
| อันดับ: | Caryophyllales |
| วงศ์: | Amaranthaceae |
| สกุล: | Alternanthera |
| สปีชีส์: | A. philloxeroides |
| ชื่อทวินาม | |
| Alternanthera philoxeroides | |
ผักเป็ดน้ำ เป็นพืชน้ำและเป็นพืชพันธุ์ต่างถิ่นรุกราน มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศอาร์เจนตินา แต่ได้แพร่กระจายไปยังประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก และได้ถูกจัดเป็นพืชพันธุ์ต่างถิ่นรุกรานในออสเตรเลีย จีน นิวซีแลนด์ ศรีลังกา ไทย และสหรัฐอเมริกา เชื่อว่าผักเป็ดน้ำถูกเคลื่อนย้ายออกมาจากประเทศอาร์เจนตินาโดยอยู่ในอับเฉาเรือของเรือท่องเที่ยว
ชื่ออื่นๆ
โดยทั่วไปอาจเรียกว่า ผักเป็ด แต่ในถิ่นอื่น ๆ อาจมีชื่อเรียกต่างออกไป เช่น คงซิ่มเกี่ยง (จีน-แต่จิ๋ว), คงซินเจี้ยน คงซินเหลี่ยนจือเฉ่า (จีนกลาง) เป็นต้น
ลักษณะของผักเป็ดน้ำ
ผักเป็ดน้ำจัดเป็นไม้น้ำหรือไม้ล้มลุก อายุประมาณ 1 ปี ขึ้นตามแอ่งน้ำหรือริมน้ำ ส่วนของลำต้นยาวประมาณ 100 เซนติเมตร อยู่เหนือผิวน้ำเลื้อยทอดไปตามผิวน้ำหรือพื้นดิน มีการแตกกิ่งมาก ภายในของลำต้นกลวง มีการแตกรากตามข้อของลำต้น ลักษณะใบเป็นใบเดี่ยว สีเขียว รูปรียาวหรือรูปใข่กลมรี ปลายและโนใบแหลม ขอบใบเรียบ กว้าง 1-1.8 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ออกตรงข้ามเป็นคู่ๆตามข้อต้น มีขนขึ้นปกคลุมทั่วใบ ก้านใบสั้น ส่วนของดอกเป็นดอกช่อหรือดอกเดี่ยว ออกตามส่วนยอดของลำต้นหรือง่ามใบ ก้านช่อยาว 1-4 เซนติเมตร กลีบดอกเป็นสีขาวเรียงซ้อนกัน แต่ละดอกมีเกสรเพศผู้ 5 อัน เกสรเพศเมีย 1 อัน
การแพร่กระจาย
ขึ้นตามขอบของแอ่งน้ำในที่ที่มีน้ำ มีรากตามข้อของลำต้น เมื่อหักอาจจะลอบไปขึ้นที่อื่นได้
การเป็นพืชพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกราน
ผักเป็ดน้ำเป็นพืชพันธุ์ต่างถิ่นรุกราน (invasive alien species) ที่สร้างความเสียหายแก่ระบบนิเวศธรรมชาติ และเป็น 1 ใน 100 ชนิดพันธุ์ต่างถิ่นรุกราน ตามคู่มือ Global Invasive Species Database (GISD) ที่จัดทำขึ้นโดย IUCN (International Union for Conservation of Nature) เมื่อผักเป็ดน้ำรุกล้ำทางน้ำก้จะทำให้ลดการไหลของน้ำ และทำให้คุณภาพของน้ำแย่ลงเพราะลดและปิดกั้นการผ่านของแสงและออกซิเจน และยังลดจำนวนและการหาอาหารของนกน้ำ และปลาในน้ำ เป็นสาเหตุการตายของปลา และพืชท้องถิ่นเดิม อีกทั้งยังเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงได้ดี เป็นพืชที่ยากจะควบคุม ในประเทศศรีลังกาจะมีลักษณะคล้ายกับพืชท้องถิ่นที่กินได้อย่าง ผักเป็ดขาว ในบางครั้งผักเป็ดน้ำนั้นสามารถนำไปกินได้ แต่ในปัจจุบันมีกรณีศึกษาที่แสดงให้เห็นว่าเป็นพืชที่มีพิษที่เป็นอันตราย และยังมีการสะสมไอออนของโลหะหนักจากมลพิษทางน้ำ ตามแหล่งน้ำหรือในแหล่งน้ำและที่อยู่อาศัยอื่นๆที่หมักหมมด้วย
วิธีควบคุม
ตัวควบคุมทางชีวภาพของผักเป็ดน้ำที่ดีคือ แมลง โดย alligator weed flea beetle ซึ่งประสบความสำเร็จในการควบคุมที่สุด และได้ถูกปล่อยเพื่อควบคุมผักเป็ดน้ำในออสเตรเลีย จีน และสหรัฐอเมริกา และในสหรัฐอเมริกาได้มีการปล่อยแมลง alligator weed thrips และ alligator weed stem borer เพื่อควบคุมผักเป็ดน้ำเช่นกัน และยังมีสารเคมีที่ใช้ในการกำจัดวัชพืชเช่น glyphosate, triclopyr, fluridone, imazamox และ imazapyr ก็ถูกนำมาใช้ควบคุมและกำจัดผักเป็ดน้ำด้วยเช่นกัน
อ้างอิง
- ↑ "ผักเป็ดน้ํา สรรพคุณและประโยชน์ของผักเป็ดน้ำ 16 ข้อ !". www.frynn.com. สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2559. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ "Alternanthera philoxeroides". wikipedia. สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2559. Check date values in:
|accessdate=(help)